Miscellaneorum ex mss. libris Bibliothecæ Collegii Romani Societatis Jesu tomus primus secundus Clarorum virorum Theodori Prodromi Dantis Alighierj. Franc. Petrarchæ Galeacii Vicecomitis ... et Jacobi Sadoleti epistolæ ex codd. mss. Bibliothecæ Colle

131쪽

1o4 IN EPIs TOLAsfulisse annumeratum , mirum e Isteri ferme ab omniis bus,qui ceteros Iuculenter celebrarunt;*el ab Aristo ipso Cremonensium litteratorum hominum erudito laudatore in Cremona litterata : quamquam scripsisse illunt nonnulla ex codice ipse nUtro planum es, in quo ejus nomine Dissidatoriae Galeacii, ut diximris subscribuntur. Illatam tamen hominis mentionem invenimus in hisoria

Montisferrati Jenevenuti de S. Georgio . V anno millestino trecentesimo octuagesimo set timo alliotio det mese di Aprile l' Indigione decima , nellacitia di Pavia, in casa deli' abitagione di Madama Bianca madre di Gio: Galerago Visconte Conte di Virtu, dopo lungo traitato, se conchiuia it matrimonio tra madonna Valentina figliuola di predetto Gio: Galeaggo , e Ludovico Duca di Turonia Acc. lacostituetione delia cui dote si contiene neli' istrumento sopra di cio rogato da Pa uino Capello figliuolo di Baldessarre Cittaclino di Cremona . Ω-quitur inserumentum ipsum , in cujus me; Ego P squinus de Capellis filius D. Baldassaris, civis Cremonae , publicus Imperiali auctoritate notarius , constitutioni & ordinationi Procuratoris superius nominati, & omnibus & singulis praetenti instrumento insertis interfui, &hoc initrumentum peI me rogandum, traditum &abbreviatum ad redigendum in publicam formam dedi infrascripto Andreae de Matinis notario Cremonae , aliis occupatus , & solitum meum signum & nomen appo-

132쪽

S a c. XIV. E T XV. s C R I p T. Ioynens in testimonium praemissorum publice me su

scripsi . Subicitur ipsius Andrea 'ibscriptio ; Ego

Andreas de Marinis natus quondam Nicolai civis Cremonensis, publicus Imperiali auctoritate notarius hanc cartam rogatam , traditam & imbreviatam per publicum Pasquinum Notarium ac praedicti illustris D. comitis Virtutum secretarium , de ipsius Pasquini imbreviatura seu protocollo , ex mandato suo fidelitate sumpsi , extraxi, & exemptavi . Eadem ferme habet in subseriptione sua Lannes Dempia . Ex quibus consat, Pasiquinum hunc exm-dὸm fuisse ct Notarium, ct Galeacii Secretarium, e

Cancellarium , uti tunc etiam appellare mos erat; qui tamen aliorum , minorum scilicet Notariorum Operanteretur. Nam, ut cl. Muratorius ' honorificum olim

fuit, & laudabilius etiam quam nostris temporibus habitum est illud munus: qui etiam nobilibus tantum viris licuisse eo fungi, aut saltem liberis , ct non ignobilibus, docer. Itaque , ut idem admonet; inveniuntur interdum Iudices sacri Palatii, qui simul etiam notariosse inscribunt; imo qui simul dicatur notarius& missus domini Regis . uamquam qui hujusmodi

essent viri insignes aur majoribus rebus Occupati, alio rummi inscribendo notariorum operam adsciscebant. vr hic niner , tel his , qua scribenda erant, dictabant. In Chronico Vultumensi i de diplomate Grimoaldi Ducis Beneventani; Quam vero membranam concessionis

133쪽

1o 6 IN EPISTOLA sdictavi ego Niso Subdiaconus, ex jussione supradictae potestatis tibi Pergo aldo notario scribendum . ad Pasquinum redeam , floruisse illum prudentia is doctrina fama , ae liberalibus disciplinis fuisse

imbutum, es ex iis quas subnectemus Manetini episeolis abrinae consabit; placet hic resimonitim asserre Modii Parmensis , ejus scilicet, quem celeberrimum faciunt Petrarcha littera , quibus hominem ad convictum suum insitutionemque adolescentis cujusdam vocat, ct seriptorum suorum judicem esse vult ; Cupio equidem te , non ignarus magnorum tibi aC prae potentum hominum aulas patere &c. Si quaeris igitur , ad quid te Vocem , jam respondi, ad amicitiam , ad convictum . . . in studii mei partem veni :mea mihi magis probabuntur si tuo scripta sint digito . Sperabo , si quid mihi, vel oblivione , vel incuria sit elapsum, subterfugere manus tuas ingeniumque non posse . Hic igitur Modius versus quosdam ad Pasquinum mittit quibus honorificentissimum ei tesimonium perhibet , sius vero Gateacii victorias persequirur . Et ortasse alias de Pos horum temporum dicturi sumus , hic tamen Modii versus illos in codice nostro repertos describemus. Nam una cum Pa uini cognitione aliqua, poeseos illetus temporis, quam, uno excepro Petrarcha , male nonnulli omnino jacuisse cen-βnx , Decamen exxabit.

134쪽

S A e. XIV. E T XV. S CRIPT. IO Ad litteratissimum virum , suumque Dominum singularem , Dominum Pa uinum Illustrissimi Principis & excelsi Domini Mediolani &c. Comitisque Virtutum Cancellarium dignissimum.

Deliciae Domini, Domini dignissime Scriba, Undique cui noster supplicat orbis , ave Forsan & in Modio damnas oblivia, damnas Otia Phoebeis invidiosa sonis.

Quod mea sopitis mutescunt ora Camoenis , Nulla per Aonias fistula stridet aquas . iotia cur tanto patiar torpentia somno , Arguis p oblitum nec meminisse tui. Parce , tuum quaeso, si fas est dicere , vatem Non expectatis insimulare notis :Per sacra, quae comptis veneratur Roma sacellis.

Iura , si quis adhuc sanctus Ostris erit.

Absentem video; totus mihi viseris absens :Te 3 quem non possum corpore, mente sequor Arcus & arma meae, mea sunt & spicula, muta ;His tuus armato pectore miles ero . Miles ero , te bella geram verbosa jubente , Bellica pacificae cedet & ira lyrae :Et prius emeritum Titana recondet Hydaspes, Devius occiduo sol orietur equo . Certius a Ticino remeabunt flumina nostro Ad fontem , versis Abdua curret aquis ;Quam tuus e nostro labatur pectore vultus , Hospite quo nostri cordis abundat amor.

135쪽

ros In As Is Toc AgFert animus, fateor, modo sim tibi grata daturus Carmina , de nostro Principe multa loqui , Cui tria felices jusserunt numina fusos In sua perpetuos vertere vota dies , Cui favet invi sti miranda potentia fati Omnibus optatur terris . Clementia quantos

Allicit, & justi principis imperium l

Cernis ut accessit nostris Verona triumphis pMoenia conspicuis anguibus alta micant .

Militat & nobis Athesis ; jam flumine pulchro

Ducit velivolas per vada nostra rateS . Angue rubente stupent omnes a gurgite ripae , Adstupet Adriaci quaelibet ora maris; Mirantur pueri, trepidant juvenesque senesque , Dum tulit ad Venetos imperiosus iter ;Nostraque non ullo Vincentia faeta tumultu Diluit Euganei spem bene doeta ducis , Stravit iter nobis, aditum patefecit in omnem Pannoniae gentem , Theutonicamque domum. Dum caeli, dum fata vocant, properemus 8c ipsi, Protinus Illyricos exsuperare unus Sic Anthenorei superabimus ora Timavi Se vectigalem Dardana tota dabit bam Carmina sic quam multa tibi , quam plurima scri- Otia dum tempus, dum locus apta dabit.

De Glutio ipso nihil dico , quod fuse de ipso ejusque scriptis Laurentius Mebus i. Illud admonebo dum

taxat

136쪽

S a c. XIV. E T XV. sc Pr. Iostaxat eodem hoc eodice nostro contineri COIucii declamationes , Me declamationem potiui pro Lucretia, item ipsius accusationem . Proximum Glucio locum dedimus Leona ο Ar tino , ei qui Cancellarii Florenrina Reip. munus obtinuit aliquot pos Olucium annis ; erique ab eodem latinis Iitteris eruditus , Me ad eas penitus cognoscendas excitatus , ut ipsemet ad Colucii liberos scribit. De eo- dem suti antea de Olucio fecimus nihil dicemus ; quod θυulgo noti mi, atque utriusque epistola non ita pridem Florentia prodierint: Editor vero earum accurate

sane ct diligenter de hominibus ipsis o scriptis agit, ct novissime de Leonardo Cl. Apos. Zeno ' item Philippus

Bonamici' qui ejus etiam episolam quamdam vulgavit. Rem tamen non ingratam facturum me Iectoribus meis confido , qui gustum aliquem habeant litteraria hinoria; f eod. nsros describam quibus Leonardi opera continentur . Litterarum ergo habemus cod. duos , ut ego quidem 'arbitror, Leonardo ferme aequales. Primus complectitur partem primam omnem earum epinotarum', quas diximus Florentia editas a. II 1. , ac praeterea I. a. ct s.

libri v. qua in alteram partem rejecta sunt ejusdem editimis . Atque ordo quidem episolarum mss. ita pro cedit feme ut editarum ad quartam usque libri II. Nam pos eam interseritur 3. libri decimi; pon 16. quarta ejusdem libri ; ct pui. a I. quincta : deinde nuncupatoria Phedonis latine conSesquam hic vulgamus, T. libri

137쪽

rro I u EpIs Tot As7. Iibra VIII. nuncupatoriasabuia ultima Borealii Ianne pariter facta de qua n. s 8. Mebus . Cetera ordine eodem procedunt quo rn editis ad tertiam libri v. nam eao sequens 4. Omittuntur; quincta vero post ema es codicis no tri,ut diximus . Alter codex continet tantum se-Ieetas ; nimirum libri L 3. 9. I a. 16, 1s. II. II. Iq. ao. III. I. T. 8. IV. s. IO. aa. 23. V. q. T. VI. ς.

Senensibus , quam cum in editis non inveniremus , uuia . lgandam censuimus , deinde a. Φ. T. 8. IX. 1. 6. S.

Habetur posea epyiola Caroli Aretini, quam pariter exhibemus. Sequuntur Exempla exordiorum super arte rhetorica Ciceronis edita per Gasparinum oratorem Pergamensem, qua multa sunt; Poggii contra Laurentium Vallam Invectiva, Denique episοIa Ω- natus Veneri Pontifici Sixto scripta d. 26.Januar. I683. βuod alia pertinet Leonardi opera , De bello P nico libros, tribus in codd. habemus . Primus es membranaceus in sol. majori; continet Livii decadem primam , deinde Leonardi de bello Punico libros tres ; rum

L. Florum. Adfinem Liviana decadis legitur, Tito Livio Patavino Historiographo praeclarissimo finem imposui ego Iohannes de Gayrardis de Mediolano die as. Julii 144 ς. ad honorem de laudem omnipotentis Dei, & Beati Bernardini: eadem vero manu scripta sunt omnia . Alii sunt eodices duo membranacei lpariter, in minori solio ; atque in eorum uno post tres libros quorum initium Ι. non vereor ; II. Responso

138쪽

S A c. XIV. A T XV. S c R. I p T. Ira Explicit bellum conductorum Charthaginensium .& rebellium post primum bellum Punicum Cum Romanis atque additur titulus libri sequentis Bellum Gallicum. Initium' a verbιs Post pacem . Alter nihil notabile habet. Codex IV. chartaceus in quarto comtinet Iibrum de insitutione adolescenti&m ad Ubertinum Carrariensem me titulo . Sunt vero prima ejus verba,Franciscus Senior avus tuus. Ad finem adscribitur,Pauli Vergerii de ingenuis adolescentibus singulare opusculum feliciter explicit scriptum per me Matthiam Antonii ΜCCCCLIII. Adjudicatum esse opus hoc aut ile quoddam Aretino,animadvertit cI.Mehus.

Sed hic quoque codex totis es, librum esse Vergerit . Ω-quuntur versus nonnulla Latini; deinde Isagogicon me titulo . In me, Leonardi Aretini Philosophi cl.Isago. gicon explicit. Denique consolatio filio pro patris obitu,

cujus initium es,Res digna memoratu. Codex V. charinthaceus in quarto conrines multa Ciceronis, aliorumque,

arque inter hae opusculum hoc titulo, Leonardi Aretini contra versutos hypocritas invectiva;δε quo opisculo es. Mehus n. 24. Sequuntur Oeconomicorum Arsotelis libri duo latine vers cum episola ad Comum Mediceum. In me apposita es exscriptoris adnotatio quaedam , quam hic juvabit describere ; ΜCCC Lxxiv. Baroli irascripsi . In Epiro Civitas Santaren Venetorum a Tur-Chis acriter dum oppugnaretur , SiXtus IV. P. M. me Silvestrum de Datiariis Venetum , cubicularium Apostolicum, ad illas partes non cum parvis muneribus

a De scriptis Aretini n. II. . '

139쪽

ira IN B p Isro L Asribus commissarium suum destinavit, dumque Regis Fer. mandato in Apulia res frumentaria expediaretur , nactus ocium, hunc conscripsi libellum B roli. Inde navim Conscendens , aliis onerariis sequentibus ; ventis maximis agitatus , tandem post duos & decem dies in Liricum transfretavi, gentes illas populosque , poene fractos repulsosque , Reliolonem Christianam defendentes , ad eorum

salutem suam opinionem confirmavi. Anno Dom. ΜCCCCLXXIV. De hoc quoque opere cl. meus nu. ς I. Leonardum Aretinum laudavit Carolus viret nus vermus quos leges tomo v I. carminum illuserium Poetarum Italorum editorum Florentia I 72o. cum

aliis quibusdam , ex quibus rnultum profecisse Latinam poesim , putquam superiori saeculo quasi pulliminio reυocata es , videbis . Eidem suffectus es Reip.

Furentina Cancellarius ann. I 43. eloquentissimo ac clarissimo viro , ut Blandus aequalis scriptor narrat, vir Graecis & Latinis litteris eruditissimus . Denique mortuus mense Aprrit ann. I s3. i e regione Leonardi tumulum habuit in aede S. Crucis . Mu ta de eo Florentinorum praesertim scriptorum laud tores POcciantus is Niger et quia nimirum Gregorius ejus Pater Dominici f., Minuccii Marsupini n. , δε- crepita aetate , puiquam aliquot annos Cancellarii munere functus fuerat Caroli CL Gallia Regis, ct ejus nomine rexerat Genua urbem, Florentiam familiae

suae

140쪽

S A c. XIV. ET XV. SCRIPT. II 3 sua sedem deleeit . Eum quoque cum laude commemorat aeneas Silsius Politianus φ ct tese Ficino , Antonius Calderinus ct Bindaccius Ricasolanus . Sed multo luiseulentius Carolum ejusque scripta illusrasse audio virum clarissimum Franciscum Collescum, necnon eruditissimum Equitem Baccium Franciscum Baccii . Nos eam isolam producimus, qua ejus eloquentia, ct Latini etiam candoris resis sit; in qua Francisco vortia Duci Mediolani gratias agit, quia se in doctorum hominum coetum cooptaverit quibus ipse delectabatur . Ex quo quidem colligimus , numerum praesiturum virorum aliquot,qui litterarum laude sorerent, ct Ducis beneυο- tintia aut etiam liberalitate uterentur , es abessent, aliisque essent, ut Florentinorum Carolus , negotiis occupati . Potes ergo haec Mediolanensis inter litteratorum hominum Academias quas vocant, antiquissimas nominari ; ersi hanc Mediolanensem aviarius , qui de Itali- eis hujusmodi caeribus fuse agit ' tacet; tacet etiam cI. Saxius in Hist. Tipographico-litter. ubi in Prodrom. cap. 9.de Francisci vortia in litteras ct litteratos viros multa; alibi Sero de Academiis hujusmodi insituris , inter quas vetuistissima quam Franciscus Petrarcha IV. ab urbe lapide Linterni fundavit, omisitque Gadrius

in recensione sua . . v

II inter