장음표시 사용
151쪽
Septima Iongiissima epi toti es ad Johannem de
Horologio Patavinum . Esse hunc Ioannem Dondum nemo dubitabit. Verum quod hic de horologii singulari
opere narrarur I unde ct Dondorum domus cognomen
accepit De Horologio , Angelus Porrinarus Iacobo hujus Ioannis patri tribuit. Habuit hoc ille Uinor , ex Bernariano Scardeonio , qui haec scribit; Novum & admirabile per ea tempora Horologii opus,quod super turrim nobilissimam in media civitate extare conspicitur , Iacobo Dondo immortale nomen , & posterius ejus Cognomen sempiternum dedit, ita ut quae Donda prius familia dicebatur , deinceps Horologia appellari coepta sit; ct mox Adinvenit hic quoque primus, ut dixi horologii opificium admirandum,quo non modo horae diei ac noctia,sed & annuus solis cursus per x I I. signa Z diaci, Lunae menstruae aspectus,singulis diebus, sicut in caelo cernitur ; mensium quoque ac sestorum dies fabrili operatione Antonii Patavini solertissimi artificis, & acuto hujus ingenio, aperte conspici poL sunt, cujus operis singulae conversiones idem es ciunt in Sole & Luna & praecipuis Stellis errantibus quod in caelo singulis diebus ac noctibus fieri videmus . Hinc ergo ut proxime dicebam a tam n hili invento ipse primus , antiquato priore Cogno mine , ab Horologio deinceps est appellatus, dc Postmodum tota Qua familia &c. Vides profecto quam
152쪽
S a c. XIV. E T XV. S e R I P T. Iashie Scardeonius habet Horologii hujus descriptionem. eamdem ferme esse , atque iisdem subinde verbas , quam epiyiola illa nser facere injtituit, ut dubitare non posi
mus , de una eademqtta re utrumque loqui . At noler anni eam tribuit, Scardeonius Iacobo . Atque hic postea addit, Ioannem Iacobi filium librum ipsum sn --
se Planetarii titulo tribus voluminibus distinctum , t neisque & figuris mirabili arte signatum, quo id cripto docetur , quod pater antea in horologio suo ejecerat. Verum de libro hic non quaeritur , sed de opere ipso, quis ellus auctor dicendus sit . Scriptoris ninri auctoritas mihi quidem esse Sidetur hujusmodi, ut decidererem possit debeat . Addam tamen ejusdem hujus aetatis tesem Michaelem Savonaroiam; quem Scardeonius ipse eumque secutus Portenarius , a. 143 I. Hem suum obiisse tradit unum is septuaginta annos natum Mu ratorius aetatem produxisse scribit ad ann. 1461. Hic
ergo in Commentario de laudibus Patavii , quem idem clarissemus Muratorius edidit - , illuseres Patavinos hominest in genera dispescens , ubi sextum ordinem fecit illustrium Artium & Medicinae Doctorum; ct primum locum tribuit indicis de domo S. Sophiae , alterum Jacobo Fortiviensi , subdit 'Neque in hoc litterarum genere parvum extitit no strae urbis sidus Domus de Dondis abΗorologio appellata, de qua post; quae tot illustres Medicinae ubros habuit, quorum doctrina & fama adhuc super-CXtat. Et in primis tertio loco Johannem ab H
153쪽
II 6 - I N - Ε P I s T O L A srologio aggredioa, virum , ut intelliges, penitus divinum , qui in medicinae lectura omnipotenter valuit. Hic orator magnus , hic medicus praticus, hic mathematicus summus,hic manuum admirandus operator . Cujus sapientiam, doctrinam , ingenium quum Petrarcha Franciscus contemplaretur, &quadam sua in epistola hujus admirandi viri dolea gloriosas discurreret, ait; nullum in orbe doctiorem virum esse . & quod omnibus his detrahebat, servile & minime ejus liberale exercitium fuit. Hic Papiae horologium suis manibus & ingenio fabric tum edidit, cujus admiranda est speciositas , in quo est firmamentum , & omnium Planetarum spherae
ut sic siderum omnium motus, veluti in Caeso, comprehendantur : festa edicta in dies monstrat, plurimaque alia oculis stupenda; tantaque suit ejus horologii admiranda congeries , ut usque modo post ejus reli stam lucem corrigere, & pondera convenientia assignare sciverit Astrologus nemo . Verum de Francia nuper Astrologus & fabricator magnus , fama horologii tanti ductus, Papiam venit , plurimisque diebus in rotas Congregandas elaboravit ; tandemque actum est, ut in unum, eo quo decebat ordine , Composuerit, motumque . ut decet , dederit. Existimo quidem, mi Antoni, ipsum
inter praeclaras mundi res digne collocari aggregarique debere . Res certe auditu stupenda, in saeculo autem prius nunquam audita. neque individuum
aliud par , aut quasi par reperiri contingit. Ab hoc
154쪽
S A c. XIV. E T XV. S C R I P T. I a quidem horologio domus gloriosa de Dondis cognomen accepit Tanti autem viri ossa apud primam Cathedralis Ecclesiae portam, arca quadam in
altum elevat ornatu cum magno tenentur . Hacte
nus Savonarola, qui Iacobo deinde quintum locum , sive sedem , ut ipse air, assenat. Quinta sit admirandi viri Iacobi de Dondis qui admirandum & laborioin
sum opus congregavit, Aggregatorem de Dondis dictum; cujus theoricae 8c practicae non mediocris doctrina fuit. Hic autem Aggregator liber,ita It lis & Germanis carus existit, ur qui practicantes sunt, absque eo non nisi magno cum labore operentur . Quod si famae, ut litteris, locus daretur , eum tertio in loco collocare minime dubitassem ossa cujus in elevata tumba arci Iohannis contigua jacent. Nullam Horologii as ipse confructi mentionem facit , atque ejus celebritatem omnem , qua vicisse indicat superiorem, ab opere medico quod Aggregatorem dictum narrat, repetit. Praeterea , cum utriusque sepulcrum describat, Hi ignotum non fuisse illud manifeste significat. Itaque quas horum sepularorum inscriptiones
Scardeonius commemoravit, is scriptorum teses esse voluit , aut addita posea , exemplo non infrequenti , aut in errorem legeresesinantem induxerunt. Nam qua de Ioanne est, illa quidem sphaeram sive machinam qRom
dam qualem hic quaerimussigniscare potes, in qua me
Hic recubans Patavi supremaque sidera terris Caelicis hic septem conlecit mystica Stellis c De
155쪽
128 IN EPIs ToLAs sDe Iacobo Uero quid habet inscriptio pQuin procul excelsae monitus de vertice turris Tempus,& instabiles numero quod colligis horas,
Inventum cognosce meum , gratissime lector. Horologium nimirum quod horas dumtaxat indicet, ab eo fabrefactum narrat, idque PataDii; cum sphaera iIla ceIebris Ticini con structa sit . Moneo ad extremum , leti in Dannis Epitaphio obitus diem ΜCCCLXXX die xxv II. Septembris p eum ad eum hic Manetinus litteras det d. XI. Iulii I 388. Itaque inseriptionum , ut dixi, mes labascere videtur ama Ridardum de Cillanis , quem Galeatius aeon iis mi esse jusserat, Iaudat, eique commendar avunculum suum exulem, ut reditum in patrram consequatur: Iectu digna visa es, quod viros nonnullos ejus temporis doctissmos appellet, atque in his Cretensem Prasu-
Nona , ejus temporis quo Manetinus scribebat serpebat autem pesis omnium teterrima jam quadragesintvi annum imaginem quamdam representax; ne non ipsus Mandini vira atque occupationis , qui in Pa-squini filio erudiendo maxime versabatur . Proximas huic duas Decimam, ct Undecimam ideo Sustandas censui, ut his quasi exemplis specimen exta rex exercitationum sive proυοcationum id temporis, qui bus litterati homines uti solerent, cum se scriptis litteris sive etiam vermus lacessebant. Et viros quidem ipsos principes petebant aliquando , ut ex Petrarcha aliorumque litteris consat. Scribit autem Manninus
156쪽
S a c. XIV. E T XV. S C R I D T. 129nus ad Iacobum de Verme , qui dux erat copiarum Ga- haesi anno , quo hic Patavium recepit. Chronicon Ber-gomense ad a. Ι388. Die Veneris I II. Novembris
pugnatum fuit per gentes Principis praefati Domini Comitis Virtutum , existente pro capitaneo generali Domino Iacobo de Verme , ad plebem 'de Saccho Episcopatus Paduae . . Die Dominico XXIX. suprascripti accessit Borgomum D. Franciscus Novellus de Padua f. Domini Francisci de Padua, eundo Mediolanum ad priesentiam Illustris Principis D. Comitis Virtutum, pro offerendo dominium PDtavinum suprascripto Illustri Domino . Et facta
fuerunt fallodia super turres , tribus noctibus continuis , mandato praes ibati D. Comitis Virtutum . En hic idem episola annus . MDebat adhuc a. 139I., atque hoc anno a Bonmcontrio in Annalibus φ nominatur Iacobus Vermes unus ex Galeatii ducibus misi sus cum equitibus, ut Senensibus esset pnesidio:additurque , sub hoc duce Disse duodecim millia equitum , &quatuor millia peditum. Iacobo de Herme extat Petrarchae epistolai de Luchini patris Obitu . Duodecima , ct qua eam sequitur ultima seripta sunt Benedicto ct Laurentio de Gambacurtis . Fuit uterque Petri, ejus qui Pisis dominatus es, filius, Et Benedictum quidem ducem a Patre constitutum a. I 37 . referunt Pisana Chronica ' Adi 18. di Fer-r o lo ditio M. Pietro Gambacorta si era sorte
157쪽
13o IN EPISTOLA saggravato delia persona : di che la parte delii Ber-gulini, che go verna vano Pisa insieme con tui, si fanno a consigito con li Angiani, e secero Benedettolao si olivolo maggiore capitano in suo pie . Laurentio Pater , contra Appianum insidias mi fruentesn, cusodiam veteris pontis commisit : commilis praelio mulneratus ad Ecclesiam confugit; aditum praeclusisse Beatam Claram sororem , narrant. Paulo post una scum patre ab eodem Appiano occisus ann. 139a. Pο- serior harum episolarum priorem aliqua ex parte illusrat. Primam vero ideo praecipue vulgaυi quia narret tragoediam a L: Mandino scriptam de Autonio Scaligero . Nunc si Albertinum Mussatum excipias, qui Egelinum tragoediam scripsit, a Felice Oso primum , deinde a Muratorio editum L atque aliam Achilleidem quam edidit pariter inus , Six ad Jaculum Xu I. ulla , quod sciam, tragoedia extat ; nec ullus Auctor, qui eas scripserit nominatur. Tragoedias dictas quacumque
carmina sublimi floscripta essent, admonet cl. Laurisus Tragiensis Sed Diffse hanc Maurini Tragicam poesm significare ipse videtur choro illo quem ex ea protuli . Nunc earum episeolarum quas omisi inscriptiones atque argumenta bre Uiter indicabo , quemadmodum mefacturum , superius recepi. 1. Nobili Francisco de Dallo Bonon. studenti
158쪽
S A C. XIV. A T XV. SCRIPT. I 3I fratri carissimo . De vita, slia , ct per risiationibus
a. Pt claro dc inclito viro Laurentio de Gambacurtis domino mihi quam praecipuo . Refert Benencasam , ejus domus familiarem , legatum veniisse ad Lombardorum Principem , atque huic perferendos ad Laurentium dedisse versus , quos ibi habet . 3. Baptist e de Margasio. cisa episοti tota es. 4. Domino Spinetae Marchioni Madespinae . Continet sapientia Iaudes, eumque Uehementer ad studia Iitterarum hortatur , proposiris etiam virorum principum exemplis ; inter quos numerat Robertum Siciliae Regem . de cujus Regis scientia etiam Io: Villanus Deipso vero Spinera , habet; Cumque sis armorum facinoribus experientiam rerum magnam adeptus , per Apulos agros, terram Laboris , Abrutium , ik Calabros millitando peragrans, cumque limen lethi pene pluries sis ingresIus, cumque Carcer m , eXilium , quaeque hujus mundi incommoda sis perpessus &c. ' is. Epistola transmissa Domino Iohanni Manetino Secretario, per D. Magistrum Johannem de Tra-vesis de Emoria,Trivii sides primarum trium artium Grammatica , Rhetorica , ct Dialectica Docto- . rem &c. cum aliquibus carminibus . Ut id genus, quo antea diximus, viros litteraros se mutuo provocasse; atque huic adjungitur Manetini responsis . I a f. M
159쪽
13a IN Ev Is TOLAS 6. Magnifico & potenti militi Domino Bene dicto de Gambacurtis praecipuo Domino meo. Naviis sationem suam quamdam describit. Subscribit epistola; Papiae XVII. Ianuar. I 388. Iohannes Manetinus de
. Magistro Ypolito Parmensi Grammaticae pr-ssori. Hic quoque de vita sua narrat, quam inca tris agit Galeacti . 8. Insigni ac claro viro Pasquino de Capellis honorando Secretario Domini Med. Fabulam narrat de ponte quodam, qlii ut resceretΠr , si ulrs erat nummus pro vitio quolibet corporis selDendus . s. Magistro Baitholomaeo de Regno Bonon. Grammaticae piolessori. Iterum de vira sua; data es autem epifola Papiae xx 1 1. martii 1388. Huicscribito Columus Salutati φ. 1 o. Ad Matthaeum de Piscia collateralem Domini Galeag. Illustiissimi Principis Lombardorum . Describit Nebul e vallem nobilem in strui tae partihus Pistorio interjacentem Lucanaeque urbi, ut pri-Nus continuo verbIs eam regi. nem appellat. Vallem nebulam appellat a Bonincontrius in finnal nunc Valdi-ntevole,a fluvio Nievole,a quo alluitur. Vallis nebulae meminit prsesertim Salutatus' qui in ea natus. Arnmiratus '; Coluccio Salutati nato in un ignobile castellodi Valdinicvole det to Stignano . Sed hujusce rei patria Glitcai egregium tetimonium habet hic noser hae
160쪽
S a c. XIV. ET XV. SCRIPT. 133 ipsa episola in qua, ubi de vallis nebriia amoenitate egit, Matthaeum randem alloquens bacscribit; Veniam tamen ad id, quod principaliter intendebatur per tam longae sermocinationis praeambulationem praemisiam . Dum eis. diebus una cum quodam de Ortandis in platea Pisciae deambularem, ab ipso primitus nomen tuum Commendabile tunc audivi, fratrisque tui, &Coluccii Stignanensis; &ptimus omnium trium validus amoris stimulus me invasit, Jc vere animo meo fabar; o felix haec patria, talium productura vi-
II. Perito viro Iohanni Bethardo Parmensi. De se suisquestudiis . Ia. Antonio de Luschis Vincentiae Musarum tyroni egi egio. Respondet epistola de vera amicitia . I 3. Philippo deValle Hastae amico dilecto. Os iacissa epi sola .
I . Generosae sobolis & memorabilium virtutum viro sulgenti Tino Andreasio de Cavalcab lus, militiae cingulo , & legum laurea decorato , domino praecipuo . Ad eum scribens , qui uxoremnu per duxerat, de conjugiofuse disputat . I s. Pasquino de CapellisΡatri honorando Pra-sagia continer de puerulo Pasiqvini , sua cura commisso. I 6. Domino Gulielmo de Dulcis de Aragonia
17. Magistro rioni de Regno medico, dulcissimo fratri meo , brevis consolatio de fratris