Cajetani Tacconi ... De raris quibusdam hepatis aliorumque viscerum affectibus observationes

21쪽

culis, partim a membranarum frustulis jam supra memoratis o structus, toto sere tempore, quo ulcus purgabatur, aditum bili praebere non posset, id unum relinqui videbatur , ut per mox ante recitata bili sera vascula bilis commearet in cyssim indeque per patulum ulceris & abscessus ostium extrinsecus resiliret. Neque enim persuaderi potuimus illiusmodi membranulas u scae felleae collo praefixas, tanto temporis intervallo valvularum vicem obiisse transitum bili in cystim concedentium, regressum vero in ductum choledochum prohibentium : quoniam etsi illae intra cystim protensae &pendulae basi tumoris adhaes sient, tamen ad eam partem, in quam utpote minus offendiculi praehentem& bilis & sanies & calculi urgebantur & ipsae membranulae orgeri debuissent, adeoque per eamdem abscessus viam extra a domen propelli. Quod si ergo opposita ratione per alvum eae cum faecibus depulsae sunt, ita etiam infixas parietibus internis ductus cystici easdem fuisse dicendum est, ut omnino ab introiis tu in ipsum bilem tandiu arcere debuerint , donec ea vis praevaleret, quae superatis impedimentis , eas demum disjiceret, a que in intestina detruderet. Senish a Tom. 3. MFriorix Amselodamos stag. 3 3. Dissiligod by Corale

22쪽

. sententiae huic nostri firmandae illud etiam accessit, quod quae. rentibus nobis num ex propaginibus pori bilarii per Jecur distu.

remibus , proxime ad tumorem jam dictum erosis & reclusis. stillare in ipsum bilis & per vulnus exire potuerit, nulla adesse major cauis visa est cur illis propaginibus reseratis quampluriama etiam vasa sanguifera & lymphatica copiosissime per hepar repentia simul reserari non debuiisent , proindeque sanguine: & lympham bili immiscere. At ne guttulam quidem cruentam

ullo tempore ulceris purgamentis adspersam notavimus : bilem vero potius subrufam & spissam . quam ex croceo viresce tum & iluxilem, quemadmodum esse solet cum a lympha diluitur , nec primis temporibus, sed circa dccimam quartam diea

cum lanie & calculis exire caepit se conspeximus. Praeterea Cum tumorem membrana circumvolutum tumorum follicularium more notaverimus, ab immediato cum bile hepatica commercio s Clusium communicationem tantummodo cum cystica habuisse eo fidentius nobiscum constituimus, quo magis recluso ductu cystiaco & alvo ad naturale excernendi ossicium reversa , effluxum

bilis ab ulcere paulatim deficere & tandem desinere observavimus, brevique post tempore curato abscessis & vulnere conglutinato, Mulierem convaluit se. Quibus expositis consilium iam nostrum in rebus &factis, qux ad medicum opus reseruntur , studiosius examinandis patesecumus, quod pro munere ossicii quod profitemur non invite probatum iri confidimus. Cum exarati hactenus sermones nostri typis ac praelo commissi prodituri essent in lucem, ecce miserum hominem novum argumenti genus observationi animadversionique nostrae offere rem, quod cum ad rariorum historiarum censum pertinere Cognoverimus, appendicis loco subnectere & publici iuris fac re opportunum , nostrique instituti rationi consentaneum duxi

mus a

Erat miser ille ex eo hominum genere, qui itinerando & ρο-

Tegrinando aetatem conterunt. Agebat annum sexagesimum redi ilium , gracili corpore & temperamento ad biliorum vergente praeditus . Mense Novembri, vertentis anni, cornu vibratum a bove ictum accepit in inguine, nulla sequente partium extem ' Tum laceratione, contusione tantum & dolore aliquo remane

23쪽

te. Cum melius habere in dies sibi videretur, Genova discedens

per vias & montes nivibus obsitas petiit Lauretanam Domum. Post septem dierum iter aspero quodam sensu affectus fuit serta

cae in morem a scroto ad umbilicum repente . Hic triduo du rans in magnum deinde abdominis tumorem conversus est , quia flatibus cum inferne per sedem, tum superne per Os erumpenti hus tandem evanuit. Idibus maji apparuit tumor in inguine dentro , magnitudine OVO anserino fere par; a quo cum vehemen tius doleret, chirurgum quemdam adiit aeger 1blamen & opem quaerens. Ex colore rubescente ac livido , simulque ex materia ad tactum intus fluitante abscessum arbitratus, tumorem scalpelia Io chirurgus aperuit. Statim a vulnere materia fluida summe fat- tida , coloris 1ubobscuri cum impetu foras erupit. Postera die accessit febris , lumbricusque unus albidiusculus, spithamam cinciter longus prodivit e vulnere: sequentibus diebus vermes viginatiseptem per idem vulnus eiusdem indolis &naturae, aliique praei rea pauciore numero per vomitum rejecti sunt. Cum dies quatuor quievisset, sibique satis recreatus videretur , Bononiam versus iter suscepit , pedibus conficiendum. Verum non multo

post magno abdominis dolore , viriumque languore correptus cum Buxu humoris subcruenti e vulnere , binoruIPque vermium eruptione humi prostratus , auxiliumque implorans cum gemitu , a viatoribus praetereuntibus miseratione motis, jumento imponitur , quo vectus aliquot consecit leucas . Sed iterum jacens inter lamentationes & sordes nonnullos transegit dies. Sumebat aliquid cibi . At alvus clausa non reddebat iaces. De nique non sine magno incommodo Bononiam ingressus circa nonas junias in pauperum peregrinorum hospitium recipitur. Inde in No comium delatus , expositis iis , quae circa tumorem percussi inguinis & tumoris incisionem ipsi accidisse supra naria ravimus , regionem inguinis male affecti nobis pespiciendam &explorandam dedit. Itaque dextro in inguine corpus quoddam productum, teres, rigidum, tumidum atque in parte superiore nonnihil contortum, duos transversos cum dimidio digitos latum, Octo longum offendimus, quod in sui extremitate latiorem papillam sive glandem aemulabatur a dextris rimula sive ostiolo transversim ducto instructam . Hujusce ita contorti corporis

species de inversa ilei intestini portione aliqua suspicionem injecit. Diuitigod by Coo le

24쪽

ieeit. Vasa illud perreptantia valde distenta , atroque sanguine

reserta cernebantur . Lineolis quibusdam sive fibrillis ambieba tur . Digitorum pressioni aliquantulum obsistens ad imam paria

tem dolebat magis, foetidumque odorem exhalabat. Abdomen manibus contrectari facile poterat. Pulsus erat summe debilis ac tardus , extrema corporis frigida , sudores gelidi, supervo nil singultus cum vomitu materiae scelidae. Flora noctis secunda flacessens tumor supra femur dextrum relabi visus est. Hora vero quarta ejusem noctis aeger excesit e vita. De cognoscenda morbi sede ac qualitate solliciti ad cadaveris sectionem una cum doctissimis medicis, anatomicisque non pa cis convenimus, quam in re medica & anatomica vel satissimus vir Petrus Tabarranni instituit . Dissectis & revulsis communibus abdominis integumentis relictisque in proprio stu musculis oblique descendentibus sub arcu, quem ligamentum Falopii , seu Po- mri Aripartii appellant inter posteriorem, sive inferiorem ex binis tendinosis columnis a 3 quibus eformatur annulus pro transitu vasorum spermaticorum & vasa cruralia dextri lateris supra descriptum corpus foras protrusum clare distincteque conspeSimus. Quod, mino. aperto dein abdomine productionem & partem Ilei intestini lacerati ab eo quasi penitus divulsam fuisse observavimus. Intesti num iteum cum caeteris tenuibus intestinis inflammatum & quasi gangraena affectum, duarum fere spithamarum longitudine ab imtestino colo vulneratum apparuit & portio illa , 'quae ipsum

respiciebat colon, octo circiter digitorum transversorum meninsura per vulnus abdominis foras eruperat. Nullum neque e terius Circa vulnus neque interius nempe in abdomine tumoris

indicium reluxit; manifestabatur intestini laceratio praecise subligamento Falopii superiore in parte ; inferius vero ad contactum partis superioris Femoris reperiebatur portio ejusdem intestini integra & incorrupta qua cum una protrahebatur pars p Titonaei parumper extra abdomen extrusa. Ab eodem iteo dum manibus contrectabatur, prosiluit lumbricus ejusdem ac supradescripti indolis & naturae. Materiam etiam serosam subrubri coloris, qualem ab inversi intestini vulnere excerni vidimus, dimidiae circiter librae pondere in infimo ventre stagnantem invenimus.

a) Gallice Piltera.

25쪽

Copiam vero non exiguam humoris illius scelidi & subobseuri,

qui, narante aegro, ab inciso tumore eiduxit , intra neum intestinum conclulam deprehendimus.

Ad eliciendam speciem & idem hujusce morbi facem nobis praetulit non tam prominens in inguine tumor & qui praefuit linmanis dolor & alvus aditricta & vomitus materiae talidae & fvi

lenta, qtum Corporis extra inguen protursi continuatio cum

inteitino ileo ejusque incessus inter dictam tendinosam columianam & vasa cruralia juxta ossis ischii articulationem cum se more, ex quo tamquam speciali ore signo miserum hunc homi nem hernia crurali laborasse perspeximus ; quam & infrequen tius in hominibus accidere, &non adeo difficillimae curationis, ac periculi plenam esse experientia testis est. Interea nos haud parum suspensos habuit illa dubitatio; numscilicet a vermibus haud parum erosam & perforatam misse iam dictam it ei partem fateremur. Cui quidem dubitationi viam sternere videbantur vermes ipsi, utpote copiose ab intestini vulnere ejecti& ex illorum genere, qui in tenuibus intestinis hospitari consueverunt: unde suspicari non immerito licebat , eosdem intra herniam diu reconditos mansisse , tandemque putribus suis succis & morsibus intestini tunicas laxando & admoradendo observarum in eo vulnus , si minus in totum, at magna tamen ex parte intulisse. Opinioni huic momentum & pondus afferebat auctoritas Boisera ii a scribentis, quodHIi sugendo , movendo , vetiicando,

rodendo, terebrando , ebiam consumendo , nervos irritant, solidamulnerant, nauseas, borrores, eardiastiar, vomitur, ammi deliquia, maciem, Jamem earinam, tumorem abdominis or latia producant m xime flatus, subitosque tumores errant; favere etiam huic sententiae videbamus Teophilum Bonetum ch) asserentem a lunbricis intestinum colon in virgine quadam perforatum se vidisse: Et c) de abscessu in inguine ab hernia supeurata cum erosione intestini ilei, purisque & excrementorum foetidissimorum rejecti

ne verba ticientem.' Sed

26쪽

sed ne aliorum reeensendis observationibus immoremur, illius meminita sufficiat, quam in bononiensi nosocomio Sanctae Mariae de Vita, coram solertissimis, peritissimisque rerum media carum & anatomicarum professoribus quondam habitam fuisse accepimus in defuncti cujusdam hominis cadavere, in quo in te stinum iteum instar cribi pertusum a vermibus ita depraehensum fuit, ut illius foramina diametrum pennae gallinaceae recipiendae

parem ostenderent.

Quod si abscessum prae manibus se habere arbitratus scalpello herniam chirurgus aperuit, veniam tamen illi humaniter Gandam esse aperte hortabatur nimia patrandi erroris facilitas in hac re, in qua chirurgos etiam exercitatos & celebres nonnunquam hallucinatos fuisse constat. Testatur enim Joannes Astructus, a bubones venereos cum enterocle interdum confundi; docetque Laurentius Heisterus; h herniam cruralem inguinali minorem & rotundiorem esse, adeoque facilius cum hu-honibus confundi posse : Merius vero c aliquando, se deceptum suisse ingenue fatetur his verbis: I' examinas la tameu 9 troumai unefluctuation dans rautes les parties, ce qui me Meroiara d' abord que e' etest un Abseὰr ordynaire , non par nn poulin,& revera cle hernia inguinali ipsum loqui, ex eadem historia &curatione satis liciuet. Verum ne rebus dubiis persequendis morosus haerere videamur, aliorum iudicijs eas relinquentes , ad inversionem ilei intestini nostram breviter animadversionem

convertimus cuius causam ab hernia , multoque magis a vulnere repetendam esse arbitrabamur , nam cum pars intestini ilei , quae respiciebat colon a reliquo intestino tunc temporis trahi non posset ob implicationem jam factam cum peritonaeo, herniae sa-culo , tumoreque in inguine & more intestinorum tenuvium motum perystallicum, sortasse ob vulnus inversum exerceret; haec inquam pars ubi minorem inveniebat ressistentiam eo pellenda erat, unde accedentibus incommodis itineris longioris ad eam quam diximus octo digitorum transversorum mensuram soras ex abdomine producta est.

a Lib. de Morbis Venereis Cap. s. pag. ras. N In Insiturionibus . chirurgicispari. a. Sem V.Cap. Ir8. c In Hictoria Regia Memriarum Academia Anni Iroi. Obsermationysur les Hernie a. obf

27쪽

Quod si ennaratis incommodis addatur auxiliorum medicorum, chirurgicorumque inopia , iacile intelligitur cur dicti in testini vulnus eo tempore ita increverit, ut ejusdem intestinitiei unitas quasi penitus soluta fuerit. Partem intestini ilei intra colon , partemque intra ipsum ite. um secluso etiam tumore inguinis in mortuis ex iliaco aBfectu interdum vidimus , videruntque multo antea Peyerus, ut

in suo de glandulis tractatu legitur : Sylvius. a Lazarus Ri- verius. b Rene Jacques Croissant de Garengeot. c aliique:

at ilei inversionem tantam extra abdomen porrectam , quantam in nostro casu numquam me vidisse, aut in aliorum scriptis legisse memini. Propterea prima fronte circa eamdem ancipites fuimus , incerti nimirum an relaxato peritonaeo , an vermisormi

appendiculae inflatae & extanti, an tumori alicui novissime orto corpus illud in inguine prominens adscriberemus. Nam quominus de intestino aliquo e sua sede pulso judicaremus , prima facie obstare videbatur illa observatio , qua constat intestina dum ob vulnera , vel alia de causa herniam essiciunt , fere sem-Ier duplicia & sub sorma arcus manifestari, figuramque & co-orem aliter ac in morbosa ista affectione prodebatur , exhibere. Verumtamen ubi omnia ejus antecedentia & adjuncta attemtius scrutati fuimus , judicium de ii ei inversione absolute ferre non dubitavimus ; cum praesertim signa & simplomata , quae illiacum affectum comitari solent, explorata & compertae

habuerimUS.

Hic obiter notare licebit, apendiculam vermiformem praeter morem in hoc subjecto longitudinem unius spithamae praetetulisse & supra peritoneum, cui uniebatur , cursum intellini colon recta sequutam fuisse sensimque coarctatam tandem in acumen desiisse. Cum autem signa mox dicta certam & imminentem miseri

aegrotantis mortem portenderent, idcirco a conclamatae aegritudinis curatione per sortiora chirurgiae praesidia ineunda abstinendum esse monuerunt . Eam vero quibus in casibus , quando &qua

28쪽

qua ratione aggredi prudenter liceat, praecipere & explicare, non est hujus loci, cui fines dicendi praestituti sunt, extra quos evagari non lubet : Quare a chirurgiae magistris studiosos &alumnos artis chirurgicae ea petere oportebit , quae ad hunc lo cum pertinere videbuntur . Atque inter cetera notitiam siono. rum inter bubonem & herniam discrimen ponentium acuratius quaerere, de quibus Ioannem Astructum in supra memorato sibro diserte loquutum fuisse reperient.

29쪽

FIGURARUM EXPLICATIO

Figura Prima.

Α Musculus oblique dictemus sive descendens abdominis in parte dextera. a Annulus ejusdem musculi. B Intestini ilei inversi & soras elapsi essigies. b Sementum arcus sive ligamenti Falopii sub quo im testinum ileon inversum eruperat. C Vena & Arteria cruralis.c os pubis quod decussatim superscandunt fibrillae exterianorum oblique descendentium musculorum abdominis. Umbilicus. Annulus musculi obliqui externi laevi lateris. ee Vasa spermatica cum appensis testiculis.

Femur dextrum. Femur sinistrum. Integumenta communia aliquatum reclinata.

Figura Secunda.

Α Pars intestini coli.

Intestinum caecum.

b Appendicula vermisormis longius protensa & in acumen desinens. C Intestinum iteon. D Tractus intestini ilei inversi & foras educti.d Rima sive hiatus in eo transversm ductus. Continuitas intestini ilei quasi penitus seluta. Disitigod by Corale

30쪽

Ecelasia Μetropolitana Bononia Paenitentiarius, pro Eminentissimo, σν R .erendissimo Domino D. Pro ero Laurentio Cardinati Lambertiri arcti piscopo Bononiae S. R. I. Principe. Die Io. I A ad Meelienti mum D. D.Joannem Mariam Samini, ut videat s referat pro Sancto Oincio. F. Bonaventura Maria Gro Rearius Generalis Sancti O si Bononia. Die a a. Iunii I 4 . Iussus recognoscere librum justitutur es. De raris quibusdam Hepatis ali rumque Viscerum affectibus Observationes auctore Praeclari mo Viro C etant Taceoni, ilium non solum attente legi , sed eum delectatrone iterum, Chirureteam non tantum observationem, sied or aetat amicam, ae CbLmicam amplectentem p Cumque nihil aliud ostienderim, nisi quod literatum hominem decet bene moratum , eenm pro mea parte , ut imprimi possit , vulgarique dummodo ne secus Reverendi mo Patri videatuae ad cujus volanta

rem me omnino conformo.

Ioannes Maria Santini nilosopbiae, O Medicinae Professor , O Sanctissema Inquisitionis Reviscir. Die aa. Iunii I Ao. Stante supradicta attestatione

Imprimatur

F. Bonaventura Maria Gras Visa Generalis Sancti O si Bisonia .