Beispielsammlung zur Theorie und Literatur der Schönen Wissenschaften

301쪽

Θηβαδεν δε , αἰσθόμενοι τὴν σπουδην των Φλιασίων , ημιλλῶ , οπιυ φθασειαν τοιs Πελληνευσι βοηθήσοντες. ἀφικόμενοι δἐ πότερον οἱ ἱππεῖς, εμβάλλουσι odi Πελληνευσι. δεξαμένων δὸ τοπρῶτον, ἐπαναχωρήσαντες πάλιν σὸν πεδε παραγεγενημένοις τῶν πεζων ἐν αλον, κομ ἐκ χειρὸς ἐμακοντο. κω ἐκ τουτου δἰ ἐγκλι-

302쪽

ληνέα κρίμνον ζῶντα λαβόντες, καλεο πάντων σπανι μενοι, ἀφῆκαν οῦνευ λυτρων. Γενναίοvs μῖν δη νγ οῦλκμο- ποῦς οὐκ αν Gs cpαίη ειναι oci τὰ τοιαῖτα διαπραττομέν-s ;

μεν ἐκ τῆς πολεμίας λαμβάνοντεs, τῶ δε ἐκ Κορίνθου ίνουμενοι,

303쪽

τις οι ἱππεις κω οι χρησιμώτατοι τοῦν πολιταν, αεγον' i- Σάρης, vari σοι τήμερον κάλλιον ἔργον διαπράιμσγαι. χωρίον νψ ἰαὶ νοτι ἰρίοις ἡμῖν οἱ Σικυώνιοι τειχίζουσιν , σικοδόμους μἰν

304쪽

μένους. Σὶς δ' ειδον την σφοδροτητα τοῦ ι ἐφόδου , εὐθυς ἐκπλαγέντες ἔφυγον, καταλιπόντas τοῖs ἀγαθοιι ανδρασε παντα τῶ

ἐπιτηδεια. κ κεινοι μεν ταυτα δειπνήσαντες, at, οἰκοθεν ἀλλαἰλθόντα, ας ἐπ ευτυχίη σπείσαν res, ημ παιανίσαντες, ut φυλακὰς κατασκευασαμενοι, κατέδαρθον. οι δἰ Κορίνθιοι, αφικομένου της νυκτός αγγέλου περὶ τηs Θυαμίας, μαλα φιλικοῦσκηρύξαντεs τὰ φυγη κω τὰ υποζύγια παντα, ηΗ σίτου γεμίσαντες, ali τὸν Φλιουντα παρηγαγον. rsu euos περιετειχίου τὸ τεῖχος, ἔκασης ἡμέρας παβαπομπαι ἰγινοντο.

305쪽

Dum ea Romae geruntur. Catilina ex omni copia, quam et ipse adduxerat, et Manlius habuerat, duas legiones instituit ; cohortes pro numero militum com Plet: dein, uti quisque voluntarius, aut ex sociis in Castra Venerat, aequaliter distribuerat; ae brevi Ιpatio legiones numero hominum expleverat; cum initio non amplius duobus millibus habuisset. Sed ex omni copia circiter quarta pars erat militaribus armis instructa: ceteri, ut quemque casus armaverat, sparos, aut lanceas, alii praeacutas sudes portabant. Sed postquam Antonius cum exercitu adventabat, Catilina per mon-

306쪽

tes iter se re ; modo ad urbem, modo in Galliam versus castra movere; hostibus occasioliem Pugnandi non dare. Sperabat propediem magnas copias se habitutum, si Romae socii incepta Patravissent. Uterea servitia repudiabat, cujus initio ad eum magnae copiae concurrebant. opibus conjurationis fretus, simul alienum suis rationibus existumans videri, caussam civium cum servis fugitivis communicasse. Sed postquam in

castra nuncius Pervenit, Romae conjurationem patefactam, de Leutulo, et Cethego, ceterisque, quos suo pra inc moravi, supplicium sumptum et Plerique quos

d bellum spes rapinarum , aut novarum rerum studium illexerat, dilabuntur: reliquos Catilina per montes asperos magnis itineribus in agrum Pistoriensem ab- docit, eo consilio, uti per tramites occulte profugeret

in Galliam Transalpinam. At Q. Μetellus Celer cum tribus legionibus in agro Piceno praesidebat, ex dimetatate rerum eadem illa existimans, quae supra diximus, Catilinam agitare. Igitur, ubi iter ejus eX profugis cognovit, castra Propere movit, ac sub ipsis radiis cibos montium consedit, qua illi descensus erat in Gal-diam properanti. Neque tamen Antonius procul abe-xat, utpote qui magno eXercitu locis aequioribus expeditos in fugam sequeretur. Sed Catilina, postquam videt montibus, i atque copiis hostium sese clausum, in urbe res adversas, neque fugae, neque praesidii ullam spem ; optumum factu ratus in tali re fortunam belli tentare, statuit cum Antonio quamprimum eon stigere. Itaque concione advocata, hujuscemodi oratio

Compertum ego habeo, milites, Verba viris vi is tutem non addere, neque ex ignavo streuuum, neque A sortem eκ timido exercitum orastione imperatoris fieri. Quanta suiusque animo audacia natura, aut moribus

is inest, tanta in . bello patere solet. Quem neque oo-

307쪽

ria, neque pericula eKcitant, nequicquam hortere. M timor animi auribus ossicit. Sed ego vos, quo pauca monerem, advocavi; simul uti caussam thoi consilii ,, aperirem. Scitis equidem, milites , socordia, atque ignavia Lentuli, quantam ipsi, nobisque clad in at- tulerit; quoque modo, dum eri urbe praesidia opperior, si in Galliam proficisci nequiverim. Nunc vero, quo in loco res nostrae sint, juxta mecum omnes in-

is telligitis.

Exercitus hostium duo, unus ab urbe, alter a se Gallia obstant: diutius in his locis esse, si maxumo animus ferat, frumenti atque aliarum rerum egestasse prohibet. Quocumque ire placet ferro iter aperiunisis dum est. Quapropter vos moneo, uti forti, atque is parato animo sitia, et, cum praelium inibitis, memi- neritis, vos divitias, decus, gloriam, Praeterea liis bertatem atque patriam in deritris vestris portare. Si

is vincimus, omnia nobis tuta erunt : comeatus abunde, is municipia, atque colliniae patebunt. sin metu cesseri--mus, eadem illa advorsa fient; nequo locus, nequctis amicus quisquam teget, quem arma non texerint. Praeterea milites, non eadem nobis, et illis necessiis

istudo impendet. Nos pro patria, pro libertate, pro vita certamus: illis supervacuum est pugnare pro po- tentia Paucorum. quo audacius aggredimini, mem se res pristinae virtutis. Licuit nobis cum summa turis itudine in exsilio aetatem agere. potuistis nonnulli Romae, amissis bonis, alienas opea cπpectare. quia. Illa foeda, atquo intoleranda viris videbantur, hae sesequi decrevistis. Si haec relinquere vultis, audisiae, , opus est. Nemo, nisi victor, Pado bellum mutavit. se Nam in fuga salutem sperare, cum arma, quibus eo is pus tegitur, ab hostibus averteris ; ea vero demistia est. Semper in proelio iis maxumum est perieulum, sequi maxume timent: audacia pro muro' habetur. Cum

308쪽

is cum vos considero, milites ; et cum faeta vestra. si aestimo : magna me spes victoriae tenet. Animus, aetas, Virtus Vestra me hortantur; praeterea necessi- tudo, quae etiam timidos fortes facit. nam, multi- istudo hostium ne circumvenire queat, prohibent an-

is gustiae loci. Quod si virtuti vestrae fortuna inviderit,

, , cavere, inulti animam amittatis, neu capti potius, is sicuti pecora trucidemini, quam virorum mor Pu- gnantes, cruentam atque luctuosam victoriam hosti ,,bus Telinquatis. Haee ubi dixit, paullulum commoratus, signa Camere jubet, atque instructos ordines in locum aequum deducit: dein remotis omnium equis, quo militibus, aequato periculo, animus amplior esset, ipse pede.Eπercitum pro loco, atque copiis instruit. Nam ut planities erat inter sinistros montes, et ab demtera rumpes aspera, octo cohortes in fronte constituit; reliqua signa in subsidiis arctius collocat. Ab his centurione. omnes lectos et evocatos, praeterea ex gregariis militia bufi optumum quemque armatum in primam aciem

subducit. C. Μaulium in dextra, Fassulanum quendam in sinistra parte curare jubet: ipse cum libertis, et colonis propter Aquilam adsistit, quam bello Cimbrieo C. Μarris in exercitu habuisse dicebatur. At ex altem parte C. Antonius, Pedibus aeger, q)uod praelio adessa nequibat, Μ. Petrejo legato eπercitum permittit. Illa

cohortes Veteranas, quas tumulti caussa conscripserat. in fronte, post eas ceterum exercitum in subsidiis loeat. Ipse equo circumiens, unumquemque nominans, BP Pellat, hortatur, rogat, uti meminerint se contra la trones inermes, pro Patria, pro liberis, Pro stris, at que focis suis certare. Homo militaris, quod amplius annos triginta tribunus, aut Praefectus, aut legatus, aut praetor cum magna gloria iis eNercitu fuerat, pis

309쪽

Tosque ipsos. factaque eorum . fortia noverat, ea commemoraudo, militum animos accendebat.

Sed ubi omnibus rebus exploratis, Petrejus subasignum dat, cohortes paullatim incedere jubet. . idem', facit hostiuiti exescitus. Folitquam eo v-tum es,, unde feruntariis proelium committi posset ς maκumo clamore, cum infestis signis concurrunt ἔ - pila. omittunt; gladiis res geritur. Veterani, ruistinae Virtutis memores o cominus acriter instare, illi haWl timidi resistunt: maxuma vi certatur. Interea Catililia cum

expeditis in priina acie versari: laborantibus succurrere : integros pro sauciis arcessere : Omnia pro vi ere :multum. ipse pii gnare, saepe hostem feriroi militis, et boni imperatoris officia simul ENRquebatur. Reterius, rubi videt Catilinam contra, asi rat s rat,

magna vi tendere et cohortem Praetoniam iri. medios

stos inducit; eosque Perturbatos, otque alio alibi resistentes interficit: deinde ui r qquiex lateiribqq ί ma greditur. Manlius et Faesulanu=i in primis pugnani te, cadunt. Postquam fusas copias, seque cum paucis velictum videt Catilina; memor gerieri., atque priItinae suae dignitatis, in confertissimos hostes incurrit, ibici ue pugnans confoditur. . . Sed coniecto proelio, tum Fero icernere' quanta audacia, quantaque animi vis fuissent in exere tu Catilinae. Nam fere, quem quisque vivus pugnando lo

eum Ceperat, eum .aurissa anims, corpore tegebat.

Pauci autem, quos mediosi cohors Praetoata disjecerat paullo diversi , sed omnes tamey 'dgersis vulneribus conciderant. Catilina vero longe a suis inter hostium cadavera repertus est, paullulum etiam spirans, ferociam auimi, quam habuerat Vivus, in Vultu rpi eos. Postremo, i κ. omni copia, nequo in proelio ,: neque fuga quisquam civis ingenuus capi με est. Ita cunctY

310쪽

299 Aulius Casar.

meti exercἱtus populi R. laetam, aut incruentam vice-xiam adeptus erat. Nam strenuissimus quisque aut occiderat in proelio, aut graviter vulneratus discesserat. Multi autem, qui de castris visundi, aut spoliandi gratia processerant, volvontes hostilia cadavera, ami- . cum alii, pars hospitem, aut cognatum reperiebant.γFuere item, qui inimicos suos cognoscerent. Ita varie per omnem eXercitum laetitia, moeror, luctus, Patque gaudia agitabantur.

nusti. Omni ornatu orationi, , tanquam veste, detracto.

Nihil est enim in historia, pura et illustri brevitate duleius.

Caesar, exploratis regionibus, albente coelo, omnea copias castris educit; magnoque circuitu, nullo certo itinere, eXercitum ducit: namque itinera, quae ad Iberum atque Octogesam pertinebant, castris hostium oppositis tenebantur. Ipsi erant transcendendae valles maximae ac difficillimae : laxa multis locis praerupta iter impediebant : ut arma per manus necessario transderentur; militesque inermes, sublevatique alii ab aliis, magnam .partem itineris conficerent. Gad hunc