장음표시 사용
11쪽
t' erecta lineaeoneordat eum perpendiculo desuper appensio. sed lasmit etiam solus angulus Rectus' TR. s. in Fig. I. nam si eius ianum trus Ε.A. congruae t Perpendiculo alterum Α.B. semper obtinet situm horirontalem. a. Divisio Cireuli in Mos gradus sic facillim8 perficitur : Apertura Circini. qua Circulus descriptus est in eius peripheria semper rapit Intervallum 6o. graduum. Huius dimidium accipe & priora intervallo adde, eritque intervallima quadrariis tis Circuli; cuius tres partes subdivide, quamlibet in tres, & harum quamlibet in duas, de harum quamlibet in quinque. Ab extremo cujuslibet decadis punis Oo ducitur recta ad Centrum i quolibet autem gradu brevior . sed tamen centrum versus. Decadibus adscribuntur nomeri. Divisio unius quadrantis aut sola sumit. aut facillim Fin reliquos trans seriuri Eaedem rectae ad Cenotriam ductae dividunt in suos gradus quemcunque Circulum ex eodein Centro, descriptum intra peripheriam divisa in vel extrii illam etiam in ipsa Coeli superis .ficie, si dictae lineae . per radium visualem eousque producantur. iit fieri solet. Quando ope quadrantis divisi observatur quot gracluum sit astrorum altitudo,
uistantia inter se, vel ab alio puncto, dec.
Universi notitia ad Geographiam requisita.
T Niversum . seu Mundum totum. ex Caelo, rr1que compositum. ac praecipia ἐ-Coelum.in primis undecim Propositionibus cons derabim p. non prout nobis apparet intrii illud habitantibus sed sieut oculo extra illud existenti apparet si spectanis dum proponeretur, perinde sit figura impressa quae in exiguo plani chartacei spatio grancem illius molem repraesentat. Tali tandem contemplatione absoluta . revertemur super Terram de intra uni versum existentes dispiciemus. qualiter statiaspectum cadant de illa quae ii foris vidimus.& reliqua insuper quae ex hae statione facilitis partim intellectu, partim oculis conspiciuntur. Multarum Propositionum coriosarum fundamenta. α oecasiones simul attingemus, sed ipsas Propositiones curiosas utilius disserenius ne immatura aviditate fructum captantes , radiees praevio cultu unice necessario destituamus.
De Coeli, Terraeque Figura, loco, motu, & quiete, Axe &Polis Mundi. Fig. 3.
IN medio universi immota quiescit Terra . Circulo parvo repraesentata quae eum aqua unum globum .sen sphaeram constituit. ide6que Terraqua . Vel Orbis Terra- queras dicitur. Superficiem illius in multis quidem partibus montes d. fluctus reddunt in aeci ualem tantae tamen molis rotunditati non ossiciunt. Ad eius Centrum villa revillima. linea recta. tendunt gravia. Tendere ad illud est tend/re deorsum. recedere ab illo est ιendere ser n. undique cingitur aeris regione infima, media.
12쪽
tandem Coelo. etiam instar Orbis vitrei sphaeneo. quod hiemagno Circulo repraesentatur , de sine intermissione movetur circa Mem mundi A. B., mundique polos A.&B it , ut singulis a4. horis unius Het naturata absolvat unam revolutionem ab Oriente qui hie intelligatur esse post chartam in Oecudentemi qui statue chartam) quasi ex D. versas faciem tuam volveretur. Polus A. dicitur Armem ab a arti Ursa. propter vicinas illi in Coelo eonstella tiones ursarum ; vel Septemtrionalis a septem stellis Ursae Majoris . quae dicuntur Triones , Vel Eorealis . aut AqώHonaris v vento Borea Aquilone ind4 Polus R. dicitur. Ani meus sive Arctico contrapositus verati strata ii vento Austroinde spitante , vel Meri ionalis. quia nobis existit ad meridiem ex parte.in qua si lem cernimus, quando est Meridies. Dicuntur etiam Cardines mundi, aut Frintieer quia circa illos Coelum vertitur, quasi circa Cardines i item Puncta na, quia Picum non mutant, sicut nee Terrae Centriam sectis ac reliqua Coeli puncta.
De Divisione Sphaerae Coelestis per Circulos praecipuos in .
EX his duo sunt Circuli Maximi : Unus est .. Equator expressas per lineam C. D. . iuxta Praeli minare ς.& . . quae relege 3 sic dictus est propter aequalem distantiam ab utroque mundi polo Α.&g. . qui fiant etiam poli ipsus iuxta Praelim. 3ς. Dividit sphaeram in Heia Vpharium Eoreale C. A. D. & udrale. QB. D. denominata polo Boreali A. & Australi B. Dicitur etiam aequinoctialia ; quia tunc est aquiuoia
ritum id est, dies nocti aequalis quando sol illum attingit, at dicetur Propoliticina . & seq. Alterius Circuli Maxim; circumferentia est Gli tilaaE.F.sic dicta ab Eclipsibus Iri illa. vel prope illam fieri solitis. Oblique .secat aequatorem in o. it ut ab illo ad
utrumque Polum declinet. sitque maxima ibis Aetimatio Eoreali C. E. Re Australis D.F. graduum 23. 36.; vel iuxta Academiam Regiam Parisiensem a 3'. as . in punis , chis E& F., quae uno quadrante Circuli distant ab intersectione O. Poli Eclipti, si dueeretur axis per centrum O. , perpendicularis ad ejus planum E.F. iuxta Praeis lim. 3 s. sunt puncta G.&H. . quae distrat ii polis mundi A.&B., quantum puncta maximae declinationis E.& F. ab aequatore C. D. Haec quatuor puncta. dum um circumagitur , describunt reliquos circulos non maximos, iuxta Praelimin. 37. Maximae deelinationis Borealis punctum E. describit Tropieum Caneri E. N. et Australis F. opieum Capricorni F. M. ; Nominum ratio dabitur Propo . 4. Eclipticae polus G. deseribit cireulum Polarem Λrctieum G. L. & Fl. Rursm Antarctia cum H. I. . denominatos a polis mundi vicinis. Si talipticae in latum addatur spatium o circiter. di quidam Volunt graduum ex una dc p. ex altera parte ut sit instar Cinguli seu fasciae cuius mediu tenet Ecliptiis ea, dicitur Zoiaeus vel Signiser. propter signa. in quae dividitur. Latitudo ista hienon exprimitur. propter evitandam linearum confusionem. Est via Planetarum. per quam proprio motu Ieruntur.
13쪽
De divisione Eclipticae & Zodiaci in duodecim Signa.
Eciliotiea E.R & eum hae ipse Zodiacus , dividitur in duodecim signa, quorum nomina, ct ordinem exprimunt Versas sequentes :. Sex Barealia
In quolibet quadrante Eclipticae cuius planum .in Fig. 4. quasi 1 latere visum, instar lineae rectae exprimitur iuxta Praelim. p., illi. ut unus semicirculus post alterum latere intelligatur sunt tria signa & quodlibet obtinet F. gradus. Signa incipiunt ab O.puncto sectionis eum Equatore quae Sectio rima dicitur quia in primo quadrante ab O. versiis Boream declinante usque ad Ε, sunt tria Signa Veris πώ e Aries Taurin Gemini. In sequenti quadrante, ab E. usque ad seAionem AEquatoris qui quadrans sub primo hic latere intelligitur sunt tria Signa AEB. Oa rcanere, Leo. Virgo. Sectio autem ista latens sub iecitone verna dieitur Sectio Auia tumnalis. quia ab ipsa incipit quadrans autumnalis, qui procedit usque ad F. de continet Signa tria mitimnaha: Libram. Seorpionem , Sagittarium. Ab E.denique usque ad O. . quadrans ultimus, ct Hyemalis . continet tria Sagna memalia. Sive Imbema: caprieornum, Aquarium, OF bees.' od ipsum etiam adstripti Sugnorum characteres indicant. Itaqne signoriam successio progreditur contra motum sphaerae Coelestis Prop. I. explicatum. videlicet ab Occidente Orientem versiis ab O. per E. ulterius quasi post ehartam. ubi Orientem posuimus. Prima sex fgna idest verna simul & aestiva, dicuntur Forearia. quia sunt in Sem stiretiis Roreali O. E. O. declinante ab AEquatore Versus Polum Borealem A. R liqua sex Atistratra, obsiti Semieirculi Austram O. F.D. declinationem versus Polum australem B.
De motu Solis proprio in Ecliptica.
Ro faciliori captu sc explicatur: Motu proprio sol illi centro suo per Eclipticam sertur. ut intra uniam Annum solarem . hoc est: intra dies p., horas ς. min. g. comissis secundis totum ipsius circulum . sive omnia a a. signa absolvat, sinis
14쪽
gulis videbere Anni quadrantibus unum circuli quadrantem sive plana, quotidis
autem unum sere gradum. Fig. 4. Initio Anni & Ueris Astronomici. ata vel a I. Martii, ingreditur Arietem in O; Taurumao. Aprilis, Geminos I. Maij. Initio u statis a I. vel a a. unij in Ε, Leonem a 3. Iulii, Hirgineis a 3. vela.. Augusti. initio Autumni ag. Septembris. Libram in O. , Morpimem a 3. Octobris, Sagitι- rium 22. Novembris. Initio Hyemis a I. vela a. Decembris in F , Aquarium M. Ianuarii. D es i s .vel Ist Februari . Itaque solis motus proprius eontinuo peragitur intra duosTropicos E. N.&M. R. hae ratione, ut postquam unum attingit in L. convertat se ad alterum progrediet dousque ad F.&hinc iteriam ad E. quae Conversio nomen dedit Tropicis ii graeco . latine conversio ; E. N. autem dicitur, Trvieια caneri. ouia describitur hpuncto E quod est initium Cancri; M. F. prieorni. quia describitu. ab F.initio Cain pricorni iit dictum Prop. a. I ncta Sositialia etiam dicuntur haee duo initia Ε&F. quia in illis sistitur solis progressias ab uno Tropico versiis alterum ; E quidem dicitur Punctum βωιtiale AEdivum. quia nobis ibidem sol facie initium aestatis , P.RIemati sive Hu bernum quia ibidem iacit initium Hyemis. Duo quinoctialia piancta sunt in initio Aricitis Autumnati initio librae. quia sole in illis existente est quinos tum sive dies nocti aequalis, iit inst patebit. I'raedicta . Eclipticae puncta O. E.O. F etiam dic rur Principalia vel a d aruti
AERE SQuam apta sit connexiosupradictorum animalium Sin
rum radiari eum veratisne solis in iisdem exolentis, ct meo
IN Martioni intrat Arietem . euius vellin aureorum radiorum easere in terris Ioiaeedere euit uiuem. Ilaui unam Abemalem to usura ovium op arietum . qui primi nune inter perora ad pascua emittuntur. Eodem tempore nastuntur*d arietum. ias Ooeantur Agnesii mychaos . pro mense primo in mensibus anni. . Duo vero eornua aqualia, pro characiere ametis assumpsa . eommori mnuunt duos aretas aquaiss .Hursum se noreurnum. ρνε die O nocte aquati in aequino lio Verno. Taurum is Aprili qui, quasi Aperilis nubiituta frigido eat drum de se vel arietu ut in aprieum preferre piat thesauros Ibos. aperit terramfortiori prius gelu elarassam. Ω- oia ris easoris operationem jam fortiorem. nrtisin iaboro ad ira riores agrorum sinin inducere juvant Tauri, qui terram glaeie iam Iolutam insuper
15쪽
geminato. at etiam ιeneri patrimis in viroreforido est dente stat nisi e veste, auram ferre pessint.
I Nitio Autumni Libram in Septembri, quando ades AEquinoctium Autumnale, iues eum nocte quasi in aquilibris. In Octobri seorpionem, emur venenumfrigida natura O aeuleus tenuis figuum est redeuntis frigoris. eorpora tenui quodammodo euoi puneentis per vestes altivia. In Meembri Sagittarium quando frigus iam Sagittarum aeuleos majores imiis' latur drprofundius penetrat , fera assem Henatorum i bus feririfolent in venatione olim Iagittis peracta.
INitio memis caprisornum in Deeembri, quando ex frigore Θ mali terra λ aqua. quasi oeulis Medusa visa. ruiem Saxorrem induit. ade.. ut dura sint omnes via, laut rupievrorum in petris. MItamen meipit altior fieri in meridie , seque erigit, ut evri ad arborum frondes. d eique crescis eum Christo tumenato, quem. iat Hebat Ioanner, oportet crescere. In Iantiaris Amphoram sive Aquarium . quando aqua ad e glaeis tegitur . OAhisis tanιum in eat ractis premere e reur uti solet ex amphoris profusa. In Rebruinio Pisces. qumnis eirea festum S. Mathia stafia gluere. pises natam, pes inerpitim apparere. Hnbrium frequentia . piserum rinar faeit omnia natare Hae in emnexio in hemis Bario Eo1 eatiuantum : nam in Australi eontrari Ant eventur,auraque temperies, iat δεο loeo dimur.
De motu Solis circa terram, qui motus raptus dicitur, & pet parallelos AEquatori circulos exprimitur in Fig r.
16쪽
snὸ intermisone, quotidie totum circa axem mundi λδ. volvitur ab oriente Ii occidentem quod in mentem revocandum est ex Prop. r. Coelum secum rapit omnia sidera. ipsumque solem, in quocunque demum Eelipticae puncto existem tem ut de ille quotidie integrum unum circuitum ahsolvat circa Terram. Hie motus dicitur Mum Raptias 3 quotidiani autem illi cireustus dieunturni ad II λει. quia Sol centro iuo illos describit. quas circulos. inter se. & eum aequatore parallelos. ut in Fig r. possint exprimi tot rectis lineis aequatori parallelis. inter utrumque Tropicum, quot sunt dies per annum dimidium. computatum ab uno ibistitio usque ad alterum. Dixi quinciretiiss 1 quia stricte loquendo, re ipsa non sunt circuli, servantes eandem per totum k Tiopicis distantiam . di redeuntes ad idem punctum. liquo diseesi runt i sed instar spiralis circuitus vertebrarum. penes puncium. ii quo progredi ineeperant. motum continuant. Versiis alterum Trupicum, hi dictum est Prop. Draec. Communiter tamen &absque sensibili errore accipiuntur pro Circumlis,quia exiguo ad sensum intervallo constat ille progressus praesertim prope solstitia. ilibet ejusmodi Parallelus solis integer exprimit motum. eique respondens tempus a4. horarum unius diei naturalis , dimidius horas Ia. . & ue deinceps. si dividatur in a . partes aequales, quaelibet pars horam unam. Ex quo paulo post colligemus dierum, noctiumque artificialium quantitatem, dcinaequalitatem.
Quantam Coeli partem Terricola videre possit 3
I Erra impedit, quo miniis totam caeli sphaeram Gnteola videre possit. .
usque autem videre possit, determinat Circulus. qui ex Graeco dicitur Horraon, latind Einito, seu Terminator visus ac simul etiam diei & noctis artificialis. Duplex est : Horimon Astronomu- in Fig. 6. . in sphaera alio situ collocata, expressus per lineam R.S. cujus poli sunt et punctum Z. quod dicitur Z-ub. aut Vertieais, quia in Coelo respondet vertici habitatoris , aut loci sub hoc puncto in . terra existentis a & punctum Q. , dictum iri. . quod ex opposito respondet podibus habitatoris; pro axe autem lineam vertrealem. quae 1 Tusque ad in duci inistelligitur. ae etiam linea dicitur, secundum quam quodlibet grave teris dit ad Centrum Terrae. aut erectum subsistit. Dicitur etiam Horizon simpliciter. & sne addito.vel Horizon Verau. Nat. R. aut Ratronao,.quia non sensu. sed natione des enatus. per Mundi centrum n tura determinatum trans re intelligitur . in quo simul diuert ab altero. qui dicitur. Horraon sensibitis. Apparens, m eis vel Artifieialis . & est Circulus horizonti Astronomico parallelus. sphaeram dividens infigmentiam ossibile&. 1nvisibile, climinter se vario modo sunt inaequalia 3 dc tanto maius est segmentum visibile.quanto altior supra Terram fuerit oculus. Unde S varia est eius distantia a centro Terrae a communiter tamen assumitur distantia par semidiametro Terrae, quam Ohtinent vel Iroxi md imitantur plana pavimentoriam ex arte horizontalia. S lineae horizont
u artificialea in iii umentis horizontaliter collocatis expressis. Insguria autem a delis Diuiti sed by Corale
17쪽
delioratu exprimi sesel per lineam . quae per stapremum Terrae punctum duehnrparallela horizonti Astronomico R.S. . Hic tantium attendemus horizontem Astronomicum, quia passim usque ad illum Coelum videtur ex planitie Terraquea illi. ut ad sensum nihil notabile desit in Coelo adheni phaerium visibile, prout in Instrumentis Astronomicis es: Solarib horologiis experimur. Dum illum in ortu attingit solis centrum, incipit dies naturalis 24. horarum apud Rabylonios ab in occasu vero apud Italos & Bohemos. . Dividit mundi sphaeram in hemio barium . Superius, Inri rius ; Ab illo imeipiendo computatur sursum vel deorsum. altitudo vel profund tas ascendentium vel descendentium astrorum quae in illo oriuntur & occidunt ι m auiitido fisa muto si ab R.usque ad Λ. & aequatoris ex S. usque ad C. Qii libet punctum circa totam superficiem Terraqueam habet horizontem suam proprium. uti & Zenith. Unde qui locum mutat insuperficie TerTae mutat horizontem. Physice tamen eundem habere censentur, qui non distant noa abiliter inter se, ut qui degunt in eadem Civitate.
unde, & quam varia sit in mundo p
est mora solis supra horizontem ; Nox mora solis insta horizonis in tem. i In omni laco mundi necessario alternant. quia de Parallelis solis. quos motu raptus, circa Τerram describit iuxta Prop. s. necessario semper est aliquid ra. aliquid insta horizontem, quocunque situ dispositam, iit patet ex Figura r. 6.& 7. QMd autem est supra vel est integer Parallelus. vel Paralleli Arem diur nin; quod infra uomirnω siseisicans moram solissupra & infra horizontem .s cuiatim partes V.horarum in fine Prop.s . explieatas. quas in sphaeris arte sabis. tro omnivus Parallelis commodissime distingvere solet index super lamina cireuia uti sive Cyela horario in a . partes diviso - - axi ultra polum sphaerae prolonis
Variatur multipliciter alternatio Diei & Noctis in toto mundo. dependenter hvario situ horizontis respectu AEquatoris. respectu cuius vel est Horizon Re . sive faciens cum illo angulos rectos; vel obliquis; ves . si cum aequatore coincidat est raserua Tmpicis horizonti Physico. unde & ipsa Bhara denominatur Recta. Ohiqua vel Purasiela. de quibus agent Prupositiones sequentes. . .. a imipit. quando sol describit Parallesum verti ei propinquissimum . veIeransit per ipsum Zmith. Ibems . quando remotissimum. In omni loeo est haee vieissitudo. de variatur dependenter a loco puncti verticalis, extra vel intra Tmpi. s. in aequatore. vel Polo mundi existentis. Orιω&-esin Sotu contingit in illis punctis horizontis, in quibus illum secat aequator.&alsi Paralleli solis , illis autem a . horis non oritur, nec occidit, quarum paralinus horizontem non laeat, iit ostendetur in sphaera Parallela Fig. 7. Puncta intersectionis horizontis cum aequatore ino. N. 6. dicuntur Se
18쪽
a uinomas.mae emu quia diebus senectit ibidem bl ori ut in o. quod
intellige existere quasi post chartam & oecitat in o. quasi ante chartam. Intersectiones horizontis cum Tropicis E.N.& M.F., idin puncta Κ.3t risurit ἄκρω dc Oeesis Iosulatu, stium Κ, dc Hybernus T. , uni cum his intersectiones reliquae cum parallelis reliquis sunt Ortus . ω Oeeasus Seproram Iti O. Κ.ct Aiastrata O.T, denominati ab hemisphaerio. in quo existunt. tuque ad singulas incipiendo ab aequatoris interseuione o. , numeratur in horizontis gradibus amplitudo ortiva de oeetati a Boreata & Avistrata. sive distantia ab O. usque ad potiactum. in quo sol oritur & occidit quae etiaria variato horizonte variatur, uti nitem dent Prop. seq.
Quae sit vicissitudo in Sphaera Recta Z Fig. s.
I. TIOrieton coincidit eum linea axis mundi A. B., de Mnith habitatoris est in ca aequatore punctum C. nadir D. g. Quando sol est in principio Arietis & Librae, motuque rapitis ipscim aequatorem describit. iii meridie transit verticem habitatoris C. & umbra styli perpendicol riter erecti tune nulla est; unde oc habitatores dicuntur Med. id est μι -res sive nullius umbrae ; ante meridiem autem umbra tendit in occasum, verum post meridiem in ortum. Nocte media sol transit per Nadir D. 3. Per totum annum sunt dies noctibus aequales , atque it perpetuum aequirit,ctium; quia horimn A.B.bisariam secat omnes parallelos klis. in ex sngulis arcus diurnus sit ia.horarum.& nocturnus totidem, fitque ortus&Oceasus se per hora 6.; praescindendo interiin Resi actione de ma Prop. I . . Bis est hyems. dum sol in meridie x vertice C. remotiuimus destritat parallelos Ε.N., M. F., transitque per puncta E. & M., quae apud illos Incolas dicuntur OA sitia ima. Bis etiam est aestas. dum sol transit per vertieem c. diebus aequinoctiorum. tia dictum est num. a. suntq; in C.duo,sttra asta ia, ut per annum sim 4.solstitia. Omnes stellae oriuntur&oecidunt & nulla Coeli Dars est perpetuo supra aut infra horizontem, sed quaelibu I a. iis supra. I a. in ira. cf. uterque mundi talus Λ.& B. videri potest in horia te. . τ. Umbra Incolarum dimidio anno cadit versus Boream A. qu mdiu sol versetur in signis australibus O. F. O., ct parallelos quotidianos deserant inter M. & C., stero anni dimidio eadit versus 8..dum sol versatur in fimis Borealibus O. E. - α describit parallelos inter E. & C. Hinc Incolae etiam dicuntur Am disiciti feci duplicis umbrae. s. Λmplitudo ortiva & occidua nunquam est maior maxima declinatione Eclipt me C. M. Vel C.E..& pro singulis Eclipticae pinata tanta est illa amplitudo,quam in eorundem declinatio ab aequatore.
Quae vicissitudo sit in Sphaera Parallela, ut in Fig. .
19쪽
hiisque parallelu stolis totius anni.ubi habitator existit seb IsbPolo,riusque etenim
est in A. . Nadirin B. . verticalis autem linea coincidit cum axe mundi A. R. a. Diem Attificialem habet anno dimidio.& noctem dimidio continuam , quia unus idemque Ecliptieae semieitculus continno existit supra horletontem D. C., & alter infra ac proinde etiam sol in illis existens insuperiori per annum dimidium. & in inferiori per dimidium eontimio describit parallelos integros supra & integros infra horizontem. Est autem supra horizontem semicirculus signorum Borealium O. E.Ο, si Polus Borealis A. sit in Zenith ; Australium vero semicirculus OF Ο. si antarctieus Polus B. sit in Zenith i atque ita eontingit, ut habitana sub Arctico habeat tunc diem quando habitans sub Antarctico noctem.
3. Diebus AEquinoctii solis centrum sertur circa totum horizontem D.C., quia tune in sectione verna & autumnali existens in O, describit aequatorem cum horizo te eoincidentem D. C. 4. Maxima altitudo solis supra. &profunditas infra horletontem D.C., non excedit maximam deelinationem Melipticae C.Ε.6c D. F. 23 gr. Ο.Uel ap. min. r. Habitanti sub Polo Arctico A. e nunquam occidunt stellae hemisphaerii Borealis D.A.G. . & nunquam oriuntur stellae hemisphaerii Australis D.8.C. Habitanti sub Polo Antarctico vici Isim hae nunquam occidunt. illae nunquam oriuntur ἔi prout q3sum videlicet hemisphaerium unum semper est supra. alterum semper
Sub Polo Λαhieo omnis ventus est Australis, sive spirans Pori Australi; habi-
tanti sub Antainteo omnis est Borealis , nullus autem ab ortu vel occasu ι hic. enim non habet certum locum in horizonte. oti nec amplitudo ortiva &Occ. 7. Horie ibidem resciri non possunt ex capta stellarum. aut solis altitudine supra horizontem . siquidem per multas horas non mutatur sensibiliter . unde ibidem
non sunt usui annuli solares. Cylindri. quadrantes horodicticidi similia horologia pro variis solis altitudinibus descripta. s. avias semper ineipit in medio diei. dum sol est altissimus supra horizontem . in puncto solstitiali aestivo B.; hyems in medio noctis. dum infra horisontem est profundissimus in F. in sphaera Par Ia Boreali; sed mutatis punctis in australi. . Dimidia die est ver . sole existente in tribus signis vςrnis in quadrante Eclipticae D.E.; dimidia die aestas per quadrantem aestivum Ε.O.; dimidia nocte autumnus gr quadrantem O. R. dimidia nocte Hyems. per quadrantem F. o. sole progre-ente s quod intellige de habitantibus sub polo Arctico A. : nam sub polo Anistarctico B. quemadmodum est dies quando sub altero nox. it, & aestas & hyems.ct ver & autumnus, tempore sunt opposito, & signa,his aestiva,sunt illis hyem Ea, his verna illis autumnalia.
Quid vicissitudinis sit in sphaera obliqua p Fig. 6.
Mnesillisphaeram habent obliquam . quorum Zenith est extra aequatorem de Polos mundi uti est in Fig.6. habitanti sub D. imo euieunque habitanti sub alio puncto inter Aaec C., Vel ta& B. 3 quod etiam unica Figura exprimet, si intelligas., immoto
20쪽
immoto homonte R. f., punctisque Z.& in sphaeram totam Hreacentrum O. siemoveri ut A. appropinquet ipsi Z. 3 Vel conita recedente A. . appropinquet C. ad Z; reipsa autem exprimetur, si totus Circulus in charta separata delineatus afligatur per centrum O. , ita ut circa illud moveri possit, horizon autemsisit expremia. sto extenso & ad utrumque latus affixo.
.I. Polus unus semper elevatus apparet supra, alter depressus semper latet instahorizontem, sit hic Λ.&B. a. Cum Polo apparente semper apparent quaedam stellae eum latente semper quaeisdam latent tanto plures quanto major fuerit Poli Elevatio A.R.. dc depressio S. B. 3. Tanta semper est aistantia puncti vertiealis T ab is quatore C. quae dicituri Dei existentissub Z., ut dicetur Prop. a a. quanta est pro eodem loco Elavatio Poli Λ.R.; d c quantum recedit Zenith puta Peregrini abeuntis ab AEqua-
tore versus A., tantundem recedit horizon R. v lori. . ut continuo servetur
distantia unius quadrantis Circuli inter Z. de R., cum Z. sit polus horreontis. Cir euli maximi, de quo vide Praeli minare 4. Dies id noctes sunt inaequales inter se. exceptis diebus aequinoctii a quia time sol existens in o. initio V.&es,. describit ipsum AEquatorem . quem horizon semis per secat in duas partes aequales ut dimidium sit stηγra, dimidium insta horisoniatem; alios autem Parallelos omnes secat in partes inaequales, pro arcubus diurnis dc nocturnis ut patet Figuram 6. consideranti. s. Crescunt de decrescunt dies di noctes alternatim, ab uno χlstitio ad alterum, quemadmodum & ipsi arcus diurni fit nocturni, ab uno ad alteriim Tropicum. proficiunt & deficiunt. a. Dies longillimus tune est, quando sol existens in puncto solstitiali aestivo desierii hit Tropicum de quo plus est supra horizontem. quam de ullo alio Parallelos uti apud nos. di in omni sphaera obliqua floreati, est de Tropico Cancri Ε N. Sem-- per est aequalis nocti longissimae. quia ipsius arcus diurnus E. Κ. semper est aequa Iis illius arcui nocturno T. F. Similiter dies longissimo prortimus, est aequalis nocti.'uae est proxima longissimae δ: sie porro aequaliter ab ipsis distantes,quemist admiraum aequales sunt & areus. aequaliter ii maximis distantes. 7. Dies etiam inter se aequales sunt illi duo. qui aequaliter distant ab eodem Τropico. quia unus idemque enutriusque arcus diurnus, quem sol describit semel dum illum Tropicum accedit, semel dum ab illo recedit, at dictum Pr ηγ. . Idem est de noctibus. . Tanto plurium horarum est dies longissimus d pauciorum brevissimus. quanta major DEIevatio tali R. Α. . quia tanto maior est arcus diurnus Κ. E. in Tropicol E.N. &major Υ. Μ. in altero M. F., at patet, si rotato,di dictum est shb initium. circulo Dunctum N. propius accedat ad R. . Si planctum Maid S. Amplitudo Ortiva α Occidua inter utrumque Tropienm aha usque ad K.dZ T. etiam tanto maiores . Utrumque pro qualibet Elevatione Poli computatum reperitur in Τabulis LGhromm. quarum unam dabimus insta Prop. Ip.; altera pro Elevatione Virrati
laviensi habetur in medio libello de eadem impresso b pag. I s.