Compendium institutionum Caes. Justiniani sive elementa juris civilis in brevem et facilem ordinem redacta

31쪽

eIementa ipsa primum discerem, statim ad

ant-miavi subtussimas tricas mulque ad uris Foren is observationes abreptineamque ob rem nultis magnisque voluminitus obrutus, ad haec non furis Romani tan- sum verba, sed omnium eruditiorum dicta scriptaque seu Deorum oracula admiratus iisque quantum poteram memoriae chartisque mandandis fatigatus , sero magnaque cum jactura quo in vado harerem, quamque parum proficerem sens, aliamque quarendam esse pedum iam animadverti. Cumque prima parum processisset secunda navigatione Ξη lituta, memoratos ante praterventu quidem sum scopidos, at musto laboreo tempo-τe agre assecutus, quod primo anno ex no tris multi nunc aspequuntur discipuli. Sed tamen mihi gratulor gaudeoque utcunque me perarenisse ad portum, quem nonpauci iden in-grestiterserius attingunt, plures nunquam. Digiter enim nequeo totam triennium

amplius me in InstitutionibMIustiniani Tandectarum explicatione, displιtatione consumpsisse , publiice, o privatim sapius, nec infeliciter distulasse, cum tamen plurima juris

32쪽

uri incipia ignorarem nec pactorum contractuumque fingiua decies, nec modos acquirendi satis discernere alerem. Incidi tem in alios quam plurimos me multo infeliciores, ct quotidie incido in eos, quorum abii plures annos, alii tota lustra legendo. scribendo ct audiendo jura contriverunt,

inulta magnaque volumina ex ore eruditi i- morum virorum exceperim , nec segniter laborarimi, quini de gravibus quibusdam quoionibu/non inscite loqui didiceriis , tamen quid sit actio in remis sexcetita cov-- similia principia scitu maxime necessaria

explicare nesciunt. Vidi candidatos non paucos qui magnam aetatis partem in Academiis o Puriscon ultorum Collegiis non neglii genter transegerant, tam tamen ignaros in certosque damentorum juris, ut alii repulsam pasi alii inon nisi severa admonitiione dura conditione in numerum in ad si. Mi seruit me saepe hominum in infelicia devia desa orum Geoque maju mihi semper fluit sudium θ cura iam omnium plani imam brevi imavrque inpeniendi qua DiscipHos meos ducerem. Ipsam an invenerim nestio;

33쪽

meliorem tamen, quam qua prolim, quaqae nunc iter vulgo si inpen se me salsio, tela-mnquefaciunt sexcenti Viri Clarissimi, qui in hae nostra atque celeberrima Germanorum Academia Palatina, mea methodo non

infeliciter quod dico is si, μνrem premiumque, quod Casar adiistatuit no stri, rempublicam scilicet in partibiti administrandam sibi commissum, non prece aut netio, sed pirtute o eruditione obtinuere.. Multi enim horum summis Principi bis sunt a consiliis; alii a Legationibus in ipsis et

iam, quan cassuntur, Europa Germaniaeque

comitiis; plures judiciis; nec pauci clari variis in Academiis Iuris Profe1sores; alii Dndiri alii scipatroni; alii Advocati, aliaque Iurisconsultor munia culaude obeuntes ahi ηιs quanquam necferrei, nec plumbei, nec inuri essent artem istam labore non nimio triennio aut citiis didicere. Neq; memini metitam unquam nactum alicujus ingenii o di ligentia discipulum, cui aut aditim disic D,aut plMopus fuerit tempolis ad discenda, qua Candidatum ex Cirili, Ponti ciripublico

Oseu abbar scir oportet, quaque multi

34쪽

τὰ alter lustro perdiscunt. Non potui autem Vobis, ornatissimi Pupenes discrimen inter rectam rapamque juris discendi ratio nem clarius demonstrare , quam demonstrat

quod in stonii Ficio fiu libelli pidetis en

blema, in dextra parte referens piam apertam, quatuor gradibin interstinctam, qua nec sero, nec difficulter ad perfectum juris scientiam eunt Studio sit, nullis sarcinis graves , res singulas alias post alias agentes; in sinistraar- daam momis praecipitio entibu pepribusque impeditam, quam unus omnia simul portans nullo ordine, modo aut ratione ingress , aut sero aistin quam certe non fine improbo labores molestia summa emetietur , ad miseriam citivi quam scientiam perpenturus.

Et tamen hac regia est pia qua ct nobis utendumfuit olim, o nunc vulgus utitur, sola plerisque nota praemonstrata quasi

Diva nostra paucos tantum sacerdotes non miatos mortales ad summum sacraritan admittere voluisset. Ego vero Ism aliis paucioribus id ago ut Iribis omnibus, Com=nisitones optimi , perspecti ima reddam ad'-

ia illas elicia, Osi quid Vo in methodo Pu-

35쪽

ris militos annos discendo, plares docendo mι- andoque quin ct Ramea artis admini, cui langoque usu ct exercitatione inveneriis quosludia Vestra juvari possint, domης infiniim e strum effundam. Vos autem anuntas ad pertite ad emblema o ad quataor illa via gradis, qui totidem in sudii nostri anni. Et primo quidem mi is omnibus aliis nil ni principia juris curate. Principia appello ea regula , qua docent quid it quaque re juris, O quotvlex,qsaque Hud ind=Ies. V. G. quid i testamentum, qua ejus se

ori , quibu t menti factio, quod ejus

fundamentum, qua forma, qua vis, ct esse rivi , quo denique modo tormetur. Om- Me nitioηes, ipsoneso pracepta huc pem etinentia flatim discendi crebra repetitio- Me influccum sanguinemque,ertenda, atque .la tenenda sunt Studioso, tu no; imum eria praeceptorum eorum exacte reddere edissensum exempli commode explicare possit, id quod primo anno ham dissu ulter esuiet. Et

ecere meorum plurimi, quiprater eleme ιμia iustiniani nostram compendium alium- 1 exiguam libellam sinulem issu citatra leges

36쪽

legesfundamentales nihil studuere. Secundiu gradus sit Vobis annus secundae, pia ab Institutionibus ad reliqhas Iuris pamius transeundunt, , quod imo anno nondum attigiminjus, civile certum secundisin seriem aeandectarum discendumstit hoc an

no reliquorum juris capiti cita Studio ediscat teneatque principia, uti primo Jactum est de Institutionibvia quo nihil facili esse plurium exemplis comprobatum ha

beo.

Tertio autem gradu annoque memoria priorum rmanda, illisque relegendi exigua diei pars danda, aliqua etiam uri publica Oseudorum, sed maxima contro perso tribuenda in subtiliora inquirendum, ingeniumque aegputando acuendum, cui rei materiam uberrinimn rabet Hieronymus Treuiterio, usum autem fructumque plurimum dubia Reinurdiu Bacchopim in suis ad Hieron

mum exercitationum voluminibvi, nec non

Giphunim, A. . Matthavi , missentachius, Bronchosivi, Pacius , similesque qui celebriores juris itastioneso pugnantia

intricataq; loca brepiter nec ineleganter em posuere.

37쪽

Iau de Pasceribvi ct id genvi alii arenam habent,non calcem Bunnim ejusque similes non docent, seus ducunt ino juvant, se impediunt. Tota autem illa triennalis exemcitatio Academica ita instituenda est, ut non multa interpretum volumina legenda, sed

sum liber legum multumis multa cum rationes meditatione.

Quarto anno quibia volup otiamigraviores interpretem, sed tersiores o judi dicio valentes, uti factum , Ottomannum, Duarenum, Fabi uva, Donestum, aliosque

Beroes similes qui disputam ibi etiam saepe consulendi plenim . πόα non inu-

riliter legent. Quorum autem res eam moram

nonferunt, illis auctor sum ut recta forum θjudicia petunt, ct conmodo observatore Ordinis judiciarii perlicto acta judicialia causa alic vi integra excutiant, consilia o responsa aliquot non civilibet , sedi pra-santium Virorum evolvant, tum manum

ipsime operi admoveant, fundamentis in Academia remis itis superstuanti fabrio do meliores fabri fiant. Marcia Tullivi triduo

38쪽

fCt V si bilem moveant , minatur; quod Atiego a Viro illo summo omnis di pini humanique juris scienti imo minime temere dictum puto , ita Vos, Commilitones optimi, ne dubitate, quin, scium quem dixi ordinem,

modum alionemque teneatis, nec sero nec

disculter ad fastigium artis nostra perpentur tis. Suffciat vobis hoc loco generalior

hac de utraque sudendi pia admonitio, ne aliorum clamor, ut solet ignis, quemfatuum vocant, Vos ad uvam ducat, pro compendio magnumstudiorum Vestrorum de dispendium. De fingulis rebi ad sudium no-yrum necessarii opportanior alias dabitur agendi lociu. De compendio vero , cui ego formam, Vos causam, lucem ct nomen dedi- sis, id unum addendum hueo, ejus vix alium esse usum quam jupatidae memoria primo anno principiis imbuendari nec satis

intestigi posse nisi conjungatur cum Caesaris Pustiniani Institutioni brui legibus Vim

ad marginem citatu, a nob aliisque intra privatos parietes explicario examinari

39쪽

gradusserpiet commentari noster ad Pan-deetas ct de actionibm tractatim, in quibMoninibu mn aliam quas Vestri commodi quoipi gloriam. Vos isthac equo animo accipiteos usui esse possunt latifrsumim Va

40쪽

TIT UL ORU M

IMPERIALIUM.

Acquisitione per arrogationem pag. Ics.

Ademptione translatione legatorum 38. Adoptionibus 2. Asignatione libertorum 1 sq. Attettiano latore t eoavi ex lege Iulia. t adabatin s 3. Auctoritate tutorum s in