De antiquitatibus Lusitaniae libri quattuor a L. Andrea Resendio inchoati, a Iacobo Mendez de Vasconcellos absoluti & quintus liber de municipij Eborensis antiquitate ab eodem conscriptus. Cum alijs opusculid, versibus, & soluta oratione ab eodem Iac

291쪽

idest via & endon hoc est intus, & esse eum, 'REthnici vijs prsesse crederis,quem divom dum Terminus agris praeesse credebatur.Sed inscriptiones aliud innuere videntur, duri eum prssentissimi numinis vocant, quod viarum custodi parum conuenit. Quare potius a vellendo dictum fuisse puto, quod caeca illa aetas iacula, sagittas, ossa, & similia corporibu aflixa, & haerentia eum auellere, atquGextrahere falso existimaret. Et tunc particu laendo , pro valde accipi debet, ut antiqui accipere solebant, teste Festo . Nam ut cumi Resendio suspicemur, ab oppido Endouellia, quod tunc extare potuit,dictum fuisse,adduci nullo pacto possum , cum apud Geographos, di ceteros auctores nulla eius fiat mentio.

292쪽

lqq Vast cellorum amrihus , &insigni erga n eum pietate , vim stae lutcgritasse mes itabilis G Praeterea dux Lgulari animi sortitudine praeditus, qua aduersus fidei hostes tam*a Afrisa. Agarn in India strenuam operam Reipublicae impendit. Mater vero faustum Beatricis nomen sortita, soror fuit clarissi mi viri D. Condi tui Pinarij Visensium Episcopi,cuiusΘvitam,& res gestas posteritati tradidimus. cum vero pater ex India , ubi septennio militauerat, in Lusitaniam rediisset anno salutis millesimo quingentesimo vigesimo secundo,pestilentiae vitandae causa, Cetobrica proficiscens , in oppidum inde viginti leucis distans secessit,quod vulgo Alter dicitur, & olim Elteri a Romanis vo-i a catum suisse constat, ex itinerario Antonini:

293쪽

ubi veteres clientelas, εἰ amicos, atque con sanguineos habebat: a quibus perhumaniter exceptus, & loci moenitate captus, ibi ardes aedificauit, in quibus ipse natus sum Kalendis Maij , anno vigesimotertio supra sesquimiru

-si Nata est etiam in eodem oppido soror mea Leonora Pinaria , qu ae nupsit Michaeli Cab .cio senatori Regio, triumuiro ciuitatis Obsipponensis gubernandae, cui arcta sanguita bis necessitudinς coniuncta erat. Fuit entinis 'Michael Cabeqius filius Therasit Pinaris,matris meae sororis; quem ggo fraterno amore. Prosecutus sum, bineunte adolescentia , cium semper habui,& participem omnium consiliorum; studi*rum meorum . Cum ergo in eo amoentissimo secessu, parentes mei

quinquepiiij sp tium, cum summa animi tranquillitate, & stlici rerum successu, transegis. sent, dum pater a lahqre diutinae militiae, de longinquae nauigationisi molestiis coquiesce- re cupit: Callipossin quae vulgo Ciuitas amoena, seu Viaosae dicit9r sedes transtulit,eu catus humanis is litteris praestatissimi Ducis vrig niij Iacobi, cuius cliens orat. Quo . etiam venit auunculus ipse Godis aluus Pina xius eiusdem familiae addictus. Qui aliquot annos domo nostra utens,i'credibili amore,-& beneuolenti , praeterea omnibus humania talis ossiciis a cinissima sororet e ceptus ii

294쪽

que excultu&, in maxima concorilia cum parentibus meis vixit,vsque ad annum Moxxx.

quo grassante in eo tractu pestilentia , avunculus in vicinam oppido villam,vhacuna matre, & reliqua familia secessit; pater autem domi remansit. Nec multo post auunculusi Coninabricam prosectussiride ad ecclesia; inuisendas recessit, quas ini Vltramontanagione obtulebat, ut in eius vita diffusius navarauimus. Cessante vero ea lue, quae commara Lusitaniae oppida afflixi transactis ruri quindecim circiter mensibus , Callipoliti rei uersi sun ius. Rediit quoque dux ipse, qui C

nimbricam confugerat. Nec diu postea vixit. Mater etiam mea ex puerperio vita excinsit, ummum dolorem marito, libertis missi

randam orbitatem, imaximu vero relinquora

sit desiderium, non solum fratribus, s 'ri' bus, ceteri'. propinquis, sed etiam Illustris. sit hae Ioanae Ducis uxori, & Iabellae filiae, quae postea Ednardo, regis Enim nuelis filio, mi psit, reliquisq. principibus seminis,cum quibus illi arctissima intercesserat famiIiaritas oFuit enim inter nobiles matronas sui tenipo ris, incomparabili 'irtute,singulari prudenotia , & incredibili morum grauitate conspi-

Cua . Quas egregias animi dotes ornabat sta iaturae pioceritas, cum decora vultus venustate coniuncta. decessit autem aetatis suae annoqiuidragesimo quinto . Nec pater diu conc

295쪽

as pto ex charissimae coniugis obitu dolori obmstere potuit.Anno itaque millesimo quingentesimo trigesimo quinto mense Februarij graui aegritudine correptus, mortem obiit, cum prius fratre meum natu maximum Ioannem Menoetium Vascocellum in Indiam misisset, me autem auunculo tradidisset , sub cuius tu-tesa receptus, & liberaliter educatus, Eborae

primum, deinde Olysippone in eius familia

permansi, usque ad annum millesimum quingentesimum trigesimum septimii, quo auun

cuius iam Laphiensis Episcopus creatus , in Galliam cu amplissima legatione missus est. Nec statim me secum ille abduxit, sed cum Baionam Aquitaniae urbem peruenisset, in qua ei diutius erat immorandum, litteris ac cersitum, ad se proficisci iussit,una cum con-sbbrinis meis Ioanne Pinario & Michaele Cabedio stan ibus, sub Paedagogo Aluaro Bem nardo Cetobricensi, pio, & graui viro,ace dolij sacris initiato. Erat Pinarius biennio

me maior, ego Cabedium eodem temporis spatio anteibam, qui tunc decimumquintum annum attigeram. Igitur anno I 338. Octobris mense ineunte, rebus necessariis ad iter

opportune instructi, Cetobricaq. prosecti,Baionam peruenimus. unde paucis interiectis diebus, ab avunculo Burdigalam missi sumus, ad capiendu ingenia cultum, in celebri Gymnasio,quod ibi eo tempore florebat sub mode. ramine

296쪽

ramine Andreae Goueahi Lusitani, eYPace Iulia oriundi, viri graui Timi. Vbi in litteris humanioribus biennii tempore versati, quasii in in Lusitania addiscere incoeperamuS,Baionam ad auuculum ab eodem coueatio perducti suimus. Nec multo post Tolosam adiutinus , ad iuris prudentiae studia capessenda , inlla nobili academia, in qua insignes iurisi consulti, tunc ius ciuile,& pontificium interpretabantur. Inter quos Corastis, Monta acus, Ferrerius, & Ferdinandus Berengarius praecipui habebantur. Illic ergo aliquandiu morati, anno Is a. mense Maij, ab avunculo rursus accersiti Batonam reuersi sumus ego & Cabedius.Nam Pinarius Tolosae sancti Dominici religionem suerat amplexus : ii qua postea doctor Theologus Parisiis creatus, summam eruditionis, & virtutis famam adeptus est: sed immatura morte praeuentuS , cum ad Tridentinam Synodum a Lusitaniae rege missus esset, Romae ultimum vitae diem obiit, aetatis suae anno trigesimo nono .Imminente autem bello, quo rex Franciscus Pe pinianum per duces suos obsedit, summum imperium in exercitu obtinente Henrico filio , qui ei postea in regno successit: auunculus e Gallia prosectus, S: in oppido Calabriae, quod vulgo Sancti Sebastiani dicitur, trimestre rempus moratus, inde in Lusitaniam iter direxit.Sed cum in urbem,quae Methina Cam

pestris

297쪽

pestris cognominatur, peruenisset,& a regi iterum in Galliam redit e, & apud Franciscum oratoris munere fungi iuberetur: modi Cabed uim in patriam proficisci voluit, ut desiderio Therasiae sororis satisfaceret, 'quae filioru diuturna absentia,& viduit iis aerunis amicta, id ab eo summis precibus efflagitauerat. Cetobricam igitur peruenimus cie cimo- quinto Kaledas Ianuari j, anno ii 3qῖ. Vnde inciliate Martio Con imbricalia profecti sumus, ad Legalis scientiae curriculum peragendum: ubi Martinum R*ilcuetam Cantabrum , α Antonium Soarium Olysipponensem hunc ciuile, illum vero ius canonicum publice interpretantes, integro triennio audiuimus. Anno autem I 343. mens Iunij, iterum ambo in Galliam ab avunculo accersiti fuimuS, quem Rothom agi inuenimus . inde vero Aurelianensem academiam inuisimus, in qua Pamelij Belgae, Iuriscon sulti magni nominis, familiaritae usi sumus. Deinde Lutetiam, regiam urbem, totius Galliae caput ad roiussi. ubi eo tempore Catholica religio, Militterarum cultus magnopere florebatu. γibi Petrum Rebutium ius Canoniciam perlegentem audire , & eius singulari doctrina frui nobis contigit . Postea in Lusitaniana auunculum secuti sumus anno Is 8. sub finem mensis Iunij, quo peruenimus,ante initium Septembris, & aliquandiu morati in re, gione

298쪽

27ogione Interanensi , quae vulgo inter Durium di Minium dicitur, ubi auunculus monasteria quaedam obtinebat,iandem mense Octobris ad regem Olysipponem peruenimus. iA quo ego Tridentum missus sum, ad Concialium sub Iulio ΙΙΙ. Pontifice maximo redi tegratum , una cum Iacobo Silvio viro nobilissimo legationis Principe, & Iohanne Paea Iurisconsulto, ac Iacobo Goueano Theol

so . Itaque e Lusitania profecti & selici usi itineris successu, superatis hiberno tempore , in Hispania Pyrenaeis, in Gallia Alpinis montibus Tridentum peruenimus die quinta Mariij Is r. Vnde post intermissionem Synodi, quae contigit die XVIII. Aprilis, Venetias secessimus, ut ibi regium Nuntium

expectare, & urbem totius Europae pulcher- irimam per otium inspicere possemus. Vbi aestate consumpta, Silvius, & Goueanus iterum in Lusitaniam redierunt: nam Paccius Pataui j decesserat. Ego vero discedens Ve- Tona, ex aedibus clarissimi Antistitis Aloysij Lipomani, qui nos hospitio omnes exceperat , Romam per Ferrariam , Rauennam , Ariminum, Vrbinumq. petens , eo peruenidie decimatertia Septembris, anno I a. Quam florentem & aureo quodam saeculo diruentem comperi, sub Iulio sancti itimo, δρsapientissimo Pontifice,quo regnante,sacr

ianctae Ecclesiae Romana: Senatus,viris,& VN

299쪽

tae lategritate eonspicitis , & omnium disci- plinarum cognitione claris, ac generis spita

dore admirandis abundauit. Inter quos c54nemorare libet nonnullos, ut ipse ex illius temporis memoria, aliquam voluptatem

ainimo percipere possim, & si qui haec legent,

eis per me, tam clara reipubIicae Christians lumina innotescant. Princeps tunc erat S Iratus,& ut vulgo dinitur, Collegij Decanus, Ioannes Petrus Carala. Aderant Iacobus Mediceus,& Marcellus Cervius, qui postmodii, omnes tres Summi Pontifices suertint.Prst irea Alexander, & Rainutius Farnesij. Ferra--riensis, Mantuanus , Carpensis, Moronus , caesius, Trucses, Germanus,CrispuS,Sarra-cenus, Puteus, Cicada, Montis Pulliani, Sanctae Florae, Cornelius , Sabellus, Veratilus, Polus Anglus , duo Galli, Bellatus, &Armeniacus. Hispani quattuor,Sancti Iacobi, Paciecus, Cueua, Mendocius. Vnus Lusitanus , Michael Silvius illustrissimo gener ortus, & bonarum litterarum scientia clarus . Erat prorsus suave in tanta rerum tranquillitate, & in ea hominu D luce vivere,a que in tot principum singulari humanitato conquiescere. Sed inuidit tunc fortuna Romanis rebus . Nam mortuo Iulio Pontifice summo, ac mox Marcello, qui paucos vixit dies, e vita sublato, cum ad summum Poptia

ficatum peruenisset Paulus quartus, antea ut

300쪽

272 dir imus , petrus Ca ala dictus ea tempora 1jq. tumultus, & bellorum semina extiteriit: vi quirempublicam florentem viderant eam perturbatam, & afflictam videre , mini nihliustitierent. Anno itaque Is 16. die vigesi- matertia Septembris urbe egressus sum m

gnis itineribus , una cum illustrissimo viro Dionysio Alencastrio, cuius pater Alphon sus Lusitaniae Regis apud summum Pontificε

Orator erat. Cum q. senas peruenissemus',

excepti hospitio a Marchione Sarriae Dionysij patruo, ipse in Galliam Cisalpinam, quo iter habebat , inde profectus est , ego vero

Florentiam,&Pisas,ac mox Genuam peruenni. Vnde conscensis triremibus duce Iohan- ne Mendoncio, Barchinonem appuli sub exitum mensis Octobris. Ex qua urbe, terrestri itinere, per Celtiberos, & Vaccaeos,Pin-tiam clarum in primis Hispaniae Tarraconen sis oppidum perueni. Ac inde per Methinensis, '& Salmanticenses, eam Lusitaniae partem peiij, quae a Castellae Regno apud ciuiatatem Rodericiam disiungitur: ut auunc luna tunc Visensium Episcopum couenirem, qui trium dierum itinere, ab eo tractu abe-' rat. Apud quem duos sere menses commoratus, Olysipponem prosectus sum:ubia pret stantissimo Rege Iohanne, benigne exceptus quae ipsius fuit humanitas incredibilis ac de itineris causa, deque Romanarum rerum suc