장음표시 사용
211쪽
pi fama praesert rei domeaiem. Cogitur ex pectare apis Paea um sui ingressus.
rues VITA , ET GESTA VEN SERVIDEI
quem etiam Titarium 'smisit ad componendam, amice, & CX quadam squitate continatam litem de
geret cupido Et ses Papiens lanieli de precatione Cimum Ticinensium aliquantis, re coSitur , dum venienti ho mTr isceptio iu- ,h, git, 2 i' i Jh- i/J0ς Episcopus moderatam,
ac priuatam , niOmieratque ab tomni pompa e MN- pendi)s abstinete, satius, ac utilius pecunias in pau-
pr*ptaret, ne tam propere Mediolano pedem ambigens Alexander . A Ciuinin votis indulgendum,
x x ς Mediolano per inclytum a
212쪽
dumque in Urbe cuncta suo ordine digeruntur , in celebri Monasterio S. Pauli extra muros in crastinuusque diuersatur . Illic interim , ne ulla gaudia luctu non misceantur, mors Gregorij XIV. amici benefici Alexandro nihil tale speranti nunciatur . Ingemuit ille tanti Pontificis obitum , instantiam sui
ex aetatis aequalitate portendi arguens . Mane altero persolutis Amico inferijs de Christiano moro , triumphali ingressui parat sese . Propositi nostri minime est, faciem , maiestate ue appararias eiusmodi nuditate styli nostri exponere. Quis enim enumerato refcrat turmas aduenarum
cum ciuibus cursitantium , non tam ad spectandam celebritatem pompae,quam ad venerandam praesentiam Praesul is communi omnium bono aduentantis Quis stratas fronde, ac multiplici flore vias , aulaeis pretiosis vestitos parietes , victurarum compostas scenas, elogio, & carmine vario emblemata disposita, arcus in triumphalium morem passim excitatos , & quicquid in publica hilaritate excogita valet genius certantium populorum Haec habes si cupis apud Antonium Mariam Spei tam , & Henriis eum Farnesium , qui & coram inspexere , & Icon graphiam erudite, eleganterque stylo, & commentatione expressere .
- Procedebant pia sodalitia supplicantiu, sitis quaeinque ordinibus : puerorum , quos vocant doctrinae Christianae, ad tria millia; puellarum ad longe plura ; virorum frequentissimi cetus; chori Religios rum ; Cleri secularis, & Canonicorum Cathedralis Ecclesiae nobilissima cohors. Praeeuntium vestigi premebat, ut Sol lucidior Stellas , Episcopus, mulo insidens , stipatus splendido Procerum comitatu, ut
213쪽
uid ageret Aleκ. inter illas eelebres storias.
is 8 UITA, ET GESTA VEN. SERVI DEI
in aditu portae Sacerdoti magno modulati sunt musicorum, tibicinumque chori; magistratus regij,magistratusque urbani, litteratorum Collegia, & quo quot essent cum plebe primates fausta acclamauere . Reliquum viae confecit, qua pedes umbraculo tectus inter brachia nobilium , qua excelso throno eleuatus, qua iterum mulo insidens; omnia pro antiqui ritus consuetudine : Vt mihi prope pompas triumphantium videatur imitatus I Pro curribus adunt brachia nobilissimorum virorum; quotquot eunti occurrunt mortales , tot occurrunt benevoli gestatores; quotquot sub oculis spectatores habet, tot simul habet deditios captiuos, quos grata cate na dilectionis reuinctos post se abducit amantissime: pro cantilenis audit auras hymnis c testibus personantes . Ne vero quisquam incongruum aestimet euehi Episcopos tanta magnificentia, quae haud dubie in Dei omnipotentis honorem redundat. Si etenim quae nec auro, nec argento referri satis potest diuinitatis imago, tamen si qua est, quae Dei CmOr- tua imago dicatur, in pretio, ac veneratione est; quo dignior habebitur veneratione, ac obseruantia, quae
in optimi Episcopi facie ,& exemplo es licet vivens,& Deum representans similitudo ZQuid porro Alexander tot inter celebres glorias ac triumphos benedicere hinc inde populo dextera bonum omen portendente , quae magis regeretur charitatis,quam animae impulsu; accurrentibus fausta precari, plaudentibus hilari oculo respondere,&comprobare editas amoris, atque obseruantiae significationes . Didicerat namque experimento, nil ad regendos animos stibditorum sque valere, ac ipsam propensionem animorum, sensuum conuenientiam Diuitig ooste
214쪽
tiam, & amoris repensam gratiam. Interdum quoq; pre cordis teneritudine visi sunt in lacrymarum imbres liquescere oculi Episcopi,siue popularem illam insipectantis pietatem , in vili seruulo colentem Summum Deum , sue etiam inter illas ostentationes deplorantis casus varios humanarum rerum squae eodem occidunt, quo oriuntur momento : Ut
clarius prospexit mulo desiliens in Aream Templi. ubi repentino afflatu correptus,repentinisque lacry- . mis Obrutus, ad circumstantes conuersus , o fu-D gaces pompas i inquit,exclamans o breues *is culi honorificentias i non ante Sol compleuerit, , annuum orbem , quam in lugubrem tragoediam D mutentur ista festa gaudia , ista pompae magnifim centia, . Quam & praenotionem de lato suo ante reuoluentis anni metam subsecuturo fuisse, & veram extitisse , ipse probauit euentus . Denique in limine Basilicae oblatas a Preteposito claues argenteas , ditionis suae sceptra , capessivit, atque in solium Episcopale conscendens toti populo benedixit,tum a Canonicis inau 2 Suratus , eleganti quoque oratione per Angelum Barbonium honestatus, sub noctem in aedes
215쪽
46 VITA ; ET GESTA VEN. SERVI DEI
Alex.seni opportuna fovaea In urbe Ticia. . Diseiplinam Christians in
maxime cuis rat Reerrimus propugnat-
I R T V M hic quietis e an a noui laboris campu dixerim campum utique laboriosum s
ubi multa exsecanda, multa conuellenda, multa quoque inserenda , & accurata excolenda manu . Senescenti Episcopo, & transactis laboribus fracto ad aliquam quietem opportuna videbatur translatio Ticinensis, in qua rariora spineta, uberior hominum praestantIum copia . Nec erat seniori iniucundu in in ea Urbe considere,cui iuuentutis primaeuum florem dedisset, primaque pietatis , & doctrinae sem Ina iunior iecit-set, &, ut aiebat, alteram patriam sibi fecisset. Verum ubicumque , vel leuis se dat Occasio , cliaritas adnexa oneri Episcopali, quietis impatiens nescit remisse agere t namque Episcopus in solio colloc tur, non ut sedeat otiosus , sed ut cuia , 8c exempIoaliis praesideat. Operi igitur, quod dudum fuerat meditatus, ce-. Ierem manum admouens, disciplinam Christianam collapsam erigere, labantem sustinere , stantem roborare studuit diligentissu te , in nouacione potissimuearum legum , quas Venerabiles Patres Sacri Tridentini Concilij, cuius Alexander propugnator erat acerrimus, Episcopis nominaum demandarunt. Et
216쪽
iii ijs illas primum , quae Dei culmm , & Ecclesiae
caeremonias collustr.int,veluti sacrosancta sacrificia, Diuinae maiestatis hymnodia , praeconia publicatas, aliaque Christianae Religionis mysteria,quae ut rite, ac decore fierent, verbo,exemploq;insistebat attentissime Alexander, ordiens a Cathedrali sua, undisacrorum rituum Religiosa obseruantia in alias Ecelesias efflueret. Quare Episcopus quotidie per diluculum uno, aut altero comitatus, 1spe vero solus,
cum suis Canonicis,immo prior Canonicis in communi odaro sacrae psalmodiae composite, grauiter,&attenth operam dabat, ad id negotium facilis, Area licet Templi interiacente . Hoc loco offert se singularis pietatis , ac patientiae inter brumales algores speAandum exemplum . Post festa Dei Natalitia, quo tempore tellus nive operta,& matutino frigore rigebat aer, Episcopus primo signo ossicij antelucani excitus, nullo comite ad fores Ecclesiae perrexit , & quas patere putabat, inuenit occlusas. I,
non conqueri, non pulsare , neque retrogressi, sed sedituum praestolari, qui panderet: quo per horam cunctante Episcopus genibus ante valvas positis, animo tranquillo, ac benE composito per id temporis vacat orationi . Aperienti aedituo non querimoniam, non minas, non amarum aut Digidum ob ij citverbum , sed eo humaniter, & suauiter salutato, in assuetum odarum placidus procedit. Internae huic pietati coniungi quoque per omnes Ecclesias externum nitorem curauit, quo oblectati homines facilius ad Deum colendum protraherentur . Sed ne saepius in idem recurrat oratio, paucis hic utor. Restituit ipse festorum veram, ac germanam celebrationem, vetans negotia saecularia, &
saerum e ultum reparatureque ,3e primus ad
studium ui toris Beele siarum.
217쪽
16α VITA, ET GESTA VEN. SERPI DEI
plebem pijs functionibus detinens : Ab Ecclesiis
& earum ambitu interdixit confabulationibus, inabulationibus , & loco sacro indignis quibusvis functionibus : merces , & esculenta prae sacris foribus vendi inhibuit: Ecclesias pinres pretiosis donarijs , sacerdotalibus ornamentis, argentei sique vasis instruxit . Utque eruditione fayctimonia vitae, & studio diuini cultus viris mage cospicuis augeret Collegium Canonicorum, quibus pcrtenues erant rediatus , censum amplificauit , aliquot beneficiis quae simplicia vocant adiunctis . His adde reliqua boni Pastoris munia diligenter, ac sponte actitata: nunquam destitit facras conciones paterne charitatis, salutariique doctrinae plenas de luggestii habere, sacramenta populo impertiri , precationibus publicis interesse , scholas Cathccheseos Christiane inuisere, ac ordinare, sacrarum Virginum Gynecaea curare , edieta, decreta, ac Pastorales Epistolas ad Clerum, ad populum pro recta morum institutione opportune promulgare,corruptelas varias morum,quae in eam ciuitatem, ac Dioc-cesim , ut est humana fiagilitas, passuri irrepserant, summa vigilantia reprimere . Adde iacilem omnibus nulla non hora ad se accessum, libellos suppliaces unde quaque fusi eptos, patienter lectos, & qua tum liceret,voto non reiecto: Pauperum causas ver bo , 3c pecunia tueri: A suis ministris omnem actia omnemque suspicionem auaritiae abigere, ur libere ti liberes iter populo inseruiretur , sacris hospitaIs . publicis valetudinarijs .coenobiis, ac locis pijs datas pecuniarum siunmas, & ut verbo omnia complectar, neminem preteri sic , quem non aliquo assiceret benesicio. DioecesmDiqitig o by Coosl
218쪽
Dioecesim visitat, aegrauirer aegrotat.
A M vero eum multa pie in Urbe Episcopali geme mul
ta utiliter decreuisset , reliquum erat, ut quod in votis praecipuum habebat, duo Pastoralis curae munera ex queretur, nempe synodum ,& Visitationem Dioecesana. Sinodo praeponere vilitat1one mens erat , clariores hinc notiones, atque agendorum lucem accepturo r Sed qui hominum consilia sepius anteuertit Deus, unum permisit, denegauit alterum. Nam visitationis cursum exorsus exacto Maio, primissis precibus, ac pijs largitionibus, quo mage propitium operi ad et numen diuinum, Synodum nequiuit, e mortalibus praereptus . Quae per totam hanc lustrationem egerit, in victus parsimonia, in laboribus vltra fidem, in Sacramentorum: eollatione, in creberrimis concionibus, & in omni rerum genere, frustra huc reuocarem, cum ab eo quem in Corsica seruauerat ritum , nullatenus diascesserit ; nisi quod facilitas viarum, & regionis feracitas videbatur paulo plures comites Episcopo concedere; & quod pietas incolarum aliquantulum allevabat pondus visitantis estata iam senectute aggravati. Α' Sexto, & Cairate oppidis, quae in ambitu X a Dioece-
ae synodum celebrare P r x uvisitatione inehoat ex .eto Mai. . Peragit e ridem ritu quo. ct in Corsica.
219쪽
rus in festia v. Uirgo . Ardor inter visitan du mConsule tegrespirare mapetist ΚPie, & streis a re dictum
i VITA, ET GESTA VEN. SERVI DEI
Dioecesis Mediolanensis sita sunt, sed peruetusto priuilegio Papiensi subiecta, Ticinum per eiusdem ,
nominis flumen rediens pallati miracula opinioni locum dedit. Nam qua vehebatur naui rapidissimo aquarum diuortio in valde pericula siuin scopulum deportata , imino impingentc , rimisque praegrandibus fatiscente, ceteris actum de salute clamitantibus , Episcopus nihil de sua in Deum siducia detrahens , ipsis in faucibus mortis intrepidus , suam , & sociorum salutem Numini continenditiis , erigere animum omnes, diuinumque auxilium implorare iubet, sperans omnes discrimine euasuros incolumes . Quod ut ille praedixerat euenit, & bene euenisse diuino patrocinio , & Episcopi meritis ab omnibus acclamatum est .
Papiae redditus breuem tantummodo moram
ibidem sit, dum Beatae Virginis Assiimptae de eiusdem enascentis sesta Pontificiis concionibus cohonestat. Exin ovilium per ama disper ruri
memor, charitate abreptus , ad illa confestim reuertitur . Properantem non aestus, neque imbres,vel
aucita imbecillitas, aut aliud quidpiam ab Episcopali si licitudine compescuit, quantumuis comit Splus solito pallentem, & iam toto languescentem,
corpore a grauioribus curis deteri cre conarentur,&Vt parumper respuaret , suaderent . Cont die, quasi iam centro appropians, Vclocior ad Omnia Venat, conciones ingeminat, toros. dies Conserendis Sacramentis , & ausculimidis suppli-ςibus tradit, csteraque omnia visirantium minua indefessus prosequitur, fassus debere se maiora , optatissimumque sibi in cultu vincae suae cinori et sic velle Christum , milites suos in gradu γ. manuS COn-
220쪽
serendo obire, & victoriam parere. Perlustrato iam fere toto tractu partis Lornelinae Bassignanum peruenit, habuitque mense Septembri sacras ordinationes, inde Comitatum Astensem peragrans, quas in illa ditione Ducis Sabaudiae sibi subditas habet Episcopus Papiensi& Ecclesias inuisit,ac CalloZZum Dioecesis extremum limitem pridie Kal.octobris attigit, ubi vitae exercitae trophea ultima ponit. Mos erat huic Seruo Dei , neglectis magnatum hospitiis,in prςsbyterio una cum Rectore, eiusque Sacei dotibus contineri, quod etiamnum Callor 1i fecit , magnificas aedes Herculis Rotarii viri clariis mi , atque eiusdem loci dynastae sponte h& comiter oblatas resipuens, Ut presbytaris propior adesset Callor Zi igitur posteaquam mane totum agendo sacrificio, concione, collatione Sacramentorum , & Chrismatis inunctione, horas Vero pr meridianas supplicum auscultatione , alijsque pijs muneribus consumpsit, sub scrum podagra , & febri torquetur, qui noui morbi accessiis in inius repudiatum hospitium Herculis traduci infirmum persuasit. Saulium, Sauli que vulnies summo cum honore , ac reuerentia suspexerat Hercules iam i de ab annis viginti septem, quo ex tempore in Papiensi Academia iurasperitis dans operam , apud ea solemne habebat conicientiam expiare; ab eo quo que paterna charitate de graui morbo tum recreatus . Erat praeterea Herculi coniunx pia , in primis honesti simia, atqu2 obsequiola femina Cariota , Andreae Rotaris filia, quae priscas aemulata pias feminas, aegrotantis hospitis donec adfuit halitus,c ram, & famulatum incredibili ambitu suscepit. Ille aegritudine prestis non renuit, quantum ferret Epi scUt LIn oppido Bassignan
CalIozzum in agro A IUsipetueuit Aedes Heseculis Rotarii Dynastae comiter respuistut prae, byteris propiost ad fit Peractis in t viis Episco palibus Μωhre torripi