Anacephalaeoses, id est, Summa capita actorum regum Lusitaniae

51쪽

nat . dicatur ad ima , clam parva litterarum corruptela facile fontis hujus audiorem agnoscit Plinium. Mihi videtur similius vero antiqui nominis vestigium durare in pago tenuiori prope sit , quod etiam nunc incolae appellant Carronaeu. Non longe ab hoc sunt duo fontes , quos ibidem recenset Plinius , quibus alter omnia injecta evomit, sed non tanta celeritate , ut superior absorbet; alter lacui, quam fonti , similior aurei coloris lisces ceruleis' tristibus aquis coercet.

ΙΝ oppido Almada secontra Olysipponem

surgit est fons , cujus aqua morbo calcUlari habetur remedium valde praesen ,' Vnde multis ex locis exquiritur , illudque virtutis est argumentum , quod lutea quaelibet VasO-rum frustra, si forte juxta canale , UibUS aqua perfluit, relinquantur , vel ipsi vicina perfringuntur.

De Let iis , qui Lui Pansam inferfluunt. CV Lusitaniae solum tot scateat fontibus Vt diximus , pluribus necessario flumi- Dibus irrigabitur , quae ab hisce derivant Ur quocirca Strabo felicem dixit Lusitaniam quae tot fluviis naves patientibus interseca

52쪽

tur, qui aureis arenis Commendantur , Ut aurum in iis selectum tellatur hodie. Praeter eos Lusitania fluvios , qui ab eodem Regno oriundi , ubique Lusitani, nostrum in mare se CXonerant , alii sunt externi , qui Regni fi- res ingrelli alios ex itinere excipiunt, quibus duplo saepius maiores in mare influunt. Ahasio A uadiana , quem modo diximus , ve-

tere Geographi Anam dixere, hincipiemus;

is quidem finis himus Lusitaniam discriminat a Betica. Nomen invertere Mauri Hispaniam qui tenuere, suo ex mor Gua

di praefigentes nomini, soli enim uadi inter illos fluvius, hac proinde uadian Arabico nomine significat Anam fluvium. Cum Nero ex Castella defiunt m paucas in Lusitania pervada leucas, Lusitani Guadianam&Odianam ex dicentis arbitrio appellant. Su-υm habet caput prope Consaburam in ea plana, quam antiqui dicebant Laminitanos agroS, hodie vulgo anchas Aragoniae. Neque hoc tantiquis Geographis adversatur , dum scribunt hos fui me campos in Hispania citeriori, sive Tarraconens provincia , quod perindG alet. Postoliam filivius iste multa milliaria suo cursu conficit Oretum Legiam civi

53쪽

REGNI LUSIΤANT. 4rtatem , sive Calatravam , interitiit , aliaque ex itinere pervactit oppida . iterum subter ima telluris viscera se abscondit spatio milliarium plus triginta, donec tandem prope oppidum Villa forte erram pit. Omnem illum Regionistractum quo fluvius delitescens recondito pertransit a luco , mirum in modun luxuriant herbarum pasti alendo pecori Decundat, aqua scilicet per occultos terrae meatus sol una superius humectante. Vnde , quemadmodum

Alpheum libentes in Arcadii illius cum

Arethusa , fonte Siculo , amores Commenti sunt . ita Mispani patrium laudantes Rc-gnum venusta illusione dicebant pontem in eo esse , in quo ovium plura millia pasceren-

PLVR1MA secum affert commoda Gua-diana fluvius iis , quas praeterlabitur , regio e V 'nibus , quod Translagana cum primis arida Xperitur cum enim fluvios habeat ra-TOS , neque is rina aqliari , quibus triti Um molatur , nisi cursu perenni incolas hac in Penuria juvaret, vitam alerent dissicilius. Ripam simul passtui essicit valde commodam ,&, Ua: ibidem pascuntur pecora , gustui per-jucundas alunt carnes Lusitaniam ingress us

54쪽

miscent aquae, torrente eodem valde rapido duos subintrant lapides ad invicem fornicatos , qui naturae artificio in pontem an-Tiectuntur , tramque jungentes ripam , t iter facientibus securo transitu commodius inserviant. Hunc evadens naturae pontem in scopulos iterum incurrit adeo angustOS , Ut nec passus duos occupet latitudinis inde praecipiti ex loco horribili fragore in imum puteum devolvitur, latum passibus centum , ianas profundum octoginta. Locum , ubi aqua recipitur , Tenium suo nomine dicunt incolae , a fragore illo incondito, quem aqua Apraeeipiti adeo irae rupto loco inter Oncava saxorum delapsa edit summo enim saxo, Unde cadit, ad summam putei subjacentis aquam vina sexdecim altitudinem meti-imtur Pute marginem lapides undique circumsepiunt, qui allisum aquae sonitum, CaVitatibus dum excipiunt , reddunt majorem:

illos crebro motu contundens aqua ita Variis in locis atterit, ut imagines saepius ,

55쪽

REGNI LUSITAN I. 3 expressas Sciat figuras artificum operamalmulantes. Ex hoc velut stagno , sese ite-Tum effundens , rupe alias offendit torren , quae illum iterum angustis itineribus astringunt maxime , ita ut alibi duodecim , alibi tribus tantum defluat latus passii bus Has inter saxosas rupes tres circiter fluit leucas donec Myrtilem pervadat. Vt vero piscatores illo in stagno fragosas inter rupes capiant pisces , se longissimis demittunt funibus illigatos summis e saxis , quousque summam pedibus attingunt aquam , ubi appensis simi- Iiter ramorum fascibus pedes firmant, inde-

qta magnam muraenarum CXtrahunt Copiam

mugilum , luporum, alosarum Pisces , qui a mari hunc in fluvium ascendunt , majores quidem sunt , quam aliis in fluminibus : Verum non de praestant sapore , anguillas si auferas fluviatiles. TAGus fluvius primam habet scaturigi Tagi Lar nem in Tarraconensi provincia 'ubi a Molinae rupibus excurrens , prope Concham Civitatem in Castella Regno sitam , sives quod volunt alii retro adhuc in oppido Albarra- . sim Aragoniae, centum octoginta ubi conficit leucas, ad Olyspponem sese tandem mi D

56쪽

, aeri uio Jam plurimis in se nummi bus exceptis, qtiae tam qui quam propriis sibi spoliat nominibus, Oppida praetercurrit AbranteS,Puntiet , Tancos , donec calabim illustre inter prima Lusitaniae , non aureis tantum arenis antiquorum memoria decantatis , sed plurimis segetibus, locupletat illius enim vicinum agrum, Uti NiluS AEgyptum , extra ripas estusti inundat,in luto operiens frugiferum apprime reddit, non tantum proventu

multiplici commisibin referens semen , sed perquam brevissimo temporis spatio segetes essicit ut maturescant. linquaginta quidem diebus terrae traditum semen falci segetem exhibet jam maturam. De messo tritico parvo agricolarum labore , milium pari foecunditate ac temporis brevitate flavescit, ut armenta innumera praeteream δε boum , equorum , quae illis in pascuis producuntur. Duas ab Scalabi leucas maris fluctus , Tagum uti excipiant hospitio , procedunt obviam; quibus paulatim alveus dilatatur Exinde amoena ex utraque ripa invisit oppida vallis undique pomiferis vestitus is umbrosis quae praeterfluenti iucundissimum praebent

57쪽

bent iter , quod secundo amne navigantibus terreni paradisi imaginem repraesentat Olysippone denique , itineri attingens metam , portum efficit omnium X Orbe universo celeberrimum , tam ob commodissimam stationem naVium , quam O prospectum perjucundum, quo alia X parte sese tollit Olysi1ppo , alia ex adversa ripa sese spectanda venustissima praebent Oppida rari et

FLUMEN istud longe omnia Europaea

laudibus antecellit , ob famam nomenque illius in tam dissitas orbis regione evulgatum ex eo si quidem egressae classes incertis fluctibus, & ventorum commissae flatibus , Omnem terrarum orbem mortalibus inaccessum adiere qum insta potentiam Tago fecere vectigalem illi siquidem annis singulis annua mittunt stipendia Indus, Ganges , mydaspe , Uoriam tantum nomina

antiquorum memoriam perterrebant , Vnde nostrae aetatis Poeta cecinit non immerito:

Iamque jugi est patiens Indus, nec turpe puIuvita domin Ganges poscere jura TV - τὰ LAus alia huius fluminis est satis notari reliquos enim inter uvios uti eraces sem-Per Tagus primatum tenuit, auctore li-

58쪽

η. D LAE AE unio, qui Lib. III, C. IV , illum Pactolo, Hera rno, angi, Pado anteponit. Neque foret dissicile id nostra adhuc aetate experiri, nisi acerbis Regum edictis cautum foret, qui rei

frumentaria consilentes vetuere , me Tagi arenae, auri legendi causa, X traherentur, ne

scilicet agris frugiferis incommodarent. lod tamen in eo legebatur purum adeo fuit, suacerum , ut ex Lusitaniae Ioannes III sceptrum aureum Tibi ex eo jus erit fieri, cum aliud, etsi nimis laudatum , minus placeret sceptro tuntur Reges Lusitani Q in thesauro publico asservatur , ubi studiossis illud videndi et copia. et typis NON minimam eidem praestat laudem multiplex genus piscium , quod piscatoribus maximi serm per fuit emolument , de quo Strabo scripsit in haec verba: , Amnis quidem, piscium feracissimus est , ostreorumque re- ,,dUndan antequam enim se maris flucti, bus immisceat, plurimos capitones piscan- , , tibia praebet, saporis praestantia nullis aliis, ComparandOS., Immixtus vero mari alosas profert innum eias , quibus confines populi victitant , recentes sectaeque in medium Z exteros asportantur infra vero peculiarem

59쪽

rem Olysipponensi orae piscem edit, soleolas

dicent Latini, Lusitani sevia , delicatissimum piscium genus, quod aegrotis praebent Medici in edulium medicinale. Quin immo

tanto habetur in pretio , ut quam citissimis viatoribus ad Reges Hispaniae hinc mittantur recentes Madhuc ferme vivae Ichthyocollas, coracinos mugiles praetereo , pisces alios. Prope oram Trans aganam plura saporis optimi leguntur conchylia nec non lingulacae ii , quae praealto captantur mari , sapidiores. MUNDA fluvius , quem Strabo ulta dem dicit, nos patrio nomine Mondego, fluvius est undique Lusitanus; ab Erminio siquidem monte non longe a Zegeris capite trahit

originem , in oppido Figuetra evolvitur in

Oceanum δε pauca suo cursu leucas conficit, quocirca Strabo brevis navigationis fluvium appellavit. Eandem Cum Tago aurum devolvendi naturam habet, quod circum degentes incolae seligendo , hoc saepius ex opere vitam alunt major illius pars lintres , ac cymbas minores susine , quibus venalis

aedificiis materia secundo' adverso flumine vehitur Conimbricam. A Conimbrica ma

jori

60쪽

48 EsCRIPTI Jori iam aquarum incremento maiores alveo cymba patitur in mare usque , cujus aestus ad Barrancae oppidum excrescit. Fluvius est valde placidus , Mamoenus , salicetis septus undique, adeo leni tradita in mare defluens , ut alicubi stagni in morem vix quo tendat internoscas. Attamen cum ex nivoso monte de-VOlVat aquam , cum nives coeli imbribus liquescunt montes , quos interfluit ex itinere , aqua lapsu praecipiti mittant deorsum,

horribit aquarum agmine sibi consuetam deserit tranquillitatem , , in apertos spatiatus agros , pecudes , stabula δε domos integras secum trahit Aqua est potui periucunda, apprime salubris,in adeo delicata , ut vestes lineae puro tantum , ac simplici lota fiumine candidiores reddantur , quam si alibi sapoiae, inuolibet fullonum artificio abluantur. Pisces huius fluminis ante Conimbricam tructae infra , quasi agas dicunt muleoli inmugiles sui inter alios suaviores videlicet

suavisium in aqua inter auriferas arenaS, educati E mari in fluvium ascendunt alosae Pi Urim , ac muraena ex omnibus Hispaniae numinibus longe optimae.

OV cs Vi ZEzERE aliud est a Lusitanis numinibu ,