장음표시 사용
91쪽
Ioris qualitate, neq; in motu arteria miri, neq; in iis quae superueniunt accidetibus. Si ergo ne e tertianam ipsam per seipsam, neque quotidianam unquam inspicere licitisset, obscura foret earum dignotio. Sed squoniam aertiana separatim datur contemplari quando incipit,atque progreditur, Liam perfecta soluitur,eodeq; modo quotidianariton admodum difficile est ab una quotidiana duas tertianasdistinguere. I Exercitatiopartirularis in cognitione ertia- exquisitae.
Ge igitur,primuincipe exercitari in
ite in riveris atq; exqui uti typis. Neq; en m
r οεω καὶ aliud in vanum scripsit Hippoc. neq illud audi me, tiam,qubd exquisii te tertiana togissimus Nices ordi terminus est septem circuituti. Quaenam ne iust igitur est his tertiana exquintaῖ Nullum cccluentes in enim eius indicium cripsit Hippoc tale, o teponisse ut etiam vulgaribus et feta nanifestu. Sed si,m atque ego te manu luxerim,facile intellige qua rem bis vocet exquisiitam tertiana. Quod in te peri . . . volumina circumuolui permisero, anter i. apb. et quam comode quasi rudimentis quibusda sin formetis non mod nihil villa disces neque de tertiana, neque de aliquo alio morbo, sed in finita crunt quae tu decipiat. Cum igitur legeris in aphorismis,naor- bos
92쪽
bos qui tempore aestuo maxime vigent,
esse febres continuas,adurentes, S tertianas plurimas, primu aduecte,ne hoc ipsum male accipias,quod aestatem intelligit, nos quae praeter naturam se habet,qualem aliquando ait fuisse in Cranone, cum pluuiae et Epid. violentae per aestum tanto tepore descen- Tota aestallissent. Sed si ordinem aliquem ac modii te largiter in lingulis temporum statibus annotasti, pii Nite,cto': tu nunc ad memoria reuoca, Quod hyems vehemens quidem prae omnibus anni temporibus ariti e sluimidissima est ac frigidissima contra-jetaria vero aestas ipsi est, calidissima atque 1iccissimia. Rursus si hyems curidem sicca, I aestas vero tumida fuerit, temporum status haud secundum naturam se habet. Ne que igitur aestiuae aegritudines tempore aestatis tunc abundabunt. Neque enim existimare debes, quod propter anni temporum appellationes singulae aegritudines accidat,tales scilicet vel tales, sed propter ambientis aeris temperaturam Na quale hic naturam habet, ita etiam nos afficit. secundum hoc igitur aiebat Hippocrates Au obstlis Cum ver autumno simile factu fuerit au ob quam tumnales 'gritudines expectare oportet ob 1 rim Calidam aute: siccam temperiem aesta I a botem habere oportet,quando exquisiue sua sevientia naturam seruauerit. Sed sit hoc ita se ha est , -
93쪽
ita lege' beat,liquet quod aestas quae maxime talis dum, a se existit,plurimas afferet tertianas Nil liud do adem igitur status teporis calidus, siccus a die uteminum prouentus ebriu tertianarii efficiet ξporibus regio autem calida .sicca,non etia plus
modo ea quam frigida&humida,earunde feracior lor, modo eritξHoc etia omnino claria est. Sed non- 1 igus au ne aegrotantis teperaturaξHoc quoque rumuales est necet Iarium. Qubd si victu calidiori ac morbos ex sicciori etiam usus fuerit, hoc est, labori- Io rectoreo bus atque vigiliis,& curis, atque tristitiis portet. Vel cibisq; paucioribus ac bilios iocibus, n6nim modo, noctiam in hoc ipse seipso biliolio reddec maestas tur, Rideo calidior .sicciorὶ Nam qubdfuerit e ex causis calidis ac siccis flauabilis aggre as risimilia, gari coinsueuerit,didicimus ab Hippocra- sudores totum ex multis aliis, tum ex iis quibus ea multos in abundare testate dicit. Haecci me dicta febribus iunt,& iam tertianae febris generationem expectare didicistis: quae enim in aestate aduenerit ouonet. calida x sicca, quum etia regio talis fuerit, laboratis natura similis,& victus qui antecessit,ad idem spectauerit haec potest esse febris tertiana. Et nos quide hucusque biliosam febre ratione cocepimus, non M dum autem tertiana, id iure. Nam si febres continuas, adurentes quas Graeci Καν auoci ναι vocant xtertianas plurimas,&adian aestas ipsa id alia quas ante coiaemora-
94쪽
uimus,causta singulae faciunt comuni est Notaiqis v sh ad haec cum ebribus adura ibus ter. ut comm ttianae generatio. Sed&hoc ita se habere iii ardes videtur, ipsa tertianae accessio ab acutis simis maximeq aduretibus f Ubribus ut tertianaelo modo reli ibi uitui: tu igitur pacto dis it nil lerent clucim hac per totum corpuS bilis init . . desertur,at i ideo vehemens iit rigor,bi pria viri lisq: superuem vomitus,vrinaeq; ac lildo i me. rores biliosi sunt. dictum vero de in alibi est. ln aliis vero adurentibus febribus quae
nullam habent intermissioue . lauae bilis luimor in alis via acu sanguine contineri ostendebatur: Meae hac ratione a tertianis dili erunt, tua uis eo qui trunci facit morbum humore cdmunicet, quod in his quide intra venas cotinctu ra illis vero curuvehemeter Oucata per singulas corporis partes disseminatur,quo fit,ut delatio-onis impetu ipsa per seipsam expurgetur. Eade causa est cur febris ex sudoribus atq;
vomitibus finiatur. in adurentibus autem febribus singule accessiones ad febricitationem no peruertiunt: quonia qui earu causa est humor, non expurgatur: sed qua-do in his bilis vehemetius agitatur, ac ve luti effervescit, cum ci a natura inualesce te a pellitur,tunc rigor superuenit, .se 18 Aps/bris soluietur Naalebre adurente in qui ris. q.
95쪽
Hippo. habito, superueniete rigore, solutio. Qu9d vero non modo causa frigida, sed Macris calida rigore faciat, in libro de ausis accidetium, ostendimus,addentibus nobis eos qui calido atq; acri medi scamento ulceri imposito vehemeter morsi sunt,atq; inde rigore experti: qui superfluitatibus pleni fuliginosis,deinde balnea ingressi horrueriit. Sic enim .febricitantes,& qui vehemente cruditatem pa Iotiuntur,& omnes quoru corpus superfluitatibus acribus redundauerit,sive in balneis,sive in locis vehementius a sole calefactis, siue quocunque alio vehementiore motu agitentur, statim quidem videmus is
horrere . si diutius in eisdem perstiterint ad rigorem concussumque perduci:
quoniam scilicet ubi ad balnea atq; exe citia ventum est,qui interim humores co- quieu rant, vehementius moueantur: hi oenim omnes agitati, ter senticialia cor pora violenter delati, stimulant, pungunt, ac feriunt,atque hinc sensum inaequalem, rigorem, cocussumq; inuehunt. Haae quidem igitur alibi dictarunt. Tertiana vero assebris, quae ex flaua bile mota ortu habet, rationabiliter statim ab initio rigore affert no mediocre, hoc ipso primu aqua tanae rigore disserentem,quoniam pungi
96쪽
videtur, ac percuti corpus talis enim est in tertianis febribus rigoris sensus licuti in quartana febre simile frigefamonem ha bet, qualis per gelu tepore hyberno sentis tur. Na illud oste sum est, quod In quar tana febre atra bilis redudat sicut in quotidiana pituita. Tertianam itaque febrem fieri non contingit sine rigore vehementi Hotam pungente ac feriente carne. Quartana au lassumsito tem febris non primo statim die cirigo qi das, re invadit vehementi: nam progrediente astracita ipsa atq; aucta, una etiam rigor augetur, in ossa 'sensusq; aegrotatibus adest, no quasi puta neruosagatura ed qualis perfrigeratis ac veluti ad corporalis 1 ossa us' colusis nam ita eos audire licet moribus, aiunt enim eo modo se aflici, quo in e qui ci Ῥelnere lassitudinis qua iam so Onota Graeci O-ston esua cant, quasi Oprimatur caro, atq; confrin ves corrugatur. In quotidianis aut non antecedit tela moria rigor, neu statim ab initio, neque in pro deant, ingrestu, sed solu frigefactio. Nunquid igi serant do-tur haec sunt tertianaria febriu indicia ξ vel larem, tam neq; etiam pulsus ullam habet cit quarta quam i/anissimilitudine hae enim paruo Ddebi ternae pam: les4 tardos raros a deis pulsus faciut in tes diuella inuasionibus, sicuti nulla altera disipoli tit r. f. tio: rertianis vero parui quide ac debiles, se perfn tardiq; ac rati,c sim inuadunt, pulsus ne-gantur. cessario adsunt veru tarditas ac raritas no o Par
97쪽
qbχονται pari ab iis abest qui in quartanis accidui: fori se ex nam in quartanari principiis videbitur tirreum bi arteria quodamodo esse allegata, atq; in ambitu ad interiora retracta,ne' liberii habere foetini ascensum:in tertianis vero neque aliquid tale percipitur, tarditasque prope accedit
ad eum qui secundum natura est,motum. Quum vero quartanae febres inuadunt, quamuis aegrotus iuuenis fuerit, talis it motus arteriae eius, ualis in aetate decre-iopita. His igitur omnibus legitima tertianae depreheditur accessio,ac prae terea etiadiffert quia in hac certus or se atq; aequalis pulsus inest neque enim in his aliqua in uno motu adest inaequalitas,neq; etiam is in collectione:qua uis hoc rarusit, quod omnino paucis accessionum principiis se-let accidere. Iam igitur haec tebris cupri- Qti scinum inuadiimeminem eoru latebit qui θeοισμα saepius ipsam sunt contemplati, sed adhuc o inflam minus in his qui vocantur ascensus atquernatio, is augmenta. N aequalem xliberam habet pulsus, e celeritatem,statimque ad magnitudinem gitu rapui atq; vehementiam excitatur, hisq; omni-Gale intulus frequentiam respondentem neq; ipsi sis. et de ullum adest inflammationis signum. Iam tu bus igitur tatim inuehit,& homine exurit, o paulo post in vigore cosistit:catur aequa lite quaquauersus extenditur nihiloque
98쪽
plus hora extremitatibus calet: sit ma num imposueris, in primo occursu qui Aetiiudem fit calor multus ala acris,quiq; velu addit, thoti quodam cu vapore esseratur paulo post Oee.' vero a manu superaturi non uti in febri Hieme bus malignis adurentibus accidit contra kι parti enim illa grauiores ac moleltiores, quan eula etodiutius perdurant,apparent: miambi ii corigo bendi te pus adest aegrotanti, sistatim post tursequenIO potum plurimus vapor calens percute ex tib s quali alat sudoris nuncius bilisque superuenit relinqua vomitus venterque soluitur, biliosum tur praece mingsit. Tum ergo vel quiuis exquisitam dentiora tertiana agnoscat incipit enim sudor va tioni etia r porosus ac calidus, quemadmodu in bal si aliter inneis, toti vero ipsi corpus aequaliter su- quibus ladat talisque est pulsus, qualis in iis qui be Graecis coiane valetes exercentiIr lauant, Velox sci dicibus. licet ac magnus kVehemens,ac frequens: 2 erat aute .statim ab initio aequalis. Sed praeter haec omnia cita inquietem febris desinit uniuersum accelsionis lepus ultra duodecim horas non extendens: nam hoc tempus longissimum est in veris tertianis. et Saepius autem aliqua losepte horas accescsio cotinetmonunquam citius aut tardius
sed non multὁ,tiuitur. Hanc quide febre si nondum noueris exquisitam esse tertia iam,sed expectaueris deliram illa appella
99쪽
inam diatritum, iam neque esses Thessa Iicus asinus sed potius lapis quidam. Si ve ro etiam ipso aegroto mingete rina sub russa vel subflaua crassitudine mediocris apparet ac paulo post vel albam n sbulam vel suspentione optimam fecerit, iam no etiam lapis simpliciter orcs, sed is qui molaris appellatur,si quid hanc te
tianam elle ignoraueriri, exquisita te tianam quae ultra quartum circuitum non Ioprogredietur. Rustiore veris urina existente, neq; suspensione aliqua:neq; nebula in primo circuitu apparente ad septem circuitus extendetur. Inter Omnes aute te
tianas illa Implicissima est,que cu omnia silla nuper a me dicta exquisita tertianae signa commostrauerit, in urinis etia sub fidentiam alba navi laeuem x aequale statim in primo fecerit die meque enim haecvltra tertiti progredietur circuitum Agor igitur quando omnia dic sta sunt a nobis exquisitae tertianae signa, quaedam tanquam ipsius genealogia per capita descripta est, iam ad aliud transgrediamur. A cessio quide incipit cum vehementi rigo. re, saciens quales diximus pulsiis deinde paulo post augetur,properatq; ad statum eum iis quae diximus omnibus,deinde solvitur eo quo diximus modo. Ipsius vero
100쪽
generatio tempestatem aridam caletatem requirit, it summatim dicam sei
uam,aetatem iam vigente, Mnatura bilio
1am , quae in laboribus, vigiliis curis, ac in ediis extitericipi sit libet, his etia adde id quod consueuit Archigenes propter lapideos istos methodicos adscribere, sic scili cet uti sens tempestas multas tertianas populariter fecerit: ut artificiosis, liciis viij garem quide veram tamen coniectura adiuta gens, Ille praecognitionis adaugeas. Nunquid per deos non tu etiam dicemus hanc esse tertiana thylanificorum diatri tum expectabimus Θ quam delirus Thessa lus inter mulieres educatus, sub patressa agitiose lanas texente, male ausus est dice re Hippoc.& reliquos medicos Veteres expectast e. Qis tam superbe omnia medici nae theoremata stantia ac firma pronunclauit, tertiana febrem inuadente nequit agnoscere Ned diatritum expectat hoc si quidem admirabile est quae qui leno erat
certa haec certa di xit esse:omnia aute qui evere certa erant, ignorauit. Sed huius quias dem vetulae nec meminisse conuenit.
Exemplum exercitationis in quartana.
Postquam vero exquisita tertiana iam patefecimus, ad exquisita quartanam