Philippi Ambrosii Marherr ... Praelectiones in Hermanni Boerhaave Institutiones medicas. Cum praefatione Crantzii. Transitvs et mvtationes alimentorvm per primas vias, nec non chyli per sva vasa [electronic resource]

611쪽

INsΤ1ΤvTiONE ME Di CAS. 59ristus in verum denique sanguinem mutatur. Nunc adhuc acescentem ex cibo vegetabili naturam habet, adhue albido colore praeditus est, adlui fluidior, minus compactus est sanguine quas dotes paulatim exuit. postquam sanguini commixtus et cum eo frequentius per vasa circumductus fuit licet ingenue fateri dcbeamus, nos modum illum nequaquam intellectu assequi, quo natura, solo per vasa circuitu, ex albo, diluto acetascente cliylo, sanguinem conficiat rubicundum, densum, esculescentem, ut alibi videbimus.

g. CXXVII L

Mque mirabitur, qui flat, ut rari senserio mor-hi sim iae criιdis proximum eur lactea non rumpuntur 3 cur ductus thoracicus jaluus: natura cautelam ubique ob

seruat sollicite impens LMque mirabitur, qui fiat, ut rari mesenterio morbi.

licet id crudis proximum. Licet crudis proximum sit mesenterium, rarioribus tamen, quam viscera alia, morbis assicitur. Neque hoc adeo mirum est, si consideremus, quam longo tempore ingesta in ventriculo et intestinis remorentur; quanta humorum copia toto hoc tempore perfundantur, si consideremus minutiem osculorum laci eorum, quae nihil cras et indigesti facile admittunt; si consideremus eorundem contractilitatem, qua ad acrium particularum contactum se conastringunt easque arcent facile patet, cruda glutinosa, acria, non adeo expedite haec vasa subire posse. Quodsi etiam exigua quantitate subeunt, non facile tamen in mesenterio haerere queunt, quum vasa lactea eundo semper latescant, quum etiam plurimis inter soanastomosibus ludant, quum denique vim alternanidi aphragmatis et musculorum abdominalium, perpetuo experiantur et ipsis mesenterii glandulis ast salympha diluantur. Hinc rariores sunt mesenterii ob

structio-

612쪽

structiones, licet crudis proximum sit. Nihilominus tamet subinde obstruitur et maxime circa glandulas; quae quandoque cirrhoiae, aut steatomatosae, aufgypsea vel cretacea materie, aut caseos infarctae et mole auctae deprehenduntur. Hoc fieri potest ex ninito abus alimentorum crassorum, tentorum , farinosorum, ex quibus viscidus hylus generatur, qui lentius per dicta vasa transit et ad glandulas facile haeret et mora lentior actus, eas obstruit praecipue si tali

victu tentes simul parcius bibant, ac vitam desidem otiosam, edentariam agunt, ut litterati, tenelli infantes, pulte nutriti. Sed et ab interna dispositione humorum obstructiones mesenterii nascuntur , ut in atra. bilariis, quibus lentiores, spissiores humores, ad secretiones obeundas minus apti sunt et hinc in vasis extremis ac maxime circa glandulas, stagnant. Hinc atrabitaria temperies causa praedisponens est cirrhorum; et quoties ab interna dispositione humorum seirrhi in glandulis exterioribus nascuntur, fere certo concludere licet etiam interiores glandulas, mesaraleas, aliasque simili ratione affectas esse. Denique et iasma vene- retini noti raro glandulas petit, eas obstruit, indurat; pos taue onmino ex simili causa etiam glandulae mesenterii obstrui quo in casu non aliter, quam perantiu enere obstructio curari potest.

o ν lactea non ri puntur Haec quae nunc sequuntur, in aliis editionibus omissa sunt, quia textus manifeste errore typographi corruptus est, neque facile . apparebat, quomodo corrigi deberet Milii tamen

videtur, textum integerrimum restitui posse unica liter mutata et unica voce addita e g. cur ductus horacicu aluus p etc. natura cautelam ubique obseruat etc.

cur autem aes ea non rumpantur, cur non rumpatur

ductus thoracicus, licet post largiorem pastum maior

613쪽

propria horum vasorum, qua distendenti J1ylo renituntur ratio es in viribus aliis, cliyium perpetuo propellentibus, iam recensitis ratio denique est in valvulis frequentissimis, quarum interpositione columita chyli ita diuiditur, vi nunquam tota sua grauitate latera horum vasorum premere possit, nunquam etiam tota gravitate premere positi subiectas liquidi columnas. Singula enim valvula aliquam chyli portionem sustinet. Atque ita certe natura cautelam ubique obseruat sollicite impensam.

CXXIX. Luctea itin etiam, et thorati, ductus, vehendae lympnae, forte et iritibus, aequr ministrant, riam quod

chylo infertitam monendo unde thoractertui ductum solio comparare euae arsas haec omnem sangitinem, ille alios tenuiores humores, una tollectos, ordi refert. Hinc immortuis pos inediam refert inplum vas lymphaticumson iuuarice pellucido.

Intestina in eo distinguuntur ab aliis visceribus, quod non habeant vasa lymphatica peculiaria, sed omnis lympha ab intestinis redux fluit per vasa laci ea cum chylo mixta illique vehiculum praebet et eo absente tempore inedia lympha sola per haec vasa adductum thoracicum fluit. Hoc certis conflare experimentis iam supra monui, siquidem in eodem vas et lympham et recentem chylum, qui lympham ante se quasi agebat, in animalibus, post ieiunium recens pastis et incisis, viderunt l. anatomici. Verum praeter lympham intest morum, per vasa iactea reducem, etiam lympha ab omnibus aliis visceribus abdominis et a renibus et ab artubus inferioribus, ad receptaculum huli

redit denique ad ductum thoracicum redit lympha

614쪽

omnis a visceribus thoracis et a capite ac artubus supremis. Ergo lympha totius corporis ad vias chyli- seras desertur et per ductum chyliferum in sanguinem redit. Intelligimus hinc lympham peculiari circulatione moueti, siquidem a sanguine separata fluit per vasa propria et per ea demum in sanguinem redit. Vnde certe ingenios Cel BOERHAAvivs ductum

thoracicum solebat comparare cum vena caua, cum haec omnem sanguinem, ille omnem lympham et chylum et tenuiores humores collectos reuehat.

f. XXX. CDI venis infusi iter, et miιtationem, cognoscere qui desiderat sangisinis cis mi cetur, progressimi, et sca-ιiam necesse habet indagare quo ergo ordine iam porro

Hactenus chylum ex intestinis deduximus in venam subclauiam, in quam infunditur et miscetur sanguini, iamque cum hoc per vasa corporis defertur et abripitur in circulum. Ergo nunc de circulatione sanguinis agendum esset verum haec circulatio fit invasis arteriossis et venosiis. Unde priusquam de circulatione humorum et eius in mutandum chylum essectibus agamus, necesse est, cognitam habere arteriarum ac venarum fabricam, quam nunc sequente

tomo exponemus.