장음표시 사용
131쪽
ECometarum ortuac natura sic videtur: .t aquas, praecipue salsas, piscibus, sic aetheremCometis ortum praebere: ut pisces in undis, sic Cometas in aura aetherea discurrere. Nimirum, uti Conditori placuit, vastissimas Oceani solitudines, non plane desolatas vel inaccessas permanere,sed potius stequentari passima cerro animalium genere,ut sunt grandia cite, Momne genus mons rorii, per illam vastitatem extentisin raris cursibus latrocinantium ad eundem modum: de liquid aetheris immensa profunditate cogitandum. Eius quippe haec natura est , ut Cometas ex se ipsi producat, in eum finem, ne illud elementum,seu regio, acua sit. Solet quandoque aura aetherea crassescere certis regionibus eoque sit,ut stellarum solisque lumina non libere perueniant ad terram. Sietestantur Historiae Solem quandoque per dies aliquot, ut anno Is 7. quatriduo a r .in 8 Aprilis: quandoque per integrum annum, ut anno caedis Caesaris; palliolo, ferrugineo,sanguineo ue colore hebetati:Tunc igitur defaecatione &purgatione opus est, quam praestat facultas illa, quae ines in ipsa substantia aurae aethereae, similis ani mali aut vitali facultati. xoacta igitur illa crassa pinguedine aetheris quasi quodam excremento, velut in quoddam Apost ema:fit ex natura loci, ut lumeilli accedat cum Solis lumen ubique adiit motusque ei instar stelia lac alicuius concilietur. Exemplum tamen magis genurnum, quomodo Cometarum huic pingui docaelesti materiat, motus&quia men conciliatur, videre est in traiectio ibus aerijs et si ignoramus,
quomodo in his etiam hi men exardescat, nisi quod verisimile est, id a frigoris isΘne fieri. Esse autem Cometas ut plurimum supra lu-
132쪽
nam, in ipso aetheris profundo; susscienter demonstratum est summi viri Tychonis Brahae vigilijs, aod etiam proximorum Come rarum exempla comprobant. Ignoscant igitur Philosophi,antiqua dogmata tuentes, noua a bricanti dogmata, seu potius vetera illa Anaxagorae memocriti reuocami:quodque hue usque in scholis negatu fuit, in coelo generationei corruptiones inesse, non minus atque in hac terrest idcvapida aura; id ex professo statuenti. Equidem quos a philosophia leuiter imbutos aliud vitae genus aba ahit, ij suam merentur e cusatione; si quae quotidie noua inueniuntur, cognoscere no possunt: at illud vicissim iure postulatur, ne de Cometis scribentes, antiqua
illam Arillo telis opinionem de Cometaria ortu ex vaporibus subta lunaribus,t.riato studio repetant, tantoque feruore propugnent, ut eos qui ossicij ratione cognitioni rerum naturalium amplificandae
incumbunt, praescriptione antiquitatis videantur opprimere velle. ει -- Etsi vero Cometae in ipsis sinu aethereo oriuntur, non tamen ideo M.t- circularibus motibus praeditos existimo,ut Planetas: sed rectitineos, ut Bolidas, seu ignes artificiales. IAGH- Nec minus aetherem Cometis refertum esse puto, quam Oeeanum piscibus. Qiiod autem rari apparent nobis, ingens aetheris,asitas in causa est. I, amit videatur Cometa, oportet ut propius ter. ram traijciat. Saepe etiam prius videri quam esse desimunt. Cum enim praeterita seriae tellure, iam porro in profundum aetheris seruntur, tellure discedentes paulatim minori cernuntur angulo, tandem evanescunt. Vt plurimum etiam conduntur sub solis radios: itaque desinunt modis incognitis .incertumque tunc, Vtrum extinguantur, dissiliant, dissipentur, an deflagrent cini que fiant. Coacta materia in orbem, ex nati ra omnium rerum, que uniunis
IahT tur, sole rectis radij pellucidum hunc globum ferientibus atque
penetrantibus, existimo sequi aliquid de intima Cometae materia, exireque viam eandem, qua perrumpunt Solis radij. atque hoc pa-ieto corpus Cometae perlui, colari, alteri, denique annihilari,&sicut Bombyces filo fundendo, sic Cometas Cauda expiranda co- sum id denique mori. Sic penes nos hic in terris, Sol et inde is, omisne gestus colorum extinguit delet, materiam, in qua color haeret, discutiens:quoadusque plane candidistitia fiant. Aod si flamenta
133쪽
x lenta linteortim essent pelliri ida, ut iam de Cometis dictum, puto denique consumptum iri a Solis ardoribus. Constat solis ad ijs discuti nebulas, exemplum magis quadrans ad Cometarum materis: et si, quinam modus sit, quo nebula a sole dispellitur cannihilatur, non memini explicatum: Nec fortasse modus unus est. Pars enim guttescit, jor. ns in terram praecipitatur, pars vero distatuitur. rarescens attollitur in altu, sed hoc nondum est in nihilum redigi.
Cur autem digerim, de materia corporis Cometae expelli ali ea 22. quid continue a Solis radijs, per viam radiorum Solis causiam mihi Σῖ ,2
praebuit cauda Cometae, de qua constat, quod semper in plagam a tot e Sole auersiam proxime porrigatur,&sica solis radijsformetur At. qui imposiabile est, in pura aura aetherea, quae post Cometa est, videri radios solis, in proxime circumstantino videri,inisi materia aliqua sit post Cometa, in quam radissolis, Cometa traij cientes, impingatur. Nam neq; penes nos radius solis videri potest, nisi in materia. quae radium Olis excipit, puta in parietibus, vestibus, aqua-nim ii perficiebus, terra, montibus, nebulis aut in cratio aere. Deinde consi atquorundam Cometarum caudas incurvari. At ea. . solis radios impossibile est incuruari, in libera auraetherea. Nam in ista 2 Opticiri docemur, radios luminosorum s. non arcus, sed rectas ii 4Mών neas. Cum igitur nilailominus constet, caudam Cometae formari γω - rad js solis constentaneum est adesse caudis seu crinibus Cometarum suam ex Cometae corpore materiam, solis radi j expulsam: quo materiali fluxu posito, varijs modis obtineri potest curuatio caudae a recta linea oppositionis solis. Vt exemplo declare rei pos4bilitatem, finge interflare ventum, etsi in coelquentus nori est. Haec fictio valde redditur verisimilis apparitione Cometae n libra, men-I Decemb. anni 16s8. quia in quam parte declinabat cauda ab opposito Solis, in eandem enim figura ipsa caudae excurrebat cum extremitate sua: Ma latere illo caudaea quo abnuebat, cauda densior erat: terminatior, quasi ventus transiuersus aceruum frugum coirerrendo cumularet lineam, spargeret trans illam. Aut finge tanta esse celeritatem traij cientis capitis, ut cauda, quae subm de noua in soli oppositum expellitur, a capite derclinquatur, minus prope caput, magis in extremitat . manc sic tionem videbat uitia in a appro
134쪽
approbare Cometa secundus anni 618 mense Nouembri in Amstrum abire visus:vt inter obseruationes monui. Equidem Brabeut de Cometa ceratia anni. 77. etsi animaduertit, caudam eius Venum potius opponi, quam Soli, ob hanc curuationis speciem, noluit tamen negare folio rois )a Sole illam, legibus quibusdam opticis,
nondum fatis exploratis, formatam fuisse. Namin hoc tertio loco apparet in multis Cometis, etsi non curuas sed rectilineas habeant caudas, ut ille anni Iso; totas tamen
Misa . caudas Solis opposito aliquantulum deflectere quod rursum in
monnihil nostris duobus anni 1618 non obscure apparuit. Cum enim globus
Cometicus sit pellucidus: constat ex opticis, radios Solis inpelluci- ρορυῖ quorum superficiebus refringi, ita vi pro unqrecta linea luminosa duae rect eonstituantur, alterivsque ad superficiem, altera a super ficie in plagam propriam. Itaq; pro alio&alio obiectu stuperficiei, varie refringuntur Solis ad ij. Quinetiam Cometa annotatos inuenimus diuisae caudae, quale quid etiam in Cometa anniis iconspectum est. Quippe superf--- es globi Cometici forte fuit inaequabilis,' non una, sed multae; --s itaque quilibet cauda radius, a certa: distincta superficiei portione defluebat. . uri Constare vero caudam Cometae e fluxu quodam materialiaSo-πις - μ' , in plagam auersam, docent euidentissime ij Cometae, quoru cau-' '' micant, vibrantur;&quasi eiaculatur, instar chasmatu, seu Vir
2 T. ignitarum, aut sit qua similia ex Chymia petuntur.Notatum
, est id interdum in Cometa anni 177. Euidentius exemplum proponit Cardanus in Cometa anni 1336. verbis hisce Sub initiis Marati Cometes,aquesciore luna dimidio,crinibus non Angis nec constan-1ibin, sed velut in incendi rutilantisi, ut in adis, dum ventvi af sat fusca erat ac rubenso turbida Propemodum ad viuum depinxit nostros Cpmetas, excepto colore Testabantur enim de Cometa anni ido7. omnes qui diligenter illum fuerunt contemplati, caudam iam breuem mox in ictu oculi longam apparuisse non tamen quod Cardani verba exempla innuere videntur, flama, ut sic dicam ad latera ex paci ante, sed solum prorsum ruente. Adeoq; multi, qui debili visu sum, vix aliter apparebat haec cauda, quam ubi inclarint se ii promicuit: tunc enim non mediocriter longa appare
135쪽
bat,&oeulos euidentes mouebat. Anni vero Issi 8. Cometa, quantum variaverit caudae longitudinem ex diuersorum locorum ob
seruatis,institutis eo de momento facile patescit. Quibus adde reale incrementum longitudinis caudae, demonstratum libello prior , Epichiremate II Et quid probat euidentius eundemessiuxum caudae capite, quam illud mirabile, quod ut in Cometa anni I si 8.nu- eleus quidam interiori, solidior, vi luminosior sic in cauda radius singularis,specie medullae in arbore, a Romanis inter initia in medio, a me achictardo posterioribus diebus ad alterum latus est obseruatus: quasi ut tota cauda toto capite, sic illa conspicua par
saudae a conspicuo capitis nucleo delapsa sit. Rursiam hic in tacitam praeterire non possum studςgligςnxiὴ Δ-is.
seu prauitatem quorundam: qui ne quid Veteres latuisse, neue a Q astra etate noui quid inuentum esse concedant;videntes caecutiunt,&pertinaciter defendunt, Cometas id tantum esse, quod videntur, faces nimirum,seu ardoresa incendia crines flammam, caput Vero materiam: alimentum esse. De illuminatione a Sole tacent:nec possunt issam admittere; quod Cometas sub lunam relegent, tanta, propinquos terrae, ut in umbram terrae incidere possint, lumine ex
Itaque cum clamore, suffragijs,& chartarum multitudin vincant, di per omnes ossieinas regnent, adeoque soli audiantur&legantur:vulgo exulat. Nam etsi caudam Cometae: ipse de materia capitis participare fateor,& motum habere, quasi cuiusdam flammae; tamen si ardor esset; nihil referret, a Sole, an ad Sole flamma porrigeretur;&videtur potius ad Solem tendere debere, quia tunc esset consentaneum, incendi Cometam a Sole, sic in plaga ea, quae ad Solem spectat,ardere. Praeterea non ita rutilant Cometarum caudae, ut flammae a ventis agitatae, ad latera micantes: sed directe prorsus micant, constanister in eandem plagam, a Sole scilicet auersam. Nullatenus igitur dubita, Lector, formari caudam Compi RSO .....
i materiae capite petita,vi claritatem esieilluminationi a Sole, I T. .
136쪽
Principio non plane negabo, pestilentiam nonnullos Comet rum Naturae lege sequi, tunc nimirum, si cauda, quae defluxus est aeapite, Terram coluingit id vero est et in coni inctione Cometae cum sole:aut si Cometa incideret in planum Eclipticae, cauda in
psum transitum Telluris annuo motu Nam hoc pacto consentaneum ellet, noua 2 insolita materia infici auram aethere Ii, quae
aeri nostro e misceatur, ob motum annuum testuris per illam Vesesto, ut Cometa non sit materia valde solida, sed ad instar nebulae a licuius. Tot igitur Cometis passim per amplitudinem aetherea traij-eientibua, non est incredibile, interdum aliquos in ipsa metia Teulurem mcurrere,& sic Terra radere vel a terra, si ipsi maiores sunt. quasi perforari. Sed tunc non videntur,ut Cometae lent, sub specie stella caudatae, vcrum sub specie nocturni incendij, aut diurnae caliginis, ut antea dictum, quae interdum no paruo tempore duret. Itaque hoc siectum esse credibile est; quando uniuersales pestilentiae orbem peruagiuae, dimidiam partem generis humani deleverunt.
Cum vero horum casuum neuter crebro eueniat, igitur ad explicandosCometarum effectus naturales, de modis alijs cogitandu, qui frequentius accidunt. Nam ut verum fatear, non multo probabilior est iste modus, qua sunt ij quos tradiderunt Philo phi, par tim aristoteles: quibus Astrologi contenti sunt CometarumΡ-bole esse ventos o quod ex con grationescilicet, multi ex stant fu mi partim salimenti combussi molepertinarisamma irritatasiatera reuerberentur, motu aerem concitent. Ridicule Pergunt.
f e tis maria tumescere litoribm infundi. Id veru, sed de locisMaritii niti. Daghac via etiam nimia is Cometis prouenire humiditates.
Nimio plus est in conclusione, quam in praemisis. Nam esto, ut ex
solis ventis ille tumor maris extiterit, qui anno Iso 7. mense Ianuar. grauiter funestauit littora Britaoniae no tamen ex illo tumore maris proxime secuta humiditas in Bohemia derivabatur, quae principii occupauit Nou. anno 6o7. Similia sunt Cometu exugiterrari hincsterilitatre. Quaero, qua cucurbita sic fumisiuivi incendii roseu myriaere Ita me hercule, foetore gliscentis fungi sebacei, pestia lente dicunt medici. Puto tamen si faetor iste ianua excludatur, ne- si in ipso collo insit ad nares meas non peruenturum. Audi verδma ora: Ex oentis id , Cometasoboles, . udoisub terram recipMqui
137쪽
tueriint. Haee: similia, plane sutilia existimo: nituntur enim dua-biis falsis opinionibus, Cometas ardere,&1ubluna esse Acceduntia alia incerta di falsa. Vt igitur talia Cometas euenta naturaliter comitentur:arcesse I 'Tda est facultas quaedam, naturalis aut vitalis aut animalis similis, inque Tellurem ceu in propriam prouinciam immittenda, ut G inem σψcere illa possit, ipsa, praesens, ct peritus artifex quae absenti Co--- metae frustra transcribuntur. Repeto itaque dogmata consuria quoties noui quid in coelo F- δε - istit, seu rariores constellationes , seu plane nouae sellae aut Co - ' metae:Facuitas mundi bblunaris hoc persentiseit: obstupescit; - Σῖ naque facultates caetera: bmnium rerum sublunarium. De his s. Praecipue vero attinet ista cum coelo sympathia facultatem - ς o. internam globi Telluris, quae per u telluris, hoc est generationis mi V
neralium, fluminum &pluuiarum vaporum essectrix est. Hae ita τε I que facultate telluris insolenti Cometae apparitione consternata
uno terrestris sit perficiei loco multum exsudat vaporum, pro qua meis olitate illius partis sui corporis Hinc diuturnae pluuiae& eluuiones. Et quia ex aeris hausti vitam sustentant animalia, una ex aeris seu humiditate nimia, seu inquinationibus alijs, permixtas exhalationes nitrosas, Arsenicales, sulphuratas. existunt morbi Epidemici, Cephalalgiae, Vertigines, Catarrhi, ut anno 38 a denique pestis, ut anno 336 Contra aliis terrae locis, e hausto forte humore, faetitias haec telluris, adoritur materiam' i an inuenit, ex ea siccas exhalationes elicit quibus sterilescunt glebae deimque opus suti tantisperurget, donec coaeta aliquid vis sulphureae aridae materiae sub terra, ex seruore nimio flammam concipiat, itaque terra disssiliat. Hase igitur est, si ulla est naturali connexio horum eventuum , cu Cometa. Est vero S in homine, exsicaecus esset, nec coeluinqua aspexisset, facultas aliqua, c testiu perceptrix, sese coelo copatiens,&in id occulto sensu respicies, quae similiter inquietatur ab ijs quae in eoelo noua existunt, ut est Cometa. Hinc non solum praeternaturales commotiones humortim & sic morbi, sed etiam efferbescen
138쪽
ε es ες Exemplo sit Cometa annia 37 . cum eo tempore Occin Fin η isterent, quibus inuitatus fuit Sebastianus Lusitaniae Rex ad debet
,-- , landos Mauros:fertur.spretis prudentiorum consilijs, cum non a-lrbrum p. bundaret rei bellicae peritis,pertinaci proposito in hostilem orbemosvbi thaiecisse,itaque culpa sua propria perijsiccum exercitu. Hic Vides m p si induratum Regem in proposito, pertinacem, qui ratione quis '' dem non destituebatur Od cupidine excaecatust victus fuit, Hiς tata nisi Animus Regis seuτὸ Θ orin Platonico more, praecipuos Il omnis imi tempore sensisset stimulos ex apparitione Cometae procul dubio ἡ ' i meliorum sententiae acquievisset.Atque ratio ipsi a Deo libera domandis affectibus erat dat potuisset hoc, ut homo, si volutile ,:
'' iEdo inid tanto lumine Cometam Deus instruxerat, ne V pluri- TE mi,paucis conspicuus praeteriret, sed ut euidenter Regem immi iosi ἡρ nentis excaeco assectu pernicIei admoneret.
irritant quippe asseetus at non cogunt Id quotidie Verum expe-U V limur id sequuntur tribunalia, etiam cum de fortissim amoris i- sectu, deque imbecillifaemineo sexu agitur.
π:, Credo equidem in perplexas deliberationes fuisse pertractuma
uit Restem optimum a consiliarijs,diuersa siuadentibus, his dehortan- ὰς τέρψ tibii,,eaeteris ac diecipue militibus,suffiindentibus frigidam, Crei se si so&o oeulos pono,acclamationes&gratulationes Vulgi, quη
- Regem cum fortissimo exercitu classe consensa sequebantur. At
iis i quia vicit illa consultorum pars, a quibus stabat Regis affectus, culpa a consultoribus ad Regem dominum redijt, hodie igitur illa: sit ' Vulei voces falsae conquieuerunt,&cum autoribus extinctae sunt; sema vero haec immortalis est,quae Regem perhibet noluisse cederet, .fis,si consilij prudenxR cse m Hanc igitur causam naturalem esse puto, quae Cometas bella, ta-inem, pestem, aeteraque mala uno fasciculo plerumque conne-' ibi, postis,equidem largior iam hoc Astrologos, eos, quot elima tum g eneseos praecipua loca cum Cometa propius consentiunt ,. prae caeteris vehementius infestari&stimulari seu ad bona seu ad ' O I ala prout cuiusque dotes animi fuerint. Atque haec hactenus de hi si s effectu Cometarum. Verum enimuero ea quibus suntur Astrologi vulgo decreta explicandorum Cometarum: non viden-
139쪽
tur causis naturalibus, neque solum concausis, de quibus hactenus, cim eontenta ecte; sed plane alium etiam significandi modum extra ea u. 'A' sarum seriem accersere,& Cometas simpliciter signa facere rerum futurarum. Et fatendum est innatum esse quodammodo homini-stabis . hus, respicere ad Cometarum varias conditione S, cursus ordinati, plino, eQeonfusi, directi, retrogradi, stationarij, celeris, tardi, plagae seu mo- ν Ἀ-tus seu caudae coloris, claritudinis, obscuritatis, domus coeli, signi Zodiaci, in principio, medio, rine, constellationum utriusque temporis, diuturnitatis, culminationis, verticalitatis, horizontalitatis& similium. Qigod si una fatemur, non plane repudiandam esse illam ratio neminterpretandi Cometas, quae naturaliter omnibus videtur . quaeque non raro scopum assequitur oportet igitur Naturae, qua hactenus fueramus contenti, adiungere altiora principia. Cometa quippe ipse per auram aetheream recto motu traijcit, gnarus si etiahominem illum esse fingas, ratione utentem qualis appariturus sit hic suus motus interris. Itaque ut sub certis coeli locis terrae reprae sentetur Cometa, utque eorum locorum adminiculo, significar disjs bis hominibus pos it illa, quae placent huic, quod inquirimus, princi-ώοα,-pio; oportet ira ectionem Cometae, ab aliqua ratione, Geometriae, totiusque adeo mundi intelligentisama, prius ordinari&mensurari,adeoque destinari: siue Deus ipse sit, siue spiritus potentissimi sancti teque ac malevoli, qui ut in prophetia Danielis legimus, integras prouincias aut tuentur aut turbant, eoque nomine secum in
uicem pugnant; siue denique spiritus imbecilliores administranates,aurae aethereae incolae, quam doctrinam tradidere Thales, Pythagoras, partimin Plato. Nec enim ideo falsum est, his spiritibuή plenum esse mundum, quia hos illi qui hoc diXerunt, loco Dei coaluerunt, aut Theurgicis superstitionibus adiurarunt. Sic enim neque sol neque stellae existerent, qui ha illi qui de ij docuerunt
Deos esse tradiderunt A. LNestori non potest ab huiusmodi piritibus Olim hominibus re s=isti ου. sponsa data ex dolis, quercubui, luci , antris, animalibus, absurdis bariorώ-que corporis partibus nequς ς x simplicium deceptio fuit aru-: spieina Erant enim ista d monia, in uibu per aerem dirigendis o. , -- perosa:quibus Deo permixtςnxς muli hominibus praesignifica ria. bantur.
140쪽
bantur. Equidem, hodie interdum Exempla audiuntur ominosa rum auium, Bubonum, Vulturum , Aquilarum, Corvorum nisi quod tanto rariora, quod spreta. Contemptum enim sui, legi Dei doctrinae Christianae consentaneum, non ferunt isti spiritus:sed fuisgiunt conticescunt. Cum mendax ille ab initio hoc adhuc haberet a Deo, ut loqui per animalia posset, & ex serpente loquere tu . Euae; seduxit genus humanum. Idem tenuit eorum mos hactenus: quoties ipsis facta potestas est, seu voce seu significationibus, per animalium corpora motusque loquendi cum hominibus; abusi haepotestate, diuino culius rapuerunt, miseros homines seduxerunt. Haec igitur et si iustis ima causa fuit, cui Christus adueniens destrueret opera Diaboli,& hi spiritus conticescere iussi, suaque templa, statuas, lucos, specus, adeoque terram diu posse flama miserunt: tamen passim in vacuis auris restitant, permisiaque Dei interdum grassantur, saepe etiam lictores Dei sunt, ipsi mali, saepe, ut infidelis Bileam, hominibus a Deo nunciare iubentur. Atque hic tempus est, ut ad id reuertar, cuius causa initio sum tasus exemplo piscium. Cete Nature pars est, genus quippe animalium, cuius vita inimis mense Oceani amplitudine est, ortus vero indidem. Tot enim quotidie noua visuntur monstra ut non sit verisimile, omnes speclis eorum initio simul creatas, solaque consuetudine maris 4emesiae hucusque propagatas: magis enim bl ματα animalia, ut Crocodili aliaque inle mi, videntur. Itaque quidam Oceanum rect e monstro rum patrem appellant In hunc enim finem initio conditus est, ut ista varia 'uotidie noua monstra produceret. Haec etsi ita habent, tamen si quando monstrosa huiusino dimoles, aberrans, littoribus infunditur,ct reciprocante aestu destituitur in sicco: res in omen accipitur & constat, talia sequi, quae significationis illi verisimilitudinem concilient. Atqui nihil horum constat ipsi pisci, nec in quam regionem, nee quid nunciatum aduenerit;quin potius quaerit, qua euadat, liberatusque arenis, humido elemento poliatur; ut vitam tueatur suam.
tiaque inuisibilem spiritum oportet est equi pis emin haec illexit littora ut aut ipse permisi ii Dei, ea re hominibus, quae vult, significet, cum exploratum habeat, non defuturos superstitiosos, qui ose tal