Noctium Attellanarum libri 6. in quibus Ulpiani, Pomponii, Scaevolae, aliorumque Jurisconsultorum loca aliquot non passim obvia, collatis authorum veterum testimoniis, elucidantur Perillo Donato

161쪽

pus fugitivus magna amplitudine in foro Romano jus diceret, tradunt fulsi se a stio Hero cognitum , & tanquam fugitivum togae lacinia prehensum,

-Diuii tred by Corale

162쪽

iniectamque in eum Domini manum ad mancipium vindicandum; At Philippug Dominum precibus obtestatus , silentium impetravit , deinde domo receptus ingenti auri copia. libertatem ab Hero, deprecatus est.. Itaque procurato, silentici res OmniSpericlutumque conquieVitia C A K I L. Deprecator pro crimine servi. Minnuscula quisistra CDemouis A

viocati in Natalitius δε- , .nabantur apud Petronium . C Τsi castimoniarn, ree OsqUe mores nonnumquam cotidiana se

monis obscaenitate inficiat lectio Pe ' troniana , tamen adeo munditiis, iapriscorum rituum mentione scatet ejus satyricon , ut unumquemqu etiam

163쪽

etiam bene moratum ad legendum alliciat. Placet hodie, quaedam ex illo a jure nostro non abhorrentia decerinpere ue Ait ipsem: Ceterum ut moviamus dextros pedes , fervus nobis dAApoliatus procubuit ante pedes , re rogare cepit, ut se poenae eriperemus, nec magnum esse peccatum suumtro. Uer periclitareturrisubductas- vestimenta dioensatoris in habneo , quae vix fuissent X. . Retu limus ergo dextros pedes, dispensatoremque in Praetorio aureos numerirantem deprecati fumus , fervo re. mitteret poenam; Superbus illeδε lis multum , re non tam jactura me movet, quam neglegentia nequissimi fervi : vestimenta accubitoria perdidit , mihi natali meo donaverat

clieno quidam, orias ne dubio ,sed .

164쪽

tantum semel lota ; Quicquid ergo

est, dono vobis. ElCquium sane antia quitate dignum i Ait: Rogare cepit, ut se poenae eriperemus. Inter modos, quibus Domini servis remittebant,is quoque fuit, ut amici intercederent ;Terentius: Nec tu aram tibi, nec precatorem pararis.

Tertullianus Deprecatores Dei esse ceperunt. Prosequitur servus: Subdu.cta esse Fbi vesimenta Dmpensatoriae in balneo i quanam balnei parte lavaturi sese, deponebant vestem e Procul. dubio in Apodyterio,ubi servus capsa rius vestimenta servabat. Pudenda v labant ab Apodyterio in caIidarium s3ineuntes; Augustinus:Omnes Ietes adeo tenent in usu pudenda velare, ut quidam illas eorporis partes, ne in bal-Τ ne is

165쪽

i 6 NOCTIUM ATELLANARUM,

neis nudas habent. Subducta vestimenta dolet servus, quia frequentissisimi erant fures in balneis; Plautus: i ii lavatum in lataeas , ibi Cu edulo sua vestimenta ruat,

Tamensurripiuntur . . o. a

In hujusmodi fures extat Diogenis di-

Dolet insuper vestimenta furreptae e Di penistoris ue hujus munus fuit

aera dispensare, impendiaque,& einpensas rationibu S notare , & referre 3 Vetus inscriptio: GN. CORNELIO. CAPITOLINO. NEPOTI. DuLCIss. AUG. N. DISA VIX. ANNOS VI. M. VI. D. Vl.

Item in Pandectis : Stichus pro-hante Domino nomina fecit. Postremo dolet Dispensator perdidisse mei menta accubitoria, quaesibi natali die dosaverat Cliens, Tyria...... Prim

166쪽

mum advertere liceat Veteres habuis. se vestes domesticas, & forenses, inter domesticas erat coenatoria 3 Petrinnius s*ὶ alibi: Comasoria repetimus

in proximam cellam ductifumus , in qua tres lecti frati erant ue Martia- Iis 3 : Necforaiunt vobis, ne uni vadi.

monia nota,

me opus es,pictis accubuisse tho.

Deinde querelam M. iactura prosequamur. Vetus hic mos dona die n tali missitare ue Persius M : Et natalitia tandem cum Sard n che albus. Censerinus libellum situm de die n tali devovens Ceretio: siuodcumque, inquit, hoc dibri es meis opibus comparatum , natalitii situlo tibi mis.. T a Prae

167쪽

NOCTIUM ATELLANARUM. Prae omnibus tamen Advocati natalitiis diebus caenatoriam vestem quotannis dono accipiebant, ex disciplina, & instituto munificentiae Romanae ue Martialis eis morum reus, ebriaeque noctis Coenatoria mittat Advocato.

Insigne quoque rei hujus testim nium extat apud Plinium juniorem δὶ, ubi agitur de Julio Basso , qui Bithyniam Provinciam λrtitus, repciundarum reus redierat, Verba autem illius

haec sunt: Multis enim, atque etiam Principi dixerat sola se munuscula dumtaxat natali suo, aut Saturna

libus accepisse, re plerisque mississe.

168쪽

C A p. II LPergula apud Ulpianum expli

catur.

I planus pergulam inter ossicianas , tabernasque reponit his ver bis : Sed tabernulam, pergulam, o cinam , horreum, armarium conduxit. Quodnam pergularum genus intellexerit Jurisconsultus observatione dignum reputo 3 Tria enim Pergularum genera fuisse literis proditum invenio 3 fuit ergo pergula, sive ossicinarum appendix, quae ita in publicum protendebatur, ut qui ad hanc pergulam forent, ab omnibus prospicerentur ue Plinius': Apelles perfecta opera proponebat in pergula transeunt bur, atquepos i am tabulam latens

169쪽

iso NOCTIUM ATELLANARUM ,

vitia, quae notarentur, ausultabat, stus diligentiorem judicem, quam se praeferens . Pergula videtur quoque fuisse extera pars domorum. Leno apud Plautum minitatur suis meretriculis se eas eXpoliturum in pergu

lam, ubi est pergula ipsius lenonis, in

animo enim habebat leno eas in eo aedium loco, qui omnibus patet, collocare, ut VenaleS eXponeret si): Te ego i am oleo cras macram

deportare in pergulam. Crassitius quoque libertinus docuit

circa Scenam versatus est, dum mimographos adjuvat, deinde in perguti docuit, donec commentario Smyrnae edito, adeo inclaruit, ut haec de eoscriberentur ue Tertullianus IS): Cω-nacula

170쪽

nacula in aedicularum dispositasom' ma, aliis, atque aliis perguli vem fructis. Jurisconsultus in quoque ali-hi de pergula memoriam habet: Cum Pictor in perguti ci eum, q)ed tabulam expostam habuisset, excidisset, transeunti damni quis dedisse actio. . . Hanc igitur Ulpianum inte, laxisse non est ambiguum ; ubi non omiserim pergulam in publico habere sine pensione licui Te Pictoribus tantum , hinc Luciliu apud Lactantium zPergula pictorum, veri nihiL omniafalsa.

In opere topiario quoque suit perguta , eo quod sub ea tecti pergere,& ininambulare tuto possumus , de qua frequens mentio apud Columellam ' M :