Ioannis Lodouici Viuis Valentini Declamationes sex. Syllanae quinque. Sexta, qua respondet Parieti palmato Quintiliani. Eiusdem Ioan. Lodo. Viuis De praesenti statu Europae, & bello Turcico diuersa opuscola. Item Isocratis Orationes duae, Areopagitic

발행: 1538년

분량: 363페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

311쪽

Sermonis

uirtus.

Sermones

mamus, qui inter se de negociis optime disserunt. Quod si aliquid de sermonis uirtute in uniuersum

pronunciandum est, nihil de sapienter excogitatis C tra sermonis operam e cutit. Etenim operum cogita tionum que omnium dux ille est. et cordaticut quis est,ita sermone plurimum atque appositissime utitur. Q iocirca J, qui conuitium in eruditos ac sapientiae studioses non reformidantiacere,haud aliter odiose dignos exhibent,quam qui deorum imagines con temerant. uidem tantum absum ab illorum mente, Ioui etiam eos sermones comple flar, qui ues tenuissimam nobis utilitatem adseriint. Sed illos pulcherrimos est educo,reget dignissimos,ac imprimis mesin , qui ad priuatas pertinent publicas functiones. Et ex iis maxime illos suspicio,qui tum principes im

ne quemadmodum subditis utantur: tum sitbditos, quo pacto sesedebeantin principes gerere. quoniam ab ijs uideo civitates tum amplissimas,tum fortunatis. simas fieri.Caeterum praeceptiones illas, quemadmo dum r*num administrandum sit, audistis ab libita rore. has alteras,quid facto sitopus iis,qui sub r o d gunt,ipse in praesentia conabor exprimere.non hacfiducia,ut dicendo Isocrate uincam: sed quia maxime me dece hisce derebus apud uos uerba lacere. Nam

si mente ac uoluntate mea uobis non declarat uos iatra sententiam animi mei quicqua committeretis, et quum non ecthlmeuobis succensere. at uero ubi praemonuero,quid uos agere coveniantum optima caucsa de eo, qui non paruerit, licebit mihi conqueri. Exi stimo eam esse expeditissimam ad uos exhortandos Duiam, qua non modo memineritis, quae dicta fit rint,sed etiam ijs obtemperetis, sinon suasero selum atque ita praeceptis udut enumeratis, uos dimisero:

uerum

312쪽

Io. Lo D. VIVE INTERPRETE. is uerrum oposuero quoque, quam aequum sit, ut pra sentem ciuitatis statum diligatis, non tantum ob ne cessitatem,nec quia perpetuo in nobis in illo uiuen dum:sed aliis etiam de caussu.Principio,quoniam caetera mimina antecellit tum quod ino principatum obtineo non illegitimum,non alienum, sed iure san ei ,quu ex maioribus meis,tum uero ex patre meo,

ec ex meipso. Haec si quis considerarit,haud dubium, quin ipse se permagni damnaturus sit criniinis,si m to nius ac iussis meis non auscultauerit. Et quantumad Respublicas,inquibus summa est populi potestas, attinet hinc enim exordiendum censeo graue mea sententia omnibus illud uidebitur,nullam fieri inter pro bos atque improbos distinetionem dignitatum. At aequissimiliti atque humanissimum,istos discemi, nec imiles accipere similia: sed cum unoquo sic agi, ut dignus est.Porro pinicipatus siue paucorum, siue

popilli, nium exaequationes quaerunt eorum, luin Rep.uersantur.idς maximopere ipsis probatur,si M sic res uniuersae constitutae sint, ut nullus excellere alterum uel honore queat,uel dignitate. Id uero nullis uultus est,quam malis. Atr num,et unius principatus, ad hunc modum singula dispensat,ut pli rimum serat optimus: proximus huic merito, sit etiam proximus praemio:tertiti tertio loco:& in caeteris,prout demeritus quisque est.Fortassis non in omni R F. sic res lia hent,sed ceraehoc estresp.institimim & finis. Quocirca nemo est acutus rerum aestimator,qui expensis ho minum actioni laus atque ingenus, no Reip. r num3o anteponat. Enimuero qim homo prudens, particeps ciusce Resp. uelit esse, in qua eum sita probitas non Plus extollat,quam quemvis e vulgo:nempe quum sit quantumlibet bonus,ignotus tamen .R ignum igitur

Pp a tanto

313쪽

cratae collatio.

3Io IsocRATIs NI coc LEstanto censendum est praecellentior 5c iustior Principatus,quanto promptius est unius sententiae morem g rere, quam tot ac tam uariis ingeniis iudiciis* satis cere. Puto apertum ex his fieri, quantum unius imperium iustitia,commoditate,facilitate,praestantius sit.

Iam ut superet quo ,siue consultandum est quid,siue agendum,m iis, quae conducunt, licebit persipicer si maxima oc praecipua opera inter se collata perpendorimus. In populari ciuitate, qui suo anno magistra tum sustipiunt, ad Remp. admouentur ignari prora io sus,quemadmodum ramoderanda sit. At Rines qua in eadem dignitate perseuerent, etiam si qui sint inge nio tardiore, experimentis tame fiunt prudentissimi. Adde,quod Magistratus in Rep. multorum homina curam non gerunCuidesicet eorum, quos nec minori putant esse dignitate, nec potentia, quam ipsi iidem sint.rexueror il praetermittit, quum sciat ad se una curam omnium pertinere.Adhaec qui in Rebuspis.

uersantur, saepenumero propter contentiones hono rum,publicas utilitates corrumpunt.Rines quii nis istas habeat de Principatu aemulationes,unumquodcri quam opti me possunt,administrant. Praeterea communes magistatus multa reipublicae n cia praetermittunt.primum, optimam temporis partem priuatis rebus impartiunturitum,ubi in consilium uentum est,frequentius eos uidere est dis iuentes, quam consulentes incommune.At reges neque consilia habent definita,nec designata tempora: sed noctes redies licet eis de publicis rebus consultare ac statuere. ne qua

Habatur occasiuncula faciendi,quod si in rem sit i- eorum. Accedit his,quod populi magistratus pessime sunt inter se animau:uellet, eorum quisque pemi se ciuitatem,ec ab ijs magis Gus qui praecesscrunt,

314쪽

5 ab ijs qui succedent gubernari,quo maior ipsis per

aliena flagitia gloria quaereretur. Reges uero tota uita domini, eundem asscetum continenter habent. Et quod omnium caput & potissimu est, populares m deratores alii in Reip.curam intenti sunt, ut alienata in quod sperent, inderem suam priuatam auehim iri.& selectio ex uniuersa multitudine audacissimo quo

que, hunc sibi in consilium adhibent. At Rem spe..ctatissimis sapientia consiliariis utuntur, magnis αἰ in los afficiut honoribus: tum eos qui pollentiacundia,

tum negociis obeundis aptissimos. Neque uero in robus,quae domi,quar in pace aguntur, tantum ante- . dit regnum communes administrationα:sta in bruto omnia sunt rm,quam Reip. commodiora. uideli eri copias parare,ns uti,ut ocoaltra omnia, quu umlis:& simul collibitum sit,pro ras:ut alii ultro imperata faciant,alii quum usus poscat cogantur:&ab his mas necessaria,alijs curanda loces. Si quis non habet uerbis fidem,at rebus habeat. Quis est, qui quantum msitPersarum imperium, ignoret catillud non adeam Persae magnitudinem sapientia uirorum prouectum est, sed ret . consensu parentium uni mi. Praeterea Dionysius Sy raracusanus,quum reliquam quidem Siciliam uexatam uastatam suscepisset, patriam uero etiam obsessam, ipse non modo Syracusas praesentibus periculis e sed supra cunctas Graecas urbα euerat. Accedit huc,quod Carthaginens.& Lacedaemonil, qui habe

redicuntur Resp.optime inter Graecos omnes institutas,domi quidem paucorum gubernatione de nuat 3o militiae Rex unus imperat.Licebit re ex civitate Athe Astremfruensargumentum silmere:quae una super coctas ue Nil hementiv.nomini regio aspera atqueinsensa est.H uno quoties in bellum multos imperatores mittit,rra

315쪽

Ex abulis. IsocRATIs NI coc LEscitis infeliciter cedunt: quum autem ab uno belIum administratur, superiora errata corriguntur.Qui poterit apemus, quam perista exempla deinonstrari,quanta Mostussi. monarchia sit Reip. praeserenda r Videtis sub perpe urei p. tuo regno maximam potentiam: re apud eos, qui a Histreta. piissime perpaucorum administrationem reguntur. quum militatum proditur, uni omnes parere,uel im peratoia, uel regi. & quibus regnum atroci est odio, quum multos ad bellum pari potestate mittunt, magna detrimenta accipi. Quod si licet aliquid ex uetu .io state repetere, traditum est, deos immortales regno

laliis subditos ellia. id si veru est, apparet illos regium impertu potius censere, quam populare. idq; si antea merat dubitatum, fiat iam planum testibus atque au toribus diis: tui Ioui dicto audientes, profitentur praestare unum omnibus imperare, quam multos. Sed quot sint Rerii publicam species ration clanec tria uentu iacile est,nec explicatu. dc que de illis sunt a n his in praesens dicta sufficiunt. Nos uero quam con- ' gruenter principatum obtineamus,dicendum iam est 2

tum breuius,quam caetera recensuimus:tum etiam uerissime,quaeque sintomnibus in conses . Ecquis uel

uari fando non audiuit Teucrum autorem nobilitatis nostrae adiuvictis secum maioribus aliorum ciuium huc

nauigasse: ipsis* Sc posuisse ciuitatem,et onem dimagoras. stribuisse patrem que meum Euagoram aliis principibus uariis casibus absumptis, post superata pericula principatum recepisse quod ita in posterum s lauitk ut ne linquam amplius post id temporis Phoenicibus senileiamus: sed ad eam familiam rediret regnum,qus huic insulae imperare consueuisset. Rcliquum est, ut Nisod de de meipso, quemadmodum promisi, nonnullii Ioiastitso. quar:uerecunde quidem,sed tamen uere, fiducia sum

316쪽

Io. LO D. VIVE INTERPRETE. . V pta de conscientia. ut intelligatis talem uobis este rogem,qui non modo ex progenitoribus, sed ex seipso re hac dignitate & si licet dicere aliquanto maiore haud quaquam sit indignus.Equidem lic existimo tu

stitiam*moderationem primum inter uirtut locu, sententia omnium, obtinere. Siquidem illae non per se tantum sunt nobis utiles, sed si naturas rerum ac uia res usus , negociorum dispexcris,inuenieS, quae pro cul ab liis abumi uirtutibus,grauillima damna homL: to nibus afferre. quae uero his sint temperata atque dita,dici non posse quantum iuuet humanam uitam. Quod si aliquos ex maioribus nostris dehisce uirtuti bus admiramur,opinor oc ab hac laude non oportere me alienum censeri.Iustitiam meam quidem hinc PO tissimum aestimetis uelim. Nam quum obuenisset mi

hi r gnum primum pecunia exhaustum, regiis opubus penitus consumptis:deinde perturbatis ninoctis, ut his maxima cura oc custodia esset opus:quum ii tellexissem alios in eiusmodi teporibus quavis ratione

zo ac uia suis priuatis commodis solitos consulere, ad . dios* multa contra suum ipserum ingenium admittere, nulla me tamen istarum rerum corrupit, quo mu. hiis sanete aci tume singula r is munera obierim. nihil* ex his praetermiserim,ciuae ad incrementa diutitatis et selicitatem pertineret. In ciueis autem tali sumulas mansuetudine,ut neque milia,neque caedes,seramnarum neque direptiones, nem aliam calamitatem:

ullam sub principatu meo quisquam uiderit. quum nobis esses ob bellum,quod incinciderat, clausa Grae3o cia,&nos undique expilaremur: ego tamen plurima ex his damnis resarsi: Aijs tantundem largitus, quam tum amiserant: alijs bonam partem.ab aliis rapta Procibus recepi:cum alijs, sicutpotui, ingratiam redii.

Praeter iustitia.

Moderatio.

Nicoclis iustitiuet Nicoclis moderatio

317쪽

rethoclis teperantia.

3- IsocRATIs NicocLEs Praeter haec omnia, quum incolae insulae huius graus ter essent erga nos animati,& Rex Persarum sub amicitiae specie male aduersum nos costitaret: utrumque incommodum sustuli, obsequentem me subditis iustum praebendo.tantum* absum a cupiditate alienae ditionis, quantum alii si uicinos habeant paulo imbecilliores , subigendi illorum occasiones quaeritant. Ego uero dedentem sese mihi regionem recusaui,satius ratus,solam meam per iusticiam possidere,quam per iniuriam multo ampliorem. Sed nihil ut ii, deo necesse esse circa singula immorari, praestitim quum generatim atque uniuerse liceat mihi dicere. Et quidem quum nullum mortalium iniuria affecerim, plures tamen &meorum ciuium re caeterorum Grae

corum beneficiis ac maioribus congiariis donis* prosequutus sum,quam reges alii, qui ante me fuerunt. Decet enim eos qui de iusticia gloriantur, qui h pecuniae uideri contemptores cupiunt, habere magnifica haec, quae de tapsis,quum res postulet, possint praedia care. Caeterum de temperantia illud amplius his, quae in audivistis, reseram: quod quum intellexissen homianes omnes liberos,& uxores maximi facere, grauissi- an inflammari, si qua his sit allata uis aut iniuria,

eam' saepenumero magnorum malorum esse originem, ac permultos tum priuatorum tum etiam principum ea de caussa pessum iussisse: sic scinper tanti mali seminarium deuitaui, ut ex quo regna adeptus sum, Deminam nullam, praeter uxorem meam attigerim. haud ignarus,illos ab omnitius comprobari, quin ali nis rebus minime iniurit,ex priuatis sibi im rimas pa- mrant uoluptates.Itaque illa omni tempore laboraui,simul ut quam longissime recederem ab eiusmodi suspicionibus,smul ut mores meos uelut exemplum pro Ponerem

318쪽

IO. LOD. UIUE INTERPRETE. ars

ponerem ciuibus meis ad imitandum : edoetus in ea studia multitudinem propensam ruere, quae uidem is principibus placere Tum oc gruere arbitratus sum,hoc debere reges priuatis hominibus elle melio

res,quanto oc praecellunt dignitate:rem illos iacere indignam,qui subditos silos quum cogant honeste uiuere, ipsi tamen non praebent se illis moderatiores. Postremo,cstera quidem aspera ec dura facile quum uidere, plerois hominu aequabiliter tolerare: aue s o uero erga liberos et uxores etia in uiris opulnis ualidissimos ac impotetes esse,ut illis obsistere non queat,studui in istis me temperante ostendere.in quibus no se lum uulgu perare contendi, uiros quoque inclytos uirtute.Damnaui praeter iis c omnia tragiciosam illorii prauitatem, qui quam uxores duxissent, in uitae

totius communionem: non iis contenti, quae ccclibes Patrauerant,euameropriis sitis uoluptatibus uxores in uxores

moerore inlcctent a quibus uxoribus si quid illis subia inii r

asperum contingeret,grauiter indignarentur.Quum zo que in reliqua uitae communione petrauam commo dos se exhiberent, in uxores tamen eiurat perincom

modi,in quas tanto conuenit uiros esse leniores θc tra stabiliores,quod illae in secretiis uitae nostrae nobisca agunt,plurium&potiorum rerum nostrarum participes. Ita fit,ut frequeter in ipsis infimis aulis seditiones ignari alant,& dismisiones post se relinquant. De cet eos qui regnum redie administrant, non modo ci uitates,quibus praesent, in concordia continere: sed singulas quom domos,denique loca omnia, quae in .-3o coluntur. Haec enim uniuersa iustitiae sint &moderationis opera. Cir liberos uero nec in eadem sente, taberitia siam, qua plerique omneis I Ues: nec conuenire mihi censeo, alios ex humilioribus Demirus tollere, a

319쪽

w6 Isoc RATIS NICOCLEslios ex generosioribiis, ut hos quidem relinquam notiaos, illos uero legitimos. Id magis navabo operam, ut pari sint mihi omnes aiobilitate,&paterna ct m terna, reserentes genus ex mortalibus quidem in Euagora paretem meu ex Heroibus, in Aeacidas: ex diis immortalibus, in Ioue. nec ullus ex me genitus,qua tum a me praestari poterit,hoc carebit sanguinis decore. Et quum alia permulta adhortantur me, ut in

ptis uirtutu studiis insistam: tum nihil validius, quam quod cerno & sortitudinem sortunam 5c allain uul logus probata,multis quoque malorum hominum contingere. Iustitiam uero, sapientiam,am mi moderatio

nem a selis bonis atque excellentibus uiris possum. Quocirca pulcherrimum duxi esse, si quis uel caeterisn ecfila riuus,has tamen uirtutes nanciscatur, non habiturus eas cum improbis hominibus communes.=uum sinx tamen praeclarissimae,firmissims, maximAummis Sc singularibus praeconiis multo dignissimae.

Haec considerans, accuratius continentiam re iust tiam exercui, quam reliqua omnia. has' anteposui rouoluptatibus non illis modo,quae ex operibus nullius ' precii ueniunt: uerum etiam iis, quae ex gloria per strenuitatem parva proficiscuntur. Experimenta uero uir. tutum non stat ex ipsarum tantummodo naturiss menda,sed sic potius. In dissicultate rei familiaris ex- δεμ ploramus iustitiam,in potentia moderationem,in ii mdiuti. Uenta robur. In his ego omnibus occasionibus ing nn mei documenta dedi. Siquidem relictus a patre pecuniae indigus,eam iustinam prςstiti,ut nemini nocuerim ciuium. Inito principatu ex summa rerum omnia 3o licen ta continentiorem me, quam priuatos experti eius. utrunque horum feci ea aetate,qusin plurimul 'minum circa res uitae parum iusti ucta esse, aut uti consilio

320쪽

consilio solet. Verum haec ipse supersedissem dicere,si apud alios uerba faceremmon quod laudem sumam, sed quod dicta forsitan fidem non inuenis ent. Mos uero eorum,quae dixi, testes habeo.Quapropter quum eos,qui a natura sent ad uinutem compositi, laudari atque admirationi esse par est tum ues praecipue illos, qui uirtute ex instituto re proposito capes iunt. Nam

qui casu,re non consulto,bene agunt,casu etiam a uirtute discedunt.qui uero adulti iam illud obfirmant a xo que infigunt animis,maximum bonorum omniu esse utitutem, indubie per totam uitam in eo proposito

istunt. Idcirco tam diffuse&de meipso, di defitis, sicuti audivistis, permultis locutus sum: ne quis res uiis fiat praetextus, quominus morteat uos liabentes alacres que, quae ego praescriptao, quar su

se o, exequi.

ERGO precipio ut unusquisl quod sibi munus ob praeept. uenerit, id diligenter ac fidesiter obeat. quorum si aluterutrum desit,negocia ut praue gerantur necesse erit. Reginao Nihil ergo ex his, quae dixero, praetermittatis . Estenta unumquodque uelut cuiusdam corporis pars, quod sine ea constare non potest. Itaque tanta est si gulis cura adhibenda,quantum illud ipsim totum curatum uobis expedit. Et mea ipsius non alio habete loco, quam uesro. Necu exigis censieritis bonum, honorem: qui ad iulos redit,qui res nostras bona fide adminissaeant. Ab Mimis manum continete, in uestras ipsorum fortunas tutius possideatis. 3o Tales oportet uos alijs exhibere, qualem me cupiatis erga vos, a

Ne laboretis ditescerepotius,quam bona uobis smmatione par Chaud ignari, et apud Grscos, et apud

Qq α Barbaros

SEARCH

MENU NAVIGATION