Felicis Plateri ... Praxeos seu De cognoscendis, praedicendis, praecauendis, curandisque affectibus homini incommodantibus tractatus. .. De vitiis, libris duobus agens quorum primus corporis secundus excretorum vitia continet. ..

발행: 1609년

분량: 1102페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

811쪽

parcius, alias vero copiosius; quandoq; certo tempore Ac interpolatis vicibus. Eiusmodi sanguinis excretionem perseuerantem, corporis extabescentia seu phtisis frequeter, uti in ea dictum, sequitur. Sed & citra noxam aliquas virgines ad mulieres sanguinem purum cum tussi, verum non aded co-iosia in instantibus mensibus, reiecisse vidimus.

I lias quoque & tapὸ certis temporibus, sangu nis insignem quantitatem, fer hanc via in excretam fuisse obseruatum, in Lanis alioquin, vel saltem anhelosis & dyspnoea quadam laborantibus: Interdumq; tanta mensura evin profusum,ut penis uniuerso ἡ corpore exhausto, vitam subito finie-

rint.

Quod & in morbis aliis se febribus accidis

peluesq. cruore repleuisse aliquos,antequam morerentur, deprehensum fuit. Purulenta exspuitio aliquando pituitolaeopu λεν latur, vel succedit; tam huic quam pituitosis natu r ris, quam illi, quam in catharris, aut alijs assectibus accidere diximus: In quibus, pelli cudam tenuem vel mucosam pituitam excernunt, tandem verδpuris instar spissam & albam, vel nonnihil subluteo aut lubuiridi, nigrescen ibi e colore tinctam ι alias inli pidam alias ingrato sapore prieditam. Aliae verd purulentae excretiones, morbos alios sequuntur, Se symptomatibus ipsorum grauioribus copulantur. Quae praecipua sunt Dolor in oris& narium diuersarii in partium exulcerationibus, uti & faucium in Angina, in quibus affectibus pus exscreatur. In cruenta item e uitione cui purulenta excretio cum tussi iungitur, in Pleuritide de Perapneumonia, in qua tantam copiam puris aquosi eiectam vidimus, ut peluem, aliquot vicibus continuata haec excretio impleret: Tabes coris C.

812쪽

o Exspui TIONI sporis,puris per tussim exspuitionem comitem ha 'bet, in Phtiti, longo tempore 3c ad mortem usque

piaerutaque perseuerantem. Sicuti haec omnia coapiosius in eiusmodi affectibus describuntur: Dein& in Empyemate, quado illud phtisi copulatur purulenta haec excretio, tum ob hunc, tum alium icum illo affectu coniunctum, copiosior euadit.

Est 3c purulenta quaedam expuitio, perquam pus obductum M inclusum propria pellicula. quam Vomicam vocant,per os tussiendo ei citur, quae pis magnitudinem saltem, alias vero nucis amplitudinem adaequat, tuncque ferὸ una tantum occurrit, alias etiam plures, si exigui priesertim sint globuli, in quibus pus nunc maturatum alias putre&foetidum inesse deprehenditur Noni quam etiam pus & disrupta vomica separatim, eodem vel breuiore longiorἡve interposito tempore ex

cernuntur. Quam eXcretionem alias non alia gra- iuiora symptomata, quam dyspnoea leuis aliis vero P ltussis diu continuata, & tandem cruenta expuitio λpraecedere solent, nec aliae grauiores noxae subsequi, frequentius vero haec tandem in phtisim dea sinit.cause. Ausa omnium eiusmodi exspuitionum genem , vel a saliua, aut humore pituitoso vel sanguine,aut pure,aut putri humore exsurgit. A saliua qua os & fauces naturaliter madent, M ausa E ptii quae continuo ex seroso humore exudante nasset ii,isis pii, tur foueturq;, &pi tuita simul affluente augetur. s . . exspuitio copiosa vel frequens prodit: Si illa con citata , ac impulsa frequenti screatu in ore coace uetur.Idq; vel ex mala consuetudine qua sibi hane exscreationem familiarem quae tamen indeces

liqui redunt: Hi Praesertim, qui cum inter perorandunt f

813쪽

A s R. i i randum ne tacere, aut oratione ex ignorantia di ius protrahere videantur, inter pausandum, nulla necessitate adacti, toties feris quoties sententiam absoluerunt aut etiam citius excreant. Sed & copianius inter loquendum, ob linguae & oris agitationem diutinam, saliuam commouens, ad ex uitionem impellit. Sic Sc medicamentorum eam prouocantium usu promouetur, quq tamen expuitio cum utilis sit atque expetatur, non est uti dictum, praeternaturalis. A' pituitoso humore simplici, insipido, vel ob ciribri permistionem seri falso acidove, a capite defluen. D tW te, per narium amplitudinem, ad fauces & os, sali uaeq; se immiscente, eamque adaugente, exspuitio illa frequens & multa in Ptyalismo oritur. Qui humor, si ad pulmones usque descendat, exspuitio. I ali mi, nem illam pituitosam, quae cum tussi molestat,sicuti in ea id fuit expositum,concitat; In qua ab initio tenuis humor qualis defluXerat, mox vero crassor ob moram redditus, tandeinq; calore interno excoctus de maturatus ac dealbatus, puris instar, uti in causis purulentae exspuitionis dictum, eκ screatur. in pulmonibus quoque eiusnod humos pituita Pulmanu rosus ab excrementis illic congestus mucosus vel pi 'i

puris instar excoctus si tussi sursuin in os propella tur, exspuitionem smilein parit. Quod in sarii, a

lioquin senibus maximὰ euenit: Dein Sc in morbo: Hspiti. iis sa tussi, interdum Se in asthmate, in quo tamen ta pὸ retentus eiusmodi tenax humor, tussam mini m8 mouens, non exspuitur Sicuti haec omnia in r . iusnodi affectibus descripta suerunt. In Ventriculo humidiore pituitam mulliam con ad peta terente, si illa sursuin in fauces ipsumque os exsur. im , gens, sputo se commisceat, humiditatein illic in

814쪽

cruentae.

Gingiuara

causa Ex-

77r Exsp v 'ITIONI sferatur, interdum existit. In quo manε dum ieiuni adhuc sunt, nec ventriculus aliud fero quam aquo sana illam materiam continet, os madore plenum, per frequentem Se copiosam eXspuitionem, se exonerare cogitur. Cuius Ventriculi humiditatis cau fas, in illius imbecillitate ex intemperie hac con tracta. exposuimus. A sanguine cruenta exspuitio proficiscitur, si ii leὸ Vena vel Arteria in naribus, ore vel faucibus aut pulmonibus, vel in pectore aperta, ad os dela.

tus exspuatur. κIn narium interioribus, quam ob causam an guiso venis illius loci emanare possit, qui uti per nares effluit, sic ad os quoque descendere potest. in Narium haemorrhagia explicatum fuit. Caeterum quod in fauces quoque delabatur, causa es vel ipsius copia, vel quod venae humiliores apertae sint, vel praecipuὸ, quod cum eum nimium fluen tem sistere volunt, decubitu supino vel obturatione narium, cum exitum illic no habeat, eo sera tui . In ore a Gingiuis, quae la Xa & molli carne constant, facile sanguis exsudat,etiam sponte si eo tutareant & tumidae sint, alias vero per sectionem eo elicito,uti in doloribus dentium,humores eo fluotes, collectis buccis circa gingiuas, eXugere te . tantes, san Uinem sic quoque exsulunt. Auaesiona harum citius hoc euenit, ut aliquid sanguinis indoemanet: Vt a punctione illarum, dum dentes purgantur; Vel separatione aliqua a dentibus faὶ eandem ob causa in , vel ob morsum aut masticationem duriorum ciborum, gingiuas validὸ impellentium, quibus cibis pr morsis, sanguis postea adhaerens, eos cruore tinctos, ea sede reddit: Maxima vero cum dentibus per vim erutis, illi a gingiuis membranisq: auelliantia anguis maiori quantit

te prodit: vidimusq; aliquando tant copia atque

impetu,

815쪽

C A v s R. 77; impetu, arteria illius loci diuulsa, sanguinem tam diu profluxisse, neque sisti potuisse, donec aeger Vi- iam hanc ob causam finierit. A reliquis in ore partibus, vix nis vi maiori illa- ohis His i ta, sanguis exit. Vt a lingua, ea laesi, maximeque rum partia per morsum illius, vel casu,uti saepe euenit, &tre. uenter inconuulsionibus, Vela tunici os fauces oue succingente. si ea alicubi vulneretur. A pulmonibus prodiens sanguis, per os fre- Pulmonum quenter rei citur. Quia vasis pulmonum interio 6 rore, ribus, quae magna copia illorum substantiam im plent, vel reseratis vel ruptis aut exesis proue niens. in asperae arteriae ramos translatus, in deque sediti lionis in illius fistulam, tussi in os propellitur posteaque crueniae ooxspuitur. H Utoica Reseratis per nastomosin vasorum illorum os pq ρ' culis, quandoque contingit, ut haemoptoica dicta

inde sequatur passio: Si ob ple thoram sanguinis in

pulmonibus contenti, vasa distendantur osculaq;pperiantur, eo usque,vi sanguis perea exsudans, vel etiam emanans, parcius copiosiusve expuatur. idq;

saepὸ citra aliam noxam subsequentem, si oscula sponte iterum se recolligant & occludantur, qua ratione hoc pi thoricis quibusdam, vel sce ininis quibus ob conceptum menses non expurgantur, vel ab aliis causis sistun tur, accidere aliquando vidimus. Alias vero cum p riculo, si rursum haec os- cula, vel nimium dilatata, aut motu continuo impulsa, se reserare nequeant, unde magna sanguinis profusio, de mors etiam quandoque sequitur : Vtide si sanguinis effusi portio in pulmonum substantia retineatur, cum illic putrescens pulmones vi-xiare possit,ut in phtisi dictum X simili pulmonum sanguine , per anastomo- sin vasorum illorum exeunte, nec recta in asperae Rrterin ramos ut in hae inoptoica passione, set

816쪽

Ex sy VITIONI ss ante, sed Sc in pulmonum substantiam prius

disperso, inflammationemque illic pariente indeque in ramos arteriae primum se ingerente', cxspuitio quoque saniosa & cruenta nonnihil in Pleuritide&Perii neumonia exoritur; sicuti quo pacto inde piae runque non, alias vero sed rarius Dbsequente pulmonum exulceratione, hoc fiat, in eiusmodi affectibus prolixὸ fuit declaratum. Disruptis vasis pulmonum substantiae inteκ-tis , sanguinem continentibus . subita & ma gna , si in in ioribus praesertim hoc fiat, minors in minoribus , sanguinis cum tussi fit per os profuso, in Harmoptoica passione,quam piae n- quo cum aegrὸ sanari queat, pulmonum exulceratio cum Plitisi, uti in illa explicatum fuit, sequitur. Disruptionem autem eiusmodi vasoruin in pulmonibus . violenta illorum & nimia dilatatio vel contractio moliri potest. Quam magna OLslatio in clamore vel sufflatione, sicuti ea quam tubicines edunt aliquando efficit. Aliquando & ste nutatio vel tusis validissima, rarius tamen, cum

videamus etiam post diuturnam tussim nihil tale subsequi: Alias spiritus violenta retentio, in conatu summo deijciendi, pariendi, hoc facit, vel ille qui in oneribus &ponderibus loco mutandis adhibetur : unde aliquot lapicidas, quod saxa immensa in gno nixu voluerant vel gestarant, posta ea sanguinem expuisse, phtiscosque factos obseruaui, qu*d tamen vulgus pulueri, quem dum saxa scindunt. eos spiritu attrahere existimant, falso attribuit, cum ille puluis,si inspiratione in asperam xteriam incideret, mox tussi iterum rei j ceretur, eamque asperitate potius sua, quam acrimonia, suae nulla in eo est, unde nec eo modo pulmones

laedere posse concitaret. Sed & in alijs laboribus masnis obeundis,qui conatu perficiuntur valido. idem

817쪽

C A V s AL. 77sidem potest contingere. Praeter quas causas, contusio pectoris ex casu, ictu aliove inodo impetu venas disrumpendo,idem potest efficere. Exesis pulmonum vasis, cum & pulmonum sobstantia simul erodatur, sensimque hoc fiat. inoxque ulcus inde sordidum potius quam sanguine madens prodeat, phtisis potius, quam hae inoptoica passio exoritur,. cui tamen uti in alijs ulceribus, sanguinemque interdum cum impelluntur exsudantibus, cruenta exspuitio aliquando iungi potest : Cuius exesionis causas in phtisi exposuimuS. A' pectoris aliarum praeter pulmones sedium venis apertis, sanguinemque vel exsudantibus vel essundentibus, pulmonemque in vasa illius usque penetrantibus, exspuitiones quoque cruentas fieri docent. Veluti in succingentis membranae inflammatione, in pleuritide : Vel alijs venarum in conuexo pectoris reserationibus aut laesionibus. Verum cum sanguis in pectoris cauitatem ill psus, pulmones minimὸ subintret, sed illic subsi stens corrumpatur, & vel phtis in vel empyema tandem inducat, scuti in eiusmodi assectibus, M

praesertim in pleuritidis causis hoc prolixis demonstratum fuit, hanc exspuitionis cruentae causam statuere minimὸ possumus. Nisi ex vulnere pectori inflicto, si pulmones tune simul quoque vulnerentur, sanguis emanans,non solum in inteariora pectoris defluat, sed&vasis infusus ad os vi que regurgitet. Quod si se aspera arteria vulnerata ait, potius euenit,ut sensuis in pulmones delapsus tussi quoq; iterum rethciaturi A' pure purulenta exspui tio procedit. Quod or , an pus a partis alicuius exulceratione interdum O. F - m, ritur; Veluti ab oris & narium ulceribus, &sau. Quin in angina. Dein&ab exulceratis corrupti

818쪽

Monum singuis in

si s, causi Eluitionis rumoni A. Pulmonum inguis in

rium ue 6 ExspuITIONI sque pulmonibus, in Phtisi, sicuti hoc in eiusmodi morbis fuit expositum. Aliquando etiam in thoracis interioribus, pus a pulmonibus thora- ceve eo delapsum, illic que collectum in Empye mate, si per pulmones corruptos pateat via, tus sendo rei citur, cum alioquin nisi hoc fiat, pus potius in pectore retineatur, quam perose claditur, necdum per aliam viam , quam eXtrinsecus apertura facta exhauriri queat, sicuti in eiusnodi excretionibus , quae per superficiem corporris fiunt, ostendemus, huncque assectuin describemus.

Verum non solum a partis ulceratae suppuratione, uti vulgus medicorum dicentium, Ubi pus illic ulcus, censet, semper pus gignitur, sed de asanguine in pulmonum inflammatione, citra : lapsorum exulcerationem , in ipsis maturato & in pus conuerso , exspuitio illa purulenta in Peri- pneumonia & Pleuritide suboritur, cruenta Cuet mox sequitur. Veluti in hisce morbis abundὰ fuit

demonstratum.

Aliquando & a sanguine Θ vasis pulmonum pauca quantitate, prodeunte, & se alicubi in eos ingerente retentoque, & sensim in pus excocto, quod per superficiem sccescens , tuniculam qua includitur, sibi parit, exspuitio illius puris cum vesicula vel vomi est. vi vocant, i ntegra adhuc r manente vel disrupta, sequitur. Quae purulenta exspuitio, si pus ita inclusum pulmones nomdum laeserit, citra aliud incommodum fel ἡ transit. Si vero pulmones exulceret, plitisinnaoXco mitem nanciscitur, vel si in ipsorum exulceratio, ne talis quoque vomica coaceruetur, iam h bet.

Frequenter quoq; pituitoso humore, tua capi te in narium cauitates pulmonesve defluente, vel

819쪽

C v R A T I O. 777 in pulmonibus congesto, exspuitionem primum pituit eo pituitosam proferente, si pituita illa retenta diu tios calore loci excocta araturataque Sc dealbata veluti in pus conuertatur, tandem exspuitio pta. Eari Ε, 'rulentae illius materiei cum pituita adhuc crus duitionis da piaerunq;. copulata quoque, superuenit. Qua p ruunt lem in multis adhuc sanis, tum etiam in morbis eiusmodi pituitosis tussim mouentibus eAspui nulla exulceratione aut tabe praesente, in dies obse

uamus.

A putri humore a pure per maturationem exi Pu monum cocto disserente, pulmonum substantiam exeden te & corrumpente, adeo ut in partes diuidatur, ut

portio aliqua de ea tulli rethciatu fieri potet: Duilibrii,

cistam

J Laerorunque generum exspuitionum cura tio, si alijs functionum laesonibus aut doloribus coniuncta sint, quas magis respicere oportet in illis fuit exposita, sicuti in singulis obiter repetemus: aliorum vero quae caeteris symptomaribus praeualent cura hic erit explicanda,& secundum causas' tractanda.

Exspuitio frequens ex mala consuetudine sub F uisi.- orta, in illis qui hoc vitium sibi familiare reddide runt, praesertimque oratoribus inter perorandum μῆ multoties exscreantibus, non aliter quam sensim Eab eo dissuescendo emendabitur. Si ob multam lo- ecutionem hoc accidat, a nimi 1 & crebriore garru- litate sibi temperent. Ptyalismus si a pituita a capi te defluente, faucesq; irrigante, sputumque adau- gente. Vel a ventriculo sursum regurgitante osque adimplente oriatur, tunc priori in causa per ea quet Pituitae prouentum impediunt, eamque genitam expurgant de absumui, ipsiusq; defluxum sistunt, cura instituitur, in alijs affectibus a catarrho genia

820쪽

ν 3 ExsPVIT IONI stis, & tussi praecipuὰ expositis. In altera causa, piis tuitae in ventriculo generatio, similiter erit i inpedienda, genitaq; expurganda, ventriculi a. imbeci Ilitas atque intemperies corrigenda: I sq: remedi j sin cura ventriculi imbecillitatis abundὰ descriptis Quibus factis, in utraq; causa oris mador & humiditas exsiccan tibus auferenda, masticatorijs alijsq: apophlegmatismis pituita eS ore erit elicienda, passim in pituitosis cerebri morbis expositis: Atq; Dccantibus mador & humiditas illa oris absumen

da, ijsdem ferὸ ablutionibus oris alijsq; illi inditis remedijs, quibus in dentium dolore a decturione

nato utimur, quaeq; illic descripsimus. Pituitosa exspuitio a pituita pex catharrum ad pulmones delabente, vel ab eadem inpulinonibus congesti, ob tussim quam commouet genita, curam non aliam quam quae tussi conuenit, exigit. qua desinente, exspuitio inde progressa eii in cec

Ouitionis Cruentae exspuitio nis curatio variati prout san- tuis ille ab hac illive parte procedit. Ex gingiuis sanguis frequenter&leui de caiisa exsudans, ob illius copiam, cumplethoram indicet, illius causa, ne grauiora accidentia pariat, senspuis detrahitur, aliaq; quae plet horam corrigunt, fiunt, quae & hoc vitiam inde progressum sanant. Quod si nihilominus perseueret, adstringentibus collutionibus mox dicendis emendabitur. Si ob punctionem leuem aut suctionem, sputum cruentum fiat, sponte cessat. Ob dentem euulsum sanguinis qxspuitio concitata, etsi per se quoque piae-runq; desinat, tamen collutione oris fa cum Vino rubro stiplico vel Aceto rosaceo , addendo &parum Aquq rosac. citius sistitur. Quod si vero non desinat sanguis, ob disruptam venam vel praecipuis arteriam , fluere, tunc os vehe mentivi stringens

SEARCH

MENU NAVIGATION