장음표시 사용
831쪽
suit expositum. Si ἡ thoracis cauitate collectum ab Empyemate prodeat, per pulmones exulceratos transiens, tunc eadem cura quae phtis pulmo num laesorum causa competit, requiritur, ipsusque causa fit apertura in thorace, sicuti in illis exacretionibus, quae per corporis superficiem fiunt, demonstrabimus Vom-Si volonica integra pus continens vel disrupta, A eum pure exspuatur, in pulmonum eXulceratione in tabidi ad eam cura dirigitur. Quod si vero nul la pulmonum laesio illiusve accidentia se offerant, alia cura minime opus est. Nisi fortὰ postquam vomicam unam vel plures semel vel iterum eiecerui, ex eo suspicio oriatur, alias quoq; nasci posse, tunc abscessus huius generationem, expectorantibus saepe exhibitis, in tussienarratis, impedire conabimur. Et si de nouo natus, ob impedimentum aliquod aut gravamen in pulmonibus, esse conῆciatur, ne diutius detentus pulmones laedat, sed maturὸ disru in patur, Dioscorid.Tragoriganum & semen Cyclaminis, saepe bibenda , vel cum Mellelambenda, exhibere iubet. Quod & fumum Tussi laginis siccs incensae, per inspirationem attractuin moliri existimant: Atque expectorantia quae validius operantur,idem possunt efficere. cI P - M MD -
Genera. O M I T I o seu vomitus, per quem ascsumpta & cum illis alij permisti humo-xes excrementaque , eX ventriculo per
832쪽
7 o VOM 1 TIO HI seesophagum os que apertum, ehciuntur, praeter naturalis ferὸ semper. etsi utilitatem aliquam adaserat, ideo existit, quod non uti ex Miltio, mictio, alui deiectio, consueta sit & necessaria. nec tam sa eiiὸ uti illae excretiones, si secundum naturam pro. cedant, perficiatur, sed uti & tussis, cum labores
magnoque conatu ; vociferatio ne &sudore, prae- ceciatque eam, nausea, oris mador & amaritudo, , , labiorumque tremor, aliaque accidentia, grauiora
in illis, qui ad vomitum inepti & difficiles sunt:
... Imprimis vero tunc praeternaturalis fit, si frequenter urgeat nimiaque copia per eam ethciatur: vel si peream illa quae minimὸ oportet excernam
Qualia eiusnodi praeternaturalium vomitio- num varia occurrunt genera, tum in morbis, quoὸ rum sunt symptomata, tum extra hos, in nondum aegrotantibus . hacque ratione primum distin.
Nullo adhuc morbo praesente, illiusve aliis acci dentibus , sed tantum nisee quae vomitus adserti vomitio se offerens, frequens illa est, quae post crapulam & ebrietatem, gulae & vino deditis supelta
uenit. Quando crapulam denuo euomunt, vinum. que immoderatius haustum rursum per os essun. dunt, Sc una interdum multa excrementa tam pi
tuitosa quam biliosa. Quod vel subito vel post so
mnum, praecedente piaerunque vertigine, multis aecidit. Quae vomitio licet alleutet,si tamen consueta sit, vel diutius perseueret, ut ventriculi funis Etiones minus rectὸ procedant, efficit,& sitim alia que accidentia post illam saepὸ aliquandiu inolestantia relinquit. Est & altera vomitio post assumptos certos cubos nauseosos,aut alioquin aduersos, superuenies. per quam ea r sum multaq; alia contenta in ventric
833쪽
tficulo reiiciuntur, quae si immoderata si, quoquemocere potest. Dein & alia se offert vomitio frequens admo dum , quae post medicamentorum quorundam vehementium aut venenatorum exhibitionem euenit, imprimis catharcticorum: quae vel subit3 postquam assumpta sunt, rursum omnino vel ex parte euomuntur, vel tunc primum, cum Oper tio ipsorum per alui deiectionem incipit,vomitio- nem per quam astria excrementa redduntur, coin- mouent. Sed & quae post vomitoria studio ad x mitionem concita ndam, sumpta, accidit Vomitio. si violenta aut nimia sit, damnum quandoque ins fert. Hasque vomitiones eadem symptomata, quae in cholera eueniunt, interdum quoque sequuntur.
Vomitus alius praegnantibus mulieribus quibusdam est consuetus , quae primis post conceptum mensibus, ieiund vel post cibum sumptum vomunt, Et licὸt hoc sine nocumento plaemnq faciant, tamen si hoc magno fiat impetu, perseueretque, tandem laeduntur. Sunt 3e vomitiones aliquae quibusdam malit plaemnq; tunc dispositis consuetae. In quibus au qui cibum paulo saltem pleniorem vel minus conuenientem ingestum, facilὰ rursum, vel paulo post
euoinunt, vel cum concoctio fit, aut nondum plene absoluta est, immutatum sed crudum & indigestum vomitu rursum egerunt. Alij vero pituitam copiosim, mucum, vel bilem; matutino praesertim tempore vomunt. praegressapiaerunq; cardialeia aliqua, & subsequente acidiutate vel amaritudine in ore, vel acerbitate qua iadentes exasperantur. Qui omnes etsi vomitione leuentur. tamen ex continuatione illius vomitio- έ tandem damnum sentiunt , vel alias in morbis
834쪽
' .. V O MITIO NO. incidunt. Sicuti typographum excellentem Fr . . . benium, multis annis vomitu, post primum soni. num, corruptam materiam ferὸ atram reijcere solitum, eoque malo tandem extinctum, vidi muri In morbis diuersis ventriculi intestinorum ali rumve partium vomitiones, una cuin reliquis ipso u rum sympto inatibus, frequenter concurrunt, si uti quarundam cum de illis egimus, etiam in eminimus. Qia ae prout vel pituita vel bilis vel sanguis rei citur. variant. ορi- Pituitosa vomitio, prae caeteri r in diuersis oe- urrit morbi : In qua cum caeteris accidentibus, morbi causa euenientibus, pituita nunc aliis pera. mist , nunc mera de sola euomitur ;Eaq; vel glutinosa. tenaX, mucosa, limosa, spumosa vel aqueade serosa, sapore dulcis, salsa,acida, quae omnia pituite nomine comprehendimus: Hans vomitionem in. assectibus alijs, qui magis urgent, copiosios expu- sui mUS. Non minus consueta est , Biliosa vomitio, in
multis morbis, ubi & descrip ta fuit. In qua bilis vel
flaua, colore nuc sulphureo, nunc luteo, vitello omisimilis, unde vitellina dicitur, quae tenax est, euomitur: Vel viridis, illaq; vel herbacea, diluta plerunq; & fluida,Porracea vel Prassina dicta: vel admodum virescens, Eruginosa appellata: Vel Atra. tuncq; grauiora sit nul prout morbus existit, coim currunt symptomata. Privatim autem hic occurrit genus, bilios seu cholerici vomitus, caeteris accidentibus praeu lens, unde & hic tantum tractatur: Cui alui deiectio biliosa comes est : Estque asectus qui ob causam Cholera dicitur, vel simpliciter, vel cum additione morb', aut Cholerica passio, ut a colico dolore, quem coliςam quoque vocant, differat ; In
835쪽
GENER A. 79; Deiectio & vomitio assidua. magno cum impetu & conturbatione, per quae bilis summo acris Main ara redditur; nunc liquida & diluta, alias cras.
soticolore nunc flava, nunc virid is nunc atra, mera 3c pura interdEm, alias una cum alijs quoq; excrementis permitta. Sed & cruenta quaedam admista fuisse aliquando obseruaui. Tormina torsionesq; in ventre, ερ circa cordis dictam foueam admodum urgent: accedentibus interdum & punctionibus, dolore etiam addor sum & lumbos se quandoq; extendente. Ardor urinae huic malo ob bilem eo quoq, propulsa in saepe copulatur. Sitis intolerabilis affligit, etsi plaerun que nulla adsit febris, quae tamen nonnunquam accedit,nimirum Synochus illa, quae in biliosis morbis uti in febribus declarauimus, quandoque suboriri solet. quae tamen nisi aliud accedat, magna esse non potest. Imbecillitas mox adest magna, corporisq; lanae guor : pulsus est celer & debilis; perseueranteque morbo 8e aucto, animus quandoq; deficit, interis dum in syncopen cadunt, cor palpi tat, extremisq; refrigerari incipientibus, sudoreque frigido pro rumpente, mors est in propinquo. Frequenter conuulso superuenire solet, quam singultus&spasimus in suris praeire aliquando solet, periculumque
Sanguinea vomitio quoque sed rarius occurrit, omiti in inaflectu quem Sanguinis vomitum ob id appet I lant. Qui non solum in morbis, alijs affectibus si mul tunc eum comitantibus euenit, sed & in supta pressis naturalibus haemorrhagijs,& praecipuὸ foeminis, cum menstrua extra conceptum Sc in conceptu suppressa sunt, quibusdam accidit, unde&priuatim hec casus illic describitur. In quo sanguis
836쪽
7 4 V o M I T I O N I salias parcius alijs permistus, cum illis vomitu ex
cernitur, alias copiosὸ admodum euomitur;isque nunc purus, alias dilutus, interdum concretus M grumosus, alias tenax picis instar & nigrescens quandoque atramenti in morem, qualem magna copia supra infraque excretum, in celeberrimo iu- reconsulto vidi. Hunc affectum uti deiectio eius. dem sanguinis aliquando, ita&graues interdum morbi illorumq; accidentia comitantur. . , Homitis Ster Excrementitia vomitio praeter iam dictoruli
νε Ha, morum,aliorum etiam eXcrementorum occurrit.
diuersorum , quae vel cum iam dictis humoribus mista,vel etiam separatim euomuntur. Inter quas. Stercorosa etiam existit;in qua faeces alui, quae per
aluum excerni debebant,per os euomuntur quam
cum de faecum alui per viam non decentem dei ctione agemus, describemus.
causa. IN omni vomitione ventriculum molestia quadam affici necesse est, unde iacultas ipsius e pultrix insurgens ut quod eum molestat,expet-lat, ad orificium ipsus superius sinistrum,scoeso, phagum illi continuatum, quicquid in eo contineis
. tur, aut portionem illius protrudens, adiuuante
septo& ventriculum impellente, cum illi vicinita tis causa consentiat. per oesophagum orificio illius
continuatum, tanquam per fistulam extra os eia- culatur seu euomit, quem illius motum, Ventricu- .li subuersionem vocant. Afficitur autem adeo ventriculus Se molestatur, quando vel conturbatur vel grauatur autirritatur: Citiusq: cum causa magna ac vehemens existit, aut plures occurrunt, vel
alioquin Ventriculus sensu exquisitiore praeditus, patibilis est seu facilὸ patitur, aut ex mala consae' Iudine vomendi, relaxatus, cibos minus rediὰ am- plecti,
837쪽
nere nequit. Causa autem ventriculum contumbans grauans aut irritans, vel ab externa vi, aut ab assumptis. vel illis quae in corpore sunt, humoribus, excrementis, corporibusve prodit. Extrinsecus Frictio ventriculi regionis, velim pulsio alia vehe inentior, aut corporis inclinatio nimia. aut commotio in vectione Se nauigatione, post cibum praesertim copiosorem aut potum, vel de cubitus in ebrijs, conturbando cibum Sepo tum in ventriculo,uomitui occasonem praebet.
Digitus vel penna, vel quid aliud in fauces gu
lamq; intrusa, titillando & molestando tunicam o ris succingen tem, propter illius cum ventriculi t nicae continuationem &consensum, offensam hae propellere tentans, contenta in eo simul, excitatus ventriculos,effundit.
A' cibi & potus, imprimisq. vini nimia ingurgi
tatione, ultra modum impletus & obrutus ventriculus, ea rursum euomit, eoque magis. si ei bi aut
vini vis vehemens ventriculum simul ossendaties que vomitionis tune illius quae crapulam & ebrietatem sequitur, causa. Quae & a cibo nimium medicamentoso, ut infra de medicamentis diceatur, proficisci potest. Quae nauseam mouent, si assumantur, cum Ventriculus illa respuat, interdum rursum ab eo per eandem viam rei jciuntur. Qualia sunt sicuti in appetitus defectu in nausea h c uberius ostensa sunt)cibi non consueti, a quibus natura abhorret, vel alias turpia & abominabilia casu vel necessitate sumpta : quorum M sola imaginatio, quibusdam nauseam nonnunquam 3c vomitum mouet. Idem saciunt quae admodum ingrata sunt, vel odore tetro&nauseoso praedita, qualia multa sunt medicamenta de inter caetera serὸ omnia catharctica,
838쪽
7 6 VOMITIONI snauseam prae caeteris pariunt, quae medicationis gratia sumpta saepe iterum euomuntur. Nauseam quoque quibusdam cibi certi, non per se ingrati, sed illorum naturae aduersi pariunt, adeo ut si casu
ea ingerantur, rursum evomantur. In morbis quoque quam plurimis, in quibus cibos fastidiunt, ali. mentosus ipsoru in odor. & imprimis carneus Aepinguis nidor, alioquin satis gratus, ipss nauseam inducit, unde ea alendi gratia ipsis obtrusa, fast
Med icamenta assumpta, nimium acri adurentesve,vel alioquin noxia vi. ventriculum vellicantia, vel etiam pungentia, ut sunt pili incis & rasur unguium, vomitum quoque cieunt, uti Vomitoria vomitionis mouendae gratia sumpta, quae si vio, lentius aut diutius operentur, no*iete vomitionis quoque causa sunt. Idem etiam medicamenta alia vehementia, medicationis x praesertim purgationis per aluum causa sumpta, faciunt, quae ventriculum nimium sollicitando, breui postquam ac sumpta sunt, iteruin euomuntur, vel tunc quando operatio illorum per aluum primum incipit, catadi algiam mouentia, ob causas illic explicatas, vos 'mitum creant;imprimisq; deleteria erodentia me, dicamenta aut venena, casu vel alias ob causas ingesta. In quibus vomitionibus, quicquid in ventri.
culo continetur succorum, humorum vel excre-inentorum, illic ςongestoru, vel eo per catharctic promotorum,vel smul, vel separatim euomuntur;
Imprimisq: bilis diluta, sicuti post stibij aliorumve
violentorum exhibitionem fieri videmus, magna copia aliquot pelves adimplentem eam etffundi. quam prius nec in ventriculo aut intestinis hae si sie, quod nulla prius symptomata passi sint, satis demonstrat, sed ἡ venis meserat cis , impetu naturae vehementius medicamento commot eo propul-
839쪽
sam scuti in vomitu bilioso postea ostendemus. Praeter haec multa quoq; casu deglutita, inaniri nata piae runq; , rarius viva, per hanc viam vomitu prodierunt. Inter humores se excrementa, Bilis in ventricu- iris . . lo coaceruata, illum irritans, Vomitionis illius, quet irritatis a ,
liosis morbis euenit, frequentior causa est,ed vehementioris diuturniorisq; , quo ea deterior eXi- chotidem.=stit. Qut etiam si ad modum tenax sit & adhaerens, bi. qualis ex flauis vitellina existit, vel summῆ acris, uti viridis vel atra, ventriculum grauius vellicans ac veluti adurens, nimium que sic afficiens, non tantum vomitum, sed&deiectio nem per inferio, fra simul, veluti medicamenta catharctica violenta in ventriculo adhuc contenta facere solent . in cholera morbo, sc 1 bilis excretione appellato, concitat, eoque magis, si nimium abundans, ad intestina quoque propellatur, sicuti Scin intestinis collecta , tenuioribus praesertim illaque irri- tans, ventriculo ob vicinitatem x continuatio. nem simul officiens, utroq; quoque modo per Vomitum 3c sedes excretiones moliri potest. Plus tamen supra infraq; mouens, prout ventriculo intesti nisue magis incommodat. Nascitur autem haec bilis interdum in ventriculo,ex assumptis cibis, qui vel natura sua calidiores. acrem & biliosum succum intra se continent, vel
ex putredine rancorbue eum concipiunt, aut coraruptione in ventriculo demum in eum conueratunturiquod ex Cucumerum, telonum similiumque esu frequenter contingit, choleraeque morbi
causa est, sicuti in cordis rosione inde quoque facta, quo pacto bilis ex dictis generetur, proli κε
ostendimus, quae tamen in cholera morbo ob causas plures vehementioresve concurrentes,deterior
840쪽
cardiorino ventriculum assicit, atque ad intesti napropulsa illa simul affligit. Sed 3c pernitiosa lite bilis ex flaua bile ἡ vescula propria in has sedes estu,
si, corruptaq; genita ide potest efiicere. Alias vero ex venis me sera icis, ubi coaceruata diutiusque retenta prauitatem hanc acquisiuit, in haec loca erumpens, illaque uti dictum, insistans, cholerarii morbum quoque parere potest. Sicuti quo pacta in venis me sera icis illa colligatur, 3e ex qua mat ria originem trahat, in febrium intermittentium causis abund 8 declarauimus. Ab humoribus alijs Sc excrementis, vetriculum nimium replenr bus aut ossendentibus, Vomitus quoq; interdum concitatur. Veluti a succo crudo, ex cibo non bene concocto genito, qui in ventri
culo fluctuans, ventriculumq; flatibus adimplens eum ad vomitum illius, qui tunc feta acidus est, quandoq; impellit. Vel a sacco alio pret ter bilem acri,ex cibi corruptione nato: Vnde vomitiones ac, cidunt, quq vel non longὸ a cibo sumpto, vel tunc quando concoctio facta esse deberet,fiunt.Frequtater 8e a pituita cuiuscunq; generis, aut alio lentore qui in ventriculo coaceruari, illic qι diu saepὸ cum regrὸ descedat, retineri solet, vel alio aqueo humo.re. quibus uti nauseam excitari in appetitus desectu diximus, ubi Ac causas prolixius declarauimus, ita 8c immoderatis, vomitus quoq; commouetur, eoq; magis. si alij quoq; praui accedant humores. Qui de per se, atq; una cu caeteris in ventriculo geniti, aut eo essusi, ventriculum ostendentes,vomiistionem invarijs cacochymicis corporibus accide atem, uti Se mulieribus quibusdam, tunc chm grauidae sunt, ob suppressa menstrua, vel etiam alijs fc minis extra c5ceptum, ob illuviein,una cum mensibus tunc retentam, aliquamdiu molestam , 8c in