Collectorum medicinalium libri XVII. Qui ex magno septuaginta librorum volumine ad nostram aetatem soli pervenerunt / Joanne Baptista Rasario ... interprete

401쪽

D E di 8 m ct post sinapi simum quoque adhibetur, ut reliqui morbi euellantur. Caeterum dropax, si calfacere hi r modum oportea accipere debet pyrethrum, chra,&bitumen opus siccatione sit, stilphuri nem no a expertum, salem, merem carmentorum . si cari re

tet dropace prius calfacto, eaq; c assitudine id esse e Zam Vires Irotatis ferre queant atque in iis, qui sunimbecilliore partes pilos prius abradeiadae sunt in robustioribus vero. efficacior dropace in dii et ibus

Aut G de vivismo, ex eodem libro C A P. III.

hcacius est quod in acutis morbis non admodum pro batur in segnioribus nam naturis solum, stupidissi is in acutis moibis, sinapi timur. ad diuturim vero e ritudines serme omnes, ubi aliorum emediorum vim imbecilliorem&irrinorem morbo cognouerimus, estica cissimus sinapi simus est. sed tamen in tabidis, colli quatione laborantibus ex ulcere, quod iecur obsideat lina plimum non admittimus neque etiam nulla alia vlceiatione, quae intimas partes vexet siquidem exacuuntur, estera a sinapis acrimonia redduntur . um etiam in cartilagineis partibus cauendus eius est vili ut in auribus. summis naribus 'uippe quae exuratur, quandoque etiam quae carnis expertia sunt, cartilagine nis resicant caeter e vero omnes corporis partes, morbi diuturni hoc remedio perfruuntur. Pem Saulem' vesicae res olutiones hoc auxilio gaudent ite iJaq; partes omnes resolutae . in re tum quoque intestinum resolutum glans inditur. In iis vero qui dii ficulier au-ciunt, collyrium inimento impactum auribus imponitur tum ubi sensum collyiij, ars quodammodo nerceperit, collyrio per linamentum exacto, pars melic rato abluitur sinapis mus aut esse nioribus partibus iis Q

quae carnos e sunt, , adhibito dissiculte ' sentiunt.

402쪽

38 G nhementer doleat, caroq; nigrior reddatur, sat altior, quam quae adiacet: postquam ab lotum fuerit, pullii-lae leniter erumpant ad moibos autem , partes facile sentientes,mitius tendum sinapi est, ut eo utamur, donec caro sat paulo rubicundior ne tame mitis ille,sus vanus iit,alio die,aut duobus sepe er trina pisino tendum t continuus usus, unius robusti sinapis mi uim praebcat cuius sane continui usus mensura eli,cum partes sinapismo obductae atque illitae nullum doloris sensum habeant. In acutis vero morbis raro adhibemus hoc remedii genus .eoq; solum in lethargicis caeteris nimiis intonanum propensio inibus, quae in ebribus continetunt, cat Ocha, perfrictione, quae aegre cale-sat. eo iam tamen qui in somnum sunt nimium prope si crura sinapisino obducimus in pers rigentibus ei O,&crura,&cubitos caeterum sinapi tenue caeteris Oinnibus linteo exceptis inspergatur. Sinapis ni conse Iio. SIN APIs MI consciendi modus est huiusmodi Caricas in aqua tepida pridie macerare oportet: po

stridie vero eius diei velle menter expressas valde con

tundere deinde ac re sinapi, quale est Syriacum. Aegyptiacum, cape e ac per se conterere, aquam, in qua caricae maduerint, paulatim astundendo nam humore

perfusum melius laevigatur tum in massa laeue rodigito, ali eram ex caricis . sinapi alteram . Fiet autem napi simus vehemens, si duas partes sinapi via caricarum parti addemus mediocris vero ex paribus utriusq; portionibus constabit sta mitior exigatur, tertiam partem

sinapi, duas caricarum commiscebimus. Linteo vero aut panno illitus adhibetur locus vero, cui admouendus sinapis mus est, prius nitro illi natur, omnino inucius esto eici , ita cataplasma adhibeatur: lupi ab ge tur. Vtendum vero sinapisno in sole,aut aprica domo,

Spotius ante balneum certum tamen temporis spatium,quo teneatur, definiri no potest propterea quod alij citius, alijserius eius sensum percipiant ergo epe intueri locum oportet, uti una satis rubolis contraxerit. si

403쪽

aqua calida imbutis. panno in quo cataplasma est appositis, fouendus est. posteaquam vero inopis no si

abunde fuerimus, aeger m balneum ducetur, it nodice laxetur, totus perfundendus est: ac potius etiam partes, quibus sinapis nus fuerit admotus e.EI; no vngantur. hq ferre posse aeger videatur, sust mere debet. iterum balneum ingredi, persundi, ac ne tum quidem ungi. nonnullos etiam usque in sequentem diein non unctos seruantes lavamus post balneum vero untimum partes o faceo liminatis sit vehemens it dolor pia ut feruperint partes erunt lana qui ros aceo minacia obducendae aut etiam amygdalmo cum aqua. melius autem est, ut aqua sit maluae nuccus. in iis vero

quos chemens dolor vexat, locus malua probe deco'cta vel per se, vel cum pane oblinendus ubi dolor cessarit, cerato rosaceo cum certist utemur. Lethar ici vero,&qui acutis morbis detinentur, lauandi sun t ceterum quibus sinapi sinus adhibetur, oleo perfundimus, Gidem iacimus in iis, qui carnibus sunt mirum in mo- Uuna delicatioribus. In quibus vero sinapis o utimur non propter partes quae altius resident, sed propter eas quae prope cutim sunt, panis aeui riuus pro caricis sina piadmisicetur. Hoc etiam sciendum est, si in aceto sinapi maceretur,cataplasina Obtusius: si in aqua, minus mordax heri. qui aures sinapismo oblinunt, panno debent

cout rectare, aut dupliciuis linteis excipere malleolos vero oleo prin ungere, tum duplicatis linteis exci

pere.

nabet, si is natur. Led bie ui tempore teneatur nam sit tardarit, ulcus excitabit ea priuatim in pectore utemur ad eos, qui non nisi re t ceruice spirant: ad resolutionem, cum non solum motus, sed sensius quoque est laesus sed nitrum, 'aliae uiaa, femedium, ut inlinapi timo, adaam: strare conuenit olei vero perfusio

morsiones, quas scilla excitat, proprie mitigat.

404쪽

D fui caprillo CAPRARUM , mus viribus sinapismo non e dit piae sertim globuli aceto laevigati proprie vero couenire ischia dicis hoc cataplasma, quippe quod sinapis mosit efiicacius, nos ipsi experientia atque usu didi

Ex denemacho, det silothro. CAP. NI LII. Psi LOTHRVM ex alte, quae cultui de odora-

tui est dicata, sumptum est. carnem in superficie veni cat: d quod ex rubore, quem steri, materia, quae adurens est, plane patet sit tardatat, cutim vice iat, pustulasq; excitat . eius actio minor est quam dropacis: si quidem hoc carnem delicatam relinquit, dropa vero habitiorem, S musculosiorem. huius porro molestus est usus caeterum oleos a pars a corpore abstergcda est, propterea quod non adhaeresceret in eius viii mulio tempore morandum esset quocirca pedum lotiones ad quas psilothrum adhibetur, modice iactas esse oportet, ne vis plane dis Oluatur. Detonjura, sedera ione. P. V. TONDENDORUM , abradendorum' pilorum usum medicina accepit, euacuandi causa eii iis ad diutinas a flectiones accom modatus. In capite autem capilli erunt sortice praecidendi, tum radendi: ab ratione etiam tendum derasio vero partium , in quibus capulli non sunt, purior est, de mansuetior, quam sit cutis osura verum propter irrigationem S stactionem molestior est, magis etiam in profunda coma tonsura vero, quae a que ac derasio capillis caput nudat, habet nescio quid sensum tentans quocirca in ijs, qui sacile mutantur, tactu leni mansueto utendum et sed cum opus est cucuibitulas etiam admouere, locus abradendus est, vi ipsis possint excidere quo sane tempore irrigatione frictione nihil praeterea fuerit opus. caeteria

initis tonsura derasio por spiratum parat partesq; ad alia efficacia remedia paratas Midoneas eddit.

405쪽

De te Iendis caprilis P. LV . I mulieribus quae ornatum capillorum sanitati an capit i exortum trahatur sic dentes pectinum lcnsiore suerint,inaiore etiam vi capillo, at at nicus o currentitus est . nequeentii necessarium est, neque utile post unctionem ei O, quae alite cibum adhibetur, re 'neris sum, si ita consueuerint, pectendum i t don partes capitis nulla moldstia assc antur si vero aliut odi Vmptoma exti insecus appaleat, ut dolor biluxio lum i per coiiiii terit,aiuexant ij in a,a

Herodotti de perstrictione, C interceptione. A P. X V I II.

N quacunque morbi ait perstrictio, interceptioq; aui acces ionem 4 in oriis initio, adhibenda ni ho is est accommodat tui si vero te: Dpora si spe

cta sonorentur, accessiones si inuaserint,n: ii iam magnopereati Aillo indigebimus. veriliata

naeneis utendum cst atque flectionibus tuae cum et

Vi xio Hibui, palpitationibus,

singultibus, inflationis L Ovigilii perstitetio conti: nit. interceptio vero Oninibus ui es c troibo vel ex symptoniate esis elantur , odlinbetur. P cistrictiones aut ein vasis atro risus, in quibus muli uti sens uinis

sipiritus est , ad uioueatur. igo ad perstriction: aptaesulat partes brachiorum, clua d carpum per ij 'ς guma, poplites, malleolos sunt. hoc enim pacto attiactio mat et id, Vc titur. Interceptio ero ad poplites adhibita prodest, quippe materianah contineat,

406쪽

contineat, naturalemq; calorem seruet: idq; praecipue facit cum vnguine admoueatur haec aut cin auxilia conueniunt ijs, qui statis temporibus neruorum dolores sentiunt, cunis modi podagrici, arthritici sunt: incommoda vero ccnsentur ijs, quibus ante accessione sudores prorumpunt , quos accessiones cum sudore coniunctae obsident nam si vinculis exciperentur, eo

tum sumpto mota ferent diuturniora. Interceptionis

ratio st, ut lana molles in lato Oibes redigantur hisq; ab extremis manus digitis ad alas usque brachium intercipiamus cod in i modo ab in omnibus ad digitos usque pedum pro rediemur ac partes quidem pedis,

quae incurvae sunt, emq; genua pluribus lanis excipie-nuis, quoniam ea partes tum extendendo, tum feci e do facile denudetur cum alioqui carnis copia sit in ei perexi oua,atque ita immoderat ita refrigerentur. com pressio res vero pro vicibus sant Intei capiemus etiam particulas hoc modo. lanarum carpta extremitatibus superdamus,&vinculis laxis xi per excipimus, ct pro viribus iterum premimus. ubi omnes palles fuerint interceptae, pulsus est per interualla contingendus, ne vitia resvires nos lateat quo in casu debemus etiam exteriora contemplam, ut colorem, Ut restri rationem, excretionem, atque decubitum sudores vero, qui erumpent, si ex mora sani interceptionis, in eaq; perseuerct, ac vires nihil minuantur, boni sunt iudicandi in accelsionibus vero e sandum , in teiceptiones soluendae. in iis vero, quae caloiem extremotum inuadendo au- ct aestate citius expediendae interceptiones sunt hyeme vero diutius immorentur. Qua autem tercepta sunt non sunt directo exoluenda sed partes biachiorum lci erismara bus contrectante Rea quae circum iecta sunt auferentes, aestate contegere togis oportet, hyeme vero manibus nam aeri consertim expositae refri erantur caeteras quoque partes exoluimu quiete

eis em imperata si seri possit, ut unico decubitu Utantur.

407쪽

De deligatione.

DELIGATIONE sant ad tunc modum data

vincula ex lana contorta, aut constri ita, io ac sta, aut vestes attritas capimus, extremitatibus lite circumponimus. adhibita cura, ne carnes contundaritur, com

primendum obsequenter si, ut si mrier i es quod rite procedet, si vincula&lata,&lenia fuerint . sed etiam constringuntur post secundam comprehensione.

neque enim caro ostendetur, sed comprinietur: Optima

vero deligationis, quae fatis sit, mensiti aes , ut tota caro, qua cucum partes deligatas est cum rubore instar-gat noWl; vaso una excitationem obseruando iterum velae mentius comprimamus, cauendo ne particulae in stuporem cadant, nosque doloris causam asseramus. Optimus autem huiusce rei ternamus, est de nullio m oris, Rextremorum calor cum scilicet inuasio se remittit. in cineris vero, cum symptomata remittuntur. Ant)lti, lepes itionibus, ex rimo Gro, im est deu's, quae ex

V medici mulieres, quae ex utero si Riocatur, siue uterus procidat, siue refrage ratus, sitiae si catus, siue multo lium Ore persu sussit. Vinnii quoque sulti tu in morbis comitialibus, aetero cranio,capitis dolo te, in re taceruice iii antibus, in asthmat: cis, in iis, qua defluxione vexautur, in iis qui canina conuulsione capiuntur. In ter vero sustocationibus, casu atque uersione υlieres is fiant se myrrha, aut thure aut des o . di vero sedere mulier possit, in sella, qua parturientes utuntur, collocabimus , totam pannis diligenter circuin vallabimus, ut nulla pals nuda praeter faciem, sit . si vero sedere aut propter sussi, cationem, aut propter imbecillitatem non possit, suffienda erit igni sub vestibus contecto. Vbi vulva procidit, tetris odo-xibus sicissenda, ut hirud muni nidore, pennis,aut Capit iis, aut lanis, aut pono ijs combustis Velita sitis tum parabimus coniecto in ollam nouam vino iraec inspergemus, atque ita sussitus siet. Cum vulva re si ii eratauit, myrilaam litam, amomum, casiam' adhibemus.

408쪽

in foramen iero calamum recita perforatu a ponimus, atque ita apiamus, ut nulla sit perspirati, alteri uero calami cxtremitati fistulam plumbeam aptamus, cuius lene sit labrum . muliere piam in sella ad partum edendum accommodata, cuius e stractum medium sit, collocamus tu ignem leniter sellae subucimus, in sella calamum irnponimus .esto vero calami tanta longitudo, ut plumbeas stula calamo aptata sellam excedat . filii Iam hac ori uuluae admoueri iubemus, atque ita ignem ossae subdimus: luo incendente, vapor ex iis quq in Olla sint, elatus per calamum transiens in uterum perueniet : circundatur autem plunibum mansuetudinis causa, ut ne calamus locum vel licet Postquam satis somenti adhibueris, calamo adhuc vulvae ins lente, olla ab igni auferatur ira si calamus subducatur,cia vapor ascendes adhuc seruet, sinus muliebris exuritur. In comitialibus vero, ut cognoscamus visu eo morbi genere taneatur,ex gagate lapide sus litus fet ut aute qui comate opprimiatur, expergiscantur, ex castorio,capillis cobu- sis, sol stare, eboris rasura, cornu eiu in , Mequina

via quia in iis quibus altera capitis pars dolet, qui hete'

rocranici vocatitur, item l , in scotomaticis, qui cani'

Daconuulsione corripiuntur, ex serpillo, hederae so li)s, mandra ora, sic niculo in asthmaticis, recta ceruicespitantibus ex sulfure abrotono hys po,&menta. Quibus suffitis adhibentur, sedere debent, panni ' , circum ci)i, xionem in mediis cruribus habete inclinatos hianti ore spiritum attrahere. Vbi su με tu adhibitus fuerit, caetera colluendi sunt melicrat , qui vel O thoracem male aflectum habent, lacte.

De ci ric Dis ex eodeni Liro P. XX. I is quae olfactu sensum excitant, utamur in teristrangulationibus, ut castorio icet diluto , capillis

cola bustis

409쪽

lychnio lucernae nuper c stincto, susture ionem non experto: quae Omma ex ignes uisuntur: ite Lq; hii Tnibus uinum erciam ibus Vbi vero uterus procidi odorata debent spicam, casiam, costum m sol auctguenta Odorisera. quae etiam ad amnia desectionem nauseam iaciunt multo etiam magis in uinculti l

quo eorum misso, aut acetum in qu thymum m a Dium, fatureia, origanum , aptum tui madu b

i a quoque vius S rosarum conueniunt ad u- Onem autem virium , quae ex desectione oritur, Iolfactoria sunt apta, pastis stus, polenta vino ii ad

siceias pomum pirum, melopei o. ut qui

ore in animi desectionein lubiit, par edanumium baccas aut cupressi Hobulo, serpillii iti lanthium quod duritur, octoiari debebunt

S his G solent adhiberi, vel ut cuti sun r

pus alia ad pori iginem aut scabiem, aut mothum pedicularem exterendum aut ad lendinum molestias tollendas valent abstergent autem nitrum, aphronitium s l

tum hordeaceae farinae, sui sur, cinis communispume omnis , arena attenuant autem vera r album tritum, alcyoni uin fulsur, herba pedicula is nanu Cachi y pyrethrum, piper, limnesiis, ranum ta

dium , euphorbium . ad porrigine vero o

naorbuia pedicularem megmata faciunt, quae consistat beta succo ptisanae cremore, sulphure nem non

operto, veratro herba pediculari, esia si h eo busta. Omma autem smegmata corpori ad molenda ni ne unguine Dalinteo sicco, cuia siccatum prius su i

410쪽

do alia adurendo sanguinis eruptiones supprinuint. eroo aqua fit ida, psylli succus, cicutae, set dis, herba sano uinalps illi refrigerando acetu in vero, Xycraton siccus portulacae .lantaginis, rhois syriiaci, hypocyltidos, balausiij, adstringendo: item it, galla, acacia, acresta, squama, aerugo, gypssem , cadinia, ceruiti diphry mes ustu, famius astet, teri . lainia, clectrum, rubrica lemnia: aranearum teli, manna thuris cohibeta, elutinando. spongia noua aceto imbuta , vi

mentum sutorium , cauterium ad utendo, corpora conore rando initium vero xi frigerantibus 'd- strinuentibus ducendum est , ad extremum adhibenda sunt adurentia. Illud porro scire conuenit, alla rumpartium eruptiones sanguinis postulare plurima remedia fanouinem suppi mentia, eas vero,' i ab tero fluunt, quaeq; in prosundis partibus manet, S sunt,

Omnino aliter curari. nam minus parent rcfrigeranti

bus: quippe cum uterus adstringentibus praecipue de lectetur. qu. eperos erumpunt, siccantia non admittunt, nec quae modo diximus: sed j quae glutiliant curantur . sed ne ij quidem omnibus verum in poni possunt, 'ui periculo vacat nam certilia, gypsum, diphryges,& cadmia veneni vim habet quae quidem in sangum is eruptionibus partium externariim conuenienter adhibentur. De collyriis, ex eodem C A P. X I. Q AE collyria pio prie dicuntur, ea oculis adhibentur laeuioata vero, hi communiter integra nominantur, alia apponuntur alia imponuntur apponuntur autem utero imponuntur vero fistulis Sinibus. quaeq; utero adhibentur, purgationes prouocant, si tum educunt ea autem ex colophonia, myra ha, brassicae radice dictamno laterio consciuntur.

Debent aut collyria longitudinis quatuor digit arvina esse: eoru ,so ara cauda muris se similjs sunt etiam linamentis a it flo oblongo appendenda, ut cum temporis quod fatis sit, per manserint, auelli ora queant. collyrium