Collectorum medicinalium libri XVII. Qui ex magno septuaginta librorum volumine ad nostram aetatem soli pervenerunt / Joanne Baptista Rasario ... interprete

631쪽

D M V s in I Grso rigani genus omne incidentis, attenuantis, exsic cantis . calfacientis eli facultatis in tertio . tragoriga no vero quippiam etiam adstrictionis inest. Orobus, hoc est eruum in secundo excessu intenso de siccat calfacit in primo, incidit, Mabsiterget δ obstructione liberat.

Orobancheliccae, frigidaeq; facultatis si primo oris

dine.

Orchis, aut Cynosorchi hoc est testiculus canis. huius radix calida, humida, dulcisq; est maior vero radix multam habere humiditatem excrementitiam iu tuosam videtur: quae nainor est, contra valde elabo,

ratam.

Orchis, quem etiam se rapiada vocant, siccioris est facultatis,quam primi ordinis ceseatur Siccatus is multo magis exsiccat habetq; aliquid adsitringentis. Osiridis herba amara qualitas est. obstructione berandi facultas.

Pancrati radix gustum vim habet scillae per simitu

sed est multo inferior. Pali uri radix lolia non obscuram adstringendi se cultaten obtinent nonnihil etiam digerunt. si uctus vero incidentis facultatis particeps esit. Papyrus combusta medicamentum siccans es scitur, ut charta combussi a scd papyri cinis est imbecillior. Panaces ieracleum . ex hoc fit opopana X, quem oracant: qui ex calfacit emollit, ac digerit in calfaciendo vero ex tertio ordine est: in siccando , ex secundo . Cortex vero radicis desiccans simul calfaciens medicamentum esit sed minus, quam liquor. quin etiam abstergentis quid habet cius etiam fructus ah, dus est. Panaces asclepium minus est calidum superiore.

Panaces Chironium & ipsum similem habet praedicto

facultatem.

632쪽

cientis.

Pentaphylli radix desiccat in tertio, perspicuae tamecaliditatis non est particeps caeterum clauium partium est morsu vacat.

Piperis radix vires habet costo maxime smiles. Juctus nuper eius germinantis longum piper est, ideo sit, vi maturo sit humidius. quare ficile perforatur fructus qui clutoni phax est, album est piper; idci est acrius Digro nam illud est quas superassatum iam, super siccatum utrunque autem exsiccat, calfacitq; valenter.

Caeterum si longum vitiatum fuerit, deprehendes aqua macerans . nam in quo vitium est, soluitur: non bluitur autem id, quod naturan habet sitam id vero quo piper adulteratur, herba quaedam flaua est, ab externis

aduecta re ionibus, qua piper longo spectu quide est similis, sed gustu discrepat quo etiam ab eo facillime

disternitur.

Persea solia adstringentem vim sortita sunt. Periclymeni fructus soli incidunt in calfa-

eiunt.

Pcristereon vim habet exsiccandi. Petas te ex tertio ordine exsiccantium est. Petroselini semen quemadmodum gustu ac re est adiuncta amarities, ita actione flatus extinquit tertio ordine calfacientium, Riccantium continetur. Peuced mi radix, liquor, et succus eiusdem specie facultatis sunt. Valentior tamen est liquor,egregie cal iaciens, di erens, attenuans, Mincidens. Peganum, id est ruta, sylvestris ex quarto iam Ordine est ex calfacientium ex siccantium, Latiua ex tertio estq; laon solum acris gustui sed etiam amara . e quo incidit, digerit tenuiumq; est partium . satu restinguit. Pix sicca quidem siccat, calfacit a si cundo excessu caeterum siccate potetit ma is, quam calefacere Liquida vero contra, calfacere magis, quam siccare habet etiam

633쪽

tiam leuem amaritiem, d acrina oniam obtinet.

Pisselaeum genere quidem est pici simile, sed ex subtilioribus partibus constat. Pistacii fructus tenuium est partium, subamarus, aromaticus ex quo obstructione liberat,4 expurgat. Pityides hoc est fructus pini, istae sunt facultatis,ut adstringant, acrimoniam quandam, cum amaritie coiunctam habeant. Pini cortex exuperantem habet facultatem adsitringetem . piceae vero cortex, si huic similis sed moderatiore vi praeditus est in cono vero maior uis est, incor

tice,&in solijs. Platanus humidioris strigidioris i essentiae est no ita

multo, quam moderata eius cortex illula magis ex diccant sunt qui combusto cortice medicanaen tu conficiant cauenda est anus soli1 arboris insidens siquidem spiritu attracta,laedit arteriam, vocem aspectuq; ct auditum vitiat,si in oculos,aut aures incidat.

Polygonon hoc est herba sanguinalis, adsitrictione quanda sabet, vincitq; in eoaqueu frigidii, ut ad secudugradum completu perueniat cumq; refrix eret, ac repercutiat, videtur etiam exsiccare mas vero est ad omni efficacior, quam emina. Polygalum solia habet modice austera. superare a tem in eo calidum, lumidum videntur. Polygonatum mistae facultatis est habet enuia quid etiam adsit tactionis, acrimoniae, amaroris , insia auitatis cuiusda, quae explicari satis uerbis non potest itaq;vsii admodum non est. Polemonium,quidam plui et rium vocant, tenuium partium,& siccantis ficultatis est. Polium gustantibus amarum est,& modice acre obstructiones itaque adimit Polium vero, quo in antidotis utimur, magis amarum est, magisq; acre, quam maius ut ex tertio sit ordine exsiccantium, ex secundo ueVReoq; completo, calfacienti uia.

634쪽

Polycnemon calfacit siccat secundo ordine Potatnogiton ad litangit. refrigerat aeque ac polyc onuin hoc tamen classiorum est partium

polypodium dulcem, tinui austeram qualitatem exuperantem habet adeo, ut facultate sit valenter exsiccate, o morsu vacante, Pralium, hoc est marrubis,amarum et t. idcirco tot

lit obstructiones, absterget, digeritq; hoc statui potest in calfaciendo in secundo sere ordine iam con pleto msiccando uero, in tertio taPropolis facultatis est non valenter abstersentis latis tamen ualide attrahentis .eius nam ct , essentia tenuiues partium. calfacit autem secundo excessu iam com pleto. . . Ptarinices flores vim sternutamenti ciendi habent .

totus vero frutex digerit eius ci , calida, ct sicca temperatura est, cum virescit, secundi sere ordinis 3 cum arue rit, tertij. Pteleae, hoc est ulmi, folia adstringentem. abste pentem habere facultatem prae se serunt Cortex vero est magis amarus, adstringens radices quoque eius dena sunt facultatis. Pleris, hoc est flix, amaracst, parum i habet adlici ctionis ac proinde facultatis est ualenter exsiccatis,non tamen mordacis . helypteris uero ei similem vim habet. Pycno comi radix, ct fructus, filia, quae acria sunt, digerendi atque attrahendi vim habent. Pyrethri radix adurentis facultatis. Pyros, hoc est triticum, in primo calfacientium ordine censetur non tamen siccare, aut humectare in si niter potest habet vero etiam quidpiam lentoris, ti naturae. Quod vero ex eo conficitur amylum tritico frigidius,&siccius redditur quodq; ex pane cataplasma fit, maiorem habet vim digerendi quam quod e tritico constat, cum pani S salem sermentum adiunctum habeat siquiden ferme totis est attrahedi, uocandiq; ea, lux in imis corporis partibus delitcicuta Rh

635쪽

Riraminus de liccat secundo excessii refrigerat uero initimo complet O. Raphanis, hoc est radicula, in primo excessu calfacies, in iecundo siccat agrestis est efficacior in utraque facultate iam Temen efficacius est, quam planta facultas porro dioerendi in eis inest. Rheum misit e facultatis sit habet enim quid terr num frigidum , ut eius declarat adstrictio ei quoque actimonia quaedam inest: siq; plusculum mandatur Geniter calida conspicitur est etiam substantia cuiusdam

aereae, tenuiumq;Partium particeps.

Resinae omnes siccant,d calfaciunt inter se uero discrepant, quod plus, minusue in sustu acrimoniae infacultare caloris sint nactae quodq; aliae plus, aliae mi nus tenuiu sint partium quod deniq; ali adstrictiones sertita sint, alia non te Iure aute in Omnibus sibi primas uendicauit lentiscina, qua mastichen uocat. nam praeter qua quod paucae inest adstrictio,hoc etia accedit, ut sinc molestia siccet. minimu uero acris est, δ maxime tenuium patitu inter alias primas tenet terebinthina non tamen aeque perspicuam, ut mastiche, ad strictionem obtinet . cum uero amariti ena quandam liabeat, magis quam mastiche, digerit ob quam etiam qualitatem uis abstergendi eidem inest praeterea uero ex alto magis quam alia resinae, trahit, quippe cum e partibus et a tenuioribus confici Peucina uero, magis etiam strobilina sunt praedictis acriores no tamennaagis digerunt, nec magis attrahunt mediae inter eas sunt pinea abiegna quae sunt terebinthina quidem acriores , minus tamen acres quam perecina, Ut robilina terebinthina uero habet etiam mollientem ui me

secundo loco in molliendo lentiscina censetur: sicuta cyparissina in acrimonia. Rosarum uis ex aquea substantia calida duabus alijsqualitatibus adstringenti, amara commistis est coniposita flos earum ui agis, quam ros absterget, iroinde siccat.

Rhodi

636쪽

statis est. in principio terti excessus calfacit. Rhodocl.lphiae tota eius substantia perniciosa sit. temperatura vero terti ordinis incipientis calfacien tium est primi uero siccanti una Rhoea, hoc est malum granatum, omnis adstringentem qualitatem habet non tam ei o:aanibus ea exuperat: quaedam enim granat acida sunt, quaedam dulcia Haius , quam austera Si ne quae unoquoque utilitas sertur, ea ex uincente qualit te proueniat neceis est porro acini magis, quam succus adstringunt magis uero quam hi adstringunt etiam putamina, quae in li- coria uocant, punici uero fores illis ad sinu leni uim

habent.

Rhus adsitri ianit , siccatq; eius uero fructus maxime, succus Susium adhibentur, in quibus ualida austera qualitas inest siccat igitur in tectio, refrigerat

secundo.

Rhypos, hoc est sordes ea quae ex statuis est, digerit, mollit, habetq; aliquid acrimoniae, propter aeruginem, qua sumpsit a statua Sordem uero ex pal stra naeto nominant. constat haec ex rebus differentibus, ex puluere inquam oleo, humana sorde, sudore. ergo pubiis emplasticam vim, refrigerantem cie percutientem habet: oleum mollientem sudor 4br-des digerentem.

Sagapenum liquor est calidus, tenuium partium, non secus quam ali liquores sed .abstergendi uim

quandam habet. Sampsuchus facultatis est tenuium partium 'gς rentis, siccatq; ex calfacit tertio ordine. Sarcocolla lachryma est quae ni istam facultatem habet ex emplastica substantia quatim. paucula Arara. quam ob rem sine morsu exsiccat. Satyrium humidum est calidu sua teperie ideoq; gustantibus dulce uidetur ei tamen excrementitia, flatu osaq; humiditas inest . eadem quoque facere potest herbae

637쪽

herbae ipsius iridi x. Sela non, hoc est apium calidum est, Milatus discu

tit, semen magis, quam heiba similis facultas est in Oreo se inci . ais posebno uero inabecillius est ut ore o- seli non ualent i s. Se risi libamara est, idq; magis agrestis, quam pici id uocant, aliqui uero etiam cicli orium 4stq; si igide, siccae temperaturae in primo excesii Satiua autem imagis, quam a restis cli gerat, sed humiditatis externae multa copia admista siccitatem restinguit utraque austringentis facultatis ellia ticeps, velut honditia. Selipi uim simile est absinthio. ab eo tamen diuer sum est, quod no aeque, ut it id, adstrinoit, macisq; calfacit. amarorem quendam una salsedine re si pit; stomacho est insensum . quin calfacit etiam in si nilo ordine intensis, in tertio uero exsiccat.

Seseleos radix, multo magis seu tu denum e Focalfacientium est tenuium itidcm cst partium Sesamum empla siticum e t molliens,&modice caIidum . eiusdem quoque facultatis est oleum, quod ex

ipso conlicitur. Sesamoides magnum, quod etiam Anticy ricum ueratrum appellatur, proptet ea quod eius semen perinde, ut ueratrum,purget; cu in aliis facultatibus est ueratro simile, tum uero in abstergendo, calfaciendo,&siccando similes illi uires habet

Sesamoi deos albi semen quandam etiam qualitatena acrem habet multum nanque amarum est calfacit igitur,eΣ tergit, rumpit. Sideritis habet etiam quiddain abster gentis sed plurima eius pars est humida frigida inodice pauc quoque adstrictionis sit particeps quidam hanc uocant Achillionis sideritim inlocq , n aior adsiti in 'endi uis, quam in superiore inelit. QSycios hoc, sit cucumis, es 1 lentus, qui iam est pe-pon, tenuiorum 8artium iubistantiae esit . qui uero non est eiusmodi, crassiorum: non est tamen absteractis,c cincidetis facultatis particeps. in eis uero supero humida,

638쪽

σ22 mida, set udaq; temperatura ut in secundo ordine collocentur attamen i quis semen, aut radicem arefacta lam primi ordinis completi iccantium reddentur. in his quoque maior abstergendi uis, quam in carne fru-Sυctu uero hoc est cucumeris agrestis succus qui ex fructu exprimitur, quem elaterium uocant, extremeest amarus,& tenuium partium, leuiter calidus, ut ex secundo ordine censeatur: cst etiam digeiens radicis uero succus, atque is qui ex soliis colligitur, licet similem laterio uim labeat, imbecillior tamen sit radix quoque similem ficultatem possidet: siquidem cxtervit, dio erit, emollit cortex tamen magis exsiccat. Silphii iquor calidissimus est, quin etiam solia ructus, caulis, radix gregie calfaciut. sed omnia suntina is fatuosis substantiae. foris imposita sunt efficacio a & praecipue liquor in quo ualde trahendi facultas inest attamen: excrescentia amoliendi, liquandi uim quandam habet δε --ris

Sinon calidus est , subamarusq;. obstructiones disjcit. Sion calfacit,&digerit. Sisari radix calfacit secundo ordine, habetq; amaroris&adstrictionis quidpiam

Sisyinbrium tenuium partium, digeretis, calfacientis,4 siccatis in tertio ordine facultatis est eius semen est partium tenuium,&calidae sacultatis. Sisymbrium, quod cardaminem etiam uocant, cunaridum est, tertii ordinis est caliacientium siccatium. cum uiride, secundi. - PScandix subacre, subamarum est: secundiordinis intens sit calfacientium riccantium Scilla ualde incidentis es facultatis,4 secundo ordi Scolymi, hoc est cardui radix calida hi sun

Ordine iam completo, aut initio teri l. sicca uero in

639쪽

Dr CIMUS LVINTV s. moniae, ideoq; uisicera expurgat,4 ex calfacit. alliu in esit, ac domestico ualentius. Scordo prasum uero sicut gustu,&odorem istam xscorodo, iras hoc est ex olli, porro qualitatem obtinet, ita etiam uiribus. Scorpioides calfacit in tertio ordine siccat in se

cundo.

Smilax perniciosae facultatis est planta. Smyrna laoc est myrrha, sociandi gradus est calfacientium, siccantium est etiam non exigua amaritiei particeps eiq; absici gendi uis inest. Myrrha uero Boeotica uim habet calfaciendi, molliendi, diffundendi. Smyrnium calidum, siccumq; est in tertio ordine.

Sonchus ex actuet terrestri essentia, utraque leniter frigida constat: est etiam cuiusdam particeps adsitrictionis, Metti denter refrigerat . cum uero plane Xa- tuerit, eius teperatura terrestris redditur cum mediocri calore coniuncto. Sparganium exsiccantis facultatis est. Sparti, hoc ei genistae, quo etia uites alligant, tum fructus, tum uirgarum succus non instrenue attrahentis facultatis est. Stachys frutex marrubio similis, acer est amarus, tertio i , ordini calfacientium attribuitur. Stoebes fructus, soli adstringentena sine morsu uim habent in siccando uero tertiiquodammodo ordinis principiti in attingit. Stoechadis amata, ualitas est, ct modice subadstringens temperatura uero composita ex frigida terrena essentia exigua, unde adstringit,4 extenuata alteia terrena copiosiore: ex qua amara est .c utrius que con- resu tollit obstructionem, attenuat, exterget, ro

Stratiotes aquatilis humidus sit idus est: terre

si is uero nonnitu adstrictionis habet' Struthi

640쪽

modo ordine atque etiam absterget.

styrax calfacit, si cat, mollit, concoquit suis oeius conibusti est thuris uligini quodamodo similis. ca, id est scias aridae vim habent ex calfaciendi secundo sere ordine iam completo habent etiam qui lpartium tenuituis ex caricis quae pinguiores lunt, ma

is cocoquere post mi quae acriores, magis abstergere, xdi eiere quod uero ex iis plurimum in aqua coctis coniicitur, simile si melli non solum consistentia, aed etiam cultate Caprisci autem ficus acriso digerentis sunt facultatis sic quoque domesticarum plat tarum pii mae scias. Syce, liocesi ficus arbor, temperatura est calidae, tenuium partium it eius liquor, succus,qui ea soliis exprimitur, attestantur. agrestis uero fici liquor, succus ualentior eli coliculi vero eius adeo sunt calidi, ac tenuium partium, ut carnibus bubulis uiis

adiecti te iteras eas faciant.

Symphytum peti aeum habet secadi uim quampiam, habetq; etiam quampiam contrahendi. tertio praeto a loco humiditatem quadam non immodice calidam: ex qua dulce uidetur, Modorata iocundum Commansum uero sitim extinguit potet ergo digerere. conti abere, construa ere Symphytum uero alterumnia num similem prydicto uim trabet gustatibus tamen non dulce est, nec odoratum . quatenus uero ei tum est, ct pruritum excitat, scillae est simile utuntur eoado uania, ad quae superiorς spondylii fructus radix acris, incidentis i , lacu.

Schinos id est lentiscus ex aque substantia leniter calida , terrena frigida non multa compositus it Ooquam etiam modice adstrinuit siccat igitur in tertio ordoae iam completo. in disterentia uero caloris, ta frigoris est quodam modo medius lutulem porro δε-bet adstrictionem in omnibus eius partibus, in radici bus, in ramis, in extremis tutionibus, mitrii in tu