장음표시 사용
21쪽
m. XXI. exercithim huliri iu)test, iudiciariae Ssae in tribus actibus , quotium primus cst in
terpretatio: ad iudicis enim ossicium spectat luem s. sente-tiam suam scripto comyrehensam interpretari & veriam Mussinium exponere. Equidem quaedam Scripturae S. sententiae,ptiesertim*iae dogmata fidei & praecepta morum proponunt , tam a pertae sunt & dilucidae,ut sine ulteriore interprotatione senium Sp S. ultro reddant. Cbscuriores V. quae explicatione indigent per alias Scripturae sententias elariores explicari possulit&debent, atque ita locorum obscurorum interpretationem scriptura ipsa largitur facta eorundem cum clarioribus collatione Et ideo tiriptura recte dicitur ,, semetipsa interpretari Covenit Q. inter nos & adversarios,ri scribit Bellarminus i. q. de V. D c. 3. Scripturas intelligio debere eo spi ritu quo factae sunt,hoc est sp , juxta a. Pet. i. v. ao. Vel ergo haurienda Ssae interpretatio ex immed ta Sp. s. inspiratione & revelatione, vel ex ipsa Scriptiira. Prior v. modus utpote extraordinarius in ecclesia non amplius.
datur ; adeoq; manet posterior, ut scilicet ex Ma, in qua &. per quam sp.S nobiscum loquitur, omni, eiusdem legitima.& solida interpretatio petatur. Frustra obiicli Bel Iarminus.
nam vaWior sensis recipere et nam de liter ali,
sunt ii, qui estis, liri intenditur a Sp. S. sproponatur verbis propriis L syratis, falsiim id est: sensiis n. est forma interna &essenti dis verborum, quae non nisi unica esse potest. Et licet ab haereticis Scriptura in varios sensiis detorqueatur, ex accidenti tamen illud est, nec propterea desinit unus proprius S perspicuus Scripturae sensus,quem Sp.S.intendit Sensum a. allegoricum non parit interpretatio sed applicatio
TH. XXII. Alter actus iudiciariae potestatis scripturars est decisio contro'e rsarum. Nam cum SS.i sit immediata vox Sp S. non potest in controversiis fidei habere superiqrcad quem a iudicio SSae provocari possit, ita ut in hujus se
tentia n5 sit acque iescendu. Hic obiicit Becanus Manuali p rzyriam
22쪽
Ssarei non posse ita pronunclare sententia ,ut uterii; litigan
tium clare intelliῖat, quaeni sit sententia iudicis : 'uouobiecit Gret rus in colloquio Ratisb. non suae horrenda in-' sultatione facti sp Sancto. sd quidni possiti cum Scriptura E. sit perspicua in illis quae ad salutem creditu sunt necessaria
e citatis adegit Enchir c 1. p. q8. Non inficiamur, inquit ;praecipua illa fidei capita quae omnibus Christ anis cogn:tui, a lialutem sunt neccitaria, perspicuh fatis Apostolicis scri- ,, ptis comprehenda esse, cujusmodi sunt mysterium Sanctis , Bitiae trinitatis & incarnationis filii Dei, historia passionis ridom nicae, remissao peccato ruin&promissio vitae aeternat. ,, stillat Cres de Valentia l. . Analys.c. r. sententia Scriptiiraeo de ina omis cciana fidei quaestioniblisata obscura de dissici- ,, lis est ad interligendii, ut homines etiam bene literati, ne- ,
dum vulgarea fideles in eius inquisitione facile hallu ,,
cinentur atque ab ea ab errent. Verum maximas fidei qnaestiones in qu busdam Scripturae locis obscurius proponi non negamus, interim, qaae in uno loco dicuntur obscurius, alibi explicantur manifestuis ; at quae inscriptura nu'uam diserte & perspicue exposita habentur,eorum cognitionem adta. Iutem esse neccssariam docere nequeunt Pontificii. Addendum etiam ,requiri a nobis animum a praeconcretis opini nibus vacuum,nec excludi pium stidium in ieetione & m ditatione SSae adhibendum , nec adminicula ad Ssae interpretationem necessaria. Atque hinc etiam facile liquet qaantum ponderis insit huic exceptioni Becani l. c. Si sufficierisis esset Scripturae iudiciti, unde fieret,quod nondnm conveni ore notuerit inter eos, qui unicam scriptura pro norma&is tu sice agnoscant Nam scriptura ex sua natura &quant iis est in se ad controversias dirimendas sufficiens est atqae ia donea, vitio tamen humanae improbitaris & ex parte homi-
. num contingit, ut essetfinsactu non semper nec apud omnes sequatur. Praeterea vero contra decisionem Mae objicit ita
BQcanus P us.multas esse controversias circa fidem & retib
23쪽
,gionem , quarum Vel suilla sit mentio inscrietura vel cer, , te non siissiciens adlio ut m de illis sententuim ferre ros Sed abutitur vocabulo controveritarum circa fidem&religioneni ; dum omia tali quaestiones sub ejus ambitu comprinendit , quae ullo modo c direcths indri cete ab religionum peξε int, de quibus omnibus Ssam agere noluisse
supra monuit ni Quorundam tamen exemplorum
quae arser deci: ionem nosi tantum nostros Theologos sed et- . iam Pontilicios ex Ma pet ire, ignotum illi esse non d buit. Neminerimus a. perilivi esse ea ex Scripturis eosiguntur, qaaescribuntur ut 'quitur Na lanaenus l. . de Theolo-
.gia, cum v ritas connexio mi retam natura perpetua ais dipiamtus institum oti abbam; ibin aurana esis sis, docente Augu-
.stino l. t. de Doctr. Christ .c.3i. Licet frustra obnitantur .recentiores quidam Pontificii praeeunte Franc. Veronio , quemadmodum Fratres Valenburgii Motivo primo ad Ernestum Hassiae Landgravium c.ς. audacter & insulsε prosteri tur. merito se recticere probationes Protestantium per inter- Myretationes,&conseqnentias ex verbo Dei f. vere L falso,, deductas,tanquam inlufficientes probando alicui hesi ar-
TH. XXIII. Tertius adtiis est coactio, quam supra intulice Controversiarum 'religionis summo rcquirebamus. Coactio a .illa non est externaoc civi li, qua cogantur immori geri ad obsequium per poenas civiles sed est spiritualis ®no gratiae ero portionata. Non equidem coFit SSa Oxterna quidam coactione corporis e sed interna quadam tractione mentis, non qnidem irresis libiti,ut fingunt Calviniani, sed tali, qui Sp., per verbum homines in conscientiis suis adeo esseae iter:& valide convincit de ccelesti veritate ut sine omniformi ne contrarii amentiantur,& Victas qa manus dunt. ,,Remoniti antes illam negant & Deum in verbo suo nor- ,, manatantum dirigentem seu directiv E duntaxat non etiam, , coactive iudicantem relinquere voluisse asserunt, Consessio Sed vendicatur haec vis Ssae Myth P V. . Marc. I.
24쪽
wΣΣ Luc uti Christus docuisse dicit tru Hs . νυν- ea em , Gs cxerens sirim potestatem ; Sic Actor. 6. Stephanus ex solis scripturis disiiuraba; , ta- .meniverc ro dicitur, quod non potuerint rchstere sis pientiae de Spiritui per quem loquebatur, convicti ic in in- . telle tu de veritatu coelesti.Act.a. V. r. ii su bus Petis prolix E. cocionatus erat du Christi morte & resurructiope compun- i in morantur corde. Addatur SMomeniis l.1. c. 17. Cre serus a. Jefilita in Coll. Ratisb. non line blasphemia hanc vinia, coactivam derossavit Sp. S. in Mis loquenti: Non potest ,, iii luten, Sy, S ducere sententiam condcinnatoriam p rhunc libru ni a fit,adsit,adst.& ndemnet me. Quibus verbis ille non aliter insultat P. s quam. Filia: olim Pseudo prophetarum D Is, Verum non consistit illa in haereticorum
obsequio, adeoque tu ac tuali confessione impietatis suae : Geri n. potest ut suis intelligat se a supremo tu lice damnatuesse, in. in judicio illo non acquiescat; led consistit in de-ytonstratione errorum sessicienti & obligatione in cons entia ut huic aut illi controversiae parti penes quam est v tas coelestis, subscribamus, chria nataque vis illa coactixa non est irrefragabilis ac irresistibilis, mirum non est, quia impii & haeretici illi resistant,ac iudicis huius sententiana d
finitivam , non a noscant, cauta v ejus residet non in impotentia judicis; sed in malitia erra ini; erit tamen cum eia fugere Vim ejus non poterunt, ubi sc. judelium: illud consumniabitur, quod hic inchoatur. iTH. AA I y. Ais, hanc expositam hactenust confirmatam sentcntiam orthodoxam do potestate iudiciaria SSae, negant uno ore Pontificii. Primipilus ipsbrum Bellai minus iu. .d V.D.c Non ignorabat, inquit, Deus, multas in eccle-., sis exorituras cte dissicultates circa fidem . ecbuit igituς,, Nd cena aliquem constituere. At iste iudex non potest esse, Script. sacra &c. Lorichius Iesilita infortalitio haeresue dosescript. Impos'ile est, eritissam ipsammet ese iudiccm
is dubioremde fide &religioue Christiana. Impudemiain a
25쪽
,, vox est Matth Bredenbachii l. de dissidiis ecclesiae' eoin ,, ponendis, non scriptura esst iudex ecclesiae , sed ecclesia de ,, itidex & interores Scripturae. Similia habent Gres. de Ua.
lentia analylli I. l. s.c.2. Colloc. Bavarici in coli. Hatis n. Alb. Pigghius de Hier.l.r.c. 4. Andradius v.l.2. deffid.Trident. P.lo2. non omnem potestatem iudiciariam inae eripere vide. ritur, divinas literas praecipuos controversiarum iudices ei sirimqiliens; Ac iterum: seri laturam s. controversiarum jud α,, constitiaimus, sed quoci una manu largitus erct, altera se
ripit addens , non quod omnias in ea necessaria continea/' euν,μquia pro nefa iis a rilegis in habenda sunt, qua ipsi vis modo repugnant; is n. iudex supremiis esse non potest , cui non de omnibas controversiis fidei sudicium competit, ut sipra observavimus. ITh. XXV. Calviniarii equidem videri volunt se pote. statem judiciariam ssae sartam tectam conserore, quamobre Chamier Panta. Cath. II c. . cum sententiam Lutherianoruorthodoxam in coli. Ratis n. propositam recitasset,subdit; 'quibus verbis tam libenter nos subscribimus, quam serio, optamus in reliquis omnibus illos & nobis de Veritati con . ,, sentire. Nihilominus has partes indiciarias in decidendis fidei controversiis derogant ssae, dum negant multi ipso. rum ex verbis institutionis controversias eucharistias esse decidendas & judicandas: quae n. ratio unius articuli eadem re--liquorum omnium. Consensus orthodoxusc.7.fol.Icr. ma- ,, nifestum esse Verborum coenae abusiam asserit, in probando,, eo, quod ex verbis in quaestione L in controversia est. Cal-ri vinus ipse l. . Instit c. .f.M Omnes qui verbis Ch risti sim, pliciter instant Vocat syllabarum aucupes, perinde ut Pota meti nos vocant scripturarios & Theorios atramenta&ι.CA
WitHerus de script qu. s. Μartyr in diat. de Nat hum. l. in Ioh. Politianus Pq. l. charist.c . Quid quod Dordrace se ses apud Tectandrum s. 23, expresse scribunt; Scriptura nori est idonea ut sit judex controversiarum. ' Tifata L. Photissimis sociuiam utans quidem ad
26쪽
scripturaria velut unicum iudicem provocant, sed reipsa j i diciariam autoritatem scripturae derogant, dum in fidei arculis a litera scripturae propter absurditatem in rationis Iudiacium incurrentem discedunt i eo ipso n. iudicii int rationis iudicio Sp. S. in SSi praefersit. Audiatur Ostorodus instit. c. . p. 3o. Si ratio, inquit, clare ostendit, trinitatem perso- ,, narum in Deo esse nil sam; quomodo quaeso homini rationa isti in mentem venire potest, ut nihilominus illa possit esse ,,
vera d, ex vurbo Dei demonstrari. Agmen claudant Α -
miniani qui ctii a Papistis maximε alieni videri velint, Ssanain. non iudicem sed normam tantum in controversiis fidei osse volunt, ac porro vim coactivam ei derogant Confess e. r. F. o. OLConfr.ιφύo. Adde quod labefactent interpretatione autenticam Ssae, dum sensum literalem appellant,non tam , eum .quem verba proprie sumta prae se ferunt, quam euin ,, qui licet verba rigide accepta eum non insinuenti tanasiis rectae rationi convenientissimus est. Confess.c. Φ. f. t . o. TH. XXVII. Argumentis Pontificioruni iamdudum satisfecere Theologi: peculiariter Hunnius trai'. de judice
controversiarum. Prolixus etiam est in iis refutandis Chami erus Pan strat. Cathol. l.I.&a.&ex iam ductis nervum illis incisu m esse putamus. Id m. non praetereundum quod urget Bellarminus & erus in colloquio Ratisbon. ut bene
ordinata sit ecclesia requiri judicem aliquem vifibise & in-- fallibilem, Papam intelligent Sed non esse in ecclesia necessarium iudicem siummum & universalem in publica visibili cathedra sedentem ac praetoria ac infallibili autoritato praeditum, probamus, quia Deus in Sti nullum aut iudicii aut sudicis talis mentionem facit , neque usqua est aut reperiri potest hodio inter mortales aliquis autoritate illa dii, toci&ὀυοπις; miti uctus aut insallibilis iudicii privilegio d natus. Judicium totius ecclesiae infallibile esse , quoad obsem creditu ne dessaria, circa quae tota ecclesia errare non potest Matth. Ic. v. 18. DTim. 3.Wrs. concedimus, sed frustra
27쪽
fallibilitateni pontificis conchidit, qua ex m is nobisprobare nequeunt pontificii. Instat nai mitius : absque quodam visibili summo &autentico iudice non esse sporandum controversarum finem. Sed respondet sibi ipsi l. a. de Conci Lisc 19. Non est mirum, si manet ecclesia sine remedio hi ,, mano efficaci, quandoquidem non nititur eius salus praeci- ,, puὸ human Undustria , sed divina protectione, cum ejus LRex sit De9. Potest ac dcbet ecclesia supplicare,ac certu,, DEO curae fore ejus salutem. Coetera conflictui reservamus, dicentes pro gratiosa Sp. Sanctis Ll DEO GLOR' A M.
doctissimae Disputationis doctissimum au
Tu Ita Te quondam celebris, POL E MANNE, fove- bati
J Leucoris ait nuru cingit, amice, caput: Praesidis & cathedram cedit plaudente Lyceo, Atque sinu gnatum Te tenet alma suo. Nunc Deus & chari revocant exinde Parentes , Qui fueras antia e portio magna mea . Triste lupus stabulis,abitus mihi dulcis amici , i i em sane haud ficto mentis amore colo. En dum Theiologum cathedram conscen eis,& amplas Ingenii dotes promis, amice, Tui: Leucoris applaudit, tantum indignatur id unum , i Quod moesiam cogis dicere triste vale . qipeae felici: quaevis tellus alit artes, Doctaque mens pretio constat ubique suo. Et patriae proceres gaudent Te cive,parantq, Pro virtute Tua praemia mille Tibi.