장음표시 사용
111쪽
T E s C R i BE R E quid significet oes norunt, neq;. n. nos ma ' ni se ita ac in propatulo posita uano labore tentamus, sed latentia,&minus vulgaria, quae pauci curauere,in luce pro . - serimus,ut hac nostra industria no inane os elatione, ueruali qualiterariae rei p. utilitatu quaesiise uideamur. Est enim alio dicendi modo describere,& excribere id quod ineptissime, ac barbare potius, uulgo copiare dicitur, vel transu- . mere, aut transcribere nouis,& inustatis uerbis, quae, qui imitantur, at initate omni penitus indigni sunt.
Cicer. Cornificio, Dicam tuis, ut eu librui si uelint describat. Ide Attico. Que libru ad te inritam, si descripserint librarii. Eidem, Poeta ineptus,& tame scit nihil sed est no inutilis,deEide: Dicta eius,& cociones describunt. scribo,& remitto. Eidem, Epistolam meam,quod peruulgatam scribi sese, non sero moleste, quin etiam ipse multis dedi describendam. Ad eunde,Varroni quidem, qui scripsi te aurore, ita properomittere,ut i a Roma miserim deserib eda & subdit, Scripsin. ad librarios, ut fieret tuis,si tu uelles, cribedi potestas. Idem in Verrem,Quasi excribendi potes atem non haberet. dem in Antonium, Litteras tibi ille mittat de sua spe rerum
secundarum suarum, tu eas laetus pro feras, recites, descriabendas etiam des improbis ciuibus. In Verrem, Tabulas in foro summa hominu frequetia ex cribo adhibentur in excribendo de conuentu uiri primarij.
Ide i Academicis quaestionib. Qui se illa audiuisse Romae de Philone,& ab eo ipso illos duos libros diceret descripsisse.
T. Liuius ab urb.con. Iulli inclitas Soronis leges describere. Paulus. Quemadmodulesta meta&c. lege omni b. Qui cu l; dederat tabulas testam et is ispicere, uel et describere inspici edi,describendiq; potestate facturum se γraetor pollicet. Vlpianus eod. ii .l. Tabularum, Diem autem & consulem tabularum non patitur praetor describi, uel inspici iccirco nequid etiam fiat falsi.
Dis CEDERE, R EC EDERE A CONDITIONE.
HI sCEDE RE. recedere a conditione, a persona, a statu, est, quod immutare conditionem perionam, statum
Cic. de officiis,Hostis, quem nunc peregrinu dicimus, quan quam
112쪽
quam id nomen durius eis cit iam uetu st as, a pe regrino .n. iam recessit. Modestinus de usuisti. l. Titio, Vsus fructus mutiliter legare intelligitur, in id tempus uidescet collatus, quo a persona sua discedere incipit.
DARE, BIBERE, MisCERE.NO N multi ut reor aduerterunt, quo na modo proprie, atq uno uerbo latine dicatur, Dare bibere, uel dare potu qa Graecanico verbo aliqui improprie Propinate dicitecti Propinare,pprie ad bibere lit, uel Praegustare & id uer-bu diuersis modis quandoq; proferatur. Sed nos cu latine loqui curamus, Latina potius adducimus. Miscere igitur praeter alia significata uno uerbo. i. quod duo b. uerbis dicitur, Dare bibere, Vtrunq; tamen elegans. Tereia.in Andria,Post deinde quod iussi, ei date bibere. Cato de re rusti. Bis in die id faciet, meridie bibere dato. Cic.definib. bo.& ma. Dico ergo i ea de uoluptate eu qui alteri misceat mulsu pse non sities,& eu qui illud sities, bibat. Ouidius tu M tamorpho . Arripit Iliaden, qui nunc quoq; pocula miscet. Invitaq; Ioui nectar Iunone ministrat.
I p FERT ubi & consertum inter se differunt. Nam din ' sertum. i quod resertum, utrunq; n. plenum significat, Consertum uero. i. quod densum Sed confertum, & resertum a suis uerbis Resercio & Consercio cescendere comperti Disserti autem uerbum non comperi. Cicero pro P. Sextio, Meministis tu iudices corporib. ciuiu, Tyberim repleri clocas referciri. Varro de re rustica. Quo pacto non modo non desistunt pugna, sed etiam conferciunt se lingentes. Disertum. Horatius in sermo. Inde forum Appi, Dissertum nautis cauponi b. atq; malignis. Ide in epistola. Differtia transire forum populumq; iubebat. Consertum Confertissimum , ef . Consertim adverbium. Caesar in coin. Vt nunquam conferti, sed rari, magnisq; interuallis praeliarentur. terant. Ibi. Neq; a lata multitudine coiecta tela conserti uitare poT. L. da
113쪽
T.L.de bello Punico, Alii ad exitus theatri conserti obsistuci Idem ab uncon. In consertos venientes euntem seros uiribus transfigit. Ide de bello Puni. Caeteros consertos in media ualle recepit. Ibidem: Deinde rari in consertos illati. Idem de bello Mace.Turba conserta iter clausit. C. ,μrtissimum. Caesar in con. Qua parte hostium acies consertissima uisa est erupit. Τ.Liuius ab urbe condita. In consertissima turba propὸ r gium tribunal constitit. Ibid. Eo se iii turbam consertissimam recipit. Idem de beIlo Pun. Per consertissimam hostium turbam impetum facit.
T. L.de bel. Pii. In agrum Picenum auertit iter resertu praeda. Confertim adverbium. Tit. Liuius ab urbe condita. Cum consertim Romani, ut solent densatis excepissent scutis. Idem de bell. Punic. viris acrius,& consertim magis utrinque pugnabatur.
Idem de bello Macedonico Consertim pugnant,& cedunt.
DA R a negotium, id est,quod multi inepte dicunt. Committere, modus est loquendi selicissimi illius temporis,
memoriae clim aliis mandandus. Cicer. in Ver. Dat amico suo cuidam negotium,qui tum magister erat eius societatis, ut diligenter caueret.
Sallustius in Catilina Igitur P. Umbreno cuidam negotium . dat,ut legatos Allobrogum requirat. Lentulus Cic. Permissiim est iis, ut dum ipsi uenirent darent negotium qui Asiam obtineant. Idem Rufo,non habui cui potius id negotii darem, qua tibi.
DA R a poenas,id est, quod vulgo dicunt, Fecit poenitentiam, sed hic modus loquendi obseruandus est. Vergilius, Dabis improbe poenas. Lentulus Cic. Spero celeriter eum poenas daturum. Dare
114쪽
ARE auribus,hoc est assentari,blandiri. Trebo.Ci. Noli putare mi Ci.me hoc aurib. tuis dare.
DARE SE IN PEDES, DARE SE IN VIAM,
H A R E se in pedes dare se in uiam,modus est loquendi il- lorum ueterum, hoc est pedibus fugam agere, & ad iter se parere. Posteri hunc quoque modum, ut pleraque
Plautus in captiuis,Me ne uis dem ipse in pedes λTexentius in Eunucho, Ego me in pedes, quantum queo in angiportum quendam desertum do. Cicero Terentiae, In via quo te des hoc tempore, nihil est.
Do faciant optantis est,& hic modus loquendi per quam elegans est,sgnificatq; id quod utinam. Cicero in Verrem, Dij faciant ut rei militaris, ut belli men
tionem facere audeas. Dii MELIORA.
DP meliora,modus optandi impersecto sermone,sed modus loquendi ita obtinuit. Τ.Liuius de bello Macedoni. Pertu
DE MELIORE NOTADE meliore nota commenda, in O
tissimi seculi. a, dii meliora inquit.
s dicendi illius erudi-liore nota comeda. ngere, non intelli, M. Cur. Ci.Sulpitio successori nos d
Catullus,Quisquis de meliore nota. DI S SIM VLAI Is si xiv LARE, inter caetera es ' 'gere quae dicuntur,vel aguntur.
Cice. Attico, Itaq; me ipsum commouerat, sic absurde & aspere uerbis,vultuq; responderat dissimulaui dolens.
AEdiscare nauem sere absurdum, aut nouum multorum auribus uidetur,est tamen dicendi modus apud ueteresulitatissimus. Plaut. in Mercatore, Aedificat nauem geraria & merces emit Cice .in Ver.Nauem uero maximam,triremis instar,pulcherrimam , atq; ornatissimam palam aedificatam sumptu publico
115쪽
blico sciente Scicilia per magistratum, senatumq; Mamer tinum tibi datam, donatamq; elle dico. Ibidem, Legati principes,& publice tibi nauem aediscatam, j&priuatim se ipsos abs te spoliatos, expilatosque esse
Ibid Qui nauis istius aedificandet publicae praesuit. Ibid. Navium deniq;, maximam quam onustam surtis in Italliria mitteret apud istos faciendam, aedificandaq; curaui Eidem, Aedificauerim ne nauem onerariam. Eidem, De tua pecunia constare aediscatam esse eam naue. Idem pro lege Mani. qui postea quam maximas aedificas et, ornassetq; classes. Caesar in coment. Imperat quos legionibus praesecerat, uti quam plurimas possent naues aedificandas, uetere'; reficiendas curent.
ES,& Ades, indicativum & imperativum est, sed imperandi modo ab antiquis uoce,& frequentius, quam sis dicitur, quod iam in desuetudinem per negligentiam uenit. Terentius in Andria, Adesdum paucis te uolo. Idem in Adel. Modo bono animo es,duces uxorem hanc, Respondetur, bono animo es, in quis Cic. insomnio Scipionis. Quem ut agnoui, corrui, sedi ille, ades,inquit, animo,& omitte timorem. Vergilius, Huc ades h Galathea. Hora. Si me amas, inquit paulum huc ades.
EXτRA iocum dicebatur a ueteribus,cum quid serio non ioco dicere se uelle dicebant, modus est dicendi pulcherrimus.. Cicero Trebatio, Sed me hercle extra iocii, homo bellus est. Idem Caio Volumnio, sed me hercle extra iocum, ualde mihi literae facetae, ae legantes': ii ita sunt. Idem Peto, Sed mehercle mi Pete extra iocum moneo te.
EX A c τ A,dicebantur persecta. Horatius, Sed emendata uideri, Pulchraq; & exactis ni inium distantia miror.
116쪽
FS s Ecurae, est e uoluptati,elle solicitudini,es e solatio, esse laeticiae,esse impedimento: esse lucro, essedano, este sum plui,else saluti, esse usui,esse honori, & huiuimodi loquendi modi maximam orationi asserunt elegantiam. Plau. in Cistel. Multisq; damno,& mihi lucro sine suptu eris. Ibid. Quae neci; illa illi quicquam usi ii fuit. Varro de re rustica, ut domino sint fructui, ac delectationi. 'Cicero in Bruto, Ilium ipsum quidem inquam Brute dico librum mihi saluti fuisse. Ibi. Quod tibi aut nouum, aut lato usui posset essὸλ tiae fuit. Ide Senatui, populoq; Romano, Qui d mihi maxime laeti- Idem Catoni, Mihi hi in huiusmodi re tanto bello maximae
Idem Tironi, Magnae nobis est solicitudini ualetudo tua. Eide, Cupiditas caeterorum hominu impedimeto mihi suit. Id et L. Cor. Balbo, Sc magno usui nostrae reipublicae fuisses. Verg. Non erit auxilio nobis E tholus & Arpi . At Mesappus erit.
auxilio rem ruere pre idio. MITTERE subsidio, uenire auxilio,& relinquere psidio obseruandum maxime est, elegati a non parua insigne. Cesar in com. Legiones,quar pr sidio nostris miserat,&paulo post. Quos tibi subsidio reliquerat.
CXCLV s v M tempore, aut temporis spatiis id quod nos Gnosium modum introducentes dicimus impedituita, uete . res illi, uno eodemq; modo dixere, quod pauci hactenus ut albitror obseruauerunt. Cic. in Verrem, Angust ijs temporis excluduntur omnes. Idem Attico, Quae . n. loluto animo familiariter scribit Olent, .temporibus his e X cluduntur. Idem in Ver. Hi post qua temporib. exclusi, per senatum age
re quae uoluerant, non potuerunt.
Ide de Ora. Aut tempora b. exclusi,aut uoluntate sua feritati. Idem in Vatinium testem, Ut exclusus miser puncto temporis spoliaretur beneficio,& aequitate legis.
117쪽
Caesar in comen. Ne anni tepore nauigatione excluderetur. Idem:Tempore exclusus non uenit.
Ibid. Exclusus diei tepore in posterii oppugnatione digeret. Vergilius: Spatijs exclusus iniquis.
Pomp.de aedi c. aed. LSi tamen: Non nocebit emptori, si sex in Esium exceptione redhibitoria exclusus uelit intra annum paestimatoria agere. vlpianus ad Senatuscon.Turpilianum,lege, Quaerebatur an ij,qui ab accusatione tempore exclusi essen trin senatusco. Turpillianum inciderentλ& subdit: Qui praescriptione teporis exclusi causam adulterit perferre non potuerunt. Idem de decurionib. lege, Spurijs: Si prescriptione temporis excluses fuerit, non tenebitur. Paulus dei nos te. l. Si proponas, Ideq: erit si ipe exclusus sit. . Iulianus de bonis libertorii l. Si libertus, Si non petierit bonorum possessionem,tempore exclusus, uel repudiaueri t.
OV i o sit,ex sententia,& ex animi sententia, ex animo trito fere dicendi modo in promptu est, idq; significat,
quod ex uoluntate ex desiderio,ex iudicio. Sed aliqui no- ..ue & inaepte omissa eiusmodi elegantia) ad uotum dictit. Praeter sententiam autem. i. quod contra uoluntatem, uel opinionem, uel desiderium. Ex sententia. Plautus in captiuis: Si reveniam huc ex sententia. Idem in Mer. Nocte hac quieui non satis ex sententia. . Tere.in Hecyra. Sptro hanc re euentura nobis ex sententia. Cic.Furuio. Si non ista, ex sententia essent confecta. Idem de ossiciss, Non. n. falsum iurare peierare est, sed quod ex animi tui sententia iuraris. Sall. in Iug. Nam me quidem ex animi sententia nulla oratio laedere potest. Cic. in Acad. questio. Conscendens nauem sapiens,num comprehensum animo habet, atq; perceptum, se ex sententia 'nauigaturum Idem de nat.deo. Multa oraculis declarantur, multa uaticinationib. multa somniis, multa portentis,quib. cogniti spmultae saepe res ex hominum sententia, atq; utilitate parta: ,
multa etiam pericula depulsa sunt. De
118쪽
Cic. Att. Quid sentis igitur3Nihil nisi de sententia tua. Eidem. Scribantq; ad Caesarem, me quicquid fecerim de su sententia secit se. Idem in Verrem: De consilii sententia iudicaras. Ibid. Eos sine consi ij sententia a supplicio liberauit. Ibid. Et de consilia sententia Mamertinis se frumentum non
imperare pronunciat. Praeter sententiam, O aduersus animi sententiam.
Plautus in Merca. Oia mihi eueniunt hodie praeter sententia. Ibid.Vt ne litiges aduersus animi sententiam.
Cic.in Pisonem,e quidem dicam ex animo quodi sentio. Idem Attico,Te autem alienum hominem ament ex animo. Idem Cornificio, Huic tu libro maxime uelim ex animo , si minus grati causa suifragere. Catullus, Atq; syncere dicat,& ex animo.
MEA SENTENTIA, MANERE et M SENTENTr A.
ME A sententia, manere in sententia,de sententia deducere, sententia di sistere, in sententia esse,& huiusmodi,elegantissimi dicendi modi obseruandi praecipue sunt. Cic. in Bruto, uem uero extet,& de quo sit memoriae proditum eloquentem fuisse,& ita esse habitu. Primus est M. Cornelius Cetegus,cuius eloquentiae est autor,& idoneus quidem mea sententia Q. Ennius. Idem Atti . Plane hoc mihi explices uelim, in primis maneas ne in s ma ut mitta ad eu quae scripsi, an nihil necesse putes Eidem,quid. n.nostri optimates si qui reliqui sunt loqueritur,an me aliquo praemio de lententia esse deductum p Ide in Acedemicis quaestio. Cepit hortari, ut ista desisteret. Idem Atti. Me miserum quam omnia essent in sententia si nobis animus,si consilium,si fides eorum, quib. credimu , non defuisset.
OV o τ dicendi modi,quam ue eleganter, & apposite ab
hoc nomine Aetas quasi candidissimi rivuli a quodam lacinitatis fonte deducuntur3quorum nonnullos hausi, in
119쪽
Plautus in Trinummo, Mihi quidem aetas acta est. iis sero odium. Cla.de oratore, Aetate exacta indigne librum lacerasti. Idem de senectute, Cum esset iam exacta aetate in agris, eosq; coleret. Idem in Verrem, Patri exacta aetate. Ibid. Hoc tantum exacta aetate laboris,itinerisq; suscepit. 1.Liuius ab ur.con. Venerabilis uiri: & exactae iam aetatis. Ibid. Aetatis iam exacte Camillus erat. Drmillima ualetudine, affectaq; ia aetate, maxima quotidie 'frequentia ciuiu,ac sum morti hominu spledore celebrata, Plau. 1 Trinumo, Hic ille est senecta aetate, qui factus est puer Idem in Mercatore, senecta aetate scortari senes. Ide in Aul. usi e senecta aetate ludos iaciat haud merito meo. c.in Tusculanis: Ex iis igitur hora octaua,quae mortua est,
prouecta aetate mortua est. Mari Cic. An quod adolescens praestiti, cum etiam errare cuexcusatione postum, id nunc aetate precipitata comm tem ea, mς ipse retexam 3 3 Caesar in cona. Non artate consectis, non mulierib.& non ii santibus,pepercerunt. Cic.de amicitia. t mmutari etiam mores hominum sepae dicebat,alios adversis reb.alios artate ingrauescente.
Se ieeta aetas. Prosecta aetas. Precipitata nani Adulta aetas.
Cice.in Verrena,Adulta tate filius.
Conjectus aetate. Verg. Consectum aetate parentem. Ingrauesce ite aetate.
120쪽
Inem te, O ab ineunte aetate , ct adoleste uia. Ci.pro L. Cornelio Balbo, Et ab ineunte aetate, relictis suis, rebus omnibus, nullius periculi expertem sui He. Ide g, Deiotaro.Qlib. ille studiis ab ineute aetate se ibuerat. Idem in Vatinium testem, Atq; illud tenebricosissimum tempus ineuntis artatis tuae patiar latere. Idem pro lege Mani. Ineunte adolescentia maximi ipse exercitus imperator. Sie etiam dicitur ineunte uere , estate, hieme. Cic.de ossicus. Itaq; ineunte uere in iis, quae relicta sunt, &αΙbid. Ineunte state suscepit, media aestate confecit. . Ide in Ant. Cu ab ineu te aetate res maximas gerere coepis. Idem de amicitia, Atq; earum rerum exemplum , & similis tudinem capiebat ineuntis aetatis. Idem pro lege Mani. Sed meae uitae rationes ab ineunte aet te susceptae prohibuerunt. Caesar in commen. Duas legiones in citeriorem Galliam nouas conscripsit & ineunte aestate in interiorem Galliam qui deduceret Pedum legatum misit. Idem pro rege Deiotaro, Commendationemq; ineuntis aetatis ab impietate & a scelere duxerit
Plau .in Amph. Eo modo ut profecto uiuas aetatem iniser. Cic. in Cato. in a. de Nestore , Tertiam enim aetatem hominum uiuebat. Atere aetatem O uitam. Plautus in Cistella. Quia ego illum mihi unum exoptavi,qui eum aetatem degerem.
Ci. pro P. Sylla, Vt cu Letulo.& Catilina,& Cethego foedissima uita,& miserrima,turpissima morte Pposita, degeret. Ide pro Ros. Per se licet in noceri amicoru opib. uita in ege. state degere. Ibid. Inter feras satinns est aetatem degere.
Plautus in Tri. Vtra in parte plus uoluptatis si uitae ad aet
Ibid. Cuncti qui aetatem egerunt caste,conueniant, Idem in Milite,Vbi pulcherrimus egi aetatem, inde abeo. Idem in Bacchid.Hic nostra agetur aetaI.