Hadrianus tit. Crisogoni S.R.E. card. Batonien. De sermone Latino, et modis Latiné loquendis . Nuper a mendis plerisque expurgatus, et in suum pristinum candorem restitutus

발행: 1561년

분량: 314페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

131쪽

HADRIA N Vs CARDINAL Is

Ibidem,Tullum scribam nihil suid quod appellares.

Eidem, Nihil est rei licet quod de Cotta cogitemus . . Idem ad Lentulum . Dignitatem quidem illam consularem fortis & conii antis nihil est quod cogitemus. Idem . fratri, Nihil est quod uereare,ego enim ne pilo quia

dem minus te amabo.

Idem de natura deorum,Tum Cotta, si, inquit, liber Antio chi nostri qui ab eo ad Balbum nuper missus est, vera loquitur nihil est od Pisonem familiarem tuum desideres. Idem in Verrem, Nihil est,quod, me agente, arbitretur iudicium sine magno multorum periculo poste corrumpi. Idem Terentiae, Excruciat me ualetudo Tulliae nostrae, de qua nihil est quod ad te plura scribam. Idem .ia Fratri, I e eius eruditione quod labores nihil est. Idem Tironi, Nihil est quod selli nes,nec quicquam cures,ni si ut ualeas. Brutus & Cassius Antonio. Quando consul ac ma minetur, quorum fiducia nihil est quod nos terreas.

Virg in Buco. Si ad uitula spectes, nihil est qδ pocula laudes Idem, Nihil est quod dicta retractent Ignavi Aeneadae. Papinianus de captiuis, lege Quod si secus: Nihil est quod de

secundis tabulis tractari possit. Cic. 1 ratri,Trebatium meum quod isto admisceas nihil est. Idem Terent. in uiam quod te des hoc tempore nihil est. Tereia. Non est quod te dererream. Hora. Non est quod multa loquamur. Cic. in Verrem, Cohortem autem Metelli,quam uocat, quid erat quod corrumperetὸ

Pomponius de operibus liber . l. A duobus. Nihil est quare non detur. E x C r P E R E.

C XCips RE quid sit, cum a vulgari, publicaq; significatio- ne discesseris multis incognitum tale arbitror quod mihi satis videor in uestigasib, nec parito, nec inutili labore. Est

enim excipere quod cauere, aut praescribere, ut in serius notata clarius ostendenti.

Varro de re rust. In emptionibus iure utimur eo quod lex praescripsit, in ea re alii plura, abi pauciora excipiunt. qui dam enim praecio facto in singulas oves , tagni chordi. duo

132쪽

duo pro. una oue annumerentur, & sicut uetustate dentes absunt,item binae pro singulis,ut procedant. Ibid. Aliter dico,atq; set quod capras sanas, sanus nemo,promittit. nunquam enim sine sebre sunt,itaque stipulantur paucis exceptis uerbis. Cicer. ad Q. fratrem, Cumq; nominatim lex exciperet ut ad

templum,monumentumq; capere liceret.

Idem de.l. Qua in .l cum esset, neue aurum addito, quam h

mane excipit λ

Idem pro Clu. Quapropter in omnibus legibus, quibus exceptum est, de quibus causis aut magistratum capere non licet, aut iudicem legi, aut alterum accusare, haec ignominiae causa praetermissa est. Idem pro Cor. Balbo. Quorum in foederibus exceptum est, ne quis eorum a nobis ciuis recipiatur, quid si exceptio facit ne liceat: ibi necesse est licere. Vbi igitur exceptum foedere Gaditano;ne quem populus Romanus Gaditanum recipiat ciuitate,& subditi Exceptum est inquit, foedus si quidem sacro sanctum est. Idem in partitionibus oratoriis, Quaerenda etiam ratio, si qua poterit inueniri,quare non sit exceptu, aut iniqua l ex Idem de arte rhetorica, Na & praetoriis exceptionibus multae excluduntur actiones.

Ibidem postulat is, qui cum agitur, a praetore exceptionem, extra qua in reum capitis praeiudicium fiat:hic is qui agit iudicium purum postulat, ille qui cu agitur,exceptionem addi ait oportere . Idem de. l. Agraria,aut ita lex diligenter perscriptam demonstrabitur, ita tantum unaquaq; de re ita quod oportuerit

exceptum ut minime conueniat quicquam in tam diligenti scriptura praetermissum arbitrari. Ibid. Atq hoc lex nusqua excipit, non ola ergo scriptis, sed quaeda quae perspicua, sint,tacitis exceptionibus caueri. Idem in Academicis, Quibus postulant ut excipiantur haec inexplicabilia.Tribunum aliquom censeo adeant, a me ista exceptionem nunquam impetrabunt. In Verrem Quod lege excipiuntur tabulae publicanoru, quominus Romam deportentur.

133쪽

HADRIANVS CARDINALI s

nidem, Quid si eiusmodi esse haec duo foedera duorum populoru iudices doceo , ut Tauro minitanis nominatim cautum & exceptum sit scedere, ne nauem dare debeant, Μ mertinis in ipso foedere sanctum, atq; praescriptum est, uti nauem dare necesse sit.

Idem de diuinatione, Si iudices id quod Epaminundas ait legis scriptorem sensisse, adscribat ad legem ,& addat exco-ptionem hanc. Idem in epist. Nam dum uolunt isti lauti terra nata, quae I gae excepta sunt,in honorem adducere, langos & helvelas ita condiunt,ut nihil possit esse suauius. Vitruvius. Et ideo quod praeciosae sunt lesibus excipiuntur.

ut a domino,non a redemptore repraesententur. Marcellus ad legem Iuliam repetundarum. l. prima. Cum e

cipit lex a quibus licet accipere a sobrinis , propriorὶuc gradu cognatis suis, uXoreue. Victorinus naec declarare videtur in rhetorica Cice. Trans tionem,inquit, intelligamus sorinam esse satus scilicet legalis. Prescriptionem uero eandem appellari post e,& ean dem exceptionem,sed ab oratoribus, in iure aute praescriptionem dici ipsum propositum ius. Exceptionem autem, cum ius ipsum propositu aduersus se actos alius excipit, interposita aliqua conditione.

ETiAM assirmantis adverbium, cuius loco sere omnes

illud adverbium , Ita ponunt, veluti e teterrimo carce- ire asserendum est,& in usum latinitatis reuocandum. Cic. pro Roscio Co . Si non, quo modo tabulas conscis si etiam quamobrem cum caetera nomina in ordinem reserebas , hoc nomen triennio amplius, quod eratin primis magnum, in aduersariis relinquebas Idem de Academicis quaestionibus. Quasi aut etiam, aut no, non modo uerum esse,sed necessarium. Idem pro Plan. Cui cum respondissem me e prouincia dec de re etiam mehercle,inqui ut opinor ex Africa.

A et Q v E GEMINATA ET TRIPLICATA.

EAvεΜ sei E calamitas ut prope interiret, accidit geminate ,& interdit triplicatae particulae atq; , quae interdum maximam

134쪽

DE MODIs LATINE LO. 6s

maximam affert gratiam orationi inserta. Tibullus. , Atq; tubas atq; arma ferunt strepitantia coelo Audita. Nora. Atq; herbas,atq; incantata lacertis Vincula. Catui. Ne vestrum scabra tanget rubigine nomen. , Haec atq; illa dies, atq; alia,atque alia Vergi. Atq; deos,atq; astra uocat crudelia mater. Idem: Atq; hinc,atq; illinc humeros ad vulnera durat. Idem:At vi Getae,atq; Hebrus,atq; Actias Orithya.

' π E Q t, boniq: facio, id est in bonam partem accipio ia certum modum eue loquendi non rationem nemo ii gare potest. Ter.in And. C terii equide istuc chrem aequi boniq; facio. I it. Liu. ab urbe cond. Ne serpat latius contagio eius mali, nos aequi boniq; facimus. Cicer. Atti .Tranquilissimus autem animus meus,qui totum istud aequi boniq; iacit.

Exi M E R E, apud veteres illos autores praeter alia significata est,quoa extrahere,effodere,eruere. ,ato de re ruit. Ficos & oleas altero modo inserit. Quod genus aut scit,aut olea esse uoles,inde librii scalpro eximito. Ibidem. In amphora mustum inditio & corticem oppicato, demittito in piscinam post.xxx. diem eximito; totum a

num mustum erit.

Ibidem: Ollam statuito cum acqua,ubi occipit seruere, paulisper demittito unum manipulum,seruere desisset; Postea occipiet seruere,paulisper dimittito, usq; admodum dum

quinque numeres,tum eximito.

Vitru . Sequitur ordo de lapidicinis explicare de quibus &quadrata saxa, & cementorum ad aedificia exim utitur copia δε comparantur. Ibidem, Cum aedificandum suerit ante biennium, ea saxa,no hyeme sed aestate eximantur. Ibidem. Sed haec omnia,quae mollia sunt,hanc habent utilitatem, quod ex iis saxa cum sunt exempta,in opere facili-

me tractantur.

Alphaenus de Pub. lege. Caesar Cum insulae Cretae Cotorias I a locaret

135쪽

locaret,lege ita dixerat, Nequis praeter redemptore post Idus Martias cote ex insula Creta sodito, neue eximito, neue auellito,& subdit. Consulebatur no contra lege post

Idus martias ex insula Creta cotes exemptae viderentur. i . AES ALIENUM, TUUM, HEvM,

patrii fili. let E s aIienum id certe est,quod dicimus debitum.sed mostidum dicendi antiquum notare debemus quo dicebant

aes alienum tuu aes alaeuum meum eum,aes alienum patris,

aes alienum silii. Quae si bene inspexerimus, contraria esse verba significato reperimus, & tamen dicendi talem esse modum, non rationem ullam fateri cogemur,na si es alie num,quomodo meum Si meum quomodo alienum3 Cire. Atti . Si quid aeri alieno meo superabit Idem in Philip p. Etenim quae res aegestati, & aeri alieno tuo praeter mortem Cesaris subuenire potuisse tyPaulus de iure dotium.l. Prosectitia, Sed fuit aes alienu susceptu dii filius familias esset, paterfamilias factus exonerauit Iabolenus de statu liberis, lege, Sticum. Sticus liber esto quando aes alienum meum solutum, creditoribus ue meis satis factum fuerit. Cic. Attico,Aes alienum saciendum puto.

Idem pro P. Silla.Publii Cincii praediis uenditis,aes alienum eiusdem di soluissi. Ibidem. Cuius aes alienum videmus iudices ion Iibidine sed negotii gerendi studio esse contractum. Idem in Philippicis. Patri persuasit, ne aes alienum s Iu dis

soluerent.

Idem Mario . Maximum autem qs alienum amplissimorum

uirorum.

Paulus de in rem ver.I. Si si ius sani. Poenus silii aes alienum patris eis. Potnpo. de peculio,lege,peculium. Si aere alieno dominico exhauriatur peculium serui. Iabolenus de priuilegiis Cridi totum lege pater familias. In omni aere alieno quod aut patris, aut silii fuerit. T. L. ab urb. cond. Cum Publius ob qs alienum paternum n xum dedisset. Fac

136쪽

FA c esse,sec potuisse,sac uelle,& facite,ac eiusmodi,m dus est loquendi ueterum illorui idq; significat,quod il- iliterati dicunt. Ponamus quod ita sit, ponamus quod ita potuerit,ponamus quod ita uelis Aut ut aliqui se elegan- tius dicere putant,posito quod ita sit,aut dato quod ita sit. uel ponamus ita esse, quo quid est vulgarius, aut rudius 3 Haec ergo barbaries omnino excludeaa est,introduceda muera latinitas per hos veros, propriosq; dicendi modos. Cicero in Philipp. Fac potuisse, quod est aliud beneficium ilatronum 3 Ibid. Hominem perditissimum, sed fac ita non esse,num I xi ne seit In secunda Philip. Eum tu occidere*sac potuisse. Idem in Phil, xiis. Facite hoc meum consilium lesiones no-

uas non improbare.

Idem Attico. Me sic pose tuto, multi nim hortantur, nuM etiam honeste Eidem, Na liberalibus quis potuit in senatu non venire λ sacid potuisse aliquo modo, num etiam cum uenissemus, i

bere potuimus sententiam dicere In Tusculanis fac totum dolere corpus 'Ibid. Sed fac ut isti uolunt, animos no remanere post morte. 4 Idem, fac animum sic interie ut corpus,

De diuinatione Fac dare deos, quod absurdum est, quid re- , seri,si accipere non possimus λIn Verrem: Fac ita esse,tamen hoc ferendu nullo modo est. De Oratore: Sed fac esse,nihil superest. Idem de natura deorum,sac este distentum coelumῖ . Cleantes in quibusdam pulcherrimis carminibus illo felici seculo in Latinum uersis . Ducor parens , celsiq; domina. tor Poli,quocunq; placuit nulla parendi mora est ; Adsun impiger fac nolle,comitabor gemes: malusq; patiar quod licuit bono, Ducunt uolentem fata, nolentem trabunta

FERRE ad coelum,modus est loquendi Romano more, scilicet tantum aliquid laudare ut laudibus quas ad coe

137쪽

Cic. in Verrem. Iuuant me haec praeclara nomina artificum quae isti ad coelum ferunt. Idem Furuio.Propterea festinatio abducet a tantis laudibus

quibus te omnes in coelum iure,& uere ferunt. Idem de Oratore:quae tu uerbis ad coelum extulisti. Idem Attico.Scribis enim in coelum ferri.

Idem ad equi. Ro. Quem virtutis gloria cum summat ude

extulit ad coelum. Horatius. QIae uos ad coelum sertis,rumore secundo.

FERRE, & esse in oculis,modus est lo quendi,quo ualde diligere,& diligi significetur.Habitare autem in oculis pertranslatio.em est ita frequentem & assiduum esse,ut quasi

in oculis habitetur. Cic. ad Quintum fratrem. Balbum in oculis sero. Idem de responsis aruspicum. Ferebant in oculis hominem. 1bidem Tiro. Nam isti inio uix sunt digni quibus alteri Cesenam, alteri Cossutianarum tabernarum fundamenta credas,re ut dixi sero in oculis. Idem in Antonium. Nam trebellium ualde iam diligit, od rat cum ille tabulis nouis aduersabatur, iam seri in oculis. in eren. Verbii sero dimisit in Eunucho,rex te ergo in oculis Cic.ad Atti. Itaq; publicanis in oculis sumus, gratis,inquis, viris , Sensibus. Cicero pro Planco. Feci ut postea quotidie praesentem me uiderent, habitaui in oculis. . Idem, Attico. Visum est hoc mihi ad multa quadrare, presen

FR v G i a fruge dicitur,quid inclinabile est compost mtamen cum Bono antiqui quandoq; ponςbant,ut utrunq; dicerent & seruus frugi & seruus bonae frugi. Plautus in Pseudulo : Cupis me esse nequam, tamen ero frugi bonae. Vlpianus ad legem Aquiliam.l. Inde Neratius. Sed si bonae frugi seruus intra annum mutatis moribus occisus iit. Ide de quibus rebus ad eunde iudice eaturit. Si quis seruum. Intereste fructuarii uidetur bonae frugi seruum esse. - Infiniti

138쪽

DE MODIs LATINE LO.

INri Nari pene dicendi modi a ueteribus illis latinitatis coditorib. a uerbo Facio deducti sunt, Quorum & si aliqui

multa notauerint, nos longe plurima collegimus, que in usum publicum sacere iudicauimus. Facere delicias. Plautus in Menechmis,Eia delicias faciasλ Facere dammum, ro eo quod scimus damnum pati. Plaut i Mercatore. No miror si quid damni facis,aut flagiti, Cicero in Bruto,Damnum. n.illius immaturo interitu res. Ro. Latinaeq; litterae secerunt. Idem in Ver. Quid si docebo iudices eos, qui cccc. milia moestucri faciunt, damnum facturos,fuisse

Facere facinus,OIcelus.

Plau. in vac. Atridae duo fratres dicuntur secisse facinus maximum. iΤ. L. ab uricon. Qui alienis manib. pessimum facinus facere. Cic.de Orato. Scelus eos nefarium facere dicunt.

Facere iratum

Cic.de.Orato.Cum iratum aduersario Iudice sacere uellet. Facere axitium. Plautus in Merca.Ait flagitium & damnum fecisse. Facereshpendia. T. L. ab ur. con. Centuriae quae linearmis stipendia sacerent. Ibad. Qui stipendia pedibus propter paupertatem fecisset.

Facere praelium.

Caesar in com. Paruulis equestribus praeliis ad aquam factis. Facere sacraficium ,.sacra. Cic.in Bruto,Licet aliquid etiam de M.Popilii ingenio suspicari, qui cum consul esset, eodemq; tempore Iacrificium publicum cum lena faceret. Τ.L.ab urbe con.Quidnam tu hospes paras,inquit,incestum sacrificium ut dicunt facere. Ibid. vi sacra publica populo Romano saceret. Ibid.cauius eum sacra priuata facere.

Ibid Illi sacra quaedam in monte Albano, Lauinoq; uobis iacienda tradiderunt.

Ibid. Dedicata est a T.Quintio duum urio sacris iaciendis. Idem de bello Punic. die solemne sacrum in monte faceret. 1 4 Facero

139쪽

, HADRI AN Vs CARDINALI s

Facere es alienum.

Idem ab urbe condita, aes alienum fecisse. , i.

Faceret tamentum. .

Cjcero de Oratore, Ac si tanaua in procinctu testamentum . saceret sine libra atque tabulis. Facere finem. Plautus in Asinaria,Sermoni iam silem face tuo. Teren. in Phormio. Iam finem faciam dicendi mihi , pecea di cum ipse de se finem non iacit. Cicero pro Gn.Planco, Nam istius verbi quo usq; poterat es te inuidia datus est tibi ille,condonatus ille, non facis fi- a

nem,serre non possumus.

Idem in Vermissicile est enim finem sacere pretio, nisi libi-

Ιdem in Rullum is nem feci offerendi mei. Cesar in cona. Finem properandi facit, ' , Ibidem, Neque prius finem sequendi secerunt, quam muro oppidi appropinquauerunt.

I Finem tandem certaminum facerent. . . '

Hircius incona. Maxime uellem, inquit, homines suae petulantiae nimiae,quam libertatis aliquando fidem secissent. Ibidem, Cum iam Caesar existimasset hostes pulsos, deteritosq; finem lacessendi facturos.

Facere fidem . . . .

Cic. in Catilinam. Fidem saceret oratio mea, Idem in L.Pisone. Non facies fide scilicet cit haec disputabis. OIdem de Oratore.Fidei faciendae causa. Ibidem in locis, quos ad fidem orationis faciendam adhiis P

Idem in Horten. Meo autem iudicio ita est maxima in sensi bus ueritas, si & sani sunt, & valentes, & omnia remoue tur,quq obstant & impediuntAtaq; & lumen mutari nolumus , & situs earum rerum quas intuemur ,& interualla, aut contraimus,aut deducimus, multaq; sacimus usq; eo, t dum aspectus ipse fidem faciat sui iudicii. Idem Attico: An misi nutus tuus non faceret fidem.

Eidem, Quod nisi fidem mihi secisset. Idem pro. TAnnio Milone; Nudauit se in sanctissimo teplo. .

A quoniam

140쪽

tiar

uoniam uita talis & ciuis,& uiri fidem non iaciebat. Idem in Catilinam , ut quoniam auribus uestris propter incredibilem magnitudinem sceleris minorem fidem fac

t oratio mea

Idem in Bruto, Credit ijs, quae dicuntur,qui audit oratorem, vera puta assentitur,probat, fidem facit oratio. Facere iussos. Cic. ad Quintum fratrem .Quanta tandem pecunia pender tur,si omnium nomine quicunq; Romae ludos facerent.1 in Attico: Ludos facere absens malebat. Facere scriptum. T.I ab urbe con. Neq; eius accepi nomen, quod scriptum si ceret. tabulam posuisse, iurasse se scrip rum non factu- rum, quam aliquando antea desisse scriptum sacere arguit acer Licinus. Facere dolorem, D luctum. Cicero Attico, Nulla medicina tam facit dolorem, quam quae sanat. T. L. de bello Macedonico,Audita clades,simul pavorem, simul luctum ingentem fecit. Facere ea sera. Cic. Catoni,in Licano iacastra apud Iconium faceret, & subdit: Apud oppidum castra secit. Gq. Pompeius Lucio Domitio: Neq; castra propter anni tem. pus,& militum animos facere pollum. Caesar in comment. Castra facere constituit. Hircius in coment. Ad aquam feci castra. Ibid.Loco excelso secit castra Ibid. Ibi, castra ducentarum legionum secit.

Facere periculum.

Plautus in Cistellaria: Face semel periculum. Teren. in Andria. i scis ergo istuc, nisi periculum feceris. Caesar incon. Vt in aequum locum deicenderent, legionumm

pericula facerent. . . .: Facere comitium. .

Modus est loquendi quo signiscatur contumeliis quem l cessere,& quod inepte dicundi Dicere illi iniuriam. Plautus in Mullel. Sic & praesenti tibi facit conuitium. Idem

SEARCH

MENU NAVIGATION