장음표시 사용
21쪽
ctum illi consuetudini tamdiu attribuit, donec certae rationes contrarium ipsi demonstrant. Suffciat quoque ad desensionem nostrae sententiae, puellam huic periculo se non exposuissh, qui , si hunc morbum ante inita sponsilia explorare potuisset, ab his abstinuisset, quo assumendus iuchne in Decis Matrim. c. I. n. 86. CarpZ. Fur Cons. I. - 176. n. 9. Si vero consummatio sponsaliis accesserit, ob solum metum matrimonium . cohabitationein sacerdotali benedictione plene Persectum non tam facile rescinditur, quia haec res saltem mali exempli esset, nam generandi spem cohabitationem melancholia, quam diu limites non transgreditur, non adimit melancholico , ut ex nullo capite ad disibivendum matrimonium puella de jure proiicare possit. Culus rei exempla extant apud Brunneman in P r. Eces. t. a. c. I . n. 2. ibiaue Strych in not. Ideo concedunt quidem scriptores interdum rescissionem spontaliorum certis ex rationibus , quas tamen ad rescindendum matrimonium pro insufficientibus reputant . Mev. p. 6. ἀ
VIII. Tempore melancholiae disponit anelancholicus adhibitis requisitis juris de suis bonis per testamentum vel codicillum , quod post
mortem effectum producit validum nec quidquam contradicente Zachaeo . I. g. Is qui melancholicum furiosumin mentecaptum comfundit, utrique omnem rationem abnegat , simul erroius in negotiis accusat, & ex illo defectiim prudentiar, quam haec requirit, in applicatione ad testamenti factionem derivat. Quia autem ex nostra sententia, melancholia qua talis intellectum non laedit, nec ad hu- dicanda negotia inhabilem reddit, confusio, terminorum, ex illaco paratione saltem hoc in loco est notanda. De caetero, de termino litem non movebo.
IX. Melancholici testimonium, quod in paroxismo dedit, non est in validum, cum acta, quare deponere debet, antea mente percepit,& tempore depositionis, non obstante morbo , eorum recordatur. inia autem tristitia voluntatem ejus plane supprimit, ut beneficio naturae talem prudentis hominis signa ipso actu det, facile contingeret .etest, ut illa vis hoc in casia , ubi malum non est praesens , vel actumst.itim sequitur, praesentem utilitatem , seposiIa ulteriori comparatio. ne cum furura felicitate, eligat, praeprimis, quia fictio id saltem agit.
t comparationem graduum honorum talorum penes melancholiis cum cxtinguat, Vis naturae vero efficit, ne praesens malum, rectae ra- tioni adversum, in actum deducat, repraesentatio suturi autem roma. Cet
22쪽
net tristitiae subjecchi , qua ad perjurium si revera tale est melanis cholicus facit impellitur interea neque iudex neque adversarius ex hac ratione tanquam habilem testem illum ejiciunt, quia de ejus melancholis e signis externis ipsis nihil constet. Ex eo autem undamento, quod si demens, sicut Tach. d. t. 2 . s. statuit non est repellavdus, quia mel cholia clementis specie non est , scut ex --
X. Furiosi & mentempti e contrario, non nisi tempore intermissionum , si quas habeant, intelligunt aliena o propria facta , multo minus aest ancilla sub ductu rationis, quare ob defectum fundamenti
imputationis nempe Veri consensus v. Paul. f. s. Pompon. ι. o. de R. I. Nec pomalia nec matrimonia ad sectum juris contrahunt etiGajus l. 8. f. despons Paulo. I 6. g. a. F. rit meti. C testamentum, licet avorem piarum causarum concernat, faciunt v Ulpian. . I 3.
et de ossis praes. I. s. e. iis testam fac. olf c testimonium eorum, quod te me intervallorum dedere, est in validum . Ulpian. I. ro. . f. qui re'. fac. s. Et ut ormia paucis Comprehendamus, reis,peetii earum actionum , quas in paroxismo luscepere , habentur pro
mortuis, African. r.et . s. I. rem ratam haher.
XI. ideo per tuo furore di mentecaptione laborantibus non valide aliquid stipulatur, sed eorum curator v. titia. Dig. in Cod de curas. furios nec sponsalia ab iis contrahuntur, si vero furor contractis sponsaliis accesserit, non legitimam ad illa di sibivenda videtur suppeditare excutationem . Gajus ι.ε. fies res Interea scimus . furorem ad cohabitandum mutuumque adjutorium exercendum uliquem inhabilem, reddere, aliosque in ejus locum medius qui socialitatem planeeve tunt, producere , ficut horrenda exempla testes hujus asserti sunt, quare nulla vis obligandi huic legi inesse potest. Fortasse quoque ductus est CarpE J. Ecel. l. a. t. o. d. I 83. hac ratione ad illam opinionem , quando statuit, quod si de supervenientis furoris eum,. medici desperent, illa ratio sit lassiciens ad rescindenda sponsata. Quoumos eo extendim , licet medici pro desperato hunc morbum non instiment , quia corum opiniones eos saepiusin facile fallunt, nec tum extat ratio, quae jubet , ut alter contrahentrum Periculo, ex aliorum
incerta opinione orto , se eX ponat.
XiI. Ad poenam ordinariam, delicto impositam suscipiendam, meis lancholici presse sc dicti ex relaeione scriptorum obligantur v. Heig.
Quo Ilii tr. L 2. a. 38. s. ii Stryck dij. . s. g. 3. quia illi in time
23쪽
. avaris: iracundis comparantur, v Ulpian. Paul. t. I. g. 9. o. I i. t. a. de adu edict. illi affectus nullam praebent mitigandi causam. XIIi. Hanc comparationem autem naturae morbi repugnare, in an . teriori capis susscientci demonstravimus. Nam licci homo, qui extra parox itan his ass)ctibus deditus, eo tempore loco excurationis illos allegare nequeat tamen si triltitia illis se ac sociaverit, mediante fictione voluntas ita lupprimitur, ut illa saltem bellificio naturae intcr- dum aliquo modo libere agere possit is actio magis ex vi naturae quam voluntate videtur aestimanda. Si igitur impulsus affectuum tem. pore paroxiis quis alteri nocumento suerit, ctimnum non ex voluntate sed morbo censentur illatum , quia cum naturae vis ei resistere nequit, in affectibus , quibus homo deditus, se ex crit, quia his a tristitia erigere se voluit , in modo erigendi vero errorem Contra leges, uem delictum appellamus, commisit, in quod voluntas libera, quae eposito morbo imperium supra affectus tenet. v. PuffendorT. deos. Hom. in Cis non consensit Nec trahit nos autoritas Ulpiani& Pauli in contrariam sententiam, cum illi naturam morbi ignorarunt, quod eorum comparatio ostendit. Multo minus his sentcntia ridiculum alicui movere potest , qui cx natura morbi illam examinat, quamvis in contrarias abit partcs Strych. d. l. Nam legum positivarum in eis
rebus, quae negotii natura contrariantur , nulla cst autoritas. Quare ex erroneis Ictorum Romanorum fundamentis haec materia minus recte explicatur. ad obvenientes casus applicatur.
XIV. Triltitia enim melancholicorum, ex motu seminis pecamina si orta, quemadmodum illud movetur, diversis tempotibus diversi. mode hominem cruciat , nunquam vel raro saltes in actus erumpit externos, nec idco judici vel tertio de suppressae voluntatis indicio con .stet, quare ille de actionibus non aliud ferre potest judicium, quam quod cx affectuum indulgentia, quibus poena imposita , sint ortae, est desectus probationis praeternatui is status in caula, quod judex se. cundum legum praescripta sententiam ferat suam , quia propriae conisse ni fidem babere nequit, cum quilibet ad evitandam poenam, pro fatuoin dementi ad hunc actum declararet. XV. Si vero de delinquentis melancholia judici certe constet, non puto, hunc ordinariam poenam melancholico deliquenti impondi epos.le, prae primis, si hic homo sit virtuosus, qui extra paloxismum actiones secundum legum praecepta instituit, lassectus iupprimit, quia tum vita ante acta sufficiens ipsi praebet indicium , tristiam ad hoc factum
24쪽
ctum illum plane abripuisse , quare Mictio ex morbo amictione Doenae absque iussicienti causa non est cumulanda. Ex quibus ure Consultorum commisiam fallaciae causam, ex ignesantia naturae mothi ortam, adnotari potest. XVI. Si melancholicus seipsum occidit, regulariter illud propricidium non est imputandum, cum non affectus, sed moebus ejus causa est.Quanquam enim homo instigante hoc morbo, quamdiu in suis ici mini continetur beneficio naturae ad hoc extremum non dilabitur , tamcnejus augmentum subito ita porcli cresceres, ne vis natura tristitiam ab eo causatam expugnare possit,in tum degenerat inde mentiam quae hominem in illud extremum rapit, quod alii, quibus vera late cauisse, ex affectibus derivant. Quod nobis ex passionibus, seposito mo bo retuliare, posse non videtur. Nam avarus sempiternam optat vitam, in qua pecunia acquisita fruatur, & elcctatur, in uia mors hanc delectionem ipsi adlinit, pro re acci bissima illam reputat. Nec commuis nis opinio, ex qua plerumque avarum desperatio ad illud propricidium impulit, cmonstrat contrarium, quia vita regulariter ab omnibus tanti testimatur , ut illam pro re charissima facile redimant, sicut illud Jobus tanquam humanae natur hominumque passionum accuratus struis lator nobis declaravit, nec videmus alios, uis affectui in majori gradu addictos, propter obventcns insor turrim scripsos interficere. Ex quo demonstratur hanc irregularitatem ex vi morbi originem traxisse Si autem quis imminentem praesentem mortem evitare nequeat, qui leviorem, cum penes illum electio adhuc sit, legit, vel propter cruciatus corporis moric desideravit, adscivit, ille ab imputatione plane non eri exemptus , quia voluntas per repraesentationem durioris
mali saltem est restricta, nec mere passive sese habet. XVII. Et si homo, ex perturbatione animi seipsum intersccii, qui secundum divina humanaque praecepta antea vixerit, de ejus arierna salute non possumus dubitare, quia hoc infortu um absque sua culpa ipsi contigit ideo monitum Eoeb. 8. . E . non recordabor omnis prioris justitiae, si justus, justitia sua se avertit Mabominationem secerit, ad illum non potest applicari, cum ibi culpa supponitur , quM in nostro casu deficit, licet eo videtur inclinare Strycli dig. c. s. g. s. XVIII. Sepultura honesta in locum poenae, cum nullum poena dignum commiserit delictum, ipfi non est dencganda. Et quod scriptores ceremoniarum moderationem suadeant, Strych. d. l. Struv. E. LC. ex. s. g. 8a aliud supponit fundamentum. Breviter et Proprici- dium
25쪽
dium ex animi perturbatione ortum, actionibus invitis, quae omnem
imputationem respuunt , annumeratur.
XlX. Mentecaptoin rurioso in furore commissum delictum in tantum non imputatur, in quantum illud ad poenam respicit quia fund mentum imputationis deficit, quod Romani quoque approbarunt, dum
voluistatem non exitum in criminibus poena esse aflkicndum, statuunt. Marcian. l. I. s. s. Callistrat. l. r . ea cornet de sicear. Penes fibriosum autem non adest delinquendi animus, quia pro absentibus, ignorantibus & mortuis reputantur . Paul. l. a. s. i. de procur idem ι. I 2 s. i. de R. l. Modcstin. I. 2 de L. tarn da Sideam. Hinc non puniauntur propter parricidium, homicidium , injuriam contra principem. Strych diff. c. a. u. Alia tamen quaestio est an damnum , quod aliis suo facto causaverint, curatores ex eorum bonis illis resarcire teneantur quae affirmanda. XX. Delictum empore intermissionum a furiossin mentecaptis susceptum item promissio eo tempore facta, obligat illos tam ad lusicipiendam poenam , quam contum mandum contractum , quia imputationis fundamentum iterum adest . Macer. . q. de δ' Pras. Et fi deinceps furor pristinum occupat locum, poenae executio, fimortis vel corporis sit, tam di est iuspendenda, donec ad sanam rediere mentem . Siryd h. d. e. 3 3 6. XXI. Dubium vero in eo remanet, ex quibusnam signis apparet, an in paroxilmo vel intermissionum tempore propricidium vel aliud delictum sit commissum. Judex in sententia tua regulam illam quod
quilibet censetur sanus, donec furor probatus, tenetur observare ex s. I 2. Ia I . nam si melancholicus unico velut impetu in dementiam a morbo dejicitur, in qua delictum perpetravit , vis naturae autem amo bo eum iterum subito erigit, judici de morbo nihil constat, ideo in judicando ob desectum scientiae sequitur regulam. XXII. Quando assiem ex scriptis vel relatione medicorum de melancholia perpetrantis delictum ipsi sufficicnter constet is ex iis probatio, quod morbus hominem antea in vaserit, Xtet v. Heig. d. l. 2.38. . 38 seqq. CarpE. Ius Eccι. t. a. r. O. d. i83. n. 9. Strych d. s. c. a. s. Si is semper praesumtio est , actiones rationi contrarias ex vi morbi resultasse, Strycli. d. t. o. IO. 1 I. XXIL In eo vero videtur laudatus auto non recae L IR docere νquod duobus testibus melanch iamlcgantibus major fides, quam mi, in pro ea deponentibus, ex hac ratione sit habenda, quia illorum
26쪽
27stimonia iuri communita DaIurae humana magis tonveniunt. Nam lalud minus recte ad actiones, ex natura morti provenientes, authentice declarandas, allegatur. cstimonium autem duo um indicat saltem quod huic actui non interfuerint, nam morbus vim suam in hominem exeriscuerit, de quare aliorum testimonia judici veritatem insinuant. Ideo illorum depositionibus probantur saltem intervalla. XXIV. Si igitur judici constet , hominem antea non sanae mentia signa interdum edidisse, putamus, illum ossicium suum secundum omnes partes recte observasse. Si a poena delicto imposita delinquentem meis F. as nimis lubricum, cum tempus intervallorum ex actionum qualiatate aestimare conatur, & judici eum in finem obseruantiam, an diu quiescere vel mox rectarrere soleat rurar, commendat. Nam subitanea morbi minatio impediimentum ponit judici, quominus omnia accurate ex circumstantiis in hoc casu sicut in aliis dijudicare valeat , quia assii-ctus morbo saltem ejus augmentum sentiti cujus vi in illud extremum
invita voluntliae incidit, quae res aliorum notitiam, licet omnes adhibeant vires, fugit. Hinc Strych. e. 2. I. I hactenus rectet docuit, quod in mentecapto intervalla non prictumantur, exerit ei rhus in acti
nibus contra humanam naturam sulaeptis. Quod autem ille rem judio eis arbitrio in c. 3. g. esse committendam, qui ex circumstantiis de contractu vel alio actu celebrando aut celebrata sententiam feret co scientiae suae consermem censeat, indicium est, autorem in naturam modibi, ob praeiudicium ex jure Romano haustum, non recte penetrasse. XXV. Eadem quoque ratio ab extraordinaria poena ablolvit demen tem delinquentem, licet iterum Heig. d. ι. g. 6 Strych. contrarium asserant, asserium exemplis corroborant. Nam illa tanquam errone facta normam in judicando judici, qui ex natura morbi magis
quam ex praejudicio aliorum rem aestimat, non pol sunt praescribere. Rationes vero allatae de veritate contrariae sententia nobis non erassiadent. Qito enim ex culpa hoc delictum sit ortum, eum. Sta hius putat, repugnat natui ae morbi, per coraequens tanquam pru cipii petitio ulteriorem xigit probationem. Nec ab hac abseluti ne invitari possunt ad malum , quibus ratio, quae judicem ad ah solis
Vendum permovit . notescit, quas hac sementia rei publicae nia, tum insertur damnum.
27쪽
Res corporales ab incorporalibus minus accurate a Ramanis fiunt siparata, uia in quastionibus effectum juris considerantibus, ta formati objectum, constitvisu , qua corpur, ad quod applιcantur, si ponunt.
Regula , quas de diversitate culpa scriptare ex Romanorum hypothesibus commendant, nullam afferunt in raxi, ubi de particulari materia agitur, alicui utilitatem, quia objecti in personarum annexarumque ircumstantia rum judex habere debet rationem, qua re tanqua futura , in mutabilis regulis includi nequit.
III. Genuina iuris publici confiderati Om, applicatio legum Romanorum impedimemum ponit. IV. Norma omninis nostrarum actionum lex naturalis, is ulva divina universali est, quam omnes diθοyiones humana loco fundamenti pupponere vibent. Ecqua ab hoc recedunt, non obligant subditos. U. .cuotiescunque ex natura rei fusique circumstatiis obligati eoηιrahentium repetipotest, non recurrendum ad authenticam legum interpretationem. Quod
assertum in praefatione ulterius demonstrare ab initio proposui. Quia vero alia occurrentia negotia ad prosequendum illud propositum mihi impedimento fuere, quae tantum temporis spatium non reliquerunt, quo primas de hac materia conceptas cogitationes iterum in 1ecundis Curis examinare, vitia, quae sortasse praeter opinionem irrepsere, corrigere potui. Benignam beneva lectoris hac de re promitto censuram is huic materie finem impono.