De capella regis utriusque Siciliæ et aliorum principum liber unus auctore Josepho Carafa c.r

21쪽

LIbrum numeris omnibus absolutum De Capella Regis uiri que Sisibi a D. Josepho Carasa C. R. summa diligentia, labore, & industria et, cubratum , jussu Reverendissimi P. D. Joseph des

PeZeto Praepositi Generalis Congregationis Clericorum Regularium cum attente perlegerim , &cum nihil a Catholica Fide alienum , verum s cras omnes Aulicas caeremonias studiose conquisitas complectatur, quibus juvari respublica litteraria plurimum possit, illum luce publica dignissimum censeo. Datum Romae an. II 69.

22쪽

Praepositus Generatis Clericorum Regularium.

Hoc opus inscriptum De Capelia Regis utriusique

siciliae a R. P. D. Josepho Carasa nostrae Comgregationis Τheologo compositum, & juxta assesetionem Patrum , quibus id commisimus approbatum , ut typis mandetur , quo ad nos 1 pectat, sicultatem concedimus . In quorum fidem praesentes literas manu propria subscripsimus , & Ω-lito sigillo firmavimus. Datum Romae in iudibus S. Sylvestri Μontis Quirinalis die i. Martii 174s. D. Paschalis Destice C. R. Sur.

23쪽

CAPUT I.

DE CAPELLA PALATINA .

AN Primipes Bisita , Iudaei e habuerim domesura cistoria. it. Ree quam antiqua ct usitata apud Christavis. iri. De

Oratario Palatim Imperatorum Orientis. iv. Et Rega Francorum imae sirpis. v. Camuae Meabulum unde desinctum. vi. De Casina Regum GHIM. vir. HIgyaniae. Qu. Angliae . ix. Lumniae. x. Ducum Sisaudiae. xi. De C pella Palatina Panormitana sub Normannis. xii. Mevit.

viii. Aramniis O AUriaris Sicilia Regibus. xiv. De Capella Palatina Neapolitana regnantibus Andegoens 1. XU. Aragoniis. xvL G Auseriacis Neapolitanis Regibat. Hrulianorum plurima instituta , eum Iudaeis Ethnicis e communia suerunt , quin id vitio dari possit ; ut enim optime ajebat Hieronymmus contra Uigilantium exprobrantem cereo rum usum tamquam ab Ethnicis desumptum:

illud fiebat idolis , & idcirco detestandum , hoc

fit Martyribus, & idcirco recipiendum. In harum rerum num mero recensent nonnulli doliaestica oratoria, queis similia Ethnici habuere, ubi eorum Manes, &Dii, & Heroes cole bantur : Lararia dicta, quod Diis Laribus, Sacraria , quod rebus sacris essent consecrata. Haec nedum in privatorum dinmibus , sed & in Imperatoriis AEdibus extitisse, testatur Lampridius scribens de Alexandro Severo , hunc matutinis horis rem divinam secisse in Larario sito, ubi Deorum , & Ηeroum emici servabantur, quibus etiam addidit Abrahami,& Christi

24쪽

simulacra . Suetonius memorat Augusti Imperatoris Sacrarium:& emrrans Liviae cum Tiberio dissidium , resert illam desum- piisse codicillos quosdam e Sacrario Augusti. Sacrarii autem nomine, et ii aliqui opinantur Secretarium denotari, ubi res secretae recondebantur: tamen videtur aliis , idem plane fuisse se Sacrarium cum Larario , locum nempe aedium a profanis ussibus sejunctum, sacris rebus dicatum, ubi imagines Deorum ,δc sacra omnia servabantur. Sunt qui, praeter domestica ora toria, domesticos quoque Sacerdotes iisdem Imperatoribus adscribunt, quos Palatinos Sacerdotes, antiqui Scriptores dixere : & Flamines Augustales, Trajanales, Flaviales autumant dictos, quod in Aula apud hosce Imperatores sacris operarentur . Sacerdotem etiam Palat ualem , qui Palatirae Deae, cujus tutelae commissutia erat Palatium, sacrificabat, arbitrantur si crum suisse Aulae ministrum . Verum enimvero Palatini Sacer

dotes dicebantur , non ab AEdibus Imperatoriis, sed ab ea Vrbis regione, quae mons Palatinus dicta est, ubi & Templum erat Apollinis Palatini: Flamines autem Augustales, Trajanales , Flaviales , non qui in horum aedibus sacra faciebant; sed qui his Imperatoribus, ceu Diis , foedissima adulatione imminlabant . Ad regionem quoque Palatinam spectat Dea Palatua, saerificium Palatuat, Sacerdos Palat ualis: cujus quidena meminit Varro libro sexto de lingua Latina, quo tempore, non dum Caesaris domus, Palatium dici coeperat; cum ab Augusti imperio , qui primus in Palatinam Urbis regionem migravit, domus Imperatoris vocari coepit Palatium. Non ita proinde constat, in Aula Caesarum aliquos suisse a sacris domesticis, quemadmodum constat ibidem Lararia extitisse. Neque id de Judaeorum Regibus compertum est: quamvsi libro quarto Regum, ubi Salomonis familia describitur, inter caeteros Aulae ministros enumerentur Sadoc di Abiathar Sacerdotes, Zabulfilius Nathan Sacerdos & amicus Regis; qui e domesticorum coetu fuisse videntur, uti Ahia Scriba, bosaphat Historiographus, Ahisar Praepositus domus, aliique. At nullibi Seriptura indicat Sacerdotes, qui in Aula Regum sacra facerent, quod minime silentio praneriisset: ibi vero Abiathar Sacerdos dicis tur , quod eo munere olim fungeretur , in cujus locum, Sal

25쪽

s ia

naonis iussu, Sadoc fuerat subrogatus. Uterque non in Aula, sed in Templo sicris operabatur. Quoad Zabul attinet, hunc

non Sacerdotem , sed hi tum Mathan Sacerdotis legendum es se plurimi censent: aliis vero plM ut, Sacerdotis nomine juxta versionem Septuaginta, nonnisi Principem designari. Observat tamen ad hanc rem Turturetus lib. de Sacello Hispano cap. a. Reges quidem Judaeorum non habuisse in Aula domesticum Templum , cum in Republica Iudaica nonnisi unicum esset Templum a Salomone constriletum , neque fis esset alio in loco Deo immolare : attamen Regiam domum Templo propinquam suisse, ut inde Regibus facile est et iter ad Templum. Caeterum i κ o oratoriorum Iudaeis suere Proseuchae & Synagogae, ubi extra Templum, ad preces conveniebant. Hanc vicinitatem Templi, & Aulae comprobat locus , ubi necem subiit Athalia , nempe extra septa Templi, & in porta equorum Regiae domus. Denique cum Salomon , peracta dedicatione Templi, Sacerdotes & Levitas in quasdam classes distributos, statuisset in orbem sacro ministerio vacare S si qui in Aula debuissent sacris operari, eo loci innuisset. IL Apud Christianos domestici oratorii originem adeo antiquam facit Gatticus in egregio libro de his oratoriis nuper

edito , ut ad Apostolorum reserat aetatem, quum domi saepe operacta sunt sacra Mysteria& Lupus scribens in canones Trullanos , ad persequutionum tempora, quum mos erat Christia nis, domi suae Euchariltiam asservare. At saevientibus persequutionibus, et ii certum sit Eucharistiam in privatis domibus celebratam, & asservatam fuissee attamen vix esse potuerunt Christianis domestica oratoria fixa, & solis rebus divinis co secrata , ne se, & sacra sacile Gentilibus proderent. Hinc

Tertullianus monebat uxorem , ne sciret conjux infidelis, quid secreto ante omnem cibum gustaret: & Cyprianus memorat. servatam Eucharistiam in arca. Cum tamen adhuc, diuque post pacatam Ecclesiam, perduraverit usus celebrandae, alter van

26쪽

selius orationis gratia , dummodo non ibi sacra serent , utpote quae in Ecclesiis solis essent peragenda. Et alia Novella tua, quae est 33I ,. noluit ad haec oratoria Presbyteros, Clericoseque ordinari ; sed ex iis, qui jam ordinati erant ad Ecclesias publicas, iussit dei ari aliquos, qui in domesticis oratoriis

sacra ministrarent. Uerum Trullani Patres can. 3I. facultatem

celebrandi sacra, & baptizandi in hisce oratoriis fecere; dummodo tamen adesset consensus Episcopi loci. Deinde Loo sis piens Imperator Novellis A. & I s. cuicumque Sacerdoti liberum secit , in domesticis oratoriis rem divinam facere; afferens jam non optimates tantum , sed & mediocris sortis homines oratoria suis in aedibus habere. Exinde, ut testatur Balsamon in commentariis ad canones Trullanos, non jam Graeci requirebant Episcopi sui consensum; rati implicitum adesse Episcopi consensum, quod in domesticis oratoriis sacra Mysteria agerentur, modo in mappis ab Episcopo consecratis.

Tamque apud ipsos crevit Oratoriorum numerus, ut cum ex

inde negligerentur Parochiales Ecclesiae, Alexis Patriarcha Constitutionem ediderit, quae extat in Iure orientali, ne Magnates ad oratoria sua turbas hominum admitterent, neve

Baptismata & sacra Mysteria ibi administrarentur, nisi festis

diebus. Conjicit doctissimus Thomassinus de Benes. p. l. lib. a. cap. 96. hanc oratoriorum frequentiam apud Graecos derivatam , quod apud eos olim nonnisi unum esset altare, & in uno altari non nisi una Missa eodem die celebraretur. Qua de re . cum ex tanta hominum multitudine plures sacrificio adesse non possent, excitabant sibi oratoria, ubi divinis rebus vacarent. Neque minus obvia occurrunt in occidente. Gregorius Magnus in suis epistolis saepe memorat oratoria, quae suis in domibus Magnates construxerant: & ep. 3. lib. 6. jubet Epist pum Syracusanum sacra facere in aedibus Uenantii Patricii, ut cum eo rediret in gratiam. Concilium Aurelianense IV. sexto saeculo celebratum can. 26. diserte memorat Ecclesias in Magnatum domibus constructas, quae Parochiarum loco erant, &quarum ministerio Clerici serviebant. Sequentibus saeculis,

cum negleetis jam publieis Ecclesiis, domestica oratoria nimium frequentarentur; statuit Carolus M. in suis Capitulari-

27쪽

bus, ut sis non esset ea adire Dominicis, festisque diebus; utque ne ibi sacra Mysteria conficerentur sine Episcopi auictoritate. Eo res venerat saeculo nono, ut in Gallia, nobilis fere quisque, suum apud se Presbyterum , Capellanumve haberet, qui sibi & Mysteria celebraret, & Divina recitaret odietata. Hujus rei testis est Agobardus Lugdunensis in tractatu de privilegiis & jure Sacerdotum, ubi graviter conqueritur, quod

hi doines ici Sacerdotes inhumanis etiam ossiciis inservirent. Eodem saeculo Ticinense Concilium aegre tulit, ob nimiam domesticorum Oratoriorum frequentiam, nobiles personas rarius ad Mesesiam accedere. Et in Germania mos erat apud nobiles viros donandi libertate quemdam e servis suis, eumque Presbyterum instituendi, ut in Oratorio suo divina ministris ret: cuius moris meminit canon Concilii Altheimensis relatus

Cap. Nullas de Servis non ordinandis. Tandem in Neapolitano Regno, domestici Oratorii usum plurimum viguisse, indicat testimonium Flugonis II. Guidardii in Provinciali Synodo

Beneventana anni I 37 . tit. Ia. αμ 8. ubi Permistitur cuia

bet privato babere Oratorium ivatum in domo sua , di ibi orare ; Aut labet communis barum Partium obfersantia : sed multum ea vere deberent sie facientes , ne in eameris suis, aut tuis, ubi tenent, di faciunt Oratoria, quidquam inhonesium,

aut turpe exercerent . In talibus autem satoriis primatremn

fidesium ran debet Mi a celebrari sine auctoritate Episeopi, propter necessitatem di cune fine praejudicio juris Paraehiasis Getesiae; me infestispraecipuis , sed aliti diebus O Me de-

,et continere licentia, quando conceditur a Diaresam.

III. Oratorii Palatini initia, a Constantini Ma ni piissimi Imperatoris Aula, sunt repetenda; quem habuisse in Pselatio Ecclesiam, ubi scripturas meditabatur, & preces Deo sundebat , scribit in ejus vita Eusebius lib. q. c. ι . In Palatio quamdam veluti Delesiam Dei constituit . . . . Praeibat eunctis, qui in Belesiam illam erant adferisti, O saeros adires in manus sumens, oracula a Deo edita attento animo meditabatur , pomae solemnesprerer eum Aulicorum coetu recitabat. Aderant sacri Ministri in ejus Aula: nam Eusebius lib. 4. cap. I 8, testa tur, Diaconos, atque Deo consecratos Ministros, vitae gra

28쪽

vitate , de reliquis virtutibus ornatos totius do nus custodes constituisse. Addit Sozomenus lib. I. cap. 8. or itorium quo que portatile, religiolissimum Principem ad castra deferre si litum; Sacerdotes etiam, qui rem divinam facerent, quos in bellicis expeditionibus volebat comites libi adhaerere.. In Pamlatio extruxit Oratorium , ct Tabernaculum Ecclesia Aguram

exprimens, cum contra hostes Araelio contenderet, secum ei

cumferre consuevit, ad eum finem, ut neque sibi institudine vitam agenti , neque exercitui deesset aede aera, in qua qui dem deberent Deum laudibus efferre, O saera Masuria per

cistere . Nam Sacerdotes Diaconi, qui secundum Ecclesiae institutum isa munera obirent Tabernacutam a duo secuti sunt. Subdit Principis exemplum caeteros imitatos elle mili tes, ita ut quisque Numerus cujusque Legionis, & Tabernaculum habuerit, & Clericos ad sacra munia obeunda. Socrates etiam lib. I. cap. IX. enarrat pugnaturum Constantinum adversus Persias, secum detulisse castrense Oratorium ex variis, pictisque velis consectum, ut in locis desertissimis rei divinae vacaret. Iam tum itaque oratorium Palatinum fuit ad instar Ecclesiae con politum, ubi eiijuslibet ordinis Clerici, Rin celebrandis sacris Mysteriis, & in persolvendis divinis O ficiis, solemni ritu dc servirent. Constamini filios ab ea tanti parentis pietate minime discessisse, testatur ibidem Eusebius lib. q. cap Sa. scribens, quod non tam paternis monitis quam sua sponte inritati praecepta Parentis fiui alacritate an iras rarunt, qui e qui minae Rellionis observantia emper coeulis haberent, oe sanctos Ecclesiae Ritus in ipso Palatio eum universs Domesticis eumdirent . Simile Oratorium habuisse Theodosium juniorem colligitur ex quotidianis pietatis officiis,

quibus ipsium operam dedisse, refert Socrates lib. I. Ηist. cap. sa. PalatiumDumfle instituit , ut a Monaserio non m Iam di repareII., matutino tempore i e una eum Soraribursuisomnos in Dei Iaudem alternis recitare consueverat. Memorat Theophanes Capellam Palatii, ubi Imperator Heraclius cum conjuge sua, corona Imperatoria redimitus est; ubi & nuptiae celebratae suerunt. Antequam Imperatoriam Sedem conscen

deret Iustinianus construxerat in suo Palatio Oratorium D. Petro

29쪽

ito dicatum, cujus ipse meminit in epistola ad Hormisdam Papam, quem exoravit quatenus Reliquiis Sanctorum Aposti lorum tam Nos, quam iasivam eorum hie in domo nostra sub nomine praeit Ioram venerabilium constructam tuebare G H- luminare Iarge dignemini. Hanc Basilicam dictam fuisse Sancti Petri in Hormisda, Scriptores testantur: atque eamdem fbrtasse cum Oratorio Palatino S. Petri, cujus meminit Anastasius in vita Agathonis Papa: ἱ ubr resert Legatos hujus Pontificis susceptos fuisse a Principe in Oraculo S. Petri intra Palatium eruante. Oraculum enim idem significat ac oratorium , seu locum orationi deputatum. Aliud oratorium in Palatio Mauritius Imperator. D. Paulo Apostolo consecravit: quod Constantina Augusta, Sancti Apostoli Reliquiis ditari a Gregorio Papa exoptabat , ut is testatur lib. cp. 3o. Imperiales etiam Aetninae, quibus Palatia distincta iaifitabantur, domestica habuerunt Oratoria . Theophanes enim refert Pulcheriam extruxisse oratorium S. Stephani in Palatio, & in eo collocaset se S. Protoniartyris Reliquias. Idem narrat in Domo Marinae celebratas nuptias Dementiae filiae Phocae Imperatoris cum Prisco Patritio . Cedrenus otiam meminit Palatini oratorii, adan. I9. &m. Theodosii junioris ubi non raro coronabantur Imperatores, eorumque filii. Suum quoque Oratorium domesti eum lubuit Placidia Augusta: cujus altare subvertere ausus est Paulus Pseudo-Patriarcha, ut injuriam irrogaret Apostoli eae Sedi, uti refert Anastasius in vita Martini Papae. Hoc Placidianum oratorium dicitur ab Anastasio Oraculum Auare

Sedis A sicae in domo Placidiae, Legati sedis Apostolicae recipiebantur : inio Vigilius: Pontifex se in Placidiana domo habitasse scribit in epistola ad Ecclesias. Q tidiana pietatis officia, quibus vacabat anter Alexis Imperatoris, indicant, eidem fuisse domesticum Oratorium. De ea namque scribit Anna Comnem neptis, quod noctu diuque, statis ho-tis, divinis per luendis ossiciis, & Liturgiae vacabat. Cum igitur Imperatores S Imperatrices sibi excitarent Oratoria ihine plura suerunt in Aula Constantinopolitana Oratori a Palatina , sicuti plura erant Imperialia Palatia. Fuse de his oratoriis agit Clarissimus Cansius in Constantinopoli Christiana lib. .

30쪽

lib. q. Insigne prae aliis suit, quod in magno Palatio a Theophilo Imperatore constructum resert Continuator Theophanis lib.

cap. 3. Aliud die una Deiparae Phari aedificavit illius successor Michael prope triclinium Palatii, ubi imperialia sponsalia aliquando celebrata narrat lib. Theophanes. Basilium, Macedonem quinque oratoria in Palatio excitasse, eorumque praecipuum oratorium S. Pauli a Mauritio olim aedificatum , seribit in illius vita Porphyrogenitus. Qui idem commemorat Palatina oratoria Deiparae Virgini , S. Petro, S. Clementi, S. Michaeli ab eodelia Balilio consecrata. Leo Sapiens construxit in Aula aedem sacram S. Annae, ut testatur Continuator Theophanis lib. 3.Et Isaacus Comnenus in Palatio extruxit Ee lesiam in honorem S. Theelae , ut refert Anna Comnena lib. 3. Alex. Ab aliis Imperatoribus alias sacras aedes Palatinas excitatas enarrat Cangius in laudato opere: ex quo illud etiam constat, consuetudinem celebrandi in Capellis Imperialibus, usque ad orientalis Imperii interitum perseverasse. Sed de

Ciero Imperatorio, & de Liturpia Palatina in Oriente alibi

dicendum erit.

IU. In Occidente, omnium antiquissima Capella Palatina occurrit in Aula Regum Francorum. Hos primae stirpis R Ies oratorium in Aula habuisse, eonjicit Thomassinus p. I. lib. 2. cap. Io9., ex eo quod Clodovaeus plures in suum consi- .lium adhibuit Episeopos , Clericosque, ut illum monuerat Remigius: & Stephanus Leodientis in vita S. Modoaldi Trevirensis plures e eonsilio Dagoberti II. Episeopos nominat. Uerum , quod a consiliis essent Episeopi Regibus, non inde emergit , quod eisdein essent a sacris domesticis . Sunt tamen alia hujus rei argumenta: siquidem Gregorius Turonensis lita 8. Hist. Franci cap. 6 . meminit Oratorii Guntramni Regis lib. Io. cap. I 8. alterius Oratorii Childeberti Regis, ubi matutinis ossietis interesse consueverat. Mabillonius in libro de Re Diplomatica exhibet nonnulla Placita Theodoriei & Childeberti Regum, ubi mentio fit oratorii Palatini in quo Capella S. Martin i fervabatur. In actis S. Desiderii Episcopi Cadurcensis apud Cointium in ann. Franc. ad an. 6r7. legitur, illius

fratrem, & praeceitarem Rusticum fuisse Abbatem Regii oratorii .