De rebus Hispanicis, Lusitanicis, Aragonicis, Indicis & Aethiopicis. Damiani à Goes, Lusitani, Hieronymi Pauli, Barcinonensis, Hieronymi Blanci, Caesaraugustani, Iacobi Teuij, Lusitani, opera. Quorum seriem, vide lector, pag. sexta. Partim ex manuscr

발행: 1602년

분량: 521페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

361쪽

318 DE BELLO CAMBAICO II.

dissicilioribus usus tempestatibus, ante pomtum apparuit. Navium praesecti, Georgius Vascogon cellus, cui duas ex eo genere naubum Prorex ad littus Cambaicum exploran. dum commiserat, Frilaiscus Almeida, Petrus Lupius Sosa, Antonius Cugna, Diodocus Sil. uius, Diodocus Reinosus,cognomento Soto maior. Quibus appulsis, seu stra se obiiciente hoste, per pseudothyrion siue clancularium ostiolum, quod in minori brachio muri adapertum suit, nullo accepto damno,laeti in adicem cum ingenti om nium gaudio,recipium tur. Post quorum aduentum, militem iubet Masca regnas recenseri. In uesti sunt fermὸ quadringenti quinquaginta, omnes fere ii lustri loco nati, manu strenui. & ad usus bellicos satis commode instructi. Pro copia igitur auxiliorum, plures stationarios singulis locis deputat, omnibusq; quid agendum ibi, quatie ratione excubandum esset, exponit. Post Ferdinandi Castrii aduentum, Mammdius&Sopharus naues instruunt,quibus, nὸ aliud subsidium ad arcem accederet, prohibere nitebantur. Hi aliquot ex nostris commeatum in arcem deportantes, interceperui: nonnullas etiam fugae se mandare coegeruti

Verum huic hostili classi, ingruente iam atq; adeo ingrauescente hyeme, necessarium fuit portus obsidionem relinquere, ut subducta in terram, a procellis tuta esset. Superius d

362쪽

monstratum est, Mamudium Camba iteregem, muro absoluto, turribus vallisque in- st ructo, operis visendi causa in oppidum venisse. De cuius aduentu certior fit Mascaregnas, per captiuum quendam, quem sex milites nostria Ferdinando Caruallo, praesecto illius turris quae in fluuio est, ad hostilia castra exploratum misit, in ipsis aggeribus interceperunt.quare Obaduentum regium ingentia signa laetitiae,bombardarum tonitru, tubarumque clastico edita fuere. Rex autem vigesimaquinta Iunii, mane ante solis orti,

oppidum ingressus est . Qua hora tres iusta magnitudinis testudinesmo fixi super hosti.

um vallum erectas, dubijs oculis utcunque animaduertunt,subterq; eas ingentis formae basiliscos tres, munitiones quoq; ac stςlla quoquo versus ad confligendu, noua ratio ne composita. Quibus vix, dilucescente crepusculo matutino plene cognitis, confestim hostes ad turres diuorum Thoinae, lacobiq;, di ad murum iisdem turribus interiectum, essulissima glandiu iaculatione eontendunt.blasca regnas autem, quum quorsum ij an, mum applicuissent,animaduertisset: ea tum res una & murum, intrinsectis aggeribus Ualidis obuestiri curat, turrique diui Thomae, quam cuniculatim suspicabatur hostem euertere constituisse,transuersis cuniculis, incredibili labore industriaque succurrit, ac ex

363쪽

33o DE BELLO CAMBAICO IL

ipsa turri, hostiu testudines, silisci leotusq; ictibus impetere iussiit. Quae res summum

detrimen tu aduersariis intulit. Veruntamen

ad quinq; die ruin spatium . iaculatione hostium continua, telorumq; asii duitate conctissa

turris Thomaea, tandem finditur, pinnaeque Iacobarae serme omnes mutilatae. Neq; id tamen sine hostium exigua novi. Nam qui turri D.Thomae praeerant, hostium duobus basiliscis deturbatis, tertium in partes frangunt. Nec id rursus absq; nostrorum peric lo factum,quum nullo intermisso tεpore,in ipsam turrim tanta globorum copia deuolueretur, ut ijs qui stuppam ignatam bombardis admouent, nemo prae metu id ad muneris se praesto exhibere auderet. Neque id mirum, quum tanta dexteritate hostes ineu, tabilibus ictibus iacularentur, ut si quem nostrorum ad bombardarum senestras intuerentur, subito quinque sexue globos recta. in illum conijcerent. praeterea tormentum, quod in sublime globos euomit, mortariu, vulgo dicitur)tantae erat magnitudinis, ut

glandes torqueret octonuin ambitu palmorum.Hoc e regione turris D. Ioanis, loco decliui collocauerunt. Huius impulsu&concussione tantus terror a nostris coceptus est,

Vt quoties globus desuper cin arcem irruere inspiceretur, de se quisque actum esse, an, mo praesagiretas enim cuius industria nego-

364쪽

COMMENTARIVS Id ni

cium hoc tractabatur, eius artificii erati vi , nullum unquam iaculum frustra emitteresi sed omnia introrsum in arcem reciderent.

Quo artifices ut ex captiui postea scitum est ictu bombardico a nostris interempto, hostes in demortui locum, alium sufficiunt, docuitis opera idem sperabant sed frustra. Nam

quum arte careret, globi quo in nostros dirigebat, imperitia mittentis, in ipsorum castra corruebant. Quo errore imperitiaque mittentis, ex suis tribus occisis, a mortarij iaculatione in totum supersederunt. Praeter haec omnia hostes duas testudines nouo rursus labore, e regione turris D. Ioannis . quae caeteris angu stior infirmiorque erat, eXcitauerunt, ii qua ad Iacobaram usque, totius belli vires applicare constituerant. Quibus singui is sim gulos basiliscos, ac alias item machinas bellicas accommodat eo numero, quem' necessitas ipsa requirere videbatur. Itaque opere constructo , eodem die acriter vltro citroque proelio dimicatum est. Inter pugnandum , globus ex arce emissus, iuxta pedes regis Mamudij, quendam eius cognatum occidit. Qua re territus rex, Vndecimo

ab aduentu suo die, castra deseruit, ad Ivla dabam regia ciuitate secoferens: inde milite& necessaria exercitui expediturus. Ipse autesius timore, siue alia de causa, postea reuerti

365쪽

ni DE BELLO CAMBAICO IL

tenti.& virtute summa, sianimaq; Prudentia praedito, cuius conlilio&solerti opera tum in rebellica.tum in rebus aliis plurimis viobatur regiam legionem attribuit, & belli na cum Sopharo negocium commisit. Post regis discessum, holhibus adhue kn continua labore perseuerantibus globoru assiduitate,

D.Thomaeloannisq; turres una cum mes. Vrgio euertuntur. Cuius molis ruderibus fossa oppletur.In eo vallo cutias ante membnimus turris undequaque cratibus vimineis

circunsepta, intus oppleta saxis & cespitibus, nonnulli frondeas, alij corbitas Vallares appellant ab hostib.in sublime educitur. Hanc

iuxta arcis fossam ea erigunt magnitudine Saltitudine, ut libere quid intus ageretur,conspicerent. Quamobrem nullibi nostris uidconsistere aut versari licebat.Cui detrimento Mascaregnasut succurreret tum quod obfossae profunditate cuniculis obrepere , suffodereq; eam non poterat; tum etiam quod se Ta rupesque,in quibus illa arcis pars extructa est,impediebant: introrsum ut locus patie batur turriculam ad eam altitudinem rediis cat, qua hostium turrim nostri manualium hombardaru globis commodo impetebant. Inde utranq; turrim nostri qua poterant virtute defendebant. Huic turriculae Antonium PeZannam curatorem esse voluit,qui sua

366쪽

ann ona, suoq; sumptu, quadraginta milites sibi ad eam custodiam attributos alebat.Stationem autem, quam ante i asseruabat, Ioan mi Uerzeano commisit. tempore no pau

ci desiderati, & permulti in arce vulnerati fuere. At hostes, quum se interdiu non satis . utiliter manus operi admoliri viderent, no-l ctu quicquid poterant,exstruebant. Quem eorum successiim Masca regnas, candelabro ad id ingenti accenso, impedieba sicuius splei Hore omnes qui vel vallum aggrediebatur,l vel materiam portabant,cospicui facti, ictbi hus bombardarum patebant. interea loci imi mulusingens,terra,cespite, lapideq; constis patus,in templi atrio excitatur, cui bafiliscit, tutelae alioqui portus destinatum, superim ponunt: cuius iaculatione turris cratea in ta-ι tum quassabatur, ut nemo hostium ad eam 3 accedere amplisis auderet: veruntame quum s ipsoru numerus in dies augeretur, vicit multorum ac integrorum semper recens labor, i paucorum & ex continuo opere exhaustorur exiguitate. Itaq; Vallo ad ipsam arcis fossam, quo per gyrum ab utroq; cornu cingebatur,a absoluto, cuniculis instar musculorum, quos ii palmarum truncis frondibusque argilla per mixtis desuper contegebant, nea flamma V ill rerentur, ad fossae crepidinem pertieniunt,

u Cui operi per sexaginta dies summo studio ii di labore hostes incubuere. Eoque vigesima lal Iunii '

367쪽

sA BELLO CAMBAICO

Iunii finito pro voto,cuniculatim adsessam pertingebant. Inde ex asseribus appesis canalis derivant,quos ne nostri bombardis saxis ue dissiparent,tignis duplicatis corijsque o

textis integunt. Qua contignatione inoffense die noctuque rudera, lapides, dc omnisGluta materies in mediam fossam, turriti. Diuorum Thomae,&Ioannis interiectam. defluebat: idq; ea arte, uti nostri praeteremuertem materiam, neminem ibi conspicei e possent. Quin nemi ij qui fossam ipsam opplebat,

quenqua inferne super neue videre poterat. Intermedijsistis tεporibus, noctii assidue ex stationib. hostiu atroces iniuriae verborum nostros prouocabant, ignauiam illis obiici tes, quiar, si strenui fortesimilites sint conclusi,ransi pecora inter munitionu septat

neatur, idq; ad imperiti imbellis ignaviq; ducis'Na Antonium a Silueyra si eiusmodi militibus tamq: rei mil itaris ecta toga assuetudine bellorum peritis, praefuisset, nunquam passuru fuisse, quin aperto & libero Marte, singulis contra singulos dimicantibus, suam

quenq, virtutem ostendere permisisset. Co-tra, sub hoc duce, superiore arcisoppugnatione nullum egregium specimen a quoquam ipsorum pr*bitum esse:conclusos tantu muroru obicib. quicquid egerint,ex inlid sis dolo Se, non vera virtute,egisse. Quousq; tande imbellem huncducem pateretur Quas Ver horum

368쪽

borum iniurias Masca regnas prudeter dissimulanterq- ferebar iroru militu raritatem,& quorsum hostes rederet, facile cognosces. Attamen ne prorsus responso carerentanea partem,qua Voces audiebantur, missilia omnis generis quocunque euetu dirigi iubebat Erat in im 'arcis velligio posticum secretu,

iussu Diodocii Lupi Sosis iam pridem eo struetiim, ex quo ad fossam latentes aditus aperiebatur,id sub ruderibus tanqua inutile, obrutum Obtectumque iacebat. Hoc nos egniter Masca regnas purgari & res di imperat, foribus postibusq; robustissimis communiens. Inde materiam collapsam, quo poterat silentio, furtim subripiebat:atque ita hostiuper totas nodies continuam laborem, sola diurna opera frustrabatur. Qui cum in insesam respicere nec possent,nec auderent, bolide per canalem demissa, cumulum explorabant, cuius eminentior pars serme iam ad canalis ora peruenerat.Hoc cumuli fastigiu, summa diligetia, ne corrueret, Masca regnas prouidebat, ne furtum suum palam fieret, uti hostes eo labore impediti, nullas alias ra . tiones oppugnandi tetarent,tantum astu conatus ipsorum eludens, rudera ex tumuli ba- se suffurabatur. Quae quum multorum sit dio & labore agerentur, assiduitate ab spor

ladi fodiendique,fieri no potuit, quin ipsius cumuli fastigium sensimcollaberetur. Ob id

factums

369쪽

factum,quum ab hostib. bolis postea demistsi esset,& funis quo appendebatur, latius solito sese distenderet: animaduerterunt se t dem misere frustrari. Qua re attoniti, cumulum oculis somni periculo posthabitob contemplari constituunt Ibi nostros in ipsa focsa occupatos viden visosq; protinus telis desuper incessunt. Vbi inter alios Antonius Fraerius legatus,taculis confossus, occubuit. Acerrime igitur utrinque,donec nox superueniens conssictum dirimeret, ad fossam di. micatum est.Senescente sub tenebras pugna, secundum posticum Mastaregnas lapideum musculum usque ad rudera per noctem producit,quem trabibus asseribusq; desuper impositis, terraq; accumulatis ea ratione firmauit,ut tuto reliquam in fossa materiam inde aveherent. Itaq; unius noctis in stanti opera, laboreq; continuo, munitione illa absoluta,

quum mane ab hostium excubitoribus ce neretur, rei novitate turbati, ad Sopharum concurrunt, remq; ei omnem aperiunt. Ille stupefactus,nost rorum que pertinacia sol editiaque admirabiliter attonitus,se ςum omni celeritate ad stationes proripit. Ibim, ut rem oculis cotemplaretur, capite ut postea com- η pertum est super manum dexteram reclina- lto,extra murum gutture tenus emicuit. Stu.

pefactus deindὸ,&desperatione aeger,sulque immemor, dum longius quam sibi expedie-

370쪽

ὸ COMMENTARI US D n

bar,deliberabundus subiistit, bobardae glo Dus sorte fortuna ex arce demissus ipsius manum integram una cu sincipite raptim abstulit, ipse vero subito ex vallo mortuus concidit. Cuius mors, uti suis funebris deca. lamitosa, sic nostris perquam optabilis fuit. Erat enim Sopharus ut si quis alius) prudens, sagax,cautus, vafer,rerum gerendarum peritisti mus, militaribus vero strata gematis nemini suo tempore cedens. His naturae dotibus , infestissimum in nos odium coniunxerat, viresq; suasquotidie augebax,quu eum intelligerent vero animo, deserta religione

Christiana, ad Mahumetum defecisse. Nec dubiunt quin si diuturnior ei vita contigisset, nobis victoriam difficiliorem impedixioremque secisset.

SEARCH

MENU NAVIGATION