De rebus Hispanicis, Lusitanicis, Aragonicis, Indicis & Aethiopicis. Damiani à Goes, Lusitani, Hieronymi Pauli, Barcinonensis, Hieronymi Blanci, Caesaraugustani, Iacobi Teuij, Lusitani, opera. Quorum seriem, vide lector, pag. sexta. Partim ex manuscr

발행: 1602년

분량: 521페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

391쪽

313 DE BELLO CAMBAICO IL

omnium unica naue Antonius MoniEius&Gratianus Rodericus Tabora, Dieserri pose tum ingrediutur. A quibus,de pro pediem assuturo subsidio magno,cu gaudio factus ce lior Masta regnas, protinus eandem ipsam navim Aluaro Caffrio obuia re infit, in qua

paulo post ad portu Ludovicus Μellus Με-

doeta applicuit,quem Eduardus MenesiusPere ira, Comitis Feriensis filius, iuuenis impiger ac strenuus subsequutus est. Post quoruaccessum ad turrim D.Thomae cuius potior

pars, Vt demonstrauimus, corruerat acriter

bello dimicariim est. Sed prqualentes hostes, Ioco potiti sunt. Quamobrem insensus insca regnas, per omnia discrimina insequentidie hostium vires ad eundem Iocum tentare fortioriq; manu inuadere proponit. itaq; Ω- lectis militibus de improuiso impetum tecit.

Deturbati igitur hostes, sauciique nonnulli, inter sugiendum classico suis signum ded

re. Quo audito, protinus ex castris&ex oppido totus exercitus concurrit. Ac quamuis

pluuia & imbribus subito ingruentibus, impedirentur: hastis tamen, gladiis, sagittisque dimicatu est, propemodum advesperat quo tempore quum se nimbi remisissent,ad bombardas & ignea materia itum est. Si trobuque clade copiose illata & accepta, quit sept. ferme horis pugnatum esset,nostri tande locum recuperanti Per id teporis, duae celoces ppin

392쪽

COMMENTARIVS III. 319

j appulerunt. ducibus Ioane Athaidio, &Fra-l cisico Guillermo. Hostes porro post hanc re t Pulsam, igne deinceps per sulcos cunicularest immisso, i nurum, qui turri AntonijPeZann

coli suus erat, funditus euertunt. Ccitra Maia

Caregnas omni opere sinens, in hostes cameli iacula effundit, alterumq: statim firmiorε murum intrinsecus excitauit, etiam ipse hu- 'meris lapides materiamq; comportas. id hostes animaduertentes, e regione & ipsi alium Erit rUunt,quo nostris ad se accessum inhibebant. Hoc dieRodericus Ferdinandus Chau-liensis municipij quaestor, cum viginti militibus naui minore longa portum tenuit, &inde alij atq; alij duces singulis diebus aduen

tabant. Hostes intere super illam turris partem qua occupabant trulicatim parietes c Dp struunt, ac inde assidue in nostros tela conij- ciebant. Dum in his angust ijs adhuc Lusitanorum fortunae veri arctur,vigesima octaua Augusti Alvarus Castrius &Fraciscus Men sius,cu potiore clanis manu portu ceperunt. Numerus nauium haetenus appuliarum, Vioginti quinque. Quae quum minores pleraeq; essent, non plures quam qoo. milites aduexerunt. Reliquae cotrariis Ventis agitatae Ba-Zainum coactae sunt repetere. Sed poste se- cudiores tempestates nactae. mense Sept ebri, ad Diensem portum, S illae quoq; applicuε-

393쪽

366 DE BELLO CAMBAICO II.

hostes ex D. Thomae turri rudera & collapsam materiam eximendi nullum fitiem se .cerent, leo ille bombardicus deorsum ceci. dit, &bassiliscus lanesiuspensus in ruderum mole subsedit. Quare milites qui postremo

venerant, tenui adhuc illarum rerum expe- rientia. aut potius temeritate adacti, id non ferentes,imprudenter nouas res moliri incipiunt, iactantes ubi tanta murorum strages lextaret, tamque patentes Viae ad arcem in uvdendam capiendamque hostibus p bitae essent certis rationibus duci sese, ut crederent, hostium vim non in milite, sed in bombarradarum iaculationibus solummodo consti tisse:ducisq; nostri timore potius quam prudentia effetium, ut quum liceret hostem id suis castris vincere. ipsi ultro hostium obsi- ldione teneamur .Hisce verbis, debacchantes, non pauca item alia iactitabant, quae imperiota multitudo,stu rore agitata, evomere cosiue uit. Qua factione reliquos, quia primordia belli, mira obedientia eousque imperata fecerant in suam sententiam colaminatos pertraxerunt. Ad id, leonis&basilisciam iuio, cumulum irarum ad ijciebat. Quamobrem congregati. unanimiter Masca regna mado- lriuntur: ab eo incredibili tumultu ferocit teque, erumpendi facultatem, castraq inuadendi copiam sibi postulare: Nulla iam re obsidionem,qdam ipsorum ignauia, perdurare

394쪽

COMMENTARIVS III.

rare: vile hostium vulgus, oditi sis ia m ducibus &selecta omni iuuentute, ad primam e-Tuptionem profugiturum. His inconditis clamorib.quatenti, fieri potuit sedatis, quanta maxima valuit ratione prudens imperator ostendit, quanta clade sibi cognita esset hostium pertinacia & potentia, quam se pro militum raritate, nec vincere, nec sustinere posse, satis exploratum haberet. Quare ad castra potestate eundi nunqua se illis sponte sua facturum, nec praeterea consilium datu runa, quCd omnibus poste, perniciosium foret: orare, Ut in tanto rerum discrimine, pru . dentius quam audacius bellum tractarent. Alias per audaciam minus peccaturos: nunc vel minimum errorem, Indiae imperio perniciosissimum sore. Nam quod rebantur, vile illic vulgus ac gregarium obsidioni incubare, & multo minores quam pro fama. copias esse: in eo ipsos magnopere falli. Quin potius adesse ibi totius imperi j Cambaici vires. Quod si spreta militari disciplina, iniussu

imperatoris, eruptionem facere molirentur, seminime gentium eos in tanta V cordia subsequuturum. Sin quod melius recti usque,& quod ipsis, ut sortibus N prudentibus viris potissimum conueniat ducis imperium conssiliumq; respicerent se inprimis authorem esse,ut eousque expectetur, donec hostium quempiam interciperent,a quo hO

395쪽

stilis exercitus magnitudinem Vires scant.Interim verδ alijs atq; aliis, quas quoqtidie expectabant, nauib. in portum appello. tibus, sortiore postmodum manu hostes aggressuros. Quamobre iterum atque iterum mnes oratos velle, vi suismonsitis obtepera rent, quibus nihil,nis quod rectu sanctum quac omnibus salutare esset,precipiebatur.Heoncione utcunque permotis pacatisq; militibus, ut cum Aluaro Castrio &Franeisco Μenesio, de negocio conferret, se ad suas amdes cotulit. Ea deliberatio quum inter ipsos versaretur. sorte hostes in basiliscu, quem suspensum in parietinis relicitum fuisse demo strauimus,ancorariu QM inijcies, ut in subintime attraher&.Tuvem milites quu id animaduertissent,per occasionem acceptae in oculis inhuriae, ad Masca regna cocurrui: Indignarem, sic se ab hostib. ludibrio haberi, quum cotam, in ostiniumque oculis, talia auderet tentare. Itaque aestuantes, dissono clamore aedes complent,potestatemque castra aggrediendi, omni ferocitate pertinaciaq; postiu-lat Inter quos quidam seditiosius,qpar erat: Patiemur ne, inquit, amplius tali parere ducit No n ne honestius lutW cuipiam temne rabimus statu quam huic socordi'Cui Masca regnas tam prudenter,quam ironice, Foditasie,inquit,6 miles,ltatui lutea ob inertiam imbecillitatemque haberi deb eo, ac p r O pe' modum

396쪽

COMMENTARIVS III. 363

m dum me talem agnosco. Sed illud etiam scio, te in hoc temerario praelio. quod tantopere inire cupis, omnium primum in ar cem refugiturum. Nec vaticinium sesellit. Nam sero cuius ille, primus omnium fugam cepit. Hoc tumultu Mascare gnas commotuS,& quod neminem omnium in suam semen' - - tiain descendere videret, cessat bacchantium furori, ne seditionem etiam intus concita re videretur. I re igitur ad arma iubet, centum militibus ad arcis praesidium relictis. Pri mam aciem Aluaro Castrio,alteram Franci.

sco Meneso ducendam tradit. Ipse ilicet inuitus cum reliquis copijs subsequutus e gitur correptis celeriter armis, &habita breui concione, peractisq; sacris, erumpunt, aggeres transiliunt,inde superatis munitionibus,

excubitoribusq; de stationibus depulsis, in

castra prouolant. Hostes vero, cognita eru- ptione, sublato clamore, signoq; dato, in no- , stros protinus inuehuntur: siqvuli Ostiu Vim sustinereno valerent, ea de qua Venerat, re tro abeunt, summa & in codita trepidatione.

Itaq; insequetibus hostibus,centu circiter de nostris desiderati sunt, inter quos noti equites Lusitani,Franciscus Menelius Franciscus Almcida Lupus Sosa,Rodericus Ferdinadus Chauliensis municipii quaestor, Franciscus Guillermus, Nonius Peretra. Eduardus M e-nesius Peretra, Feriensis comitis filius. Qui

397쪽

364 DE BELLO CAMBAICO IL

omnes fortiter pugnando,ol petiuerunt. D. quem dixi, Fe rien sis coni itis filius, hostium impetum postremus serens. saucius grauiter, nec loco tamen cedens, indolem suam, clarissimorumq; nataliumdecus.egri giet osten ' dit, summumque virtutis suae testimonium reportauit Nam caeteris fugam ignominiosam exprobrans, eos omni rationereuocare

nitebatur Voce inagna inclamans: Subsistite commilitones, & pectus frontemque in hostem obuertiter neque tam probrose fugiatis,qui paulo ante erum pendi facultatem perseditionem extorsistis. Testor vestram fmgam, Sistam Lusitanicae gloriae maculam, me aut hic in vestigio moriturum, aut diIDpsis omnibus. non nisi ultimum rediturum.

Quod & ipsum facto praestitit, nam dictorufidem. morte ibidem fortissime excepta, adimpleuit.Fugientium pars statim in ipso cer.

tamine interijt pars vulnerum vi postea e tincta est. Histatis malis circumuentusmascaregnas,quatenusetempus ferebat,dispersorum fuga reprimere conabatur,vtVna coli , cti, cedentiq; acie, minore iactura sese inar cem reciperent.Sed quos timor agebat, irtus aggregare non poterat. Nam singuli suae quisque saluti consulentes. nullo seruat o dine, fusi dispersique ad stationes recurre. hant. Alvarus vero Castrius maceriem in redeundo conscendere adnitens, funditore in

398쪽

COMMENTARIVs III.

Ih eapite grauiter ictus, subito retrorsum in Praeceps ab ijt. Quod Mascaregnas animaduertens,protidus cadenti succurrit,& ex ho-Ωium manibus ereptum, in arcem comportari curauit. Eo in loco,dum Aluaro Castrio subuenitur,iuxta Masca regnam, bombardae manualis iaculo Franciscus Almeida, cuius superius meminimus,traiectus occubuit. Itaque hisce acceptis damnis, in arcem redire Masca regnas compellitur. Haec Calendis Septembribus acciderunt. Porro casus hic ta n- tum terrorem nostris iniecit, ut deinde hostibus inuadentibus, quod singulis quibusq;

dieb. fiebat,ad muros accedere formidarenti Quem istorum timorem vix ducis sortitudo animique praesentia imminuere valuit. Hostes contra, victoria hac clati, maiores spiritus concepere. Quapropter acriori pervicacia arcem euertere connisi, turrim illam quq superioribus temporibus sub Antonio a Sy l-ueyra, in Rhomarorum siueThracum oppugnatione proscissa fuerat, rectis cuniculis deiecerunt, ac turrim etiam nouam, quae supra decumanam Veterem portam constructa erat. Potiorem quoque muri partem demollinur. Ad haec, muro,qui turribus Uiuorum Ioannis Thomaeque intersitus erat, super Mio: luas bombardas supra ponunt, quarum iaculationibus nostri intus per arcis plateas

versare prohibebantur. Praeteria basilisco

399쪽

3M DE BELLO CAMBAICO IL

acleone ex Thomaea turri deductis, statio. nem Iin ipsius turris fronte constituunt, atq; inde bobarda ac duabus machinis adductis, domorum tecta miris modis conquassabant Mascaregnas vero quum his difficultatibus Premeretur, hombardis tormentisq: belli.

cis ad necessaria loca dispolitis, hostium vio,

lentiam, quatenus fieri poterat, reprimere meditabatur. Quare e regione expugnatae turris D Thomae, noua turrim excitauit, ex

qua S maior arcis pars protegebatur, S lio, si es ita cohibiti sunt, ut neque e Xtra murum caput efferre, neq; in arcem iacula emittere, iiiii cum summo periculo, ulterius posient. Interea iεporis luper fluuium ad Rhomoeo. rum oppidum usque, potem hostes deduxerunt, opus admirabile,contra aquarum rapi dissimos accessus & recessus, per quem ex in sula in continentem plaustra vehieulis impositis, ac totus exercitus ad necessaria de . portanda inuehendaq; commeabant. Dum haec ad Dium agebantur, mense Septembri mincius Goam ad Pro regem dese

tur de Ferdinandi Castrij siui si ij morte. &clade illa, quae ad decimum Augusti ignis vi obtigerat, quam sub fine secudi Comentarij

retulimus. Quo nuncio etsi dolore cruciareis tur, ne tamen mi litum animos segniores silo

luctu redderet, ad Diensem expeditionem.

400쪽

COMMENTARIVS III.

l sidiaque ferenda, simulata animi alacritate, festiuis purpureisque vestibus indutus, ct i uitatem lustrauit, omnibusque palam i l status est, se non tam grauiter serre interi tum fit ij, quam magni facere, quod honesta morte θignaque suis natalibus occubuisset: - Verum magno staturum hollibus fortissimi adolescentis iunus, & oppugnatam Dium,

inter minas iactitabat. Itaque protinus Aluarum Cugna cum celoce emittat, cui diplomate ad id dato, colligendi omnes nostras naues,quae per littus indicum dispersae vagabantur, potestatem fecit, imperatque, quot quot eo mense aggregasset, ilico Dium secum abduceret. is itaque quinque celoci- bus cum mediocri hominum manu sub ipsius mensis sinem. in portum Diensem recipitur. Acuius aduentu, militum delectu habito, mille ducetorum copiam numerus excedebat. Per hunc scripsit Pro rex ad tria sca- regnam, ne ante eius aduentum, quenquam extra arcis moenia amplius cum hostib. confligere pateretur. Pol ea dimisso Goa Aluaro Cugna per summa sestinatione quadringenti milites quinque nauibus imponuntur, inter quos aliquot architecti & latomi suere. Ij variis usi tempestatibus, Diensia aui uaria intra paucos dies tenuerunt. Bello itaq ; promiscuis cladibus saeuiente , nostri aliquot

hostium naues,qui ex sinu Arabico in Cam- baiam

SEARCH

MENU NAVIGATION