장음표시 사용
481쪽
occasum solis se recipiunt,circiter mille sivo. rum amisiis: quorum magna pars in primo congressu ceciderat. Haec pugna omnem spem hostibus ademit,arcis per vim capieri dar, tamquam pro certo haberent, nostr auxilia non procul abesse, tormenta omnia
collisunt, certi discedere, si subsidia ad n
stros in tempore venis ent. Obsidio tame in. terim continuata: & cum iam rumor de ad uentu praetoris paulatim evanesceret, ad c niculos extruendos, ne quid intentatum ro-li' querent conuersi Interea in arcem ad ultitimum malorum ventum erat, soris bello; intus fame grassante:ad latamq; reru omniuventu erat inopia, ut seu mentum quadragies multiplicato precio vaeniret, gallina decem aureis vepderetur:nec tanto proposito pre. cio inueniretur tame qui vεderet: nisi si quis suo sevictu necessario defraudans, sauci, aut morbo laborantibus id daret. & qui accepe in rant non emptum, sed donatum interpret*bantur. Iam murium seliumque carne passim vescebantur. quidquid herbarum aut radicuusquam erat, ii ne discrimine in victus usum gonuersum. His malis patientia militum vum:&qui ad eum diem tam obedienter imis perata fecerant saepe de erumpendo conli lia inierunt:& iam vitae si te proiecta, dii aliquid virium ad pugnam luperesset, in hostivis
potissimum castris morerctur. Verti M a se
482쪽
renna varie animos tractando, eos consolabatur, nunc spe auxilij propinqui, nunc hostium confestione, qui desperata victoria, de fuga quotidie cogitarent: neq; se in mora
futurum, quo minus cum ei Serumperet, nisi morte eorum arcem,& Una cu arce quicquid
in India praesidiorii Lusitani tenerent, prodivideret. Accestit his malis illa difficultis: quod put uis bombard icus deficere coeperat. adeoque parce suppetebat unde fieretivi vix in singulos dies parari posset quantum Vrit tormeto sufficeret: & amphorae igni sulphus eci in hostcs mittedo comminutae erat: neq;
ollat supererant aut usui domestico. ut pulueri excoquendo In hiic usum, blascarena excogitatum. vi bini imbrices coponeretur, suppletis bitumine comissuris. ita paululum pulueris in usum quotidianum coficiebatur. Interea hostes dies noctesq; in cuniculis excavandis cotinuabar, quos in turrim. D. Ioa. direxei at: quod ea infirmissima omni u esset.& ad id maxime opportuna. Erat n. sita partim super rupe:&partim in Vetere ista, quae arce ambiebat, cit ei praeerat Ant. Sylveira. Emanuel Sousa qui illi successit, turres deiectas a fundamentis, firmiores qua antea instaurauit: foliaque latiori inclusit. cum ad
Ioannis turrim Ventum est, caetera Vt erant, reliquit. veteris tantum fossae partem nouatuclusit. Id cum da ostes animaduerti sient.
483쪽
omnes Ilios conatus eo verteruntiad murum
propinquum opera admouent: sub quibus tecti quanto maximo possint sonitu imam eius partem demoliuntur: alij cum ingeti fragore saxa in fossas conijciunt: omnia de in .dustria strepitu ac tumultu complentur, ne a nostris cuniculum molientes prisentiri posisent. Ita continuato per aliquot dies opere, ad transuersum cuniculum peruentum est. quam nostri id ipsum, quod euenit, Verixi, multo ante perfoderanti Ligneos etiam equos, aliasque complures machinas ad eam turrem opponunt:&quam proxime possunt ad muros admouent Nostri interea boba dis machinas disturbat: dolium puluere suuphurpo plenum ad exitum cuniculi, ubi cum tran suerso committebatur, ut igne ac sum ohostes eo ingressos exanimarent, obijciunt. Eisdem diebus, quibus haec ad turrim gerebantur, GuZarates quidam ex eo genere calonum, qui seiruilem in morem uerberibus ac suppliciis materiam in fossas ferre cogebantur,propius ad murum accessit, vel ut vitae taedio morti se ultro obiiciens. is cum a milite inuitatus ut ascenderet, facile an nui sui, acceptus in arcem ad Mascarennam ducitur quis esset,&cur transfugilset, cum respondisset: de consilijs hostium ecquid sciret rogatus, fabulam ad quam agendam missusvrat, intrepidk ordit*r: I fgem Patanae cymo magnis
484쪽
magnis equitum ac peditum copiis in Cam- baiam descendere t hoc biduo Moiateca. nem 2 rege missum in castra venisse, literasque ad Rumicanem attulisse, quibus iubebatur obsidione soluta , cum omni ex φercitu ad regnum tuendum venire:iam cur rus ac iumenta tormentis auehendis comparari. Rumicane antequa discederet , diem stituisse , quo die. D. 1 o. turrim toto exercitu admoto aggredi decreuisset et a qua si per vim repulsus esset, sine mora castra moturum. Multa erant quae indicis orationem confirmarent: Veteres regum Cambaiae, EcPatanae inimicitiae: & tormenta superioribus diebus, incertum qua de causa, amOta: & lentior solito oppugnatio, velut ad ultimi conflictus euentum se praeparantibus:& loci, qui petebatur, infirmitas. Et quod de Moia tecanis aduentu indicauerat, verum erat : id tamen nostros caesauerat, militum quatuordecim millia cum eo Vna venisse. Nostri igitur in eiusldiei discrimen neque enim longe aberat Falacrius qua ad ulla Vnqua certamen se praeparabant: quod pro certo putarent. eo die aut honesta morte,aut victoria, malis praesentibus & imminenti b. se liberatum iri. 1n id ergo tempus intenti. se ad dimicationem parat: cuius potestatem toties a praffecto sibi negatam , hostis iam iam iacturus esset. Eo tempore Fernandus
485쪽
nandus Castrus cum febri vehementer laboraret,nec admonitionibus, nec precibus, nec
auctoritate cuiusquam retineri potuit, quominus partem periculi in se capesceret: neq; serendum existimabat,ut qui periculis alio- rum toties subuenerat, locum sibi propriὸ commissum in extremo discrimine desereret. Itaque animi viribus, corporis infirmitatem dissimulans, suorum animos ad pericula subeunda hortando , praeparat: rerum praeclare gest arum a maioribus in India &Africa commemoratione accendit: parua saepe manu hostium numerosos exercitus fusos ac fugatos; oppida capta: Vnuqueq; pra sentium sui priuatim decoris, ac rerum per, tot menses, quibus obsessi fuerunt,gestarum admonet: neminem esse omnium, qui no eo tempore decem aut plures hostiuna occiderit:esse n on nul l os,qui totas ase collo ries exo. tinctas merito gloriari possint: , Diuinum Vero praesidium cum Lusitanis in omnibus bellis semper adsuerit, in hoc non defuturii, quo nullum unquam iustior ibns de causis sit susceptum: quaecunque humano consilio
prouideri possent,ea praefecti sapientia ac diligentia prouisa: itaque in hoc praelioi quod
ultimum futurum essetinum quem superioribus diebus animu pristitissent, praestaret debere. semperq; illud secum cogitent, f0rtissimum quemq; tutissimum esse. l js ille adhortatio.
486쪽
s ortationibus, animos suorum sponte paratos,in expectationem conflictus erexerat.
Et iam decimus A ugusti dies aderat, quem maiores nostri Diuo Laurentio consceraue 'rant: hostesque praelio destinarunt. Iam si na ex oppido efferri coepta: maioresque, qua ad eum diem visae fuerant, in armis copiae productae: & nostri stationibus per murum dispositis, ad impetum eorum excipiendum stabant parati: cum Indi ubi primum in itra teli iactum venerunt,velut subito terro re perculsi retrocedunt: ac iterum statim velut turpis fugae puderet, renouato impetu
incurrunt: ac denuo eadem timoris simu latione, qua antea suerant usi, retro abeunt.
Mascarenna pro certo habens id fraude a-gi,ad Ferdi. Castrum mittit, qui admoneat: ut cum iis in tutiorem Iocum se recipiat: paucos in speciem tantum pro muris relin queret: non dubium esse, quin hostis ignem cuniculis admoturus esset. Vix perlato nun tio, impetu longe maiore quam antea illa. ti, statim se trepide recipiunt. Hec simulatio eo pertinebat, Vt ad turrim tuendam quam plurimos nostrorum contraherent. Id, cum iam abunde fecisse viderentur : procul intentis in eam oculis, doli euetum expectant. Interea e turri Ramosa mapnam i
gnis vim quidam coniecit: qui per semitam puluere sulphureo constratam, repente in Ff a Veterem
487쪽
veterem fossam, ac per eam in cuniculos pulti uere sulphureo nitroq; plenos cucurrit et ac statim incendio late susto,cum spiritus in angusto loco inclusus es redi niteretu,rturrim fundamentis conuellit:ac partem eam, quae ad fossam pertinebat,tanta vi sustuli ac rur sum libero coelo evanescens dimisit: ut non modo corpora hominum , sed saxa ingentia ruina ipsa collisa & comminuta sitnt. Altera pars quae in rupe stabat minore impetu, sed nihilo minore pernicie militum corruit: fragmenta enim saxorum passim Volantia, si quos non penitus obtriuerant, cruribus aut brachiis fractis trucato in miserabilem morε
corpore, semianimos inter ruinas pro It rau rant. Quida maiore vi in altum elati, quantupene oculi acies sequi poterat, suo pondere
cadentes contriti sunt: nonnulli velut tormento missi in aciem hostium proiecti sunt:
quorum morte non contenti homines crudelissimi. in deformia ac trunca cadauerasaeuiebant. Viginti quinque praeter suam& aliorum sipem incolumes euaserunt, equibus tres post perierunt. Caeteri ad nonaginta quinq; maiori ex parte nobiles clarisq; orti maioribus, vario mortis genere peri runt. in his Fernandus Castrus duodeuiginti annos natus: cuius in ea adhuc aetate tanta
fuit prudentia, &consilij maturitas: Vt ea Pars arcis unde potissimum ab hoste timebatur
488쪽
batur periculum , ei commissa siti toto-ique obsidionis tempore ita se gessit, ut nullum in eo magni imperatoris munus desideraretur e magnumque sui desiderium apud omnes reliquit:quippe in cuius ingenio, si maturuisset, magnum rei Lusitanicae prae sidium esse positum credebant. Horum om-ntu corpora postea requisita, ac per noctem a mulieribus sepulta. Huius turris ruina
nam a fundamentis usque sublata erat) latὸ viam hostibus in arcem patefecitmeque illi, Occasioni tantae rei defuerunt, iam pridem in eam spem instructi ac parati. Ex iis qui
ea lamitatem eam euaserunt, quatuor Lusitani venientium hostium impetum exceperunt. caeteri enim aut corporibus vulneratis erant inutiles, aut animis a tonitis nondum sui compotes erant. Mascarenna cum octo
militibus in subsidium venit, Sacerdote Christi Crucifixi imaginem seu vexillum
praeserente: ac nunc linguis's, nunc uniuersos magno clamore ad pugnam hortante, eius auspicijs pugnarent, qui ut omnibus vitam daret, Unus mori voluit cuius ductu nec de victoria esse desperandum. nec mortem timendam:eo itaque animo cerrarent, Vt qui superessent certamini wad praeclaram te Victoriam reseruatos putarent: qui caderent.
aditum tibi ad immortalitatem per mortem factum crederent. Haec aliaque pro loco ae
489쪽
tempore clamitans, accurrentib. Vndiq;, qui . prope erant, pauci aduersus tantam multitudinem hostium pugnam aliquandiu susti
nuerunt. Caeteri ex lapidibus ac materia tu ris prostratae, murum in ruinis ducere incupiunt, ac terra iniecta velut aggerem solida. sre: ac praeter omnium expectationem ante noctem opus consectum est , omnibus in id unum conuersis: quod reliquam spem si Iutis in eo positam viderent, si hunc aditum obstruxi sient. praelium nox diremit: hostes in castra reuersi magna omnium indignatione, quod ia via in arce patefacta,tanta exercitus cui quatuordecim millia reccutium militum triduo ante accessissent tam paucos homines omnibus malis, quae fert bellum conis sectos, loco depellere nequiuerint. In hoc congressu ex Indico exercitu plus minus trecenti occisi divulnerati octingenti. aliquot enostris inter muniendu ceciderat: In quibus Ioannes Chirurgus egregius: cuius mortem consipectiorem fecit Isabelis Macterae Vx ris constantia. Ea erat florente adhuc aetate mater ex eo quatuor liberorum : ac summa cocordiacum viro ad eum usq; die vixerat: cuius mortis cum spectatrix adestet, no modo non lachrymis&luctui se dedit, sed mulieres se consolantes castigabat, di ad opus secum ut redirent iubebat serebant enim om-nζs matoriam ad aggerem struendum, ac sta
490쪽
&suis liberis, si quando usus posceret, eundem exitum optabat, quo nullus possit ese, praeclarior. Ea nocte agger muro exaequatus est, gradusque saeti. Hostibus quanquam to- ties depulsis ex hac nostrorum calamitate animi aucti: & quoniam in primis cuniculis conatus illis tam fuliciter successerat: alios
in alias turres perducere conantur. auxit eOxum insolentiam per eosdem dies mare tempestatibus agitatum : quae res Omnem auxiliorum spem ante finem hyemis nos iris oblatura videbatur. Igitur Onanthus iterum
locis admota tormenta': ac maiore quam Vnquam antea ardore, ad oppugnationem
reditum: eumq: aggerem in quo Ant. passanna praesi dium agitabat, demoliri conantur: murumque aξSeri iunctum tanta vi feriunt, ut eius concusis sonitus nostris suspicionem fecerit fundamenta cuniculis tentari. hunc murum cu nulla vi labefactare possenti magnam lignorum vim congerunt: ac struem pene muro adaequatam, supposito igni Incedui: ac residete iam flamma, ut propius adiri posset, Siphonibus aceto in saxa calentia immisso ea putrefaciunt. inter hos conatus, quartodecimo augusti die, Antonius Monissius, & Garcia Rodericus cognometo Tauora, in parua nauicula cum paucis militibus appellunt: qui spe maioris propediem auxilij omnium animos vehementer ci,