장음표시 사용
511쪽
mores cum praelium inieritis, ita pugnate, tanquam sub oculis Regis Lusitaniae res geratur:qui& vestrae virtutis idem iudex opibmus, & remunerator est futurust & suum honorem, maiorum gloriam bello partam.& orientis imperium, quod in huius praelij euentu pos tu est, vob is absens com en dat. Ita pugnate,tanquam no meo jed dei praesentis. atque omnia intuentis ductu, aduersus eius hostes, omnis iuris diui ui&humani expertes dimicaturi: neque existimate eum qui mortuus est, ut nos viveremus, permissurum, Ut
homines impii, qui eius morti illudunt, &potentiam contemnunt, impune in nos in
sultet. nescio quid aliisvsu venerittiequide ita animo affectus sum, vicu hoc signu intueor Christi cruci affixi imaginem manu osten indebat) mearum virium oblitus, vel si solus irem, deviistoria minime dubitem .Extrema eius orationem cum summa alacritate militum clamor subsecutus est poscentium, ut qua primu in hostem duceret. Pretor acie intra arcem instructa, signu quod conuenerat, dat li quos in nauibus reliquerat. Illi malo . re quam pro multitudine strepitu, ut iussi erant, in portum urbis,qui est ad turrim Lo-pis, ac vicina litora naues dirigunt. Hoo 'stes incerta luce, cum in praetoria naue tu. men, quod pro signo solebat esse,cernerent,
praetore ipsum adesse rati: & hastae frequetes in
512쪽
in nauiculis erectae, & ignis in suniculis pas
sim interluces,speciem totius exercituS pra huit. Itaque cum magno tumultu ad ma re concursum est. Pretior ubi in castris hostilibus trepidationem sensi, apertis per si lentium portis, incerta adhuc luce exercitum educit. In prima acie praeerat Masca-renna cum suo milite, cuius fidem,& virtutem per tot menses expertus erat: adiecta ex reliquo exercitu Cohors quadringentorum. militum. praetor cum alijs copijs paruo interiecto spacio consequitur. Primi erant siclopeia rij, &ea manus quae scalas serebat:quibus ad muros hostium admotis,Maccarennae miles notitia loel fretus, statim in castra irrumpit: ac caesis, aut sugatis his qui pro muris erant, ingentem tumultum edit. consecuti statim hastati, iam aciem intra castra direxerant. Hostium qui oc- . currerant non adeo multi,cum magna strage in fugam versi. nam quod virium erat in exercitu,ad mare versum erat. hi cum ex suorum fuga castra iam capta audirent, ad subsidium suis serendum versi .alijs sugictibus, alijs,quo clamor vocabat, properant, bus, totis castris tumultuatur. Indi quos res inopinata a principio perculerat, in pontis angust ijs rursus conglobati resistuntractormentis nostros aditu submouere conantur. Ibi, siue terror, & nocturnaetcnebrae
513쪽
hosti impedimento suerunt, siue ut potiti credi par est . praesens numinis fauor nostris
adsuit, unus tantu globus missus est eoque v- nus e Lusitanis interfectus. reliqua torm sita quater hostibus frustra tentantibus igne co-cipere non potuerunt. nihilo tamen segnius pro ponte pugnatur: nostris successu, Indis loco superiore fretis. Ibi cum aliquandiu certamen haesisset,prstor suos nunc increpare, nunc hortari, ut antequam tota hostium, Vis eo se conferret,prq sidia occuparent: p6te
semel capto , nihil fiduciae hosti supere se, nisi in acie. ubi haud dubie Lusitanus superior esset. His vocib. miles admonitus, reis nouato impetu,e turribus hostem deiicit:no incruenta tamen pugna. Quadraginta enim ex Lusitanis ceciderunt. In lignis in paucis' vulnerum foeditas declarat, quantis viribus pertinaciaque certatu sit. Cosmo Patuae gla dij uno ictu semur abscissum.Vasco Fernan docum hostem pertinacius persequeretur, tergo lorica decisa: &patefacta per vulnus vitalia. alteri quid supra oculos auresque rat e capite, a reliquo corpore ita diuisium fuit, ut non temerario ictu factum, sed arte ad ostentationem quaesitum videretur. Ponate occupato, iam omnia penes hostem in sugam spectare. ubi enim quod roboris in exercitu fuit, fusum es, Lusitani a tergo ita Vrgebant, ut nusquam redire in ordines, &
514쪽
conserre aciem si nerent. Ma Icarennae miles praecipue irae, atque odio indulsit: commili. tonum tot praeli cassorum, &longae obsi- ω dionis mala vi Osci cupidus Itaq; quacunque sirruerat, procellae instar ingentem stragem dabat. Eius cohortis impetum Bragmines sagittarij, & hastari remorari conati, a ciem ex aduerso dirigunt: ac nonnullos eE . minus 3ulnerant: sed ubi ad manus ventu est, impetum non sustinuerunt. Per idem tempus in diuersa castrorum parte praetor summa vi turrim oppugn abat:al ijsq; segni us subeutib. ipse primus in muros euatit, seque ii Laurentio Pyro Tauora, viro fortissimo, qui nunquam a praetore discesserat. Eduardus Barbudus signifer ter vi detrusus, atque e muro de iei ius, tandem pertinaciter in-
stando irrupit: & iam pluribus ingressis
summa vi, & intra, & extra certabatur. Ant. Custodius linea veste, ac reliquo sacrificij apparatu indutus, imaginem Christi
manu tenens, Vbi plurimum erat laboris,& periculi , eo se inferebat e & nostros quantum poterat, hortabatur. Lusitanis praecipue missilia tela, sagittae& siclopeiae infesta erant: quibus prope obruti paulum abfuit, quin E turri recesserint. Sed ubi per c
hortes conclamatum est, prStorem cum
tissima iuuentute ingressum esse: eum si paululum certamen remisissent,prodi: id vero flagi-
515쪽
Bagitiosum ratie sese mutuo cohortati, tanta vi irruut, ut nulla ratione impetus eorum
sustineri potuerit, Antonio Custodio vexiulum Crucis praeserente. Ibi cum in turba i pidis ictu brachium imagini perfractum ense tum palam proclamare, ut deo duce, de dei hostibus praesentis sacrilegij parnas expe-. κerent: ac palam truncam imaginem ostentare, vindictam spretae religionis militibus commendare. tanto furore miles ad hanc vocem incurrit, Vt momento temporis omnes propugnatores e muris dele. ceriir deiectos insecutus, tota castra strage profligauerit. nec hac calamitate accepta vlla usquam hostium manus se pugnae obtulit: sed ab altera parte caedes, ab altera fuga fiebat. Rebus in hac castrorum parte succedentibus, iam praetor suis ad signare. uocatis ad reliquas copias delendas pergit. erant ad sex ho minum millia , quae ad Lo-pis turrim opposita erant, aduersus nauales copias: hi cum nostros victoria feroces,sanguinis, ac pulueris plenos, magno gradu aduentare vident, statim in fugam vertuntur:in qua cum sua ipsi multitudinς impedurentur, ac tumultus nauticus speciem alterius exercitus aduenientis praeberet, incerti
quid peterent,aut sugerent, alij se in flumen praecipitaban t, alij caeci in ipsa pericula ruebant : pauci e tanta multitudine euasere,qui
516쪽
primo tumultu elapsi erant diuersa castroruregione. caeteri passim foeda strage vias com .pleuerant. A castris in urbem statim itur. ibi praeconis voce proclamatum,ne cuiquam parceretur, poena grauis lima adiecta. si quis contra secisset. sed militi sponte sua satis accenso nihil ea de nunciatione opuS erat. nam ab initio huius belli non de imperio,aut gloria, sed de interitu alterius partis certatum Crat. Itaque victi nihil sibi reliquum ad misericordiam impetrandam fecerant. pastim igitur si itum sine ullius sexus, aut aetatis discrimine. in domibus latitantes protracti, ac iugulati in publicum pro ijciuntur. Praeda oppidi,&castrorum in solatium tot laborum militi permis a. orat autem ea ingen S, qualem in opulentissimae gentis exercitu credere par est, qui sine ullo metu hostili, omnibus rebus suis collatis, sedes sibi perpetuas, ibi destinabant. His rebus consectis praetor equo conscenso, exercitum per oppidum &castra in multas manus sparsum,colligit. Milites, Vt quisque in notum inciderat, gaudio pleni, sese amplecti, & ad imperatore suum concursu facto, eius Virtutem, & animi magnitudinem admirari: & qua quisque poterat contingere, amplecit i, alloqui, eius virtu tem, & prudentiam ad coelum laudibus ferre. Hanc tantam laetitiam auxit a Mascarcnna nuntius, qui ab ea parte hostem fusum Ze
517쪽
sugatum diceret. itaque omnibus Iocis rebene gesta, manipuli aliquot circa fossas, , & ruinas murorum dimissi , qui latitantei protraherent, ac perspicerent, si quicquam ulla ex parte holtilium copiarum restitis.
HIc fuit finis nobilis illius ad Dium praeis
iij, in quo eo die caesa octo millia ho. stium.ex Lusitanis quinquaginta quimque milites partim in conflictu, partim ex dolore vulnerum, paucis post praelium diebus, expirarunt. Duces hostium caesin Ru- mican Sosaris filius, inter caesorum cadauera vilissima veste contectus, ac Vix tandem a
nostris agnitus: item Acedecan, qui pridie in quam pugnatum est cum quinque millibus in castra venerat: & Fidalcan , qui Turcis, externisque Ruxiiijs praeerat, praeclari in primis no nis apud suos imperator: ex regno. prcpterea Cambaiae nobilissimus se re quisque, & primae apud regem autorbratis . confluxerant enim in castra, ut regi. . gratificarentur, pleraque omnis nobilitas, tanta sui fiducia, Vt non ad bellum , sed ad conuentum aliquem celebrem proficisci viderentur. Pauci capti vel nobilitatis. vel vi tutis admiratione seruati. in his suit Iuetarean Abissin eius Iurarcanis frater, qui in illa asperrima oppugnatione, quae fuit vi gessimo quinta Iulia, ceciderati Tormentorum
518쪽
rum omnis generis inges vis in castris reperta, in quibus triginta suere inuit latae magnitudinis. Qui e tanta clade euaserunt, in sua quisq; oppida dilapli. Moiatecan verecundia impeditus, ad regem accedere non ausu S,cum paueis, iisq; magna ex parte vulneratis domu rediit, nonnulli in oppidum quod septe millia a Dio abest,conuen unt: ibi regis imperium expectaturi. E captiuis nonnulli a te bant in extremo praylio humana specie a gustiore super arcis sacrarium mulierem sibi visam,qus ita oculos perstringeret, Vt prope caeci in praelium ruerent: tantam que nostrorum apparuisse multitudinem, ut prope deni in singulos Indos pugnare videretur. it
R; metu consternatos nu qua coire, aut aciem
struere potuisse. Praetor hac parta Victoria, duos pontes diruit: quibus insula continenti iungebatur. ac magno numero operarum adhibito ad rudera purganda, totam denuo arcem multo quam antea firmiorem aedifica re aggressus, primus ipse operi manum ad mouit:cuiu Sexemplum reliquus secutus exercitus. Sauciis curandis curam diligenter
adhibet. qui vulneribus ita debilitati erant, ut militare in posterum non possent, Bassai mum missi: agri ibi astignati. reliquis milit,bus pro cuiusque virtute praemia data ruom plures in equestremordinem relati qui inter honores militares amplissimus habetur. Hsa
519쪽
sunt, quae ad hunc diem de secunda obsidione Di j comperta habe mus: quae Olisi ponem ad io ANNEM tertium inuictissimum L.
stantiae Regem,an no salutis nostrae.IFqγ- , i mente Augusto perlata,quanta , . Potuimus fide retu