Bartholomaei Facii De rebus gestis ab Alphonso primo Neapolitanorum rege commentariorum libri decem

발행: 1562년

분량: 126페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

21쪽

igitur tanquam copiarum Regiarum Dux, stipendiis tamen a Senatu perselutis, sibi ut rem gerere nullius imperio addicto, liceret. Legatus integram rem ad Senatum reiecit, Senisque proscctus est: qui cum circiter tria milia passuum, abestet, omnis Senensium militia, tota plebs, omnesque Oidines obuiam illi processerunt,ut non ad bellum gerendum, sed de bello prospere seliciterque gesto, triumphum

agendum videretur aduentare. Postridie eius diei, Magistratu adito, per eum aduocata concione, huius odi ad populum orationem habuit. Vcilem Dij immortales effecissent, ut sicut de propulsandis iniuriis,quae ab inimicis nostris nullo belli iure quotidie nobis inieruntur, deque consei uanda tuendaque libertate istius vestrae ciuitatis praeclarae, verba facturi sumus: ita pacatis Italiae rebus, de pace ciuitatis, de ciuium vestrorum otio verba faceremus. Gratiosa nempe oratio esset, & quae nullius inuidiam moueret: res vero ipsa quoniam per se est salutaris, Senatui Veneto iucundissima etiam gratissimaque accideret. Sed quoniam ita volentibus fatis, cita tum est, ut inuiti arma sumpserimus, iamque ad bellum non volunta tum, sed necessariurn prouocemur quando Nicolai Pontificis Maximi autorita ,nihil ad farcim transgendam profuit, nihil Italiae incolumitas mou t: in

rem vestram csse videtur, viri Senenses, ut in commune

consulamus , quo pacto ciuitatem hanc vestram , ab inimicorum iniuriis, ab tanta vastitate & populatione agrorum vindicemus. Ardet enim inter vos ac Florent inos finitimos vestros, immortale odium ,& nunquam vulnus sanabile, vetus & antiqua simultas. Hi stiburbia vestra exciderunt, aras, delubra combusserunt, & quod aequo animo haud serendum est, sacras huiusce urbis valvas ad perpetuam nominis vel hii ignominiaria clauis serreis coquerunt. Stabitis,

Cities, oscitantes praestolaturi, quid de uxoribus. liberis, dearis de locis, de libertate incolumitateque vestra hostis statuat. Actum est de vobis si haec expectatis. Si memoria vlla Romani nominis in vobis viget, viri Senenses, a quibus vos originem trahere gloriamini, haec adeo patriae vestrae per niciosa, nullo modo toleranda ducetis , sed studere cum

Alyhonsio Rege primum ec Senatu Veneto percusso, tum vestris

22쪽

LIBER PRIMVs. cr

vestiis copiis cum Regiis nostrisque coniunctis, bellum aduersus Florentinos communes hostes gerendum decernetis. Non deerit unquam Senatus Venetus sociis ciuitatibus: qui quidem cum iis quibus iure λderis debebat, semper nimium fauit, tum in magnas quandoque dissicultates incuriit. Testis est Florentina Respub. cuius u sa tam multa variaque bella cum Philippo Maria Mediolantisium Duco gessit: testis Bononia testis est omnis Italia, testis Mediolatium,quod iure meritoque huiusce belli seminariu quoddam appellatim, cuius libertati cum Senatus studeret, eandem hostes occupare armis niterentur, in hoc tam graue bellum incidit, quo etiam, ob eandem causam, omnis Italia exaestuat, singuli autem de sua libertate sbliciti in discrimEvocantur. Vt vero vos pium iustumque bellum seuere intelligatis , alacriusque de co suscipiendo decernatis, operae praetium videtur paulo altius cius originem causasque recens e. Deleto exercitu nostro apud Carauagium, Fran- cistus Sibilia ab Insubribus quoru summae Impeiij praeerat, ad nos defecit. Senatus eius auxilio uti in tanto rcrum discrimine satius existimauit, quam rem Venetam labantem& proclinatam destituere. Missi ab Senatu sinit, qui pacta

inita iureiurando utrinque firmatent. In conditionibus cauebatur ne ci mercenariorum militii, peditum equitumue

v. mill . amplius habere liceret. Quod ideo a nobis decreta est, ut de nostrae Reipub. saluti & Insubrum libertati consil- Ieremus. His ita transactis, nihilo segnius per Francissicum Ssettiam agebatur: quin etiam Carolum Gon Zagam qui Laude oppidu ditionis eius secerat, ab Insiibribusque, exacto stipendiorum tempore, ad se desecerat, ultra praestriptum numerum conductum habuit. Misit Senatus illico, qui cum eo de hac re expostularent. Non paruit Senatui. Quae res cum Patres male haberet, qui eum minime stam Conuentis intelligerenti, nouum cum Insubribus foedus, inierunt. Hoc isdere eorrum libertas seruabatur. Laudusque oppidum ob regionis propinquitatem cis adiiciebatur , itati en, ut pro sumptibus labellum, certam pecuniae vimbrortiae soluerem: cui nonnulla Ligurum Insiibrumque op rida ex taedac contribuebantur. Alexander Siortia ad sc-b i natum

23쪽

natum prosems, iureiurando adactus quae visa Senatui

erant, statris nomine confirmat. Verum dum haec ita ste .rinitur, Sfortia Mediolano potitur , legatumque nostrum virum optimum, qui ea tempestate apud Mediolanenses degebat omni cruciatu antea enectum, praecipitem dari iubet. Aegerrimc Senatus tulit, foedus modo ictum rum- pi, S legationis ius, quod apud omnes nationes sanctum semper habitum cst, violari. Toleranda tamen haec utcunque duxerat,tametsi rupti foederis & vici studi Legati aequissimae belli gerendi causae praestarentur. in sententia cum esset,audit Franciscum Sisertiam, qui anno sit periore in

Insubribus rem potitus erat,Floretinbsque eius socios vete- ,es copias instaurare,nouum militem mercede conducere,

omniaque ad bellum gerendum necessaria summo studio parare: cum quidem constanti fama per Italiam ferretur, de Renato Rege cis alpes aduocando, deque ista vestra ciuitate ac Lucensium occupanda ab iis consilia iniri. Haec potis simum causa fuit, cur cum Alphonsi, Rege foedus & vobi. scum simul inierimus , quando hac una re communis utriusque nostrum salus magis magisque conseruabatur, cui quide insesti hostes, omnia in communem omnium nos pernitiem moliebantur. Militem igitur confinito parauimus, & ad fines nostros qui cos tuccetur, deduximus. Rex rursus copias coegit atque in Hetruriam misit: vos, quod sine vestro incomodo fieri potuit, large & liberaliter commeatus Regio exercitui praestitistis. Haec causa haec origo hiusce belli suit: quam si iniquam iudicatis,nihil ulterius loquor, sin iustam esse candem statuitas , vos quidem aequum est, cis enatam hanc hostium dominandi libidinem , nobiscum armis rctundere. Neque sane id cuiqua in indubium venire debet, tantis impensis in bellum, . aliud cupere Elorentinos, aliud velle, minime co contentos ut Franciscus

Sibrtia reru in Liguribus atque in Insubribus potiatur .Alere cnim dominum, atque cundem quidem cousque reddere impotentem, ut patriae quandoque formidabilis perniciosusque esse possit, sine ingenti emolumento , incona parabi is omnino stultitiae citet. Credendum igitur, id quUdno ab re nos certe scimus,alia esse quae hi moliuntur,

24쪽

Florentin6sq; antiquarum simultatu memores omni studio eniti, ut ciuitate hac vestra, Lucensiumque,ac totiusHetruriae imperio potiantur, quo illos quidem non hoc tempore modo, sed multo etiam ante hac aetatem adiecisse animum, minime ignoratis, Rex item Alphonsius ut Regno expella- tur, opimaque spolia inter victoria socios tantum in Italia Regnum diuidatur. Quid enim aliud praescfert, tam repentinus Renati Regis,tam alieno tempore in Italiam transitus 3 quae quidem res quantas strages Italiae portendat, quot bella, quot clades, quiuis diiudicare facile pote st. Quid igitur viri Senenses, vobis esse ficiundum censebitis Z nisi ut uno eodemque animo ad iniurias communes repellendas coeamus, in consiliisque ac belli omni apparatu, hostem sidquod viros Hrtes iacere aequum est praeueniamus 3 Alteruenim Dederi, si id modo cum Alphon se Rege&vna nobi-stum vobis ineundum duxeritis, alterum celeritati in administrandis rcbus, & magnitudini animi tribuendum erit. Si haec agimus, ciues, victoria in manibus cst, quae in ipse

limine inoratur,cum nos interea omnia admonere videantur, ut saluti Italiae deesse haud velimus. Nam 'Alphonsius Rex summi animi, summaeque potentiae, ut simul Franciscum Ssertiam ab iniusta Mediolanensis Imperij possiessione

deturbet, & Renatum ita absterreat, ut cum in Galliam redire cogat, ut rebus denica hic suis atque imperio conseiar, magnas conductorum militum copias mittat, neccsse est Nos vero in Insubribus Liguribus que bellum arduum qui dem&dificile ita geremus, ut certam victoriam nobis de hostibus p liceamur. Neque tamen Reipub. vestrae deerimus. Est, Diis gratia, unde haecfiant. Exercitus enim parabitur, quo libertiatem vestram lucri, ultroque inimicis belluin&rre possitis. Ob hancque causam nos Senatus ad vos misit, ut vobis praesto adcitemus, amplitudini incolumitatique vestrae Reip. consul creauis. Haec vero ciuitas propter litus opportunitatem , copiam commeatuum , vias, potentiam: occasionem nobis rei felicirer gerendae certissi-

bus digna sint: qui de re prospere ac feliciter aduersus Florentinos gesta sibi posterisque perennem sepd gloriam pe-b a percre.

25쪽

perere. Induite Romanos animos a quibus vos ducere o Gginem putatis. Eripite hanc patriam, focos, aras, Deos Penates ab inimicorum impiis manibus.Eiscite vestra virtute, ut in libera atque incolumi ciuitate,uti a patribus accepissis,

liberi vestri consenescant. Quod quidem vobis plane spondeo futurum , si cum Alphoniis Rege ac Veneto Senatu, quod Reipub. vestrae felix faustum, fortunatiimque sit, fie-dus percutietis, bellumque in Florentinos comunes hostes decernetis. Cum Legatus concione excessisset, nemini contra eniti oratione necesse fuit , adeo prope populus omnis legati erat. Ghinus tamen Bellantes magnet apud Senenses vir autoritatis, quique tiphonti Regis ac Senatus Veneti partium existimabatur: quis studium sitiun omnibus palam faceret: ac plebem ad arma sumenda impelleret: plenus fidei, sed haud magna cum re, eadem fere quae Legatus in medium proponit. Singillatim deinde enumerando quoties collato marte cum Florentinis dimicatum esset: ad orationis exitum. Asterte, inquit, medio sero praeclara patrum nostrorum monumenta: in obscuro ab his parta decora hoc tempore iacere ne sinatis : quibus quondam patriis diis mani eorum seruitute vindicarunt. In his afferri iubet vexillum dc aliquot militaria signa, quibus olim Senensis Florentinis latissimam stragem dederat: quae lite adseruata erant ad rei bene feliciterque gestae memoriam. His in sero propositis nihil potius Senensibus fisit, quam ut Dedus cum Alpho se Rege ac Senatu Veneto summo omnium studio iniretur: bellumque sacris prius rite peractis, Floretinis omnibusque tum Alphon si Rcgis, tum Senatus hostibus indiceretur.

His ita gestis cum antequam Legatus ad bellum gerendum proficisteretur, Florentini intempesta nocte per anfractus ac praerupta montium, fartim Senensibus nihil tale verentibus intra primam & secundam portam, quam Camoliae appellant, sese quasi repta io iniecissent, primamque portam, tigno per transuersiam acto, clauibus ferreis confixissent, ne

Senenses sitis ire auxilio possent,delubra, dc prophana loca omnia, quae intra portas erant igni si nusque dedissent:

iuuantibus Florentinos hostes perpetuos ad internicion redezerunt, & haec moenia hanc vestram ciuitatem ab i

26쪽

LiBER PRIMUS. II i

liane tantim senensibus illatam iniuriam sibi vindicandam

Legatus censuit.Itaque Augustinum Placentinum ad se vocat, qui machinarum bellicarum tormentorumque inuentor, longe omnium peritissimus per ca tempora habebatur. Hic aquam eo artificio conficiebat,ut cum quippiam ca madefieret, ac succenderetur, nulla aquae vi sed oleo tantum extingueretur. Ei mandat, ut huiuscemodi aquam paret. Cordatos deinde nonnullos & ad rem tantam audendam gerendamque idoneos deligit centuriones. Eis spe facta in . gentium praemiorum imperat , ut ad Florentinam propiorem portam continenter sub Vesperum eant, vel uinque ea

madefactum aqua, portarum foribus infigant,ac succendat, flammis deinde omnia dedant. Rogat ut huic rei sedulam nauare operam velint. Ea res haud parui esse periculi videbatur. Nam Florentinorum hybernaculis omnia Senenses versus proph completa erat, per mediosque hostes iri oportebat. Tandem re peracta,adco tropidasse Florentini dicuntur, ut ad arma conclamatum sit, militibus lite ut tota urbe excubarent imperatum, ac vigiles pro poriis ac moenibus cxtenapiis constituerentur. Nec multum abfuisse fama est,

quin aliquid intestinae seditionis per huiusmodi tumultum

oriretut , eXulumque restituendorum mentio haberetur.

Eiustis seribus & aliquot priuatis aedificiis siccensi s , satis

iniuriae Senensum favum Legatus existimauit. Hyberno rum tempore, inter Florentinos ac Senenses crebra magis

quam digna dictu praelia nulliusque pene certaminis conse rebantnr, in quibus modo Florentinus, Senensis modo sit- perior habebatur. Quotidie tamen depopulationes excursionElque agrorum utrinque fiebant. Interea Legatus quo militem labori ac caeteris militaribus operibus assuefaceret,& ab inopia aliqyra ex parte leuaret nam per hyemis tempus menstrua stipendia ad diem si luta no erant, militEsque

in maxima annonae, atque omni u rerum caritate versabantur statuit ut omnis Senatus ac Senensium equiratus peditatusque ad praescriptam diem tribus ab Sena passuum millibus praesto adessent. Quem in locum quidem cum militum circiter tria millia conuenilisent, admonet Logatus ut arma expediant,ac corpora cutet, macuteque se quieti der: b noctu

27쪽

is FRANC. CONTAR. COMM.

nocte in expeditionem esse eundum. De tertia vigilia signa dari ac silenti agmine militem procedere, utque magis hil-gorem armorum celaret thoraces ac loricas laccrnis ac mi-

litatibus Gylis cooperiri, cristas dc insignia detrahi iubet.

Tandem cum non longe ab eo loco cui nomen sancta Ma- ria in Pruneto,ventum estet, milites opportuno loco bipa tito in insidiis condit. Futurus eo loco erat luce insinuenti celebris nundinarum dies: quo Florentinorum permulti quotannis emendi venundandique causa conuenire consueuerant,magnusque ob eam ipsam causam pecoris numerus, frumenti item ac vini aliariamque rerum ingens modus conuectus erat. Cum huc stequetes conuenissent, omniaque esse in tranquillo viderentur, extemplo nostri ex insidiis in locum aduolant, id quaecunque in promptu sunt dirupiunt. Multi capti, qui se postea pecunia redemere: multu

vini frumenti,aliarumque rerum redemptum. Praetor loci enostrorum manibus vix clapsus,vexillum tamen eius captu,

Senensibusque dono datum. Ea re ei sectum est, ut milites alacriores ad bellum postea essent, nouaique sibi quotidie cxpeditiones deposcerent. Nec ita multo post nostri ite ad locum quem Molinum appellant,occurrunt,pecoris mi ac vini abigunt, multos captiuos faciunt, locumque adorti primo impetu capitii. Exacta prope hyeme, cum iam prima ac dubia veris signa appareret, Legatus senesibus suadet,ut nouum exercitum comparent, ac stipendia quae iam militibus processissent cum fide exolvat. Ipse & veterem reficere& nouum comparare, omni studii diligentiaque curabat. Neque enim in dubium veniebat,quin exercitus, qui prior ex hybernis exiret, magnam sitis victoriae spem daret. Haec ab Legato & Senensibus impiye gere 'i tur , ut oc agrian Senensem a Floren tintinim populationibus, id quod tuti rum expectabant, vendicarent, de priores ex hybernis c

piis eductis capes erent bellum. Alphonsi Regis copias, quas ab Ioanne Mauro nostrae Reipub. ad Regem Legato ingentes cogi didicerant, propter itineris longitudinem,

remporuinque inclementiam, tardius sibi assuturassiispicabantur. Reliquum erat, ut vehementius a Ferdinando filio

contenderent, ut stipendio militibus, quod his superiora

anno

28쪽

, LIBER PRIMVs i

anno processerat perseluto, conaretur ita hyberna dissoluere,ut belli gerendi principio,pro patris ac foederatorum dignitate cum Regiis copiis priso adesset. Cum haec gererentur,legatus in magnam admirationem adducebatur,& quid causae esset ignorabat,cum tot praestantes duces sub Florentinis stipendia ficerent,cur nostros milites ab incursionibus

populationibusque non arcerent,ac,cum superiores essent, cur nos ultro bello non lacesserent, cur cunctarentur ac, quoad maiores copias cogeremus,interim tantam sivi agri

vastitatem perserrent. Ex speculatoribus vero a quibus quotidie de Florentinorum consiliis certior fiebat, hanc huius cunctationis causam reperiebat,isaepenumero ad populum latum esse, praestaretne e repub. t esset,Senenses bello premi,decretum esse ne urgerentur: id autem ob eam causam,

ne Alphonsi Regis ditioni se aut Senatus Veneti tepore coacti subderent, quae quidem res impunitatem nostiis licent 'ue concessit. Exploratum etiam nobis crat, omnes prope copiarum Duces,qui sub Florentinis superiore anno meruerant,perfunctos esse militia, nequc iterum nisi nouis ngeque melioribus conditionibus,ut stipendia iaciant asduci posse: Florentinum populu curare ut iterum mercede conducti accerserentur. Huius rei haec causa fiterat: quod Florentini simulatque de pace conuenire qua de re per Ni colaum Pontificem agebatur,posse existimarunt,conducendis militibus diem perexiguastauerant, qua spe lapsi,in hu

iuscemodi difficultates inciderant. Legatus optimum factu esse ratus, si ad singulos Florentinorum Duces perscriberet, ut si vel in Insubribus,vel in Hetruria sub Veneto Senatu stipendia iacere vellent,modo e suis quempiam ad se mittant,.sere ut aequas conditiones accipiant, magna omnes his lite iis voluptate affecit. Nam hac re percepta, Florentinos ad quas vellent conditiones se perducere sperabant, quippς Mntelligerent, a quibus mercede conducerentur, haud desuturos. Vae res ubi melioribus quam antea conditioni

ui nis nequiret,sub Senatu stipendia se uberiora factu

ros sperabant. Itaque omnes,certos e suis homines ad LRP, quos quidem ille comiter exceptos omnium primum c cci, quid ficultatis ab Senatu in conducendi

c militibus

29쪽

a FRANC. CONTAR. COMM.

militibus habeat: plenamque sibi huius rei potestatem soctam demonstrat. Vnum quenque deinde seorsium rem oris arbitris, appellat: atque optimas pro cuiustiue dignitate ac nute conditiones affert, longeque honestiores, quam iis quas a Florentinis proponi per speculatores acceperat. Haec ideo Logatus agebat, quod Florctinorum aerarium ad exinanitioncm redactum, omnesque obduruisse ad tributi vocem pro comperto habebat. Hoc autem commento fieri posse sperabat,ut militum petitiones indies laxiores fierent, unde vel pax aequa desperato bello, sequutura esset, vel militum animi ita ab Florentinis 'abalienarentur,ut mutuo indignationi atque odio essent. Quod legatu haudquaquam fetessit. Nam simulatquc nunci, ad Duces redierunt, adeo corum immoderata postulata sunt visa, ut cum latum de his

ad populum esset, rationibus sibductis , pecuniae simama quae pro militibus ex hybernis educendis Floretinis impendenda crat ad- -num inuin aureorum consecerit. Educibus porro qui tum Florentinis merebant, de quibusque est ad populum latu, astor sFaventinoru Princeps, pedites quingentos,ad mille quingentos equites ducebat: Alexander Sirtia Pisaurensium pari numero militii praeerat. Si do netus Castroperius ad mille ducentos equites, succios quinquaginta pedites, Malalesia Cesenatium Princeps ad quingentos equitcs & centum pedites,totidem equites Michael Cotiniola,Thaddaeustinolensium Princeps ad septingentos ει triginta equites,Carolus Oddus ad quingentos,Io. Fran ciscus Pignanus totidem de praeterea pedites centum duce bat. Alij crant obscurioris famae duces ac centuriones,in quibus mille S quingenti cquites ac totidem pedites numera bantur. Ultra hos auxiliares erant copiar 'u's fracticus Sirria Mediolanensium Dux , post Retiati Regili in Italiam a uentum Florentinis ita petentibus , in Hetruriam mi icrar. Hae mille & se clatorum equitum cile,Cetingentorum pcditum ferebantur praeter imbellem turbam ad x mill . numero,mercenariorum mi btum,peditum equitumque,quatuor

millia. His ad populum latis,plerique in concione voci crabanxur, de pace agetidum potius, quam Floretinam Remp.

Prindae militibus dedendam. Nihil lucti ob tantas impcniis ciuitati

30쪽

LIBER PRIMVs. 1

ciuitati cesiisse,quibus sit respub. in magnum disclimen adducta. De pace iterum cum populo agi, eo consilio, qui quid iusserit de eo statui oportere. Cosmus Medices unus ex principibus ciuitatis summis opibus seminaque potentia atque autoritate in Repub. cum Francisci Sibrtiae partium& esset & haberetur, bellum suadere omni studio nitebatur. Hortari populum,rogare, Ut exploratam victoria c m nibus elabi ne sineret: occasionemque bend gerendae rei quam antea vix optare ausus esset, non amitteret. Alphonsi

Regis & Senatus Veneti in Hetruria atq; in Insubribus labare partes coepisse: omniaque quae Regis exercitus ia annum emium occuparat, in potestatu redacta: & in Gallia Franci-sto Ssertiae omnia bene ac feliciter euenire: ia ad C C. Sena.

tus oppida partim vi cepisse, partim accepisse in deditione, una modis victoria stiperesse: qua quide parta a nemine amplius ciuitatem in salutis & libertatis discrime deuocari pos

se. Paratum se,ne fortunam Reipub. omnino destituant,deserantve omnem pecuniam militibus representare, quae si .

bi cum id per Reipub. commodum fieri posist, ex civitatis vectigalibus perseluatur. Decretum tandem cst in eam sententiam iactum,ut si pax modo aequa haberi postit, ea ut bello praeferretur,iniquae taci & parum ciuitati honestae prae

ferretur bellum .Hoc cum intelligerent Florentinorum Duces ad legatum consestim mittunt, ut dc rebus suis in tempore constiterent, & turbandae pacis scrupulum inlicerent. Ita qui prius exiguam spem transtionis praebuerant,nunc vltro ut ad nostros transire liςeret, postulabant. Legatus ignoras

quidnam Franciscus Ssertia sibi esse agendum statueret, Maii Florentini in sententia manerent, quidve Alphosiis Rex ac Senatus sibi e re sua esse censuisset,veteribus Senatus co piis,nouis in supplementu militibus scriptis, per hanc ipsam plerosque ex Florentinis Ducibus, quos in mmilitari esse praestantiores cognouerat, mercede conducit,ca tame lege, ut hi postea ad senatum mitteret, qui si id estoc reptio duceret, acta cum legato transamque omnia per petua ua autoritate firmaret. Libera enim huius rei facultas benatui permittebatur. Haec ideo Legatus agebat, Vt mo

aliquid interponeret, ec si bellu geri placeret,lios duces corc et paratos

SEARCH

MENU NAVIGATION