장음표시 사용
2쪽
LIQUOT iam anni abeunt, vir Doctissime & Consultissime, Gum obiter, atque in alio argumento versans , vexatum D. Pauli locum, develandis mulieribus, prior ad Corinthios epistola, capite undecimo, ut leui, ita S procliui mutatione emendare coepi, sustecta tantum ibi voce inciare , locO- ι M. Cuius quidem emendationis causas aliquas signaueram tum magis quam expresseram , eo qudd alio festinarem : addito tamen, ea ipsa quae breuiter a me indicarentur , commonstrari ultra posse, &, s deinceps opus foret, firmaturum me pluribus. Exinde viri docti multi, eam emenda- . tionem, ceu repertam , amplexati sunt : paucis exceptis, quorum pars nisi a se promptum quidquam probare nesciunt, pars, religione ducti, ne interpolandi Sacri Codicis licentia, hoc quoque fors exemplo, emendandi prurigine , intemperanter , imb exitiose inueheretur. CL. etiam Salmasius, ille, ut veteri iugique amicitia mihi coniunctissimus, ita inter literatos celebratissimus, famialiari primum apud Belnam sermone, eam haud ita pridem minus probare, sic tamen ut festinatio incatum publicae rei ergo, non sinerct nos rationibus putare seu contendere. Id mihi facto nunc opus, quando illi nuper, tractatu de com/, p. 6 4. ct 693. in expositione loci Paulini, eandem reprehendere visum. In quo sic agam, ut norint omneS, i telligat ipse, quam illibata sartaque pristina inter nos gra- tia atque
3쪽
4 DE VELANDIs M vLIERI Bus tia atque amicitia id a me nunc suscipiatur. Et quamqv mnon de re scio, quibus haec mera MD χία, deque inuda voce contentio, ac proinde superuacaneae operae videbitur , mihi certe ita semper visum, ubique adnitendum, ne quid in sacro Codice inexcussum relinquatur, quo germana etiam lcctio, si quae vitium forte duxit, repon tur , genuinoque per haec sensu restituto, singula tanto m gis animis illabantur, illustrenturque. II. Vt igitur rem quam occoepi adgrediar, D. Paulus inter caetcra, quibus labantem Corinthiorum disciplinam ei igere in animum induxit suum, integrum caput XI prioris Epistolae ad Corinthios eo impendit, ut modestiam stadc Zταξία in communi Ecclesiae coetu sanciret. Inter alia porro curua eius Ecclesiae, habitum quoque seuschema virile & muliebre, quod capitis tegumentu attinet, corrigere instituit. Inde igitur in viris velamentum capitis ex professo damnare: siue id a Iudaeorum consuetudine retinerent , siue potius e Gentilium exemplo traxissent, qui Velato, adoperto, obnupto capite, F ωλυῶο O, seu κρύψ ει e , Deos suos adibant & adorabant qua
quam Sc foeminae hoc ipsum usurpare solitae, ubi sacra stix facerent Quod Chrysostomus quoque ad hunc ipsum lo-
doretus ad versum . huius capitis, p. I7χ. si v ελλει κ
Contra vero idem Paulus mulieres velatas esse oportere. definit, caputque eas obnubere iubet: pluribus rationibus,
additis, quas ibi inculcat: Ubi post alia subjicit, &exsuperioribus ita concludit: -- οφειλε η - ωξουσίαν εχ MFaa τὼς κεφαλης , Us τους ἀδελM. . III. Hic interpretes, qua veteres omnes, qua recenti res ferme, in eam coneessem sententiam, ut o Ibi vocem accipi oportere contendant, non modo per ἀει-ευαίων signati pro signo, verum passivo instiper significatu , Pro indicio ανδ κδεκα subiectionis muliebris OH ite, max
4쪽
Neq; aliter Chrysostomus, qui inter alia συαβολον ὐπο γῆρα ξουωα. interpretatur. Et Theodoret. si ιωλυμ- ἐξ-mus
M. siue quis alius author, de vers Virginitate ad Letoium Melitensem Episcopum, p. 7 7. G ἔροιν της κεφαλῆς ν αἰ
Arabs, AEgyptius, Latinique, qui potestatis verbum
hic retinent. Tertullianus etiam, develandis virginibus c.7. o vlt. dc lib. s. contra farcionem c. 8. Et auctor commentariorum in ep. ad Corinthios, inter Ambrosii opera , qui ea voce velamen significari ait, quomodo de pleri lue aec piunt. Similiter versiones: quarum etiam nonnullae non nudam vocis ε οἰή vim per potesatis vocabulum exprimere contcntae sunt, vertim, quia durum id vident, etisse; mi insuper adiuuant: ita, sarminam habere oportere supra cripulsignum quod ea sub potestate sit: vel ita brevilis, potestatis
in cιum. Eiusdem profecto commatis est quod Isidorus, M. Eccles. c.9. postea quam dixit se minari, dum mari antur, vetari, stilicet ut nouerint se per haec viris suis esse subjectas & humiles, subjicit: Unde es ipsum velamen vulgo Mavortem vocant, id est M. inem , signum enim maritati, di gMitatis potesatu in eo s. I v. I istud vero interpretamentum , ct si iam olim & ho die receptum, dixi tum nescire me, virlim apud quem quam hanc ad diem plenam fidem meruerit, mihi Certe , nunquam. Diqiti by Cooste
5쪽
έ Dx VELANDIs MVI. IERIBUS, nunquam, ceu ζίαιον nimis placere potuisse. Et profecto, ut hic sensus constare possit, duo statui oportet: primo quidem , seu potesatem, pro signo dc indicio potestatis ibi usurpari: deinde , ipsam mei iξουσίω seupotestatem, in efffectu, pro imo , intelligendam. At quis duplicem hunc tropum in una eademque voce simul admittat Deinde, ut maxime prius illud, m tonymiam puta signati pro signo , hic concedamus , quae tamen non tam promiscua est, ut cum retro signum pro re signata effertur : atquin posterius illud, nullo latis colore defendi potest : videlicet, ut ipsum nomen
neque enim de verbi alicuius terminatione nunc agimus,
ubi activae terminationes passivum quandoque significatum habent, de retro in per se positum, quod activum seu agendi significatum habet, vimque &potestatem in alium denotat , in passuum seu contrarium plane sensum, υπο-dcυπιξουm κος, patiendi notionC, Vertatur seu transferatur.
Neque est, quod quisquam reger*t εOm M seu pote salis vocem activo significatu hic usurpatam, pro potest te scilicet quam vir habet in muliere : ac si dixisset Aposto- .lus, mulierem habere oportere in capite signum seu symbolum potestatis , quam maritus habet.in se muli Crem. --- ,
Nam quhd vocem ipsam ξ.unm: attinet: si de viri potest, te in mulierem hic Apostolus sensisset, necessariis prosecto id ab eo expressum oportuisset, quandoquidem, ut verba sonant, mulieris capiti ea potestas tribuitur. Quod verbrem attinet, ni fallor, qui alteri suppositi sunt seu obnoxii, ruiue alterius sunt Ministri vel officiales aut apparitores, enique qui alienae potestati subjacent, si quae signa vel symbola, si quod schema, si quem habitum in corpore vel capite suo, vel pectore, aliave corporis parte praeserant,su E conditionis & subjectionis signa praeferre dicuntur. Sic sane olim quoque Censuales , dc officiales, seruique publici, cum cincti penulatim de discolori veste dignoscerentur, conditionis su AE nec itatem ex huiusmodi agnitione - - . seu
6쪽
D E Q v E EXVV CAPITIS. v seu habitu tesabantur, ut diserte ait Theodosius M. I I. Cod. N. de habitu quo uti oportet intra urbem, de quo plenius ad eam legem. Et viceversa qui potestatem habent aut dignitatem, potestatis& dignitatis sua symbola signaque
praeferie dicuntur, non vero alienae subjectionis, υMώγῆς dc .mξΗmora oe et in me αρχηc, inquam , dc ξουά, symbola, de quo etiam Chrysostomus in hunc locum aliquid, p. 4 II. Tertullianus quoque, lib. 3. aduersim Marcionem cap. I9. de Regibus agens. Ius omnium Regum insigne potestatu sua humer ὐ praefert, dc non aut CAPITE Hadema, aut manu sic pirum, aut aliam propria vestis notam Z Denique propria , πη- με Δ c, ἄρ-ω- , insignis, α Vestis cuiusque ea est, quae sv conditionis, non alienae signa praefert. Quare Midem Tertullianus lib. I depassio, dixit, Etsi quid CONDIT I o vel temporalitin vestit.
v. Sed ait Vir Celeberrimus, d. p. 69sisseq. Paulum dixisse potestatem, pro velamiLe, quo, Velamine scilicet, mulier significatur potestati viri clle subjccta : hac inter pretatione adhibita, quod apud Hcbraeos, dc quidem Levitici cap. II. v. I. liberum dr αυι etino pro eodem sumatur, pariter ut apud Chaldaeos: quare e contra, de co quod velatum est contrarium dici conuenire, nimirum ut pro subjecto de obnoxio habeatur: dc ciun Velamen prohibeat, caput dici de haberi esse que liberum, metato Paulum εξω- Hota nomine velamen appellasse, quia nota est subjectionis, de proinde quasi potestas capiti impositum est, quandoquidem in causa est, ne liberum sit. Tot scilicet compag bus istud aedificat argumentum : quod si ad fullogisticam rationem redigatur , ci neque modum neque figuram reperias. Sed Primum, elenchus ri,u ω hic admittitur : liaberi enim , de α αλι, ου vocabula illo Levitici loco. recte pro eodem sumuntur, quia ἀκροαλi dii illud est, quod tegumento liberum est. Quare dc septuaginta eo ipso loco Gα-
7쪽
s D g V AND Is M vLI EORVs, . alibi, significat statu persenae suae liberum , quimi suae spontis est, de Mobmo , sed, ut dixi, corpore,vel aliqua corporis sui parte liberum, nudumque. Quare iam Caetera illius concidunt: ubi Jc confunduntur haberi, Se siumir Sed esto, αμώλυε ον caput, alicubi indicium & symbolum esse ξ9ών, contri, velatum subjectionis signum esse & sumbolum, sed an ideh vox ipsa ἀυλυπ se potestatem significci Quare res de nominae hic confunduntur. Nos enim hic de nomine quaerimus, non de interpretatione symbolica rei. Tandem , quale illud est, velamen notam μfectionis, quasi 8 usalem capiti imponi ' Nam imo contrarium dici oportuit, cum velamen nota sit subjectionis, etiam quasi nota subjectionis capiti alicuius imponitur, non autem quasi pote stas, vel alionae potestatis, ut interpretatur, indicium, uti paulo ante ostendi. Quod idem ait, quod Jc alii iam dixere, ita retro apud Romanos dictos olim seruos vocari ad pileum , id est, ad libertatem, cuius pileus insigne erativi apud Graecos coma libertatis, id ultro concedimus: de ad rem faceret, si hoc PIuli loco res aliqua quae alterius rei signum est, expressa fuisset: de vero exprimi debuit, ut res alia signaretur. vi. Ludovicus Capellus, vir & ipse doctissimus , is sicilegio , p. 94. Vt vulgatam lectionem dc interpretati nem tueatur, & ipse ad Hebrai simum confugit: Nempe
vult, Vtramque vocem, S eam qua velum, seu velamentum , significatur, & eam quae potestatem indicat, a thematibus prosectas, quae Hebraeis ἐξ-α θειν si gnificant. Esto, simile utriusque vocis thema esse, sed an ideo eadem utriusque significatio, vel promistuus earum
inter se usus esse debet vel potest Deinde quid hoc ad
vii. Vir magni nominis Daniel Heinsius, suis in M uum Testamentum notis siue exercitationibus, p. 39I. N. nouam 5c ipse viam ingressus est, ut receptam lectionem , vocemque re ira, hac tueretur, verum alio prorsus sensu Vel
8쪽
vel interpretatione, quam vulgus, vim videlicet faciens ut cum nostris loquarὶ in verbis illis, τώ γ Mφαλῆ t Nempe enim luc dici vult, mulierem .hμν ἰ ueno κεφαλλι habere potestatem in capite fretenta simplici & genuina vocis-κsiae seu potesatu significatione j id est, habere potestatem in viro suo, qui caput est mulieris. Cuius inter pretationis fundus illi, qudd eo capite inter alia o γραε- φαλη γωOMMe dicatur, & mulier viri sui seu capitis causa Creata: unde inferri ait, aequum esse, ut mulier S rite κε-sαλῆe, in viros co ,non vero in se potesatem habeat, idq; testetur capite tecto &obuoluto, quod submissionis signum est. Et hanc etiam sententiam suam nonnullis aliis argumentis sustulcit: Ita enim Dominum ad taminam post i psiam dixisse , Genesios 3. cvege τον ανθα ἡ ἔπη φη Gυ , i. subviri potesate eris, ut habet vetus Interpres, ubi etiam sequitur C. Bine αυ κυει it, i. Vt interpretatur, i e pote statem habebit in te. Additque, ita matronam dici habere ἐξωσsio ἐαγ' , ut Contra EZechielis I 6. versu o. mere trix sui ἐξ nαν habere dicitur , de opera eius dicuntur γ-ουκος maνης- νζ: cuius videlicti nam id ita explicat) neque maritus neque Christus caput est. Haec inter alia Vir Clarissimus, ubi initio illud saltem recte, quod ἐξουAM vocabulum pro velamento, seu signo subjectionis vel potestatis alien , stare vel accipi non posse recte vidit, contra vulgatam & receptam hactenus Interpretationem : Sed reliqua malE. Nolo ego hic ad veterum consensum prouocare, qui omnes ista, di της κεφαλ , de ips mei mulieris capite, non vero de viro, qui figurate caput mulieris dicitur, accipiunt, etiam Clemens Alexandrinus, paedara lib. 2. cap. Io. circa D. p. IsI. quando dc ipse
hoc in argumento a veterum consensu recedere fas mihi duco, circa nudam videlicet' Omme vocem, in caetcris
cum iptis consentiens. Nolo etiam illud reprehendere quod hunc Pauli locum ad mulieres coniugatas seu uxores coarctat, quarum maritus caput est, etsi inter racologos II L - illud
9쪽
io Det v ELANDIs M IEO Bus, illud adhuc controuertitur, num Pauli dictum , etiam a inuiras, quq maritum sortitae non sunt, pertineat, quod ipsis discutiendum relinquo. Quid igitur Z Apostoli primum scopus eo capite, Verborumque ibi nexus & consequentia, huic nouae Interpretationi refragatur: neque enim id coloco Paulo propositum fuit, ut ostenderet, mulierem viro subjectam esse dc obnoxiam, de quo non dubitabatur, verum posteaquam mulicrcin velatam esse oportere proposuit, mox de rationes eius rei addidit, inde iam infert hoc versiculo, seu concludit, ideo velatam esse oportere, non ασκε stilicet, seu um cre go visi, inquit, pr
pterea sci licet quod vir caput mulieris est, dcc. ideri debet velamentum habere in capite. Secundo, hanc eandem interpretationem rc spuit vel illa locutio ερο is Quid enim quaeso est HABERE potesatem, quae alioquin injur Drmula passiua est, aliud, quam i, potestate succinctum esse, non autem in alio potestatem agnoscere, M
sic subjectum Jc obnoxium se profiteri, manuit& potestati suppositum Nam& eoiam quoque se iasu , quod magis est, ut id obiter etiam nunc moneam , in illo Matthi; i , cap. 8. v. 9. loco, qui S ipse hactenus salebrosus est, maleque acceptus, Centurio sese iam εξουρπαν-, siue iactat siue profitetur: vel quomodo Lucas habet, cap. 7. v. s. V ἔξουσίαν 'sortis υον, id est, potestate succinctum, in potestate constitutum, pro quo alias ε' dicuntur qui aliis imperant: Uοὐ enim ibi non significatjub, verum in I
quomodo Cicero ipse dixit in potestate esse : sic sane Mapud Romanos saepe sub usurpatur loco rara ut apudVugialium Seruius non uno loco obseruat. Homerus ipse, e --χm, pro in muris , aliaque id genus, quae notistiana sunt, de quo foric alias plura. Tertio renititur huic explicationi
uox mi, quae vim subjccti habet, non objecti, formulaque
quippe hac in re legitima & lemnis est, quum de tegumento capitis agitur. Sic enim, ut de multis pauca alteram, Plutarchus a
10쪽
ἱ πιγέ ου me ΣπουλυάAGι. Idem in Notia, is x νατεδεντ ἱ Ηου γηρ κωφαλ e. Omitto alia eiusdem , dc aliorum , quia obuia. Pausanias ira certe quoque , Eliaco rum p. 38 l. de quodam Templo agens, ubi Sosipolis colebatur , ait, ad id nulli aditum patuisse, nisi uni sacrificule, ὰ τ κἈφαλην ab Φροαναν έφειλκυσιυδ η ἰφ ' λακαν. qua seupra caput Vr faciem candido textili velata esset. Sic Ac Latini dixe re, in capite habere. Varro, l.6.de ting. Lat. ubi de tutulo agit: Tutulati, inquit, dicti hi, qui in sacru in capitibuι habere solent, ut metam. Idem 4. de linguI: Capital, a capite, quod sace istulae in capite etiam nunesolent habere et mox. -ura o re
liqua fere in capite. Festus : Sumbulum vestimentum, &c. quod iAE capite Uregis es Vestales stre cantes habebant. Sic
Quoque veteres apud Nonium Marcellum, c. I . dc I6. aiunt, penulam in capite inducere. & in capite t icere riculam. Vt omittam, quae de velatis Flaminum, Augurum, & mmilium, nubentium, lugentium, reorum, mortuorum capitibus passim occurrunt, ut 5c de coeteris capitis tegumentis. Quarto huic eidem Interpretationi refragatur ratio subdita, Πανους ἀγγελM : quocunque enim tandem sensu ea verba accipiantur, vel etiam legantur, ex iis nullo modo efficias, quod illi volunt, mulierem viro, tanquam capiti suo, suppositam, in eo viro potestatem agnoscere oportere: verum istud recte, vclatam eam esse oporrere, ἁ χημοσυνης ergo. Quinto, quis unquam fando audiuit, vel uspiam legit ita unquam loquentem, ut habere potesatem in alio quis, non in se, dicatur, pro potestati alienae subjectum Ac obnoxium sese agnoscere ' Etsi verum sit, quem sua potestatu recte dici, qui alienae potestatis non est, αι,πιξά n P . Quod Geneseos locum attinet, nihil ille ad rem facit, de ad eam locutionem quam hic usurpari volunt: recte enim & proprie ibi de uxore dicitur, eius