장음표시 사용
431쪽
tate, id quod exeplo potissimum succi limonis, quo pars queafuerit segregata, Maceto se satis comprobare existimant,nihil pro is, sis, nihil contra nos. Nam quoad succu in limonis, quantum ex sui natura, cuiuis nostri corporis particulae instillatum, illud in ea posse praestare,quod chalcathi liquor,primum omnino negamus, nec rationibus altercandum quia imbecillitas foret intelleetus sensum ob rationem dimittere, deinde si ab illo succo pars aquea vi ignis separetur, eadem me ignis virtute dicimus aliquam succo
ipsi communi ari acrimoniam, a qua tristis, ac mordax seinsatio calorifica emergat, sed nec eam, seu tantam , quae cum liquore chalcanthi viribus contendere possit. Acetum autem ubiq; a Medicis omnibus, atque Philosophis, praesertim a Dius otide,& Galeno non unum,& simplex,sed mistae substantiae esse dicitur, nempe frigidae pariter,de calida , ita tamen ut calidam uigida e Xuperet, licet in aceto valde acti oppositum asseri pesse videatur. Cuius quidem liquoi is quae quae sit caliditas partium tenuitati adiunct in causa est, ut particula,cui admouetur, pruriati incalescat,ac ru- hesiat. Vnde lectum est apud Gah8 Catat Archigenem in curan, di cardialgia, pro auertendis hunsoribus a ventri cito, esituri fuisse supra genua adhibere spongias ace imo prius aceto mini tas, ut bullas excitarent, prout hodie a nobis si vessicantibus Idem .il. r. ciuiciem operis i. iii Apollonismedicamentis arguit aut potius corrigit Apollonium plum utentem acet acerrimo, quod idcirco aduersum esse et ibit; quia calidum est id ipsust propterea dic, ut unusqui' iudicet an acetum effectus illos riat ut frigidum,ac ex sola propriarum partium tenuitate,an Veio potius, ut non undequaq; frigidum, sed simul etiam calidum Quod in ischuria praebeatur catharis, quod aqua nonnulis chal canthi ne per os propinentur, miror hine deduci, liquorem chal canthi in morbis impensEcalicus,tuto, absq; ulla prorsus laesione praeberi posse. Nam quantum ad exhibitionem cantharidis
in schuria, aut suppressione urinae, ad quam militer hunc,de quo sermo, liquorem cum diureticis haud inutilam esse experimenta constat, dici cum Celse potest, Multa stiri in preae ipiti periculo alias omittenda . Vnde etiamsi iniij urinarijs excoriatio ab illo animali fieret,indeq; sanguis erumperet, satius Emperiit habitu O cum
432쪽
cum eodim Latino Hippocratin Anceps expistiti, mediui quam nullum quia scilicet Molio is las quam mois Ad sicunduri
dicatur,1 quae aquae chalcamhinae,aut alictius consimilis minerae participes a Medicis cxhibentur,id fit,i euacuati non alterationis tantum nomine mirabiliter entin deto sit, vi in corpore morantur,cum in magna praebeantur copia, ut illa quod eiulmodi aqua moderatam in se continent cauditatem,utpote ab aque humiditate retusam, nec ulla ex igne addita ei vis caloritica, praeterquam quod a MediciS oris notat, turpantur in imorbis.& naturis frigidis potius δε humidis,quam in calidis, siciis,&nullo unquam pacto in febribus etiam , uioribus, nedumvehc mentioribus, cuiusmodi sunt malignae quaedam aciei talentes, in quibus liquorem hunc tanquam non olum olla canter , sed impense refrigerantem quidam e Medicis talopere Glabrat. Relinquo experimenta quae Opponuntur , ut dubia, incorta, atque fallacia.Et dato etiam,quod aliqtibus hoc praelicium, hoc medicamelum proficuum tuerit, non hinc tamen concludendum cunctis prorsus conuenire, Mundequaque a Medicis amplectendum esse. Scribit enim Gal. 3.Aphor. Com. II. Etiam si ops tus
fuerit sex, vel septem homines aliqua medicina purgatos, dic recerte non poterit, quod omnes post hac hominis ex necelsitate Durgabuntur. Ne dicam quod plures ego novi,qui ab huiusmodi medicamenti usu se maximopere lasos esse testantur. Vnde est quod Medici, qui in Urbe multi sunt, leu doctrina, seu lo ς medendi usu insignes,doctissimisq; praeceptoribus, sit Petronio G n- nasio,Bargaeo,& alijs,fere omnes eandcm prorsus cum me habet sententiam , in qua pariter suis se recordor Bononiae Viros Pia Uarissimos, sub quorum disciplina in adolescentia militaui, Ioanitim Costaeum,Felicem Castillium,Vincislaum Linarum, Aeneam vi ranium, Gasparem Taliacotium, Flaminium Rotam ac Iulium Caesarem Claudinum,necnon denique Medicos Vrbis Venetae, in qua per decennium Artem exercui, di in qua Medici omnis en-T tiarum genere instructissimi reperiuntur, quippe qui a nobius a fila Patauina Academia prodierunt. Si qui tandem diffusius nosse
cupit,quam periniciosus sit horum oleorum horumue spirituum,ex
intima illa, abdita, utpote sumis. ωcaIbonibus denigratata, Quidna a
433쪽
Quidni,si a Cacoda mone ortum duxitὸ Paracelsi Philosephia .
prodeuntium abusus, in calidioribus arsectionibus. praesertim in febribus malignis, pestilentibus, 'uibuscunq; putridis calidioribus, cuiusmori fuere sebres in Epidemia, sic enim vocare libet, Excellentiss. Domus Caetanoru, cui ipse praeera legat Io Baptista Siluaticum Mediolanen in Ticinensi Schola celeberrima Medicinae Doctorem Controuersia 8 in qua quaeritur. An in febre pestilenti oleo chalcanthi uti liceat, nec ne Et vos interim moneo, ut ea ad usum deligatis remedia, quorum maiores nostri tulerunt pericula, haec nouatorum inuenta, ubi non undiq; sunt ab omnibus approbata, fugiatis, memoria habentes seper haud esse pe- iclitandum in re minime necessaria, cum praecipue Ars medicata infinitis abundet medicamentis contra febres illas,caeterosq; morbos;quae tuto, ac sine ullo discrimine manifeste prodesse certo, longo experimento didicimus. Dicebat siquidem Galenus I. Aph.
I. In corpore humano extentare, quae non sunt experientia com-c probata , periculo non vacat: cum temerariae experientiae finis sit totius animantis internecio Plinius lib. 2 9.c. . de hoc quoque aduersus Medicos conquerebatur, quod experimenta per mortes agerent Sciant nouatores isti ad haec experimenta deueniendunon esse, nisi in magna auxiliorum penuria, auctore Gal. io .Simpl. cap. r. Vbi Xenocratem increpat, qui multa periculosa experime- taliteris mandauerat . Ad Epilepsiam vero in crastina reuertar. Te eadem curatione in Pueris natu grandioribus; Et an tussis
post Us peculiare mptoma lumbracorum . LM. XXXVII. I GRESSIO in abusum olei chalcanthi , sulphuris facta est in praecedenti, ut constet cum Vobis tum alijs Medicos, qui ab huiusmodi liquoris usu in sebribus, calidisq; tum morbiI,tum
naturis, ac annitempore aestiuo abstinent, atq; abhorrent, ad id non temere adduci, ut solum ab alijs pervicaciter dissentiant absit, praecipueq; in eo mi nasterio, quod utilitatis causa posteris traditur; sed ut etiam ipsi
434쪽
qi De Oilepsia, e fomitiali morbo
publico,quod vocant,bono consulant, quiuis hinc inde auditis partibus ad inuicem'discrepantibus, rectum ab obliquo facilius in
propriam utilitatem discerner ac iudicare valeat. Vnum pariter adnotandum obiter, cataparergon, quod inter signa Epi-lepsiae a lumbricis prouenientis, inanem, Maridam tussim con- numeraui, idq, de sententia omnium fere Practicanti iis, qui symptoma hoc in pueris a lumbricis infestatis obseruarunt, quod signum similiter apud mulieres adeo etficax est, ut aliquat hoc tantummodo apparente illico ad remedia aduersus illa animalia confugiant Galenus tamen 6 Epid. sect. a. Com. I7. a. OPposivam penitus habet sententiam, apertissime negans ullam inde posse tussim excitari, ac promoueri, addens eos, qui hoc asse-tunt, id non posse aut ratione, aut experimento comprobar . Ratio certe videtur stare pro Galeno,quia impossibile videtur esse quod lumbrici possint excitare tussim, cum hi in partibus naturalibus , non spiritalibus detineantur. Vtrum vero etiam in pectore,atq. pulmonibus ipsis gigni possint vermes, a quibus tussis fiat,
ut inter Arabes putauit Alaarauius,alibi erit discutiendum. Nunc etenim sermo est de lumbricis intestinorum. Quare si tussis aliquando adest, fieri potest , ut cum vermibus coniungatur distit, latio , vel aliqua alia causa ad promouendam tussim idonea, quae illis incognita suit in causa, ut crederent hanc tussim a vermibus pendere Quod si a lumbricis deprauatum tussis motum quispiam
fieri contendat, quando id veteres , ac recentiores Medici constanter affirmant, dixerim ego hoc prouenire, quia dum sursum lumbrici repunt,aut praecordia compungunt, aut halitus acriores eorum agitatione eleuantur; rutroque modo inanem tussiculam excitare valent per mediam gulam, quae continuitatem cum intestinis habet, coniuncta est tracheae, quam ideo in consensum trahit.Ita aliqui probant cibos nimium adstringentes, nimium . acerbos, acres,dum in stomachum per celarhagum feruntur, communicare qualitates proprias ipsismet vij spiritalibus, atq;ita tussim generare. Vt vero sermo noster redeat, unde diuerterat, quado in chymica remedia incidi quae protecto si cum methodo, ex rei, qua vocant, natura adhibeatur,mulium coserre solet ad salutem adipiscendam, proponam vobis oleum reuera admiran
435쪽
Liber Septimus. I dum δε nulli secundum, quo non solum vermes tacitE necantur,
in sed etiam vulnera quamuis magna, profunda quamprimum, glutinantur. Est autem huiusmodi Rec. myrrha electae unc.vj ma- si hes unc. viij. aloes hepaticae unc. I 8. salis communis lib.j.Contusa omnia per retortam lento igne distillentur, exibit primum aqua , mox oleum , quo quidem non solum exterius admoto, sed etiam absente labre, ad aliquot guttulas per os exhibito, tuto, ac nemine penitus dii sentiente,uti licet Aliquando autem preter vermes, seu lumbricos, ab alijs quoq; causis,& per consensum,aut ve-triculi, aut alterius determinatae particulae in Epilepsiam pueri incurrunt,nulla primario existente in cerebro laesione, quorum curatio facienda omnino erit prout infra, cum de curatione Epilepsiae per consensum verba ficnt. Tunc caueatis prorsus a cauterio occipitis,& inustione cuiuscunqi partis capitis, quoniam hoc es set potius humores 4 vapores ad celebrum allicere, quam illud ipsum euacuare. Vt enim mirifice conducit Epilepsiae per idio pathiam,sic vice versa magnopere obest Epilepuae per sympathia, seu ventriculi,seu aliarum partium infernarum. Haec diligenter,&accurate perpededa non in pueris solum, sed in alijs omnibus in mulieribus maxime,quae ex utero,dum eo gerunt, frequenter in hoc ymploma incidunt . Statim siquidem Medici quidam ad pauca semper respieientes, ubi conuulsiones,d motus Epilepti vident, ad cauteria occipitis, sincipitis confugiunt, alijs magis praesentaneis auxilijs tere neglectis,ac praetermissis, nescietes tunc optimum esse extra partem vapores omni nixu derivare, cauteria locum habere magis in partibus subiectis, a quibus huiusmodi vapore astendunt partem vero ipsam, nempe caput extrinsecis saltem ita corroborare, ut transmissum malum neutiquam admittat, hinc oxyrhodino aliquo caput persunditur, auti eidem puluis inspergitur,de quibus suo loco. Quod negotium facessit est Epilepsia in pueris obortae primaria cerebri assectione, vitio propria capitis intemperaturae humidioris,quam a prima
constitutione in utero contraxere, de prauo deinde lacte vescente ac alia errata, ubi iam sunt ablactati,in victus regimine comi mittentes,vehementer auxerunt. Hi etenim pueri non solum act-ctu Epileptico quam maxime sunt expositi, quia videlicet eorum
436쪽
cerebrum valde est excrementosum, ut notauit Galenus Com. 4.i 6. Epid. sed e tiam difficulter admodum sanantur me audiendi sunt Medici illi,qui curationem contemnunt quod spes sit mut i ione aetatis pueros illos conualituros;quam quid in artatis, Mannorum mutationem, cum sit ab hi midiori ad sicciorem temperie, sepe prodesse non negamus,sed eam etiam iam non suiscere, propterea remedij quoque medicis aduersus morbum incipientem, scheticu potius, quam hecticum pugnandum a nobis esse, quotidiana docet experientia Quamobrem si olfferatur vobis Epilepticus in puerili aetate constitutus annorum sex, vel octo, vel decem,& in summa adhuc intra pubertatis annos existens,qui a pri- mis infantiae annis,si non ab initio sui ortus,cc mitiale malum patiatur perfrequentes,ac longiores accessiones, quae ut plurimum quoque Lunae motus, vel uadras insequantur Scribit enim Villanouan. trata de Epilepsia;frequentius Epilepticos stligi in consorini quadra, in dissimili rarius,licet hoc reclamare videatur Aristot.stiuentia superius allatae,in plenilunio calorem,& humorem .esse maiorem, fieriq; proinde ut humores , di medulla animalium
sint copiosiores me non si per anna tempora varia commoueantur, praestitim verno, ac musti m gis autumnali constitutione, in qua ob inaequalitatem aeris meridiani calidioris,matutini, ac vespertini rigidioris, morbi capitis potissimum irritantur, ut elici tur ex s. Aphoris et a scitote non esse procrassinandam curationem, sed statim tempore veris, quod est omnium purgationibus, aliisve praesidijs opportunissim ui huiusmodi Epilepticum percurandu hac ratione Primum ergo lenienda a vobis erit aluus per cly,
sterern in hunc modum Rec iflor chamaemel m. j. rutae, centaurii minoris,mercurialis anais.sseminum anisor. cymini an. unc. s. fiat
decoctio. Rec. dictae decocto c. X. meli.rosso inc .ij.diaphoen. drac.iij olai rutacei vpc iij. m. Quod si clysteris loco medicamentum propinare magis velitis, ita paretur R. specierum hi rae scdraciij. s. cum melle rossol fiat bolus. Sin'niniolo,sed ni forma, ut aiunt, liquid patiens medicamen assumere maluerit, exlibeatis mel rosaceum solutivum pondere trium vnc. in decocto factu radicum, seminum paeoniae. Postmqdum praescribatis alterantia, noxiam in capite, venis materiam coquetia, ac praeparantia,
437쪽
accipiendo syr deletonica , de stoechade, oxymel an .vncisd
cocti hyssopi, radicum, seminumq; paeoniae nc. D .m Interim vero
dum hi j rupi sumuntur, sanguis per venam sectam auferri per tenellam aetatem,& corporis habitum diis pabilem non licet, cuiscurbitulas dorso scarifctatas applicabitis,in natu maioribus sanguisugas haemorrhoidibus, non omissa similiter scarificatione mali olorum. Ab assumptis huiusmodi sympis, post quinq; nimirudies, iterum detur hiera dosi adaucta ad drac iij. Post quam rursus accipiatis syrupos pra assumptos, quibus si addatur Oxymel scillinum s maioris erunt efificaciae,nec ita ab eo timendum pueris, ut vulgus Medicorum autumat Hoc eodcin tempore omne genus revulsionis, a partibus supernis ad insernas traseundo, administretur,per frictiones, necnon per ligaturas, cucurbitulas partibus extremis adhibitas, sed potissimum per enemata, ac suppositoria acriora Tandem apparatis humoribus medicamentum validius propinandum erit; nam in anuctu, qui iam per annos altius radi. ces egit, verisimile est materiam esse rebellem in contumacem ., quae propterea blandioribus medicamentis no ita facile obediet. Vnde etiam repetita cum praeparatione,tum purgatione opus est. Ideo praescribatis agar troch. quod medicamentum hoc in malo est valde praestans, quia pituitam, aliosq;humores evacuat,& cucerebrum, tum neruos exiccat drac. . s. mellis ros. solutiui unc. iij.
cum decoctione praedicta fiat potus. Quinimo neq hic finis esse debet praeparantibus, atq; purgantibus sed adhuc descendere oportet ad valentiora. Accipiatis itaq; syriapi deletonica compositi,sse stoechade ana unc j. s. oxymelitis scillitici drac iij. Decoctionis stoechadis, hyssopi,radicum, di seminum paeoniae unc. iij. m. Pro purgante ad pilulas deueniatis vel cochias, vel isti das, vel assaieret, vel de hermodactilis, aut ad hoc quod rccipit iaphepa.dra c. j shiera diacolocynth. dra c. ij. mcllis ros sol unc ij. Decoet. praedictiq.s.fiat potio. Corpore undiq, expurgato, mox ad particulare quoque capitis purgationcm deueniendum,quae per errhina , a. Dicatoria,& gargarismata praestari a nobis solet, quae cuiusmodi esse debeant, iam saepius supra cum de Lethargo, paralysi sermo fiebat, abunde intellexistis,& insta pariter dicetur. Qitibus peractis remanet postrema indicatio, in qua summa curationas omni-
438쪽
no consistit, nimirum ut excrementorum reliquiae in cerebro contentae diisipentur, tumidior eius intemperies emendetur, ne in posterum humores pituitositam facile accumulentur. Idcirco interius sumat paties singula mane drac. ij conseruae quae ita se habet
Bec. construa anthris, helonicae, salutae an .vnc.j stoechados uncis.
cum syrupo de hyssopo m. Aliquando placet usus diacori, quem
admodum de electuarii sequentis. Rec radicum paeoniae decocta- um vnc.j.sem in paeoniae crani humani usti, castorei elccti ana drac j cum syrupo deletonica, de sumatur drac. . arantur rotulae valde probata hunc in modum Rec specier diacymini, cornu ceruiisti, rasurae eboris, sem paeonia ana drac. . lacchari fini unc. iij.cum aqua vel paroniae, ves e floribus tiliae dimitata fiat consectio in rotulis Commendatur deniq; mellis scillitici drac. j. mane ante exercitationem per dies quadraginta hinc omnia vicissim sunt usurpanda in morbo diuturno,& in quo aegrotates ue quenti indigent medicationes, quia uni tant m medicamento natura temporis progressu ita assues it,ut eius , im spernat, atq; con-
temnat.Quod non solum in alterantibus,& corroborantii ut ' verum esse scimus,led etiam in purgantibus, catharticis,quorunti
varia quoque, multiplex debet esse sorma,ne consuetudine corpori reddita familiaria nihil, aut parum efficiant. TMophrastus
enim lib. 9. Hii plant.cap.48. ita scribit. Omnium veto mecia a mentorum vires debiliores in assuetis deprch nduntur.In nonnul-
lis etiam omnino inertes. Quidam enii tantum iussi ,ri consueuerunt edere, ut manipulos integros vorent,nihilq; afficiantur. Id ipsum autem multis contirmat histot ijs addens post modum: Quod vero consuetudo ad illud efficiendum plurimum valeat,r tionibus constat. Nam pecora huius regionis ablynthium comedere recusant Pontica vero comesto pinguiora redduntur,4 ut quidam arbitratur sine felle Exterius bregma inungi potest oleo rutaceo , oleo philosophorum , de euphorbio,& similibus. Folia cum pongia extolluntur,ea videlicet madi faeta in decoctione solior. betonicae, maioranar, hyliopi,stoechadis, radicis ridis,paroniat, caryophyllorum, laniso um. Sunt qui parant puluerem pro cu-cupha accipiendo radicum ircos, paeoniae,cyperiana unc. s. seminuin paeoniae, caluariae humanae ana draca, inacis,nucis molcata,
439쪽
Lsse Septimus. Isana drac. l. s. gor chamarmeli m. s. mis Emplastrum de heronica mirifice dereccat,4 roborat cerebrum. Stillicidiu ex aquis therinmuibus resoluentibus basi corroborantibus non infimum locunia. habet in hac perficienda in tetione. Talis ubiq;pratoicata est Ducisci Sihilippi apud S. Cassiarium. Corona ex radice aroniae colis Io appensa non improbanda, quia paeonia citra vehementem caufactionem resiccat, Galeno auctore 6.Simpl. sed multo magis laudo post haec omnia perseuerante malo, cauterium, siue set Onem in occipitio propter iam allatas rationes. Cibus deniq; euchymussu. non vaporosus, non copiosus, sed tenuis,& extenuans simul, praesertim quia hi pueri lint esse multum edaces, 4blluones, fortasse quia viuidioris ingenij, sensus admodum exacti, χκ-quisiti Vinum dcmmetui,aut moderate concedatur, iis aqua aliqua in dicata optime castigatum,& omnino oligophoro, Et haec dei ueris sui ficiant. ae curatione Parox mi Dileptici in omnibus
lis, tam iri etiamnum laete vcscuntur, quania
qui ablacii sunt, irandioris aeui, alimento inlidioli utentes . Nunc de curatione eiusdem in viii cursum g ndum est prout scilicet maioribus, is inoribus, viris, multoribus, idq; seu peressentiam in capite, seu per consensum, liquarum corporis partium,fieri, senerari solet. Sic enim integiam, Mabsolutam habebitis comitialis morbi Therapiam.Curatio itaq; Epilepsiae, ut ex Paulo, Aetio,& alijs colligitur,duplex erit, una ad atticium dirigenda, altera ad symptoma, cum accessio diuturnior est, aut vehementior. Prima tamen praeseruatio potius vocadio se videtur, secunda curatio illius omcium est, causam, quae morbum tactura est,adimere, ut ait Gai et Meili huius morbum iam praesententa. abigere,qus tamen si aliquando a me in loquendo confundantur, id a vobis parui fieri debct,rti potius, quam nominibus intentis
Quare haec omittamus, di ad paroxysini, seu accessionis in Epite-
440쪽
pricis curationem deueniamus,quam adimnes accommodabitis, facta illa differentia inter pucros, ct iuuenes, ac prouectos homi nes, quae virium robur, corporis habitus expostulare videbuntur Cura ergo Epilepsiae cmpore accessionis non solum ad Hi plomatis mitigationem instituenda , sed etiam ad morbi facuabolitionem. Propterea ante omnia si aeger multum moueatur, concutiaturque, necessarium est motionem illam vehementiorem
inhibere, ne corpus plus iusto defatigetur. Qua in re sciatis magnum committi errore a quibusdam cum sceminis,lu Medicis,qui apparente comitiali conuulsione, statim manus, pedes aegrotatis violenter detinent, corpus imoueri in totum prohibcntes.quod nihil aliud est, quam paroxysmi solutionem retardare. Ex partium siquidem concussione attenuatur,dissipaturq; materia,quae internam partem grauat. Non itaq, impedienda omnino est illa membrorum commotio, nisi maior sit,quam vires eam sustinere valeat. Non tamen ex alia parte laudandi sunt, qui tempore paroxysmi statim corpus, imo caput Epileptici concutiunt, quoniam saepenumero magis accurrit ex eo motu ad obstruendum materia &accessio diutius perdurat. Membra praeterea Epiliptic Oitis in rectum extendi, vel corpus erigi dissici, pituita ab ore trahi, omne studium maxime collocadum in excit adolpileptico, quod multis modis, multis' auxilijs fieri potest, sed in primis c xtta mitates fricando,& aqua pariter calida, sale, Maceto additis, abluendo,probanturque frictiones illae, quae moliuntur cum pannis asperis,& manibus inunctis oleo costino, permisto etiam sinapi Auribus strepitus , oculis magna luminati offerri nonnulli imperant. Deligatura quae fit in scroto esticacissima est Aetius lib. 6. c. I S.
ex sententia Didymi scarificabat, seu pungebat magnum d gitum pedis,& distillantem sanguinem labijs admouebat Orphaeus,
Archelaus contaminabant faciem ex quacunque parte corporis ducto sanguine,atque ita statim exurgere Epilepticos testati sunt. Trallianus ait Puncta aegri qualibet palle sanguine os eius oblinito,& surget. Subdit tame postea ex a Thc odori ei m e magnis pedum digitis petendum esse. Aliivnguibus occipiat scalpcndur . consent. Vngula aliis, vel pars ungula manu in pugnum complicata confestim, de quorundam mente, pa: ysmum abigit. Idem