장음표시 사용
461쪽
morbi natura saeile deprehenditur Bartholomaeus Montagnana aquam valde probati paeoniae radicibus, atque item radicibus graminis ad unc. iij.cum saccharo mane per plures dies haustam Petrus Forestus describit ex Erasto lib. . Dj ut in Paracelsum, ex Langio duas aquas huic malo dicatas lib. o. De morbis cerebri,Obsem. s. quas dicit Erastus multorum,su comprobatas, efficace'; compertas esse . De quibus quidem, veluti de ales non
minoris momenti agetur in sublaquenti.
O ita pridem ageba Vobiscum de variis aquachymicis, seu stillatiiijs,ad cerebri discrasiam in Epilepticis auferendam, aut saliem ad melio arem frugem reducendam, necnon ad illius membri proportionem, quam vocant, tutandam svalde accommodatis, ac mire efficacibus, de
quarum numero duas admirandas esse scribunt Petrus Forestus,& Hieronymus Rubeus de Destillatione , quarum una Thomae Erasto adseribitur, altera vero Ioanni Langio, qui ambo tamen sunt haeretica prauitate dati, quibus nostertiam addimus ex Mercato, quartam ex Platero. Suam Erastus honestissimae cui. dam matronet composuit, in antequam huiuscemodi aqua vaeis retur,hoc morbo diu,multumq; laborauerat,4 quo die ad eam vocatus fuit,tres paroxysmos perpessa suerat; qua quidem postea multos non absque euidenti fructu usos fuisse scribit. Quam pariter Mercatus ad inueteratam Epilepsiam maxime valere confirmat in suis Consultationibus. Altera Langio erat in arcanis, amis has tam cum trochiscis quibusdam propinabant, quorum etiam hoc in loco fiet metio. Eras aqua ita se habet. Rec. Floru Lilisco uallium lib. i. s. florum paeoniae, Iauendulae, betonscae cuiusque libra, florum tiliae, verbasti odorati ingui. unc. ij. cum dimidia,radicis
462쪽
P erea, ut quo tempore insultus timetur, siue diim post bre interualla accestiones repetunt, vesperi,& mane tantunde aegroto offeratur, una cum duobus trochucis, qui quidem,si mandere egrotus nequeat,in aqua dissoluti exhibendi sunt. Tandem ut tempore medio, quod praeseruationis dicitur, per singulas hebdomadas cuLuna, vel quadrata, vel plena, vel noua essicitur, cochleariu nudumatur,cum duobus trochiscis mane,& vesperi, morbo remitto te, mane tantum,deinceps metu plene sublato, bis in mense,plenilunii,& novilunistemporibus acceptu sussici Ludovicu Merca tus in suis Consulti Medic. Cons. 3. pro puella psseptica, quare ZIpse describit inter ea auxilia, quae prauorum succoru reliqrias' toto,& in capite absumerent,quantum possibile erat, in morbo
magna teritatis,& diminutae spei salutis. Cuius aquae tertio quoq; die unciam porrigebat,quam tradit hac ratione fieri. Rec meli. scillitici,nc. viii. syr. stoechados, lupuloru ana unc. vi sol lupul.
m. iv.epithymi unc. i.cum dimidia, boraginis, lingua ceruinae, visci quercini an . m. ii. calami aromatici, serici crudi ana unc.i herisbae paralysis m. i. iuar,betonicae, maioranae anam ii rad. aristolochiae, peoni et ana lib. s. rad. schorci onerae lib. I. florum cordialium, florum liliar,lauendulς, anthos,&genistae ana Unc. ii. Conterantur omnia,& misceantur,& adde theriace imaragdorum, elect.de hyacintho consectionis alchermesana drac. iii. Dissoluatur in quatuor lib. aqu*reraserum,4 tiliae, recipiantur iri αl Dic vitreo, in duplici vase uamllom in Manc Mercati aquam eo libentius attuli, quo puella illa, ut ipsi refert,eius auxilio,si non ex toto coualuit, in loge meliore statum redacta fuit. Remanet alia aqua no minois iis etficaciae, quam describit Felix Paterus in curat . De mentis consternati lib. I. Tom. I.suae Prax. ad hun plane modu dec. pul- Iota hirundinum nu. v. picae, cuculi, pullorum nu. iv vel si haberi non possint, hirundinum nu.xxv. sanguinis humani, vel hirci unci iij. cranii hominis unc.j.castores, nc.fradic.paronie,quari.i.4 se
minum vnc. i. scillae praep. vnc.ii.Visc. querc. Unc. s. rutar,hyssopi anam. ii. tonicae,maiorans, salutae, fiotarosa rum,lauendulae san ma.
cinnamomi drac. ii. caryophyllorum,nucis mostatae cubebar piperis anadrac. i. vini praestantissimi,vel maluatici lib. iii. aquarum lilii convallium,&for. tiliae an. vn.ii.aquae uitae unc. i. macerentur
463쪽
per horas tantum aliquot,ne corrumpantur, dissilientur. Detur ab unc.s ad unc.j. ad praecautionem, quae aqua in paroxysmo insula excitat,citiusq;si in portione illius assam 'tidam,ut prius dictum,fundas.Non desunt etiam lai agnopere commendent hac aqua Panis,ubi essurno cxtradaitur,calangs medulla vitreis ossi iis distillatur,cuius dant unc iv.cum rasurae dentis lupini dracm atthaeolus praebet aquam distillatam ex hominum faecibus , cineres visci quercini,vt bibat quadraginta diebus, magis tamen placet quae ab eodem commendatur distillata ex radicibus hyperici, du floret. Arculanus praebebat coaguli leporini guttas sex ad decem cum mulsa,vel aqua rutae,& Galenus multo ante I .Simpl. laudauerat coagulum leporis quantitate erui sumptum ex ac to . Paracelsus in paroxysino oleum agatis naribus imponit,dein purgat helleboro, postea olei cranis, I ritus vitrioli guttas
dat cum aqua lauendulae. Hic certe non damnandus est chalcanthini liquoris vlus ut nec in Epilepsia puerulorum causa vermium suborta Antiqui Empirici apud Aurelianum dabant bibendum lac asininum cum sale Ali sanguinem testudinis marinae. Dioscorides iecur asininum assume sui osseri, sanguinem mustelae,cuius etiam carnem siccatam Galenus commendat, quemadmodum Sextus antiquus Medicus praebebat cor Ieporis siccatum cum thure ex vino albo.Hoc agebat septem diebus auspicando a Luna rei iam, inim irinum illa quarta in celi pari abictit. In senescente vero morbo viginti mucis diobiaci propinabat, dum scilicet a synodo totum orbem Luna peragrarit. Miraldus
sibi compertum esse scribit, quod radix peoniae maris auulsa Luna crescente,ac illi blandiente Sole radio sextili, aut trino,dum is sub Leone decurrit, ab Epilapsiae accessione tuetur,si non fuerit antiquatum malum. Idem recenset verbenam collectam Sola per Arietem spatiante,& mistam cum granis aliquot paeoniae,si teram tur,4 cum vino albo propinentur, Epilepticos miraculo quodam sanare. Cardanus refert se duos curasse post remedia omnia aliorum Medicorum. Horum unus labricitabat alter clamabata
Id egit somniseris capitis lotionibus,in solo potu pulueris chryso. lithi ex vim. Octo , inquit,dierum pacis conualuere, ita ut numquam
464쪽
quam redierit morbus Varignana scribit; sumantur ossa hominis mortui, idest cranij,comburantur fiat cinis,&propinetur ad drac. j.cum qu er' rum qilicium,aut alia conuenienti. Multos dicunt fuisse lanatos bibendo julueris bryoniae drac j cum vino mane Inius anni spatio Montagnana in suis Consilijs tradit se
maetoties expertum sequens remedium Rec.pyrethri,stoechadis, costi an drac.X. agar.drac. v.scarui, anethi, assae istidae, aristolochiae rotundar an drac. ij. s. succi scillae, mestis electi an lib. i. c quantur simul scilla, mel lento igne usq; ad spissitudinem deinde iniectis pulveribus fiat electuarium,cuius patienti offerantur mane quatuor horis ante cibum drac iij. Arnaldus de illa noua sic describit medicamentum ex magistro suo praestantissimum Rec tuae moschatae, camepytheos, tonicae,herbae paralytis,salutae domesticae,& agrestis,pentaphylli, graminis,valerianae, caprisobj,capillorum veneris,scolopendrij,anethi,endiuiae an.m. s.flor. anthos, raginis sem. anisi, faeniculi, passul mundatar corticaadic.omnium aperientium an . Vnc.j.scinnamomi,rad. peoni , polypod. quer contusan. unc I .sacch. lib. ij. Fiat syrupus s. a.de quo capiat mane unc.duas,vel tres.Vesica apri immediate extracta, cum urina in serno exsiccata ita ut in puluerem redigi possit, si ad quainitatem fabae in uncia oxymelitis mane ieiuno stomacho exhibeatur, valde praesentaneum remediu in esse creditur Inter Empirica quoq; & a quibusdam experta ponitur stercus p uonis in vino tenui potatum. Legitur apud Dioscoridem lichenes esse in equorum genibus,&super ungulas induratos callos, qui triti, ex aceto sumpti Epilepticis mederi traduntur. Mem riae mandauit Spartianus Heliogabalum comedere consueuisse camelorum calcanea,cristas gallinaceis demptas viventibus, pauonum linguas, di lusciniarum,quod qui illis uesceretur,Epilepsiam non sentiret. Pulmones leporis sale adseruati cum thuris tertia parte in vino albo per dies triginta exhibentur, velut eiusdem coagulum, illud similiter vituli marini, quod vires castori r praesentat. Ursini, inprini testes ad idem valere dicuntur,quemadmodum galli gallinacei, si in puluerem triti, ex aqua, lacte ieiuno praebeantur per quinque dies cum vini abstinentia Audiat obsecro unum admiratione dignum,quod refert Celsus lib. 3 cap.
465쪽
qqα De Dilepsia,si semitiali morbo
a 3. Quidam iugulati gladiatoris calido sanguine epoto tali mori bo se se Iberarunt: apusquos miterum auxilium tolerabisse miserius malum lacli De hac re etiam Plinius in praefat. lib. 28. Legitur in Apologetico Septimij Florentis in arena iugulatorum nocentum sanguinem recentem de iugulo decurrentem, auida siti solitum hauriri quod sic comitiali morbo remedia quaeri opinain
rentur.Quinimo Aretaeus lib. I. De morb. Chronic. .narrat non
nullos se vidisse phialam subijcientes vesneri iugulati hominis,ach iustum cruorern bibentes. o facinus grande, inquit,malum malo piaculo depellere;& num ita ad sanitatem peruenerint, nemo mihi, ait, affirmare potuit. Addit insuper quendam se legit se scripto rem, qui humanum iecur epulandum proponebat. Profecto illud proponitur a Scribonio Largo, a quo etiam scribitur,quosdam inesse,qui sanguinem ex sua vena emissum bibant Democritus ille,
quem tanti fecit Hipp. dicebat in nonnullorum morborum curatione opus esse pollutione, veluti sunt caedes,& culpae,& menstrua mulie is,& sacrarum auium, vel vetitorum animantium carnes cibo datae, sanguinis potus Iairochymici stillatitiam aquam e sanguine humano educunt, quam morbis capitis pilurimum P deste scribunt,& Platerus in sua Praxi loco iam adducto pro cornitialibus ponit aquam ex sanguine humano cum alijs rebu quam apud illum videbitis Amuleta denique,necnon ieri apta voca ta ad morbum comitialem tot recensentur, quot arenae maris, ut
nulli mirum videri debeat,si Damocrates ille Atheniensis apud Trallianu adolescens adhuc, morbo huic obnoxius,ad Delphicum Oraculum proficisci voluerit,rogans,cum pleriq; offerrent alliganda Epilepsiae contraria, quonam ex eis cum utilitate uti posset. Cui sic Pythia respondisse fertur.
Degrege sume capra maiores ruris alam Ex cerebro vermes, ouis ara tergora circum
Multiplici vermi pecoris de fronte reuulse. Oraculi vero sensum hunc esse terunt,caprarum caput iuxta cerebri basim multis scatere vermibus, qui sternutamentis animali obortis in nares caprae insiliunt.Oportet igitur veste prius substra.
ta,ne terram attingant, illo excipere,vnum,uel tres,& indutur .
pelle nigrae ovis collo alligare mota sunt quae traduntur a Dio. scoride,
466쪽
storide, Iralliano de lapidibus illis in ventre pullorum hirundinum prima fetura exclusorum adinventis.Secentur autem Luna crescente,& inuenti lapilli priusquam terram tangant, in iuuencae corio,aut ceruina pelle brachio, aut collo alligantur,vel sub axilla gestantur,aut in puluerem redacti cum aliquo liquore bibuntur. Ferunt omnes smaragdum collo gestatum,aut etiam per os assumptum ab Epilepsia praecauere. Eodem vis inesse creditur corallio rubeo;lapidi chelidonio, chrysolito, &ingulae auis anulo insertar, gestato. Narrat alij caput cuculi collo suspensum ab Epileptico casu praeseruare, addunt hanc avem Epilepsiam ad se trahere, sicut magne ferrum.Vnde est,quod huiusmodi actis singulo mense Epileptica corruit Zona de corio lupi, vel asini ad idem valere dicitur, ut viscus quercinus collo appensus, tyrethrum similiter, multo magis cum Galeno paronia e collo suspensata, Sed obsecro his tandem omnibus finem faciamus,quae siue Empi rica sint rationalia', siue non rationalia,hoc est Homerica dictata, ut Trallianus ait,seu clarius Periapta,aut Amuleia,quar,ut scribit
GaI. a.Calatia.& Plinius lib. I .cap. 29. vel extrinsecus posita ,
vel interius assumpta nullam habent medicam rationem,sed iuxta quandam mirabilem proprietatem nobis incognitam ecticacia esse dicuntur,apud Dioscoridem,Plinium, Aetium, Alexandrum,&alios infinitos ad nauseam usque exarata reperiuntur.Qtiinimo &Galanus noster de his librum composuit, prout ad varios morbos accomodari poterant,qui tamen desideratur. Quem librum d occultis rerum proprietatibus inscriptum pollicetur sexto,&indecimo Simplicium incitat Trallianus lib., c. q. Vbi in summa aegritudines longae sunt,& contumaces,nec tot,tantisque praesidiis cum ratione excogitatis euinci, ac superari possunt, omnes facile ad predicta confugiunt.Vnde in historiis proditum est, Caracalla Imperatorem lege cauisse, ne quartana incantationibus,4 super sitionibus curaretur.Vos,ubi praeaeipue haec sunt externa, Physica, non Magica Amuleta, uti verba, charactere'; a Theologis danaia,neutiquam repugnetis,sed administrari permittatis, quia non laedunt; vetula accedens, aut Empiricus aliquis aliquod ex dictis adhibens,praemium victoriar, quam reuera peperit recta, rationalis praemissorum meditamentorum administratio uniuria
467쪽
auferatur.Nedicam quod huiusmodis pejer accidens,& ex me tu prosunt,propter vim imaginationis, quia plures sanat, in quem plures credunt,& bona confidentia aegrorum inquit Avicennia plus potest,quam omnia remedia Medicorum Phantasia enia habet imperium in spiritus, tumores morborum parentes Censeant tamen quidquid velint Platonici,mihi certe semper placuit,ne morbis,& susurris curatio fiat. Verissimum enim est quod legi olim apud Paracelsum licet viri parum Christiani, solidam omnem Philosophiam subuertetis sensus no idem cum meo sit in lib.De causis inuisibilibus Verba, characteres sunt Medicinae Daemonu;brupi, inpoZemata hominu necnon etia ingeniosum Periclis dictum, quod ex Theophrasto refert Plutarchus in illius vita. Nam cum in morbo quodam saeuo Periapta collo suspendi passus esset,amicis quibusda hac de re fortasse mirantibus respondisse sertur. Si compos suissem mentis, nunquam tales quisquilias
admisisse. In proxime habenda Lectione Chirurgiam aggrediaria Qe eiusdem pilepsiae curatione per chirurgiam ct primo de
sanguinis mi one controuersiae Medicorum proponuntur,
in cerebro genitae a materia cum pituitosa, tum melancholica integram,ni fallor, curationem per illa medica auxilia,quae ab instrumeto Pharmaceutico nuncupato elici possunt, quae tamen,
quia per se sola,& non accedentibus alijs praetadiis,quae a manuum operatione, Vel Chirurgia depromuntur, aut nihil,aut certe modicum emolumenti aegrotantibus afferrent, idcirco disserenda non sunt,quaecunque ab hoc alio sonte pro combtialium salute hauriuntur. Sub trucidaIn ergo, atque examen venient sanguinis missio tam per vena sectam, quam per hirudInes, scarificatas cucurbitulas,cauteria, phoenigmi, seu meosincu-- sic medicame ata,quibus ab alto, pr dotoras ad extimam
cutim, peripheriam peccantes euocantur humores.Quantum ad sanguinis vacuationem,quaeritur primum an conueniat,&,si com
468쪽
uenit,quac olhquo rempore, quo loco, seu per quas venas' inperatio celebrari debeat OVnde ego, qui lingum missionem S Epilemicis per quam necessariam, nedum utilem, atq; proficuam esse semper existimauis afferam,obis prius rationes, quibus Mirquis adduci posset ut crederet hocin nialii genere tale praesidium
linum minime habere deinde solutione alia pr abiliorib
adductis veterum Medicorum linni spectis bus, concludam sanguinem in pilemia tam curationis, quan Traecautionis gratia ia--i In primis si videtur languinis mistio in Epilepticis conuenirci ratione imperari qiria, ut silpra etiam in Letharga dictum est,humores,qui mor'φmia ciunt, udisu ergo in entosi vaecuatione, sed coctione Insuper Epilapsia a quibusdam Medicis magni nominis, ut alias intellexistis, collocatur inter morbos .chronicos, ita ut Celsus dixerit longam esse usq; ad mortis diem, visa noli periculosam. Sed in huiusmodi morbis Medici lion tam ad praesemes uam adfuturas vires mentis acie directa, sane guinem e venis minime hauriunt. Pinerea in frigido fictu quae eis Epilepsia est, si sanguis mittatur,eo ma gis recrudescet, ac refr*gerabitor Tandem cur sanguinis missio fit, si cum sanguine pec cans materia non educitur, quae crassa plerum est, ii scida iaHis rati bus,qui; pariter militant pro altis cerebri assectibus stia gidis,tauet quam maArme, quod Gad. 6. Aphur. 7. vidctu potius purgationeri piruit in humesis,qiroes etiam cie mel potest, laudare quemadmodum ita libro; ando, quom odoxpurgare oporteat. Acceditiquod cum alij,tum Mesue nullam de hoc remedi genere menti res iacit in Epitapsiae curatione.Qui aps tamen omnibus facile respo dcri a nobis potest. Ad prima in dicatis, materiata crudam, egere' acuat one, Etelsgi, si selum - senitas seruanda sit, non item si prohibendus ausi tollendus ma- snus morbus, qualis est comitialis,nec non Lethaagus,ut alibi di xi. Ad secunda Medicos ill6s., qui sanguinena mittendum pr.
.cipiunt, ad accessiones respicere, quae acutar tintidi interdum mo- dico temporis interuallo recutientes, cum euidenti vitae discrimine. Ad hae quod obijciebatur, verum est in morbis,qui assidue aD .sigunt,4 temporis diuturnitate vires omnes enervant, sed Epile
469쪽
psia petiodica existit, posticuius solutum paroxytam vires h
rumiri focillantur. Ad tertiam.qua multi adduim a I si praesidio abhorruerunt, refrigerarimagis, ct recrudescet eas ctuabueritatem habere tantummodo, si multa,&copiosa fieret lai guinis mis. sio,& si non de materia tolleretur quae morbum fouet,& calorem innatum sua copia presbcat. Ad quartam, album esse una cum sanguinis eductione aliquidiusta nono ait Aila siquid GH,
ct liquida in venis, ut non raro videamus milium humoris pitiu-tosi etiam viscidi seco vena educi ac minorari Iuctoritates G leni non conuincunt sanguinem haut esse mittendum in Epilepticis, sed eos .int a mime tua ui a purgationibus , quibus tam solis videntur Lisse contenti Mesae, balu quidam, quos vocant, Practici. Ego vero praesentaneum auxilium credo eiI sangui asmissionem hoc in casu velut in alio quocunque magno calatis
selu, etiam causa frigida praedominante; dummodo resiquunxis corpus non sit valde exangue uniuertasq; habitus ad Digidum magnopere ver , quali a sunt senum corpora,ci quibus procipue crediderim latelligendum esse Aetium, qui de sanguinis missione in apoplexi loques ait:Phlebptomia aut apoplecticos seruar, aut
,sia itaque migmis moibus est, i cacutus ut cum ex alijs. tum pre sertim ex Galeno patet s. Aphor. 3 At in omnibus acutis,&gnis morbis, dummodo vires valaant,in reliqua consentiant, famguis mittendus est,quemadmodum clare constat ex Hipp. . De rat vic in acut. lex a Praeterea sanguinem mittimus quam saepe intuigidis at sectibus,non tantum quia de crudo etiam, aut crasso humore multum emittitur,4 inde onere leuat natura neq; Zuxionem tentat,4 quod reliquum est concoquit, absumitque, sed quoniam licet sanguis non peccet sub ratione causa principalis, nihilo tamencetius habere solet aliquando rationem cause assiusiantis, vel sine qua nqn, in morbis potissimum,in quibus asces diora praesidia deueniendum est. Ut sileam quod si fion vacuatio. nis gratia, saltem auersionis nomine haud infrequenter aufertur. Quare hinc factum ego putauerim,ri non solum Hipp.loco citato tex a 3. post eum Celsus cap. proprio, sed etiam Gallum lib. De venae kα aduersus Erasistratum cap.vllimo, De curandi rati per
470쪽
per ang. misi cap. 7.& Io.tum lib. Meth. LI.cap. I 8. non modo haEpilema,verum quoque inseth assio, caro dicatocho,&attonito morbo per inissa sanguinem mitte duri esse existim auerit perussa Uerba laque secanda in talibus a nectibus vena est, statim ab ini elo,si modo tunc valens virtus sit,ut sine noxa sanguinis missione ferat, ac nihil eorum prohibeat, quae de secanda vena retulimus, sicuti vel cludi hum cris copia, vel puerilis artas, vel an Pi cmpus regiove, in qua sit extremus, aut calor, aut frigus, reliqua . Neque potest vestrum aliquis Galenum uerbis illis, si adsit crudi Eumoris copia,prohibere sanguinis missionem , quia non de crudis humoribus iri ueni existen abiisset: nem hibet, sed de iis tanti immodo, cibi in uentre , aut uentriculo stabulantur , ueluti hono iusdem operis cap. s. ω I. cap. q. aperte declarat, ad quae loca dubio procul respii it, dum ait: ac nihil eorum prohibet, quae de secanda uena retulimus. Me sues,& aliorum quorundam sente tia amplictenda soret, si Epilipticonma drpus uniuersum undiq;fiigidis, ct crudis succis abundaret, haut humores tua languinis natur Dion Vateq; recederent, nec una cum sanguine educi, aere in orari possent; tunc enim ab hoc remedid abstinendum penitus esset,saltem quoad uenam sectam ut pera planum patet tam lib. Decur. rat. per ang. miis I r. quam lib*. De tuen sanit.&4. lib. Com. . in 6. Epidi m. Quod si aliquis Mne quaerat, quomodo co- -- gnoscere ualeat, qiando humores a sanguinis natura recedunt, . quando secus, huic pro me respondcat ipse Galanus 4. De sanit. tuen quoniam uita licet quando humonim sanguinis natura se
vinitur, pr sertim se uirtuna obseruatione,quae qui dena in multa hii muru cista,qui psummum a sanguine recerserint, seruat i neqtu ut Probustae, ac validae, utpote quartim uniuersum fundamentum in a
gustiae consistit, is septimi eodem Galcno dixi vobisἡ
eueceueniendi in ad sanguinis extractionem in Epilepticis, nisi vires con sint ni vegetas sint quod cum affirmabam luce clarius etiam significabant, in js abundantes humores non admodulonge distare a languinis natura. Quam rem pariter dignoscet rigetitis ex collore uniuersi corporis, ex colore, ac tumore vena' um,necnUn e colore , ac substantia vi inarum, quae hamorum,