장음표시 사용
261쪽
α Ο Ph ea pars IIT. Pectatam is se quoad densitatem vel raHtatem Probatur: quia omne agens ita tantum agit in aliud in quantum intendit illud sibi assimilare hic enun est finis agentis & actionis: illius, ergo si supponatur passum jam omnino simile,non Uet in illud, cum ecflante fine ieessent ea quae sunt ad finem.. - ' Confirmatur In tantum Agens agit in a
liud, in quantum in eo aliquid producit, se s
calidum utquatuor V s.. non potestin alio secundum eu ndem gradum calido produce-xe calorem; non qui m calorem ut quatuor aut infra,cum jam tale habeat, alias duo aecidentia loto numero distincta reperirentur in eodem subjecto nec supra, quiaea gens il- Iud non continet nec formallier nec eminenter calorem supra gradum quartum , supponoo.
Dises Tune Agensisaeilius agit in passum, quatici O pati id iniitii S ei remelit , kά quando est simile , minus resistit et , siquidem resistentia fundatur in contrarietaret, Si contrarietas. in dissimilirudine' quae tunc nomest: ergo. Sed confra v quiae ut agens agat non is T cit quod passum ei non resistat positive & con- cratio, sed ievrirhur quod sit capax recipiendi effectum sed pastum omnino simile a genti non est capax recip1endi ab eo effectum,.sed omnino incapax, ut ostendimuS, quae incapacita, appellari potest resistentia negati-- .
262쪽
resistis resistentia tam positiva is contrariaiquae fundatur in dissimilitudino quam n
gativa, concedo . resistentia tantum' positiva, nego: simile autem,quamvis non resistat positive' ,. omnino tamenetessiit negative per incapacitatem recipiendi esse mim.
Dico secundo, Agens non posse agere in subiectum Hsisimile quoad qualitatem se gradum itilim,quammusii dissimileJupereturque ab agen- re quoad densitatem Probatur eadem ratione qua superiorem cunclusionem ostendimus . quia in tantum agens per fiam qualitatem activam agit in passum, in quantum incendit eam producere' in illo,s eque illud sibi assimilare : sed agens calidum ut 'uatuor V.g. quantumvis sit den---sius & solidius passo secundum cundem gradum calido, non potest in eo producere caIorems non quidem ut quatum,ant infra,quia jam habet in ecut quinque, aut supra,'uia gens illud non continec , nec formesIter ut patet, alias denominaretur agens caIidum utaquinque nec eminenter quia densitas non' est qualitas activa' cujus beneficio possit e minenter continere calorem ut quinq,quem rarione sui proprii caloris non continet. Sed 'si d hoc soIum conducir densitas agentis puta ferri calidrut quatuor ut meIius caIor in illo existens operetur intra lati titudinem suae vut uti , ut magis extendere quearduam Dd s opta '
263쪽
. De actione se reassone. 24 3bos hycmali tempore, quam a 'stivo,quia scilicet undique obsidetui a frigore sic intenditur , ob eandemque causam aquae in pulcis existentes hyeme etiam calidiores sunt propter frigus circumstans, aestate vero frigidiores sum a calore obsidentur. Ergo idem agi in seipsum. Respondeo negando idem secundum idem aut secundum candem partem posse agere in se ipsum absque ulla reali distinctione inter agens & passum , ut in octavo Physicorum ostendimus. Ut autem iis quae in probationem anteesidentis asseruntur, satistat, Resolvenda est breviter quaestio non injucunda , utrum scilicet per antiperistasim intendantur qualitates. Vocatur autem An-riperistatu circumstantia seu circumobsessio contrarii , quando videlicet unum agens contrarium ut plurimum sortius quasi obsi- det altu puta frigus hyemali tempore calorem naturalem in stomacho existentem: unde quia qualitas obsessa sit activior & robustior, ac si vires suas ad pugnandum seque a contrario defendendum recolligeret, merito dubitatur utrum intendatur tune, & a quo
Cui quasioni re Jondeo quod licet alia quando in antiperistasi qualitas ofessa i tendatur , alimen ut plurimum O, per se loquendo nasia ibi intervcnis iniensio ,
264쪽
fit tantum maior unio se quasi contregatio par itum subiecti in quibin residet qualitus, ratione cujus unionis se compressionis partium halu qualitas eis inhaerens quod intra propris intenissionis lati Ludinem sit magis a agendum disso
tis, quiaduirtus untrafortior eme ipso dispirisue superius diximus.. Et hoc modo activior est calor naturalis hyeme quam aestate, quia ob circumstantiam fri 'oris constitii suntur κobserantur pari, & sic non patet exitus spiri cibus vitalibus, , quibus praecipue variquam'
subtillissimi, purissimisque sanguinis partibus pr dictus caisr iii si aer. seducut quo an a gis viget frigus,eo magis ctans tinguntur po ri , ira spiritus virales atque adeo & calor imeis potissimum iesidens Q ad sthmachum re mittuntur,. ibique veluti conglobantur, Se calor subinde magis ibi unitur. Ob similem, rationem locasibterranea sunt hyeme calidiora quam aestat ; quia a MiVo tempore,, quando multum viget aestus Solis , exhalationes calidi elevantun ab ipsis partibus in
terioribus, terra: Peni porOS M Iimulas eius, .
quas proinde inferiores partes tunc frigidio res res in quunt; sed quia Iuperveni en te postear Rigore plures ex his exhalationiblis sunt que
nondum ad superficiem terrae pertigerunt nec emerunt , ideo ob meatuum & pororunx restrictionem a frigores tunc causatam it Tum coguntur inferiora loca repetere, sicque illa calidiora eiaciunt. .
265쪽
m amone se reac ne . T FDixid n responsione, Tisre aliquando in an
eristasi guAbim obsess intandatur : quodlvunc accidit Suando hujusmodi qualitas est
connaturalis4ubjecto ,, & ante circumobsessionem contrarii non habet debitam in tensionem:.in eo si quidem casu per simplicis resultantiam recuperat pristinam in tessionem: ut frigus penetralium terrae aestivo tc-pore, cum circumstant calore poti terrae aperiuntur,iexhalationesve quae illam calefaciebam, exeunt: Item quando qualitas illai obsessa no est aeque intensa in omnibus partibus subjectiis tunc enim partes in quibus est
thrensior magis conglobari efficacius agunt & in aliis majorem intensionem producunt: qua etiam ratione accidit aliquando quali- ratem obsessam in antiperistasi produci iusibjecto proximo: Se eapropter aq uxP ut eales hyeme sunt calidiores quam aulate, quialcalefiunt ab exhalationibus intra latera ter rae vi frigoris rimulas ej us & poros sonstrin gentis, detentis . Ex quiLm omnibus satisfissum manet a gumento : constat enim idem saltem secundum eandem partem non agere in seipium , nec subinde concluditur hinc posse agere in simile quoad qualitatem & gradum . .
Objicies, contra seeundam conclusionem :DPensitae subjecti noni solumdat qualitati
activae, puta calori, essicacius operari in-t 2ropriae. artutis latatudiarem ,, sed etiam. . : - , stiriai
266쪽
14 6 phsica pars nL ' . 'supra istam: ergo potest agens agere inpasisam quoad qualitatem ejus ue fradum sibi simile, dumodo sit dissimile & luperethir ab
ipso quoad den sitatem. Consequens manife-ue I equitur ex antecedente. Antecedens versmultis experientiis comprobatur. Primo, quia/ radii solares recepti in speculo vel vitro con- cavo,aut melius in crystallo & ab ea progredientes in stupam v. g. producunt ibi intensissimum calorem: atqui hoc non possunt ex se,alias in quocumque subjecto recepti idem praestarent: ergo ratione den si tatis. Secundo ferrum calidum ut sex potest ratione suae desitatis producere simiIiter & ignem &-sa re ut octo Tertio, quando Sol directe illuminat aerem,&medio aere speculu aut aliud corp . opacum ac tersum,lux recepta in hujusmod1 speculo intendit & perficit per actionem reflexam lumen directe causatum a Sole in ae- .ge medio & proximo; cum tamen Iux speculi videatur remissior luce aeris directe a Sole Iecepta , quippe cum specuIum magis distet a Sole quam aer ille, ut supponoo Rossondeo negando amecedens. Adprimam probationem nego minorem : radiit enim Solisi ex se habent sufficien rem virtutem a Jproducendum ignem quem emin Unter conti-.nent, quamui, non in quocumque sit echo recepti hunc effectum sortiantur . sed in eoi solii min qtio debitam habent unioeem MYeIuti conglobationem , ut in speculo aut
267쪽
N actione is reareione. z ετ installo propter ejus densitatem quae proinde se habet ut cunditio sne qua situm eo
sectum non sortirentur. A secundam pariter respondeo caIorem ut sex is quantum est virtus ignis i sub qua ratione potest dici virtualiter caIor ut octoὶ habere ex se sussicientem essicaciam ad producendum ignem in stupa V .g. quamvis exigat tanqua conditio i
nem quod sit in subjecto densq, quale est feris
rum : vel secundo responderi potest sertum calidum ut sex non ratione suς densitatis aut caloris praeci e producere calorem ut octo &formam ignis in stupa , sed ratione aliquata particularum ignis in poris ejus inclusatum. γ AE tertiam restondeo Iumen in speculo receptum es e intensius Iuce aeris proximi, subin- , deque non ratione densitatis , sed ratione majoris intensionis posse illam perficere peT , 'restexionem: ad id uod quod contra obji- citur , xespondeo , quod licet speculum magis distet a Sole illuminante, quam aer medius, est tamen magis dispositum ration ii suae densitatis ac tersitatis ad recipiendum 'Iumen, quam aer I & ideo cum agens ibi' melius operetur & perfectiorem producat formam, ubi melius dispositum reperit subi rectum,speeulum intentius illuminabitur a
Inritabis : Lux speculi in casu proposito lproducitur immediate a Iuce aerIS proximi : ergo non potest esse intensior ista , ' . alias
268쪽
t 8' rhst ita pars II alias qualitas intensior produceretur a r mi subri, quod vitare intendimuS.. Γε'ondis i ucem aeris, non pecte & in vir-rute propria', scd in virtute Solis producere intensiorem lucem in speculo ob majorem ipsius dispositionem . id meris quod addisur' pondeo qualitatem formalitet intensiorem posse produci ab ea quς est formaliter remisesior , dummodo sit uiualiter intensior aut aequE intesa, ut in propositorquod patet exemplo,nam forma ignis subindeque calor ut octo prodiicitur in sulphure v.f. a calore recepto in aere igni praximo,qui calor ma- Iiter non est ut octo sedi tantum virtualiter.
An Virtus a lima ventis debeat esse maiorrssentia passi
CUm ex dictis non detur actis nisi in passium dissimile , quod semper aliquam
resistentiam praestat agenti s vel, passivam saltem, quae est dissicilis capacitaS recipien si actionem & formam ab agente inrentam ob firmam scilicec adhaesion enae formae .ppositae quae actu inest passo dissicileque expellitur ,, tametsi passum non mutuo a-- ντ γ re, etiam actisam , quae est actioi
269쪽
n Virtus atava agenris, fiet. 26 sqaontraria qua passum Depe reagit in i plutre agens quando est ipsi contrarium, usque ctionem debilitat: merit E quaeritur jargi. u- num virtus activa agemis. debeat essema ocresistentiatam ae qua quam passiva abjecti recipientis sere passi. Qus di sta cultas solet suis ali is terminis proponitu tuim sci l i cet a ct i ci,
procedere debeat a proportione majoris inaequalitatis inter virtutem, activam agentis.& res stentiam passi: seiu priori modo proposta qtuestio, est clarior , licet quoad lensum: coi n cida n linam pro p orti o ae qu alitati s tu iacin quando tantae est & non maJor Virtus activa arentis, quanta refisteria passi, propo tio velo maioris inaequalitatis, quando virtus activa est major ς ω rmnoriSinaequalitatis, cluando est minor: Unde anico primὸ viriutem ammam agentis debere necessarioὸ esse m 'rem resistentia palma subsecra in quo agit, Atque Meo Omnem acticuem Pocedere aproportione majoris ina qualisa is inter virtutem activam agraris se res stentia
passivambubjecti reciliis se . Probatur . Virtus activa dicitur major passiva resiste a passi: quando non potest peream impediri quo minus agat in paulum atqui ut agens agat in passimi, necessa rium est quod non possit impediri per restia entiam ejus passisam aut forma sem quae variis dicitur quia oritur a forma firmiteUadhaerente pasib ὶ ergo oportet qu&Pvirtus ,
270쪽
α s o P0scapars III. . agentis sit major tali resistentia Probatur M. nor: quIa cum passum semper resistat agenti,ae quantum otest retardet ejus actionem, necessarium est ad hoc ut ages imirimat sua actionem passo, qudd ab ejus resistentia non impediatur, repugnat enim influxum age tis passo renitenti imprimi, nisi virtus influctvincat conatum & resistentiam passi. Dieo secundo virtutem agentis non debere neeelsario esse majorem resistentia activapassi: Quod idem est ac dicere actionem non p-- cedere necessariis a proportione majoris inq- qualitatis inter virtutem acti vam agentis &aolvam resistentiam passi. Probatur: nam aqua agit in ignem perfrigefactionem & humectationem, cum tamen activitas humiditatis & frigiditatis minor sit refistentia activa caloris ignis, ut P
Confirmatur: Ad hoc ut agens agat in pansima .su E cit quod virtus agentis superet resistetiam formalem seu passivam illius, expellendo ab ipso formam oppositam : atqui potest virtus activa agentis esse major resistentia formali passi,eamque superare, etia si pacsum habeat majorem resistentiam activam rergo non est necessarium virtutem activam agentis esse malorem rccstentia activa passi. Probatu min)r : nam frigiditas aquae secundum totam suam latitudinem graduale alicin ignem ignis vci o, quamvis cum agat seu - . - 1 acti, d