Summa philosophiae authore R.P. Raymundo Mailhat ordinis Praedicatorum, conventus S. Thomae Aquinatis Tolosani. Tomus 1. 4. Tomus 3. Secundam & tertiam partem physicae, hoc est libros de coelo & de generatione ac meteoris complectens

발행: 1664년

분량: 393페이지

출처: archive.org

분류: 철학

251쪽

Rarefactionem is Conden lationem terminari per se primis aέ qualitates qua sunt raritas uensiuas, a quibuS oriuntur tanquam effectus secundarii praedicta partium dilatatio &compressio & consequenter majoris vel minoris loci seu ubicationis acquisitio. Unde Dico prim Rarefactionem no terminari ad

majorem quantitatem, nec consequenter Condensationem ad minorem. Est contra erimam sciatentiani.

Probatur primo,Impossibile est duas partes antitatis recipi in eadem portione subantiae, alias sese penetrarent,& insuper duo accidentia solo numero distincta essent in eadem parte subjecti , atqui fieri non potest ut per Rarefactionem nova pars quantitatis producatur , nisi recipiantur duae partes simul in eadem portione substantiae marerialis r ergo impvisibile est per Rarefataonem

produci novam partem quantitatis.Probatur minor , quia antecedenter ad Rarefactionem

singulae portiones substantiae subsunt singulis partibus quantitatis: ergo non potest per

Rarefactionem acquiri nova pars quantitatis nisi in eadem portione substantiae una cum parte quantitatis praecedente recipiatur. Ni si alterutrum dicas e vel quod per Rarefactio nem corrumpitur prior pars & acquiritur alia major, vel quo Dina cum quantitate ac quiritur nova portio substantiae , quod utramque est absurdum orimum quidem, quia

i cum

252쪽

cum quantitas sit accidens connaturalestib- stantiae habens cum illa necessariam connexionem, naturaliter loquendo nequit destrui illa remanente ; praeterquam quod.non Vitatur inconveniens, eadem enim substantiae

portio nihil de novo ex parte sui acquirens non est capax majoris partis quantitatis, nisi id quo facta est maior penetretur cum alio, sereundum vero, quia jam sequeretur Rare=ction/m non distingui ab Augmentatione, nec subinde Condensationem a Diminutione, quod est inauditum, Sc a nullo concessum..- unde ex hoc Probatu cunaeo conclusio: Si Rarefaelio rerminaretur ad majorem quantitatem, & Condensatio ad minorem, non distin ouerentur es.sentialiter hae mutationes ab Augmentat:ona ct diminutione d consequens est talium, clim

Augmentatio Qx propria ratione exigat conjungi cum nutritione seu novae partis substantiae acquisitione, & sinu liter Diminutis eum deperditione illius, secus vero Rarefactio is Condensatio, ut experientia costat in aqua, V .g. quae dum bulliendo rarefit, non sit substant i aliter major: ergo Rarefactio no terminatum c.Sequela majoris est emdens, illae enim mutationes haberent eosdem terminos, clim

terminus proprius augmentationis sit major quantitas, & terminus diminutionis minor. Confirmatur conclusio : Possunt dari duo corpora , quorum unum sit ratius alio ma

gisque

253쪽

Σ32 - Pissica Pars III. . inagisque dilatatum absque eo quod habeat plus quantitatis, ergo Rarefactio non fit per

productionem quantitatis. Antec dens prob. nam in casu isto quo ex aqua V .g.generareturi aer ille esset rarior quam aqua ex qua genitus esset & tamen, quia non haberet plus mat riae ex suppositione, non haberet etiam plus quantitatis , cum materia sit radix quantitatis ita ut non possit res plures habere partes quantitatis quam portiones materiae seu

materialis substanti e quae illis subsunti, Dico secundo Rarefactionem is Condens

Ironem non terminari per se imὸ ad maius vis minus Vbi aut localem extensionem. Est contra sententiam secundam. Probatur, Rarefactio Θ Caindensatio per se primo terminantur ad raritatem & densitatem corporis, ut ex ipsis terminis conmitiis raritas & densitas corporis non consistunt formaliter iismajori vel minori ubicatione seu extensione locali illius, ergo Rarefactio L& Condensatio non terminantur per se primo ad majorem vel minorem ubicationem vel localem extensionem Prob. M 8uia ex xaritate aut densitate oritur major illa vel minor ubi catis seu localis extensio corporis rari vel densi , ergo raritas ipsa aut densitas non sunt sormaliter major illa aut minor u

bicatio. sed principium illius, ad quod pro-

indu per se pri md motus raretactionis aut condensationis terminatur. Deinde eadem

254쪽

Confirmaturrema corpu, Clitisti ut sacramento Eucharistiae nulla gaudet ex ren si one ocali aut ubicaraone , & tamen ibi habet suam raritatem & .densualem: nam sine dubio ossa eius sunt in se densiora carm. aio sanguine r ergo raritaS & den fitas non con sistunt aliter in ubi alioue aut locali cx-s aeresione. - Dirarento 'refactionem , condensaraonem per se primo terminarι - qu brates, MI que adeo esse essentialiter alteratno Ies.

Probatur: Rarefactis o condensatio, cum sint motus continua, debent per seprimo terminati vel ad qualitatem, vel ad quantitatem, vel ad ubi , crim ad alia praedicamen ranore detur peric motus, ut alias ostendimus: sed non terminantur ad duo posteriora, ut Pr batum est. ergo d qualitatem. Quod Prolaiuxrursuε-tiρ fun menrasi, Rao- factio is condensario terminamur per se prire δad raritatem di densitatem, ut ex ipsa nomimis appellatione liquet: atqui raritas & densitas sumtestentis iter qualisa res tertiae sp cimergo illi motus per se primo terminantur ad qualitates: Probatur minor: Accidentia per

se & ratione sui sensibilia pertinent ad te tiam speciem qualitatis , scilicet passionem. ves patibilem qualitatem, cum ratio sensibilis per se sit aut se habeat ut propria differen- . illius specie atqui raritas & densitas sunt, identia per se primo sentibilia a sensii t momur III. Dd ehus,

255쪽

23 P sica Pars III. Nctus, sicut asperum & lene,calidum & stigia dum: ergo raritas & densitas sunt qualitates tertiae speciei. Minor Probatur: quia id quod est rarum potest per se primo & ratione sui discerni per sensum tactus , ab eo quod est durum & densum : ergo raritas densitas .iunt per se & ratione sui tangibiles. Si autem quaeras quinam sint effectas se

, males harum qualitatum. Respondeo quod effeZin primarim Raritatis es dilatare paries quantitatis in ordine ad sesecundarius vero in

ordine ad ma1orem occupandum locum t ex op

posito assedim primarius Densitatis est eo rimere ac refringere partes inse ipsis, secundarius

vero in ordine ad occupandum minorem locum.

seu quod idem est , estectus primarius illarum qualitatum est constituere partes coris poris magis vel minus explicatas & dnatatas in ordine ad se, & hunc effectum habent ra ritas & densitas in membris Christi Domini sub speciebus etiam Eucharisticis, magis siquidem explicatur in se ipsa quantitas sanguinis eius quam quantitas Osuum I secundarius vero, qui ad primarium consequitur, est constituere hujusimodi partes corporis magis vel minus explicatasAEdilatatas in or- γdine etiam ad Iocum, quem effectum habent alaritas& densitas partium corporis Christi in cado , explicatios enim est ibi quantitas H

sanguinis eius nedum in seipsa, sed etiam im

256쪽

De Rarefactione se Condensatione. 2 3

virclime ad locum quam quantitas ossis. Quae ut mellius intelligas Adυerre nos nondissi teri, quod ficut extensio substantiae in ordine ad se est eminus

primarim selitis quantitatis 3 in ordine veris ad locum, secundarim 3 ita maJor aut minor extenso tu oldine ad se, vos in ordine ad locum, sit effectus majoris vlam inoris quantitatis hoc enim libenter adniittimus sed tamen quia una quantitas dupliciterpotest diruci major alia primo entitative , quia scilicerhabet plures parita aliquoias . seu aequales, certae ah determinatae magnitudinis, intra lineam quantitatis, secunA expficative, qui

quamvis non habeat plures pare es aequales. Rusi quotas int alineam quantitatis raraecise,'habet tamen inas beneficio raritatis magis dilatatas & cxplicatas; ideo istum inte dimus majorem extensionem seu parrium dilatationem quae fit in rarefactione, esse es lectum formalem quantit tis explicative duntaxat majoris . seu petrahitatem modifieatae & dilatatae ; subindeque necessarium non esse quod per zarefactionem quantitas fiat majorentitative , sed solum explicative,

sicut Ec ipsa extenso. ex quibus solvi possu

argumenta, quibus . ci

obiicitur trimo : Non potest cresce e effectus formalis 3c augeri , nisi augeatur ipsa forma et sed per rarsfactionem augetur effectus formalis qnantitatis o ergo & ipsa

257쪽

Quantitas augetur .& fit major. Probatuν-mor Effectus formalis quantit is st erae sto coruoris sed per Rarejactionem fit m in excentio : ergo au etur effectus Damalis iuuantitatis. Quod argumentum militat pro prima sententia,&potest etram applicari pio secunda i , nam per Rarefactionem. coi pus mmagis localitei extensam dc ampliu5 ubIc tum, atque adeo Videtur quod raresamo te minetur saltem ad majus ubi majoremquc

extensionem localem. Secundo quia per rarefactionem acquIruntur novae partus aliquotae: ago acquiritur nova Quant . Probatur antecedes: nam si in aqua conoelata x conduntata mediam duntaxat

vasiζpartem occupante sint V. g. sex parto aliquotae magnitudinis unius digiti , in οὐ dem ratefacta & bulliente erunt duod Imeiusdem magnitudinis per quas replebit totuvas,quamdiu sic talefacta & bulbenSerit. . . Tertio hoc idem confirmatur , quia per-j ῆusmodi Rarootionem acquiruntur novR In dixisibilia aut puncta et ergo dc novae parte sne qdibus illa esse non possunt

Probatur antecedens:nam in ava conges ea quam adduxim in exemplum sunt in tum puncta correspondentia punctis mediae partis vasis , in eadem vero rarefacta sum puncta correspondentia omnibus punctis ocius vasis ergo fuerunt de novo aequisii

Ad primum concessa majore distinguo

258쪽

ne Raresareona fi Condensatione. 23 rmInorem . Augetur effectus formalis quanti- eatis, enutative, seu intra I in eam quantitatis praeciSe,nego: explicative,id est magis per ra- .ritatem dilatatur, concedo:& hoe etiam modo fateor quantitatem fieri majorem. Quae distincti proportionaliter aliis propositionibus est applicanda. ' Ad id quod additur in favorem stetanda: sentcntiae, respondeo rares ἀ nem sermιnari tantum secumlario ad illud ubi Sc adlocalem extensonem explicative majorem Marest estectus secundarius rarit. iis, leu quod in idem redit, quantitatis per Ia- /xitatem dilatatae; primario vero ad ipsam raritatem. Adsecuniam nego antecedens. Ad probationem respondeo in aqua illa rarefacta fore duodecim partes praediictae magnitudinis seu extensionis, non entitative & intra propriami Eneam 'uantitatis praecisc, sed duntaxat cx-

beneficio raritatis qua sex illae raseres, quae in aqua congelata erant, duplo dilatabuntur . Ad teri sum nego etiam anteeMens. Ad prosationem respondeo, quod cum in qualibet e cie fini infinita & infinities infinita puncta medietates S medietatum medietates copulant rerminantia, fio ipso quod in aqua illa congelara sun attes quae beneficio rari- raris dilarantis ipsas, possunt omnibus partibus vasis correspondere', sunt etiam ibi pun- non selum panctis medii vasis corre II d ς sponden-

259쪽

x Phfica Parant spondentia, sed etiam quae possint omnib-

.:punctiStotius Vasis correspondere.

Ex dictis habes in quo essentialiter sita sis pro

pria rario rarefactionis is Conde ationis α, quomodo ab Augmentatione, Diminutione ι distinguantur, nam Augmentatio proprie dicta est motus a minori ad maiorem quantitarem, Diminutio ἰ contra a majori ad minorem et Uvero Ra efactio est motin is densitate ata raritarem. , Condensatio is converso a raritate ac densitatem quae sunt patibiles qualitates quarum effectus formales prim rii ut diximus sunt constituere quautitatem aut corpus explicatile non entitati me maj Ire vel

minus in sc , secundatii, in ordane ad locum: si hoc modo intelligendus est Philosophus dum definit raram & densum dicens rarum esse quod parum habet materia sub magnis di--.nsionibus, hoc est sub magna quantitate; De um verb quod habet multum materia subparetis dimensio biri r explicandus, inquam, est de magna vel parva quantitate seu dimensione quae fit magna vel parva explicative d tintaxat beneficio raritatis, & non en-- titativer & hoc etiam sensu loquitui Divus Tholas siquando innuere videatur gare actionem terminari ad quantitatem majQ-

260쪽

De Actione ct reactione.

ACTURI A putatione sequenti de

mixtione, prius differendum putavimus de Amone Θ Reactione quae in illa interveniunt & de nonnullis conditionibus ad a-nendum requisitis , suppositis illis quas in septimo Phy sicorum statuimus.

SECTIO I.

Vtrum simile possis agere in simile.

RIB U S modis agens potest esse simile

pallo : primo in qualitate per quam agit secundum suam speciem praecisse consideratam secundo in gradu illius, ut si in utroque se calor quatuor οῦ terrio non solum in qualitate acti a se gradu eius , sed etiam in raritate aus . densitate quς non parum conducunt ut agens fortius aut debilius agat. Hoc posito. Dico primo Agens non posse agere in

subjectum quod est sibi simila is quona

qualitatem secundum theciem ac gradum

SEARCH

MENU NAVIGATION