장음표시 사용
81쪽
tio, recensebit ille quatuor ad fastidium
usque decantatas in scholis partes, eXO dium, narrationem, confirmationem, P Toratione ; Verum si tanquam ad Polycleticanone exordium compaginare Voluerit, ex vetere aliqua oratione. Iouem ego Opta max.,aut,Vellem,si fieri potuisset, Iudices, suffurabituritum inanibus verborum ant, fractibus in longum, cruciarijs veluti fimiabus distorquebit, & dum totam excurrisse orationem putabitis , tunc haerebit, vel Cantherius in limine. Si narrationem e pedire mens fuerit, illam ordietur ab quo , rem trahet, distrahet anilibus ineptijs, si confirmationis argumenta stipabit,parato-i gismos, & iphisticas congeret tumultu rio captiones: si breui collecta gyro cupiet uniuersa recolere, emendicata repetitione , pueriliter ne syllabam quidem praeteribit,
ut in alteram recenter orationem peror
tio transeat. Si verba placet ad lance traducere, antiquata, obsoleta, stibranci- da, qualia nec mater Euandri loquebatur ,s e veterum fodisse monumetis reperiemu S, putante m se magnos eruisse thesauros, Vbii omnia ficulnea sint, se gemmis,& unioniai bus variegasse periodum, ubi vetustum ali quid e Plauto, vel Catone potuerit expiΩcari, vel nuperum, & suo Marte fabrefactum intrudere. Chirtilium pro rostris defendebat olim Sisenna qinesio ineptum lia teratorem attendite diligenter Auditores mirificus verborum Iogo laedalus, & Vt a Vocibus abhorrebat communibus,Chirtili,
sputatilica dixit esse facinora. Detertitus suit
82쪽
fidit illa recentis verbi nouitate QRufius hantagonista, & quasi metu quateretur i stilito, circumuenior, iliquit; Iudices, nisi, subuenitis: Sisenna , quid di β , nescio , metuo insi dias , timeo dolos Z Sputatilica,)quid est hoc i quid sonat sputatilica L Sp ita,quid sit, scio, tilica nescio Si actionem,sbet expendere vultum, ves supinum ad in ogantiam , Vel ad barbarie effinget, supercilijs currinisone, altero alifrontem sublato,altero ad mentum depres iserespiciet, corrugabit nares, inquietabit
digito, porriget, scindet, stringet labia
humeros attollet , depirimet, nrulierculas
imitatus inflectet, micabit digitis, rotabit: brachia , supplodet pedibus v quid plura
Vultis ARDELIONIS imaginem , & in
rhetorico puluere Polyhistoris , virus quasvcoloribus exprimam Accipites Sit ita, primis audax ,inauiter impudens, insignite nescius, inures retiosissinis supelia lex sit ignorantiae. Releget ad extremos Bados, & paulo ante fabulososantipodas. Nidorem ,& verecundiam . Stentorix v cem. Vocalissimam, ac plane cantillantem ex imo pectorissonore profundat di baria rum: sculapium squalciati piloriam sylva posthabeat mictu nec omnino suffarcinatus, nec male pnecinctus , libellum pictis. luxuriantem umbilicis , vel bullis inocula rum argenteis praeferat manibus, in omnium se cςtus immiscea protrita qΠςdam
ac nota lippis , & tonsoribus verba ispissume iaciat, Quam quam , Arbitrabar ego
83쪽
num Demosthenem , frigidum Platonem ,
Tullima elinguem redargitat, e alpha oratorum , rhetorum antesignanum, Regem
sori , Dominum comitiorum appellet ; date veniam, ut illum Verius ego nuncupem clamatorem, quam declamatorem, aratorem potiUS, quam oratorem. Recolite v
teres animo sophistas, triuiales illos Math aeologos , diuites verborum nundinatores , qui ventosam Graeculorum nugacit tem , & vendibilem eloquentiam ad clepsydram profitentes, contra Socratis institutum hoc tantum scirent, quod omnia scirent, quin potius hoc tantum nescirent, quod omnia ignorarent, vel sit tam multa scirent, mirum est maxi me, quod se nesci Tent. Trastylaum quendam tanta insania fuisse correptum, loquuntur historiae, V quotquot naueS in Pyraeum adpellerent ,
crederet suas, Voluptate max a numer
ret, diuitias, delicias fortunae suae in aurem omnibuS obgarriret. Perinde se habent, aut etiam deterius huiusmodi pselidorhetores, ingenio Boeotii , in scientiis peregrini, rata tabulae, honorem sibi alienum perfricta fronte deposcunt, cum proprium exuerint, omnes se tenere disciplinas obmurmurant, cum sint hospites in
tabella. Sed quaeso non pudeat AEQpum , deridiculum alaequin monstrosia deformitate mancipium, ad irridendos A R DEL IO N V M conatus vocare. 2Esopum norunt Omnes qui literas norunt, scilicet hominem acuminato capite, qubd aequo
84쪽
I Cis enormibus inarata, naso in foraminia hus amplo, in spina depressis, oculisi spectam recedentibus, auribus immanit
te bucinis , nigris labris , & liberaliter prominentibus, hispida barba ad mentum
inhaerentea inflexa, supinato pro breuit re ceruicis occipite, Ventrosilm , Valgum, incurum, qui Thersiten forsan Homeri cum formae turpitudine si1peraret. 2Esopum igitur mercator Ephesinus venalem exposituriis, Samium in emporium duo-hus cum pueris, altero musico, grammatico altero, & corporis elegantia ,& leui doctrina commendatis aduexit. Forte
Xanthus nominis non p itendi philosophus, discipulorum stipatus agmine, contendit in forum, ubi turpissimum hominem, siue melius stipitem hominis, i mosis interiectum adolescentibus conspicatus, & ridere cepit egregium mastigiae deformis aspectum, & mercatoris admirari consilium , qui comparatione dete . rima pueros reddidisset amoenitores. Tum propius ad catastam accedens , VenaleSadolescentes de illorum artibus percontaturus , sciscitatur a musico , quam disciplianam calleret. Musicus , ne se ignauunta
omnino fateretur, se scire respondi , Om- nia. Hic Asopus, plumbeis adrisium la- Bris, & buxeis dentibus ad iocum Blutis,
uit, Vt cachinnos etiam discipulis spectaculo cireumfusis eliceret. Pergit Xa filius Grammaticum interpellare , quid et ς Lusciret 2 ille non minus exhaustae verecu
85쪽
diae , procaciori lingua respondit, Omnia. Non potuit AEsopus , ita se continere , quin eadem sanna ex frontem adolescem tem eXciperet , quare cum despicatim inuin sannionem , ita sociorum responsia rictu, eQ risu deludere cerneret XanthuS, quid facere nosset ab ipso repente qHaesit
uit : Nihil , respondit AEsopus . Nihil Θplane nihil. An non tu furciferos istos, verberones audisti, qui omnia se tene re gloriantur Θ Quid reliqui factum esse mihi putas Θ Nihil. Dil peream , nisi ita
res cum AR DELIONIBUS endit; Illi per
omnem disciplinarum circulum peruolitarunt , sunt helluones librorum , Vol minum gurgites, vorant, deglutiunt ait choros; illorum iudicio Plato caecutit, Ari stoteles ineptit, Cicero garrit , Aquinas delirat , Peripatetici omnes , cimmerijs versantes in tenebris , ad lucem veritatis hallucinantur.
ARDELIONEM in historijs cupitis ex peririὶ omnes ille historias breui temporis
curriculo rediget in Ephemeride , Xerxes, Alexandros, Romulos, Fabios ore conUO . laCr, exemplis adglutinabit exempla, dc siquid speciosum occurret animo,quasi gladium delphicum, ad omnem v sim inflecter. Si dictis auditor arrideat,tum a Deu calionis , & Pirrhae nuptijs retexet ordine, Atheniensium cicadas, Romanorum fit, las, Arcadum lunulas commetabitur, quomodo nauigetur Athos , pedibus teratur Hellespontus, sol Persiarum telis opacetur,
quot Aquilae sorent in Romana legione,
86쪽
ouem munerum remigum Vlysses haberetino oculo careret Annibal, stultissime es satiet, cum verius sit illum mentis oculo caecutire. Annon carciniuit ille, qui per obuia historiaru collectanea disturrens, &annalium breuialia conse stans. D.August
num pro D. Augusto Imperatore legebat λNon caecutiust ille, qui palimpsestum tricis quibusdam, & apinis verbortura inta ciens, Thuci iidem, & Philistum in hist ria stiperaturum se praedicabat λIn nuisprudentia, ut altius videatur ityra callere,Trebatium loquetur,& Caesellianum, Auruncortim, Sicanorum , iamdiut. leges ignotas, & cum Carinenta sepultas, Iliadem glosset tinn, lagum Centonem, auctorum Myriadem allegabiti Trelaoni InIm e caelo delapsum 'itabis, clim in illa melius torqueri valeant in fatuos eatronos proieci a dicteria,moneta tota, quia careat literis, Doctornecessitatis, quia cum legia hus nauet operam , sit sine legibus. Si de arte medica sermo est, nuquam taconcinnesiamque ooportune stilenus, aut Hippocrates. Thessali cuiusdam Neronis imperio florentis stiperior aetas adlisc usq;. tempora nomen transmisit, qui cum maiorum placita obliterans,& oestro quodam in omnes aeui medicos inique iactatus, Ia eronicen se inscri psit,quasi medicorum victore. Quid de Menecrate dicam,qui cum casu quod a desiperatae salutis aegrotos a s retro vindicasset, illos de pacta mercede
Coegit, ut assentatione vel toria se latae
an lareti tabellu Ioue,qiu tam improui-
87쪽
de iuuaret aegrotos Z satius te, ut Veiovem colui sisent, non ut aliquid auxilii, sed ne noxa inferres. Hoc igitur cognomento villarrogantis ingenii delectatiis, Agesilao da ruriis epistolam, hanc praefixit epigraphent Menecrates Iupiter Agesilao Regi salute . Excaduit eo titulo Agesilaus, & innecrates,inquit, erit Iupiter, Rex tantum Ages- laus ξ An fulmen erit epistola non tam m7nU Vibrata, quam oreὶ sane si cadentia fui
mina reboans plaeuenit tonita V, valde tC-nat in epistolae fronte huiusinodi Iupiter ἀQuid ni Aquila, Iouis internuncia, praepe lib. librata pennis, epistolam detulit ξ sor lasse ad calamum aptandii penis Aquilam deplumauit. O Iouem amentem, qui pro ambrosia indigeret helleboro, pro nectarCpharmacu haurire deberer. Sic Menecratiuintania irrisit Agesilaus,& asipernatUS CUΟ- luere ulterius, resposum atramento eXaraitir,cum debuisset fangilliae,stylo,cum melius gladio , Agesilaus Menecrati sanitate In logicis Chrysippaeam eludit subtilita
plu--Zeno, valeat ProtagoraS, Om- anquiritu Vnus adducet ARDELIO Ouid ciura, per UniversisS argumentorum iras excurrens, VarijS rationum maean-prio enium ii l. tqueabit, tandem singu-ε ' . diris acumine illud evincet: Mus est in o ergo Deus non est in caelo Naturalem ingressus philosbphiam peta, reriana arcana introspicit oculis, si
e principiis xi terrogas, ridet Anaxagoram infinita PDimipμ somniantem: riderdialecticorum arena vereatissisimos ,
88쪽
Platonem,otii duo,carpit Aristotelem, qui tria in scholas inuexit, ipse Ursum tantum iadmittit, nempe scientiae priuationem. Sich causis loqueris, cum sit nescio quo casu . sin orbent euocatus, ut monstrum, omnia. temere contingere asseuerabit: si de qua inate sciscitaris, superficiem tantum agno- lscit, quia vix rerum superficiem intelligit; 'si de loco,vacuum concedit potius in capti 'te, quam in orbe; si de motu, negat m mentaneum,cum sit ipse testudineus; si de infinito, se tantum existimabit infinitae pene sapientiae. si de tempore, situm nomen nunquam intermorirtyrum; si de caelo, ca LI esse texetes , cum sit ipse rotundus ; si de elementis , palica producet , quia Veriatur in elementis , vel aerem praeferet
alijs, quia ipse ventosus ; si de corruptiabili , & generabili corpore, Andabatarum more pugnabit,quia ipse eductus e stipite ;ti de anima, Pythagorae metempsychosita admittet, quia totus transit in belli Iam; si de metaphysica periculum facis,se unum Nerum, bonum undequaque, bellum arte pilae, belltim arte lyrae, facientem omnia lhelle, Vocibus ampullatis ostentabit. 'Nollem vastum Theologiae pelaguS m te compacta orationis cymba peruadere ,
sed in hos arsius A R D E LIO NUM me
turbo compellit. In rimandis igitur Theologiae reconditioris arcanis, est plane lymceus A R D E LI O. Orationi meae fidem conciliet Laurentius Valla Grammatic Tum aeque princeps, ac optimas ARDE.
I IO N V M , qui contra instructissimas
89쪽
sicologorum phalanges, nescio quid inter lar postasim & personam dii criminis
inepte commentus, ierula munitus, & su percilio, peridnae nomen tartiis saturnali rijs competere, non diuinae hypostasi sic testissimo peierauit. Sed in eodem Lymnasilo, ubi Socrates de philosophia dister bat, aliquis fortasse Ctium testera fallebat,api pila: ut mirum non sit, e sutrina prosi licntem grammaticum, dum ultra corium pedbm efferre contendit, perQnae nomen ipsi Deo a viris tributum sapientibus, lamuis tantumodo,in sipari s adiudicasse.Vitiuest hoc hominum loquaciorti, qui ubi primorib. labris facultatem aliquam degustarunt, i e Socrates, Apollinis oraculo fa-pientissimos arbitratur,ac vitio Pisoniano, cum loqui nesciant, sermone cohibere minime valent, sibiq; videntur argutuli, licci omni sint pistillo retusiores. Taciem respo-deat ultima primis; sunt isti Dauliae cornices,Arabici tibicines,aere Dodongo loqua ciores, hirundinumus a, vocatioreS cic da,musaru aues, prolixiores Illade, Archytae crepitacula, du omniti aures importuna garrulitate delassant. Quorum ne videar ego,insanam aemulari multiloquentiam, δίhumanissimis, ac doctissimis viris creare
velle fastidium, satis per ARDELIONVM
vitia divagatus, defigam hic anchoram, securus consistam in litore. Dicebam.
90쪽
Disciplinas facilius per aures , quam per oculos in ingenium transmitti . . ORATIO.
Habita Romae In Classe Rhetoricae , cum cepit auctor eloquentiam profiteri. Anno DC. XXVIR
V0 43nx, quae mortalium animis
uti N. N. inuenire disciplinas , , & addiscere inuentas. Sed .n. cum toga annorum serie, pertinaci studio, - scientias pene omnes in lucem inuexerint primi rerum abditarum indagatores, illud lummodo videntur nobis fecisse reliquu, ut accommodam addiscedi rationem, imbuendis lescentum insenes, , expediremus. Verum ut dissidentia funt hominum capitauta pro genio quisque suo musis cota locat operam, liberalesque artes intuita se Minerua existimat ag8redi, cu alieno cluctui obstrictus , pr aeriae non sequitur libidinem voluntatis. Chaerephontem Socratis discipulum, ter amica lunae silentia , libris euoluendis impolluisse , loquuntnr hi storiae; Theophrastum autem ab Aristotelis ore pendere, solidamque Virriuem per
aures in ingemviri transmittere maluisse , eterum monumenta testantur. Ego vero