장음표시 사용
3쪽
D BELLO GALLIC COMMENTARIORUM.
CAp II. Orxemris oberlin, Bouteroue Bocha et D. Mionnet Descr. de med. tom. I, P. 2 , nummum argenteum es erunt, cujus pars antica Praebet caput imberbe galeatum, cum epigraphe COIOS; postica Vero equum currentem cum inscriptione ORCITI RIX. Bouterove Μοnnales de France p. I non dubitat quinei cujus hoc loco sit mentio, nummus isto tribuendus et COIOS nomen SSe Pagi cenSet. BOChat Mem. Sur la Suisse l. I, p. 584 vult Coios latine scriptum esse pro Caius, et Orcuiris denotasse principem pagi ago Xistimo COIOS esse nomen dei vel digni tatis, idemque SSe ae Κοῖος, nomen Viri, Γ κοι in Vel oscλεης sacerdos; et κοινης Corruptiam SSe pro cit 3ς, quod derivandum est a χοη, libamen, Ocia, inferiae libatione in honorem mortuo rum, χόες festum Atheni quo siebant libamina in Bacchi bono rem . ix d. libo, dundo proindeque fere idem esse graeceat suo nomina latina Iulii Sacros in AEdui, et Sacratio, Caesa riani. rcit is ero sormatum Stra OC gΓ 'C ὀρχησTilς, Saltator, vel ab ργiπὴς, iracunduS, et latina rex Rex tripudii sacri , ut Apollo Orchestes dictus, et David ante arcam Saltatis, vel ReX iracundus, superbus. Si Bb OZ ira et ὀργιλος , iracundus, nosmetipsi voces ' orytiei et Or ucilleua mutuavimus; ideo quo nihil nititan dum in orthographia utriuSque nominis ni in isto pronunciabatur, et litterae sacili mutatio. Ni fallor igitur, licnummus ad Caesaris . Orgetorigem Olest referri Si in nummis
4쪽
Veterum Gallorum, nomen umΠOrigi vel Dubrior is cujus meia tio est apud Caesarem, reperitur. Vid notam quae sequitur. C4p. III. Dumnorigi In nummis gallicis urbi ornaco, Vel Dia; naco, hodie surnai, attributis, inseribitur UBNOREx vel DUBNo-
Ε1x diverso cliemate 'nun mile adeSt Stans utraque manu caput humanum tenens, Vel deXtra aprum, iniStra Vero humanum caput; nune miles graditur, aprum hasta defixum gestans; nunc miles stat hastatus, ante pede eiu aper. Postica autem
pars nummi habet DVRNACOS vel VRNACVS mendoseque
DVRNOCO pro DVRNACOS. Dubnorem vel Dumnorem, nomen principis, mihi videtur e duabus Vocibus Dominus ex Contractum, idemque esse ac DONNVS pro dominus, quod in nummis ejusdem urbis reperitur, titulusque dignitatis Dona vel Don. Ex etymologia
igitur et Caesare, prolubriore et Onnu Scriberetur rectius Dum nore vel Domnorem, et DomnuS. VAE ECREL, Oct . numm. Net. ,
Vol. I, p. 62 et 24; D. MIONNET, t. I, P. 83, 4 et 89 et not. Cap. I. CAP. V. Noreiam. Dua Urbe agnoSCunt Noreias nomine Cella rius nosterque 'Anville unam in Norico agro, alteram in Car nis, juxta Cellarium, in Rhaeti vero Certius, hodieque t Leon hard secundum eumdem d'ΑΠVille geographiae oraculum. D. Man-neri perperam eamdem SSe putat hic mentio est de Noreia Norici. CΑΡ. VI. In die erat a. d. V kal. pr. Is dies erat igitur vigesi mus octavia martis, Ut animadVertit D. Artaud Indicta fuit sine dubio vere primo haec emigratio tollia genti S ut Ner Sacrum bderetur, et Sub auspiciis deorum incoepta. C4 P. X. Graioceli Sic legitur perperam pro ars eli, in edi
tionibus recentioribus, quasi siti essent in Alpibus Graiis et inde
nomen traxissent Garoceli et Celum, Urbs eorum ejusdem nominis, in Alpibus Cottiis erant Ocelum est Usseau prope ignerol, non autem Oneille, ut in notis gallicis hujus editionis dicitur. Vide D'ANv1LLE, Notice de Gaules, Vocibus Garoceli et Ocelum. CAP. XVI. Verg bretum. Lingua Celtica hibernica far - -hraim est vir ad judicium, inquit Obertinus. Sed male sanum est
deduCere vocem antiquam ab diomate recentiori et extraneo. Mihi videtur derivandum esse Vergobretus, aut a duabus latinis vocibus Nirga Am; actis e Bibracte enim caput et dea Eduorum erat, et nu-Perrime, id est ante renovationem rerum et legum in Gallia, magiS-
5쪽
vocabatur aut in litis rice . proilui dii os opea is . Primarius Gallice, qui , u lires qui u VcV ω Premior. 6 Ceryobretus , ut ait im summo magistratu Praeerat, e vitae necis laic in suos liabo liti potestatem. Sin apud Platonem Φυτουργός, qui circa plantasiit ut ita est. Diasitor, et Δημ ιουργο , qui utili Cum operatur, opi lix vocatur Deus. Ummia est unicus pene I . Marchant, vi ne iii si lilii Metis consi Stentem, qui, Publici juri faciendo, uere nil mismatico herae meruit huius par antica praebet aquilam erectam,
alas i XPli Catilem, cum epigraph CISI AREC VERGOBRETO; postica vero IIIISSOS PUBLIC... VIO. - , nempe SI MISSOS Pro
Semissis, PUBLIC. Pro Publicus et VI pro monensis vestro Flavivolis, vel pro cis Accio oriam, Vel tandem In Branno mora m si revera legitur VIo, ut id mihi nuper asseveravit egre pius auctor in hunc nummum diSsertationis Divione enim aetatis Romanorum inscriptiones duae Iovi culta aquila armiger, reperta sunt, cluariam prior Fabros fe/Taris Dibionense memorat Bibracto a
Flavio Constantio Chloro et Flavio Constantino eius filio Flauia
dicta est: Λιδουὶ οι, non 'At δουοι apud Strabonem legitur Aran nos iique in clientela AEduorum erant. Revera 'Anx ille Divionem in Lingonibus collocat, Sed ipsius mera est conjectura, a sinibus dioecesis Lingonum in medio peVo deprompta. D. Harchant pro ov Iolegit Noviodunum, sed hoc Eduorum oppidum sub Caesare ab Eduis ipsis direptum et incensum est, et ΟStis Sarem sub eo
Domine nulla est mentio, es imumque Vocatur.
C p. XXVII Verbigenus. Sic quidam codices et editi libri; sed quan quam in plerisque est Verbigenus, aut Visbigenus, aut Verbigonius, Collarius clatissimusque I 'An ille, post CluVerium, ex Antoniniati norario ostendunt Urbienus S Se eram lectionem, quia in illo itinerari Urba, oppidum UelVetiae, OCCurrit. Urbigentis nomen dictum os igitur a duabu Vocibu Urbin cnus, gallice te petiple
kruare Festo est circumdare, ni e Sulco, ut recte ait, qui sit inurbo condenda urvo aratri ba omniS, gallice Orbe ro ipsa sicut vomer aratri Circumdat Urbem Urbam, quae hodio /6 vo
6쪽
CAD XXXI. Ad Magetobriam. Habent editiones priscae Ama gombria seu ad Magetobria', ita quoque graecus interpres Conimentariorum Caesaris, ἐν γ 'Αμαγετο 6ρια , repugnantibus odicibus obertinus, ex veteri monumento reVocavit ad Magetobriam, quam lectionem cum D. Lema ire secutus est D Artaud, in nostra edi tione. Utrique lectioni ego assentior his stetius enim in Hostin tione, P. I, C. 35 et 'Anxille Notice de la Gaule, . o nominis ipsius vestigia agnoscunt in loco dicto a Mo te de rore, ad Araris et Ognonis confluentes, prope vicum Pontaillier Sur 5 Orict Non Confundendum cum Pontariter egregieque hoc firmatur monumento nuperrime detecto anno 18o2 scilicet inter a ria monumenta ex Arari exsiccato eruta , visum Si fragmentum urnae cum epigraph MAGETOB. Quae inscriptio, ut ait eruditus oditor Collectionis auctorum classicorum latinorum, tum propter vicinitatem loci a Molle de Brome, tum propter similitudinem nominum, Sati aperte declarat eamdem es Se positionem, idem no men. Hoc quoque confirmatur etymologia hujus nominis Mage t oblita enim nomen Conflatum S ex graeCΟ - κιτ ος , dorice μά- κἈσβυς longissimus unde acistus mons, et acestos fluvius,
apud linium , et ria pro bris a Vel riga pons, gallice, Longponi; ideoque gallice scribitur la O te. Si legendum foret age tobrim, et gallice Amo te pro la O te derivandum esset a
pugnabilis. Alterutram etymologiam pro certo habeo, adhuc autem lectio incerta est epigraphe enim AGETOB in litteram fracta fuit, et huic fragmento littera initialis A deficere potest. CAp. XXXVIII. tibis si Code nullus habet tibis; omnes plus minusve corrupte legunt Addua. bis Aldua lubis, Alduas bis, Adduabis, Aldua lusius. In hac tanta farragine, Cellarius pro certo posuit Dubis quam lectionem receperunt posteriores. Ita ber linus, qui quaerit utide fluXerit ista corruptio Mihi videtur posse nodum istum solvi hoc modo Addua St o graeca αιθυια, mergus, Cognomen fluvii Dubis, Unde cognomine eodem populi sinitimi AEdui, vel mergi, in altero sensu, nempe alludendo admcΓςuS gallice, plorag cora, et a coit He ne, qui merxit se in scrobibus, ut avis hujus nominis, in qui unde quoque Addua vel Adduas fluvius Galliae Cisalpinae, nostratibus Adda, ortus in Adula monte, et qui Larium implet lacum, seu lacum avis larias dictae;
7쪽
COMMENT DE Hi l l M GALLICO inde Uuatuci vel iuratu i Eburonibus finitimi es duratum vel
inuolucre, oppidum Eburonum, cuius nomen X merois,
ei fortuna, compositum signisca Fbrtunti mi Dus. I iPeritur in Columella more; oro Dilcm gallice, o cottor lia Quos insuper ii O: illi : diminutis mclrcolet est ii latina mox; s. duri vel illatim igitur corruptio est vocis id ua, mutatione litterae ui Iacrynia i δακρυ ei AEdura durauexorbi αι 'ζι . Sic iro 'At pus vo 'Ai yns , Graeci dixerunt Λδης Dubia imi it usius, fluvii nomen proprium, a voce δυω, mergo Subeo, formatim est; et re vera fluvius Dubis, ii I /iu. fluxius, in cunicii Ios mergitur, et subterlabitur. Legendum tiginiis Addua lubi alit Ad- udusius, et, duabus vocibus, Addua Diabis, ua Dusius, unde Aphterest dicitur hodie D ubs. Quoad nomen durabis, quod Corruptius est, a voce Addua lubi contractum est. Forsan igitur in varios codices ullus error incuria librariorum irrepsit, et arietates lectionum a disserentia pronunciationis tantum manant. Inde etiam ALDUOVORIX, quod in inscriptione coloniae Sequanorum legitur, apud Gruterum P. I 5, ' o.
CAP. XXXIV. Sestiui . IIadr. Valesius, Cia Conius, Ursinu et Vossius exuo S aiat Le.TOpios scribendum putant, quia Sesti tinuspiam. 'An ille rem in dubio reliquit m hi autem cum ber- lino videtur illi mutandum in textu Sesus ii idem est nomen ac EuSubii, III, , et ESSui V, 24, metalli est et contractione. Sic a dies vel Sa i contractio est nominis Sallus ii sic dicitur graece meta
σευω. Sestioli vero, Eusubii et Ea sui idem sunt quoque ac Sagii, qui memorantur in Notitia veteri Galliarum, et liorum nomen existit aditu in Esue 1 et Soea Eustibi dictum est pro .rias μ' ei PentiS quae forte galearum insignia erant, vel melius pro Eusebii, ab I υσε cἡς, id est pii, sicut Euhages, Sancti et Sagii Dro agi, a SaguS, VateS, nempe ruidae, gallice, des Dis, Sagos, Sicut Apollo, Vel serpenSPython, a Beleno Baiocassum deo profligatus. Sesu, si igitur, vel ESSui, idem est nomen grpstce, ac S illatine. In sinibus Sagiorum et Carnutum erat allus Perlicia. pro Peruticus , Dicrche n πέρας,
8쪽
3num vel Oximus urbs erat, paguSque Oximensis hodie Emme vel Hiemes etamomois, Cuius nomen ab Cimum, graece κυρρον, baSiliscus, oritur inde Diablintes a διαέολος, apud quos cathedra Dia-holi, a chaire u Diable iis contermini erant, et in vicino mons
Sancti Michaelis, qui Diabolum vicit.
CAP. VII. Unellos Male legitur pro Eusebios. Viale not. II, 34. CAP. IX. Ambiliatos. Ita codices plerique quos Oudendorpius secutus est. Alii vel Ambialites, Vel Ambialiates, et sunt plures varietates. Quaedam Xemplaria habent Ambilirati interpres graecus τους Aμ6ιλιατα ς. Nihil in ea re certum censuit 'Anville. Ego vero suSpicor I 'eosdem eSSe qui Ambibari pro Ambiliati vis, 5 hi enim Ambibari inter armoricas civitates numerantur; 20 Ambialites vel Ambialiates lectionem vere germanam eSSe; 30 eorum ΠΟ-men ab μ. Θιαλος mari CircumfuSUS oriri; proindeque circa duo maria, la anche et immer u Ord hodie dicta, consedisse, infra et supra Fretum galli Clam, in ago qui postea Gessoriacus vocatus est 40 Gessoriacum vel GCSOriaciam, Post Bononiam, Oumg C, Itium portum, VisSant, Ulteriorem portum, Calais, PSorum P pida fuisse, itemque portum Ambieteuse, Cuius nomen erat, in media aetate Amfleat, et infleot Vita not. IV, 9 et VII, 5. CAP. XVII. VDU uim Editores eruditissimi Bibliothecae classicae latinae hoc loco animadVertunt pleraque nomina principum inter Gallos desinere in rim Vel Nis, Vel etiam in rex; et quaerunt unde exierint istae syllabae finales. Jam dixi supra syllabam rix Vel rex, quae reperitur tantum in nominibu propriis, esse eamdem atque vocem latinam rex. Quoad syllabam vix, in quam desinunt nomina propria principum inter Gallos, mihi videtur diffserre solum modo numero Singulari a Nices syllaba finali et plurali nominum
populorum Galliae, et formulam SSe a VOCe graeCa i κος, domUS, familia, vel a latina selin, quae Xit ex eadem fere eodem SenSU. Itaque, Ut asseram Xemplum utriusque, mihi videtur nomina Viri et Lemopices composita esse, prius, Ut Viridoma- VI S, a DC gΓΘeCn ρIς, - λος, arcu Coelestis, Iri dea, gladiolus, gestiice, sammo, is de maraiae vel a latina Niridis; ΟSterius, a Verbo λιμος, sumes, homo Sordidus, gallii Ce, farrimc homine tres. GVsrc, et trumque ab οικος Seu Nicus. Ita de Ebrarspices et Branno-
9쪽
denota igitur populos qui an ii vicos babitabant, proindeque
in unibus, Pi' iiiiiii in mercatori luciique Pum Col Phani os imili Nil
Populi in etiam nunc subdoli provincise sinitimo inter Bituriges et
Lemoxices, hodie tri Murche nuncupatae. Hae origines in opere gallico manuscripto, cui titulus est Geo vliae archeologique et I tholo quo e Garales, sustu demonStrantUP.
C,p. XXII. Adcantuannus Mirum in modum variat liuius nominis lectio. Alii Adiatunus, distorinus, diciterinus, et aliis modis. Ex Stat nummus a Pellerin CitatUS, REC. I, p. 32, Ubi legitur REX AALETVΩNVS. In area caput leoniS, in arte ad erSn SOTIOGA; sed ad Sotiates Adcantuannumque referri POSSe non mihi videtur. Is re Adciantuannus apud Athenaeum, lib. VI, et in ecloga e libro xv Nicolai Damasceni Αδιατοιχος Vocatur Scripti libri nihil variant. Constat tamen alterutro loco mendos Scribitio nomen Sed Λδίατορ ος graecum St, Sicut et Sotiates quorum re erat, significatque, qui non est in duo scissus vel divisus e Contra Adcantuatinus nec Paecum, nec latinum. Nil dubium igitur quin sit legendum etiam in Caesare Adiatomus. CAP. XXII. Solduri . Haec voX mere latina est, non celtica, id est cambrica vel armorica, ut male a SSerunt nonnulli eamdem originem et significationem habet a vox gallica soldat, antiquitus Sol iter,soulda, Utraque derivatur a Solidum, gallice Soli , paye, Salaire, Soldus, nummu aureus qui Solidu est, id est qui non est pars alterius quod solduri stipendio quaSi mercede conducti essent hoc verbis ipsius Caesaris confirmatur, et sole meridiano clarius est. Male igitur σιλοδουροι aut σιλοδουνοι apud Athenaeum, Nicolaum Damascenum et GStathisin legitur. Nomen ero populi Sotiatum, quo Σωτιανους Vocat Athenaeus Vel potita Damascenus, et inter quos Solduri erant mihi videtur esse derivatum a participio prae senti verbi graeci σωω, SerVO, SOSPito, gallice, CONSCII CV, GH crsam et satin significatione paululum deflexa, sed fere eadem ac Sol uri et ouoti Sotiates corruptum Si igitur B Ontiates, et sic rectius legitur in nonnullis editionibus Idem nomen decurta tum existit adhuc in nomine urbis SOS, quae ad elisam sita est; et scribitur Sosia, Sosium, in scriptis medii sevi, ut 'ADuille ani in advertit Dei oti autem dicebantur qui se morti devovebant. Id
10쪽
de Celtiberis habet Valerius Maximus, lib. xis, cap. 6 Celtiberi
nefas esse ducebant proelio supereSSct, quum is occubuisset Procuis salute spiritum depoperant. Aliquid erat simile in cohorte sacra Thebanorum CCC.
CAP. I. Tenchtheri Hoc nomen variis modis legitur apud vario Scriptores, sed corrupte admodum. lutarchus, in Iulio Caesare, Tεντερίδα habet, loco cujus d εν ερίδα nonnulli reponere Voliant, ego ero εο τερ δαι; sic et pro Tenchtheri Tenchteride gendum Censeo, ex orthographia tutar hi ipsius et etymologia.
Nomen enim eorum populorum mihi videtur ex graeco τεγχτος, tinctus, derivatum. Ten literi, Sine dubio, se Colore inficiebant, Ut
Britanni, Pictavi, gathyrsi, Thraces et Illyrii. Vide not. V, 4. CAp. IX. Ambioaritos Ambioariti et Ambis aret certe iidem sunt, sed situs eorum trans Mosam hodie ignoratur. Attamen diversi sunt ab Ambisaretis AEduorum clientibus VII, 5, Pro quibUS
reponendum est Ambani qui reipsa in clientela AEduorum erant, et circum Ararim incolebant, ut bene conjectatur D'An ville, et mihi indicatur ab tymologia nominis Ambarri, examb- CiΓCum et Tay, Contracti in Arr, Compositi. Nomen e contra Ambisareti vel Ambioariti ex praepositione graeca ἁμ φl, et, fr)το, malediCtUS, forma tum est; quod alludit sane ad nomen Mosin fluvii, a graeco μυσός, deteStanduS, abominandus, execrandus, ortum. Oppidum igitur eorum erat oras maledictus, ora edi, tran Mosam et qui dem sorte Satanaciam, Stenai, a Satanas, Satan et Sedan ab e dem Voce utrumque enim sunt ad ripam Mosae deXtram, proindeque trans Mosam. Vide not. vo 75. Sic hodie ad Scarponam Mosellaeque ripam quidam campus dictus est a Terre audite. Sic Amia, qui Diablintibus contermini erant, et Diabolum seulythonem quoque colebant, a graec αρα ῖοι, maledicti, diris devoti, Vocabantur. CAP. X. Vosego. Varie scribitur os gus, Osuus Seu laxesus metathesi graece ος Dcος. Mihi videtur derivandum esse a graeco βους bOS et αγος, dux Bos ductor, sicut bos Cadmi, Vel melius βους et ση ος, Septum, sanum, Sanctuarium, boVi Sacri Septum, gallice, la creche duimus Glareanus itaque male legit Moso S, qua Si