De inconsiderato acidularum usu

31쪽

αι Dissertatio Medica.

scentium assectiones frigidas nullo modo juvant; sed potius vehementer adaugent: caussant vigilias, stupores,&melancholias pertinaces,hebetudinem visus auditus, vocem impeditam , spiritum anxium

densum,tusses asperaso interruptas con coctionem debilem tardam , acidos metus,alienum appetitum,cardiogmon, do lores ventriculon testinorum, uteri, vericae, lienis intumescentiam, venarum discras fias hydropicas languores artuum annosos,praematurum senium. .de sinapi, med.

fac Gal. 2. Retinacres, aqua calefacientes,attenti

antes,& erodentes,calidis,repletis, biliosis corporibus,&insultibus acutis, eri sypelatis,phlegmonis , intemperiebus puctulis fervidis,febricitantibus, picrocholis, rheu maticis , cancris stimulos addunt&cra. brones provocant. Galen de simpl. med.

Vtrisque ulceratarum partium molestae inaequalitates,&profusiones fanguinis damnosae cito assiciuntur,irritantur , atq, per sanatae de novo recrudescunt. Sub dulces una,graves,& fumosae ex bi tumine sulphure peculiariter calculosis, vomiturientibus M in capite ac utero diu vexatis negocium facessunt. Quemadmo

dum Hippalb s. aphoris .r 3 de aromatum suctatu

32쪽

Dissertatio Medica as

sumtu scripsit: Et ad alia utilis esset, nisi capitis gravitatem induceret. Quid detrimenti mixtae, propter inae qualem subterraneorum congremina, cor potibus non idoneis conciliare possint; non tam ex praedictis, quam eorum Libris liquidis aecernitur qui potissimam Errorum causam in usu acidularum temerario in consulto liquando ponunt In genere,Famelicis ex defectu nutrimenti, quia succo minuunt; iturientibus ex absentia humidi, quia siccant; Lurcolhi

bus julosis, quia vitae regimen exposcunt; Pthisicis,quia pectus stringunt ac sacerant morbis complicatis , quia vi ribus distractis minus frugi ue utiles non sub Ac nisi expressam Aciditatem tuae omnis est frigida, .de impl. med. fac. 2.acalore mutantem e vincente. I . lib. eius . in quibusdam aquis praesumamus, e Gal. I. sinapi med. aqua: omnes, quae sulphur, aut bitumen,aut nitrum, aut chalcantuna, aut misy, aut chalcitim, aut aliquod reliquorum medicamentorum natura calidorum gustu referunt, inimicae erunt calidis corporum affectibus. Neque etiam novum est , intemerato

p postero arum potu abditas

33쪽

16 Dissertatio Medica.

pacatas morborum causas ac semina innata haereditario in se devoluta in alioquin longius ac ad dies hae dormitura , veluti ignitabulo,jis demum perfricari atque suscitari. Quaeque alia nocumenta aquae importent sulphuris,aluminis vitrioli, lithargyri aerisialis,bituminis,&c. Locus propalabit Iacobi de partibus, in lib. I. Avicennae,

Lucidistimum ergo estvi alterum permultis &gris multos acidos fontes non quadrar: aliquibus omnes prorsus esse contrario, hincq religioso examine semper opus. F 1 Gn re autem ab omnibus, sub dio,semper ebibi debeant, acriter disputa

tur.

Apud nos certe hic mos increbuit modernorum quorundam suasu impulsu. Quatuor enim sunt,quae praetendunt,argu menta satis sua opinione valida. I. aquas istas incalfactas statim vires suas amittere. I propinqui aeris temperiem aquissimiliorem esse. III primo quoquo tempore rursum eas pertransire. LV. nemini, ne sudanti quidem frigidas unquam nocuisse. Credo primum nullos acidas perdidisi se recteri tempestive adhibitas. At postremum hydropolae isti ultroicum gemitu reper-

34쪽

Dissertatio Medica. 27

repercutient, qui sibi earum eluatione ventriculum jugiter fastidientem , viscera

perperam fluctuantia, intestina annuatim excrucianda, nervos dirillime tensos,alvum praeter debitum lubricam , ventres abominabiliter tumefactos , thoraces coangusta tos, pessimo exemplo contraxerunt , quod Ego in nostro tractu factum certo memini,

alii sine dubio in aliis. Nempe aliter evenire aliquando vix potest. Frigida enim omnia contraria sunt

calori innato,arbitro Avicenna lib. I. fen.a. d. 3. cap. a. Spiritui, motui,lib. 3.sen. a. cap. 2. virtutibus4 operationibus omnibus.lib. I.

lido stunt. 6. id Hipp.sces . . Et haec multo magis, quae aes ii talia ut acidulae. Corpora namque humidiora reddunt humiditate extranea Avicenia lib. 2.

eXtinguunt calorem innatum , postea putrefaciunt,denique interficiunt. Id tradi a. cap.de nocumentis factis a frigore Obstructiones attenuari digeriq; prohibent particulas gulam , jecur, colon, diaphragma, laborantes sive e naturali intemperie, sive adscititio vitio ; tumores praeterea partium principum phlegmonosos, cedae-matosos scirrosos offendinat '.meth Gal. s. Constrin-

35쪽

Constringendo omnia reddunt crassiora, dura, densabimmobilia. Hipp. I. prorethic.eto. Convulsiones, tetanos, livores rigores

febriles adferunt aph. II lib. s.Hipp. ni mica sunt ossibus , dentibus , nervis, cerebro, dorsali medullae.aph. 18.liks Dolores faciunt insuppurabiles aph et o l. s. Adversantur ossibus radiis, denudatis, capitis ulceribus herpetibus exedentibus, sedi, pudendo,utero vesicae. aph. et a seci . Pectori infensa tusses movent; sanguinis profluviat destillationes excitant,aph. et . eius seet vasa rumpunt. 6.Epid stet. . Et ne quis isthax Mala de potentia duntaxat refrigerandi aut aqua simplici sola interpretetu Hippocrat. eadem definite a quis actu frigidis accepta fert libr. de rativict. acut text. 3 o. Et eo etiamnum Aviceia. clarius.lib. I. n. .cap. r. Superflua frigidi tas,qualis , extra dubitam, Acidularum gelu, est pita mors innati caloris, aut ei propinqua mortificatio. Huius sententiae patronum etiam ad ducit Philotheum celebratillimus quondam nostrae Academiae Pro tar,Fuchsius, comment.inaph. I p. lib. . Sin vero quis alius calida rursum acidularum qualitates opponat, quas in corpore exercere possunt, teste Galen dicatis mori, circa finem .in vi

a rem jam ac , a calore innato .fatasimp.

med.

36쪽

Dissertatio Medio as

med.ir. Ipse vicissim Calenus mascule respondet. 3 temp. 7.rotunde asserens, Frigida nulla, quibus etiam aquam frigidam annumerat, a corpore nostro mutari, sed

ipsum potius ab isdem vinci Tantum ab est, ut obvio cuivis frugi esse possint. Adhae revera acidae aqua: si O/εργέα refrigerant. . de simpl. med faciet. Qui ergo frigiditatem adhu invalescentem alia ulla qualitate retundent' Insuper,si calidae natura acidula repugnantibus etiam&in sentis aliquando viribus inquinatae sunt, sicut supra dixi,on

nesque aquae medicatae naturales indubitato siccant: I. anit tuend. lo. frigore suo

impenso impendio nocent quid aliud, quaeso,frigide eas exhibendo agimus , nisi

ut homines antea male assectos peius torqueamus' An nihil etiam tribuemus region , aetati tempori,consuetudini φ ex aph.a sect. I. cum omnes aquae frigidae scito potores εἰ- Θιαμένους - ευσπλαγχνους Hippoc. Xigat. de morb. texi et Et alii fontes aliis in locis

mitioribus vel asperioribus siti sint, impii beresque agitent libello de aq. text. s. non tam omnia alia , ex aph. 9. so, quam etiam potus insueti, magis molestare soleant,aph. 38 sere a. II. vire acui. aph ὀ .

37쪽

3o Disseriatio Medica.

Nae omnes repentinae mutationes cavendae sunt. 6.Epid.Hipppart 3 aph. 2I.nOxam imbecillitatem l faciunt. 2.Vici . acui. 18.&tantum quod paulatim fit, tutum est.

aph. I. sedi et V ergo natura frigidiusci laqui potu matutino parcillimo aevillime in horrescunt, frigidae compotationem perpetientur' Quot etiam flatus crastas,indigestos,&olidos, profundis,uliginosis,conclusis, algidis,&rorantibus istis locis a vivifico solis splendore, horis aurorm aversis , aquis crudis immisceri existimabimus'

Communi medicorum decreto, hominumque prudentum notitia jamdudum jejunis interdicta est aura matutina , locorum etiam salubrium, nedum istorum imperflabilium quidni etiam aquae frigidae potus perniciosior adventitiam naturam in ventriculo essiciens' lacu plerisque caeterae Potiones, alterantesin purgantes, calidae propinandae sunt,non quoq, quibusdam acidulae Cur vinum,cur mustum gelide potum

adeo ominosum statuentibus medicis 'Vtrobique reor, essicaces sunt Spiritus a multa&diuturna caloris actione prompte exhalantes, quod non tam in patentibus vini aliorum liquorum poculis, quam pharmacopolarum poZematis decoctis

38쪽

Dissertatio Medicu. I

decoctis,effervescenteq; musto,cottidie luculeiue cernere possiimus. Neque tamen propterea omnis eorum

virtus in spiritibus conquiescit. Sapores enim,e quibus primum temperieiri virtutum in acidulis documentum ducimus, non in spirituum tenui, sed liquoris substantia aquea potius inhaerescunt, ut placet Philosopho in a. de anim. o. ac in lib. de sens. sen Et Cal. . de placit. Hippoc.4

ne,ex sale, solidissimis partim, partim siccissimis corporibus, tam copiosi Spiritus. Qui Spiritus copiosivi' fervidi a modico calore externo ita subito evanescuntς Similia non agunt in similia,exAristo problen .sect. et Et probi r et. 8.Aut si agunt, quodammodo dissimilia sunt ex a.de anim. s.leXt. s, alterum puta fortius,ut hic spiritus; iterum debilius, ut calor externus, qui utique etiam patietura Spiritibus Spiritus namque calidissimi, siccinami, tenuissimi, tale nihil facile pati

untur.

Vel si quicquam aliud,Averrhoidis arbitratu , calor ipsorum summus a calore parvo adventitio parum remittitur evaporando disperditur. Immanent ergo tot quot aegro jam prae

C senti

39쪽

, i Di sertatio Medica.

senti satisfacere possitiat. Quid desideramus amplius' Remissa gradu viribusque medicamenta,repetitione multiplici, i ne detrimento, tantum possunt eisicere, quantum una vice ordine paria viribusque adaucta e 1.meth.

Et si Spiritus ferme soli,omnes lapidum, metallorum , fossilium, o succorum vires imbiberunt, quid que frigide ingens multitudo Spiritibus copulata lucri secum portabit'Caleni tempore e intempestiva quae frigidae potatione cuidam jecur aifatim refrigeratum statim aquam intercutem in troduXit .loc. alf. 6.

Nostro tempore quibusdam admodum sitientibus iudantibus tum hanc , iam

mortem repentinam.

Acidulaeis is aliis multis incautis tum horrorem , tum rigorem , tum rugitum ventris, thin febrem derepente incurierunt. Ne i, etiam Spirituum calor omnis actuviget, alioquin venti omnes suapte natura calidi,eea. meteor Arist. . probi. .sectis .ac probi. se et 26. cito omnia calefacerent;&Spiritus corporibus insiti lautissimi, sine influentium subsidio ciuvamento, continenter sua eXequerentur.Cum omnia agentia actu talia, in loco & statu naturali,

40쪽

Disertatio Medica 3 3

non possint non agere,haut impedita, eX. a.

de ort.&int quorum tamen neutrum EX-

perientiae hiτηοω hucusque comprobatu est. Meipso etiam adstipulante 4 in seipsis,ci in coctionis modis,temporibus, atq; e scientiis , perquam disparia sunt ea, equibus diei spiritus eructantur alia crudiora, alia maturiora Nam subterraneis maturitatem quanda concedunt Metallici Vero igitur simili mum est, cinget litorum Spirituum nonnullos valde indigestos , crudos,atq; flatuosos e se,qui soli , absq; aquae frigiditate, ultra modum invisi ventriculo, cordi,cerebro,itent,utero,intestinis, thora ci musculis , nervis, uls li libelli de flati Hippin Gai satis ostendunt. Flatus autem corrigi, si non plane tolli, possunt calore aeterno miti , quod in hordei coctione comperisse scimus Hipp.lib. de diaet. Diosc.lib. et cap.79. Cal.in libello de ptisana proprio. Et hoc ex.6. phys Aristotel. atq; 2. Sa

Marota, cap. 3. rubr. 2 . de aq. mari n. nemo

philosophorum mihi unquam animo evelle calores duos naturales invicem coniun Elos non plus movere in corpore, e uno, qui est in mera potestate. Nam quanquam acida&aquea, tum propter tenuitatem, tum fluxibilitatem in aratam, haut invito transeunt, spiniimque