장음표시 사용
2쪽
TRANSLATIONE DOMINII IN 'CONTRACTU AESTIMATORIO.
Olent alias Dd, quando controuersias maximi vel alicuius momenti nitum riua aggrediuntur , praemittere quar. hqRc maremdam de spinosa dissicultate thema tis propositi & de Doctorum mirifico dissensu circa illam. Verum id quidem in praesenti themate non aveo' mihi integrum est, postquam paucissimi hanc contro- uersiam ex fundamentis genuinis eruere laborauerunt, imo pauciores vix eam attigerunt, ut adeoque eo magis inostenso pede me in hoc themate enucleando progredi posse arbitratus sim, offensus nullius auctoritate aut aliqua praeconcepta opinione. Quo magis enim crescunt Dd. dissensiones de aliquo themate , eo plura saepius impedimenta inliciuntur, quo minus ad veritatis viam peruenire possimus. Vnde non adeo mirandum erit, si Aa m.
3쪽
magnum Dd. aeeruum pro utraque sententia pugnantem haud adducere possim, ut interim tamen, quae dubia probabiliter hic adduci possent, non omittam. II. Ceterum ut propositae quaestionis enucleatioeociarior&dilucidior appareat, altius paulo rem repetem re, & naturam totius negotii perlustrare cogor. Quia enim animadueni, in ipso negotio contractus aestimatorii superesse plures seopulos ante superandoS, vel a Dd. non
sussicientur remotos, hos limites mihi ipli circumscribo, ut(i) breuiter naturam negotii perspicue exhibeam, &ab aliis negotiis affinibus distinguam , & deinde ipsam quaestionem propositis: dubiis resoluam (a ex legibus Romanis, s33 etiam ex praxi, dc subinde ( I conclusiones 'ex resoluta quaestione deducam. s. III. Dum itaque ante omnia rem hanc ex n gotii ipsius natura eruere studeo, merito quantum fieri breuibus potest, naturam contractus aestimatorii intueri di examinare necesse erit. Origo huius negotii videtur dependere partim ex origine emtionis venditionis, partim ex origine ciuitatum constitutarum, quia in ciuitatibus fere principaliter solet frequentari hoc negotium. Quod ad originem emtionis venditionis attinet, satis eleganter eam exprimere videtur ICtus in V . de contr. t. vendit. ostenuens, olim venditionem fuisse incognitam , & unice permutatione mutua alterum alterius indigentiae subuenisse, & sic respicit ICtus ad simpliciora
gentium tempora, ubi adhuc innoxio vitae genere ruri vivebant, & ex agricultura vitae subsidia quaerebant. Unde&Tacitus deGermanis interioribus adhuc suo tempore asseruit demoria. German. c. t. quod simplicius es antia ius permutatione mercium utantur. Quo simplicius
enim vivitur & facilius indigentia mutua suppleri potest,
4쪽
Seo magis pecunia carere possumus. Vnde etiam eo tempore contractum aestimatorium fuisse incognitum, non vlteriori indiget declaratione, quia, ut mox ostendendum erit, unice hoc negotium per Venditionem celebratur, I. imo est quaedam emtionis venditionis species. Addit vero porro ICtus dissicultatem permutationum ansam nu. dedisse ad eligendam eiusmodi materiam, cuius perpetua emet aestimatio , & sic introductam esse emtionem venditionem. . Neque vero adeo dissicile est causas huius dissicultatis eruere, si modo ad ea, quae iam iam dicta sunt, respexerimus. Videlicet dissicultas permutationum non dependet ex natura ipsius negotii, quamuis id velit Paulus in cit. l. I. sed potius exsatu hominum corruptiori & semper in deterius ruente. Cum enim simplicior vita paucioribus contenta transmutaretur in luxuriosem dc ambitiosam, & ita homines variarum rerum copiam am-hirent, indigentia adeo aucta fuit, ut iam non amplius per mutatio sola suffciens esse potuerit. Hinc alia varia negotia orta, quod Germanorum vitam limpliciorem relinquentium exemplo eleganter illustrat Coni ing. de urb. Germ. th. S. In primis vero ciuitatibus introductis, negotia inter homines multiplicari debuerunt, cum, quo maior indigentiae nascitur occasio, eo magis quoque hominum animi intenti sint ad stapplendam hanc indigentiam, tum vero nulli bi magis amoitio & luxus dominatur, quam in ciuitatibus; quid ergo mirum, si nullibi magis
commercia exerceri coeperint, ouam in ciuitatibus, & c emtiones venditiones ita inualuerint, ut permutationis usus inde rarior fieret, deserta &abiecta plane vita simpliciori.
S. IV. Commercia itaque pretio eminenti semel Iutroductas introducta admodum variare coeperunt, prout auaritia q
5쪽
Duiei ex M- luxuria & superbia quotidie hominum genus magis ma-sisque corrupit. Et quidem emtio venditio vel omnibus hom inibus communis facta, vel peculiaris certis astignata hominibus in certis mercibus. Illa ad domesse dv. alias necessarias indigentias supplendas spectat, dc inde vocatur reconomica, haec vero in cie mercatura dici coepit, dc peculiari generi vivendi attributa est, quod inprimis in ci-- uitatibus frequentari solet. Prior emtio venditio, quatenus no denotat peculiare genus vivendi, vel fit ab ipsis rerum dominis, vel ab aliis ad hoc negotium specialiter deputatis, qui recipiunt sub certa aestimatione rem aliis vendendam vel sibi retinendam , vel restituendam
Summariad Cum enim saepius contingere possit, ut quis res super
iam, suas habeat, vel etiam pecunia indigeat, ut hinc ex ne malum cessitate res quaSdam mobileS pretiosas alienare necesse habeat, dc vero ratio decori, ambitionis vel alterius imis yedimenti non permittat, ut ipse dominus per se illas a- iis ad emendum onerat, hinc nouum inde exortum est vivendi genus, ut quidam vel Priussia auctoritate, vel publica hoc negotiuin se susciperent, de ita res illas aestimatas a dominis rerum suscipprent aliis vel vendendas, vel sibi retinendas, vel restituendas. Harum atatem personarum vi plurimum haec conditio est, ut sub fide silentii adstriniantur, ne, quinam harum rerum vendendarum fuerint omini, emtoribus indicent, ciuia plerumque ita ambitiosi sunt homines, vi turpe sibi aucant res quaSdam pretiosiores alienare, cum talis alienatio aliis indicium facere possit, talem hominem esse valde indigentem, cum tarum Inen plerique ambiant diuitias, de peto diuitibus haberi velint. Hinc cum eiusmodi hominibus non aliter solet, contrahi ac quidem cum ordinariis mercatoribus , v binosi disquiritur, a quibus merces has vel jllas, fide haru- . . ' ta
6쪽
ea acceperint, proprio nomine merces vendant, an ex commissione alterius mercatoris: simpliciter quippe sequimur fidem mercatoris. Cum vero porro rarius homines soleant pretiosa alienare, hinc simul eiusmodi permnae ad hoc aethiberie ceperunt, ut res aliorum sub pi- gnoris nexu aliis tradant, accepta loco eius pecunia mutua eis, quorum interest, restituenda, ubi itidem non sollicite disquiri solet, aut oporteti, quis ea pignora dederit, sed etiam huius feminae fides hac in re ordinarie respiciatur, quasi ipsa res oppignoraret in proprios usus & commodum. Nam & hic aliquid indulgendum esse vanae ambitioni hominum puto. Vt itaque huiusmodi homines, qui aliaspropolae dicuntur, duplici officio fungautur,co ut res aestimata pro certo pretio vendendas accipiant, (a vires ahorum nexu Pignoris supponant ire subiiciant. s. U. Quod primum attinet negotium, omnino Vsierint a separanda sunt alia negotia ab hoc contractu, ne a diuerit omarum
sis ad diuersa argumentum ducatur. Et primo quidem h R huc non pertinent arbitratores, quibus mediantibus res saepe divenduntur. Hi enim tantum eum in finem adhibiti sunt, ut principaliter contrahentibus inserviant mediatorum inmar, & aliquando dubium aliquod in emtione definiant, veluti si pretium in tertii arbitrium est collocatum, ut ille ex peritia, qua instructus est, illud determinet. Hic enim nihilominus ipse rerum dominus est venditor, di negotium principaliter inter emtorem & vendi.
s. XI. Porro quoque sedulo cauendum, .ne m fi- dia m. datum de vendendo confundam US cum hoc negotio. Saepe moti .ri Aenim aliis, qui alias huic vivendi generi se non addixeres venaenaeo amandatum dari solet, ut res alterius nomine alienent, ct
quidem illud tunc facillime dignoscitur, si res iv genere ad
7쪽
vendendum pro thio pretio, non adiecto speciali aestimatione, datur id quod tamen ad praesens negotium, de quo
hic agimus, pro forma deessentia requiritur. cons. Halin. ad iussi ad Tit. de aestimatan . Sed in eo latitat maior dissi.cultas, quando quis mandatum accepit de re vendenda pro certo determinataretio, qua latione tunc distinguatura Sutractu aestimatoreto. Nam tale mandatum dari posse perspicuum est exi . mandat. ubi casus de eo, qui
mandauerat alteri, visundum Ilium venderet centum, ex
quo negotio mandati actionem dari asseritur. Ast vero si res vendenda aestimata detur, oritur inde contractus testimatorius, imo negat Iinus mandatum inde oriri l. t. st de aestimat. Miratus certe sum, a plerisque Dd. hoc du-hium intactum& inexcussum esse relictum. Equidem Dn. Schwendendo . de contract.amimat. S. C. in eo differentiam mandati ab hoc negotio quaerit, quod mandatum sua natura sit gratuitum, huic vero negotio merces accedere possit. Hactenus bene. Sed quid si merces non accedat, an itaque tune est mandatum Neque enim merces semper accedere debet. Et quid si accesserit, estne tunc potius locatio conductio, nam illa recipit mercedem. Ex eo itaque, quod recipiat mercedem, non discernitur ab aliis negotiis. Addit vero, accipientem non teneri praecise rem vendere, quod tamen in mandato stricte requiritur L S. LI. . mane Sed hoc ipso non tollitur dubium ex L eit. F. F. p. demmium. Ponamus Caium in mandatis Meuio dedisse, ut aedes suas centum venderet. Quid itaque iuris, si aedes vendere non possit, an itaque stricte obligatur ad aedeg vendendas Et quid si ipse aedes retinere velit pro hoc pretio, an non hoc ei erit permissum. Sine dubio itaque negotii natura hoc indicat, ut vel pretium vel si vendere non possit, ipsas aedes restituat. Nam di mandatum sub
8쪽
Meuius Seio in mandatis dedit, ut vel transactione vellegitimo processu controUerliam decidat, vel : ut certam rem emat, vel pretium restituat, nonne & hoc casu alternatime obligatur, & mandatum verum subest y Ergo euidens est naturam mandati&contractus aestimato-rii exinde dignosci non posse. 'F. VII. Tentabo itaque, an alia via scopulos ho. raram vu-sce vitare possim. Certe potissimam differentiam specifi 'R cam a forma & essentia rei petendam esse, logici optime
tradunt. Iam contractus aestimatorii essentia fundatur in aera imatione determinata, adeoque ex huius natura utriusisque diuersiam rimari naturam conueniens erit. Scilicet varie aestimatio considerari potest,prout varie determina- A. ' tur. Vel enim a sepie, vela iudice, vel apriuatis determina- 'tur. Si apri tis,tunc vel solitarie ab una parte vel per nu- . Nentionem. Priorem hic non tangimus,sed pertinet
vel ad aefectionem, vel ad diso itionem res amentariam. . De posteriori hic sumus solliciti, cum agamus de conistractibus utriusque paciscentium consensu constantibus,& haec aestimatio dici solet conuentionalis, quatenu . consensu utriusque est definita. Potest vero haec aesti-A Misis fir matio fieri duplicem ob finem, vel ut constet, quanti, toxotioineres sit, ita ut si forsan postea aestimatio ab altero prae. ' standa sit, statim rei pretium in promtu fit,& alter, ad quem res spectat, liberetur ab onere probandi, vel etiam . ut alter certum rei pretium scire posui, cuius forsan inmterest, illud scire, & tunc aestimatio dicitur taxationis gratio esse facta: vel etiam ob hunc finem, ut alter pro hac aestimatione rem illam sibi habere debeat & aestimatio. nem praestare, & tunc est vera emtio venditior vel ita, ut , tradens eius arbitrio committat, utrum rem acceptam
9쪽
reddere , an vero aestimationem conuentam praestaret . velit, &tunc quam venditio videtur interuenisse, hinc aestimatio venditionis gratia adsie, videtur F. VIII. Quae res ut eo clarior euadat, placet illam ex ipsis largumentis rerum deducere & illustrare. Res dotalis marito dari solet saepe sub certa aestimatione: Sed prout dictum duplici ratione. Si conuenerit, ut maritus aut rem dotalem aut asstimationem praestaret, venditionis gratia censetur adiecta aestimatio, & mari. tus eliget, utrum rem malit offerre, an pretium verum, nisi aliud actum l. Io. s. Eust. de iure des. Ex quo apparet veram characteristicam notam huius a stimationis consistere in obligatione alternatiua,etiamsa debitori nequidem . electio superfit. Nam, ut pergit Ioum tres nou extet, ae- timationem omnimodo maritus praestabit, adeoquel cum
mulier aestimationem eligere possit, merito venditionis causa pretium adiectum censetur. Ex quo patet, vix approbari posse sententiam Mauritii dissis otimat. s. n. asserentis, emtionis loco tunc demum aestimationem adiici, quando valor rei exprimitur & conuenit, ut non res restituatur, sed illud pretium, quod illis rebus fuit constitutum. Nam sic vera iam est ab initio emtio, cum tamen hic requiratur, ut alternatiue quis obligetur, quod ulterius apparet ex l. I. s. I. de aestimat. l. quotiens T. C. eoae ubi dicitur, quod retinere possit item res, spectiniam mxori osserat. Ex quo concludo, posse eandem etiam non retinere, si pecuniam uxori offerre nolit. Unde possiet dici, quod hoc casu sit eventualis venditio, hoc tamen eaeis
ciens, ut periculum in maritum tranSferatur, ata. I. I. S. I. de aestimat. aes.
s. IX. Ceterum si conuenerit, ut ipsa res praecise restitueretur, non vero ita in mariti libero arbitrio col-
10쪽
locetur, tunc est tantum taxationis gratia Pretium adie' binisu ,., ctum. Eleganter hoc declaratur in I i inter virum ar. CA ti. .di L. iur. dot. ubi inter virum & uxorem sequens pactum ini-tu m erat: ut si matrimonium intra quinquennii forte tempora quoquo modo esset dissolutum, pecies aestimatae doti datae pretiis, quibus aestimatae uut, redderemur. Quaestio exsurgebat, utriun venditionis, an vero taxationis causa esset adiecta aestimatio 8 Et respondent ImperatoreS, taxationis
gratia adiectam censeri debere. Manifestam em, inquiunt, non pretia Oecierum dari. sed ipsas pecies debere remiture
cum in placitis sipecierum reddendartim idcirco pretiorum nomen videatur avnextim, ne fi Fecies aliqua deminuta uisset, aut Per ta , alioPretiae, qNam quo taxat uerat, reposceretur. Ex quo concludo si hoc in casti principaliter intendi
inter partes, ut ipsae res tradantur, sectindario vero di per
accidens,ut pretium determinatum, (r obligari maritum hic quoque alternatiuo, sed non eodem modo, uti in casupramedenti. Nam hic primario Dbligatur ad rem in specie restituendam, adeo ut nec illam possit retinere, obla- to pretio, ne aliud pro alio soluatur: secus ac in priori cata, secundario autem & in stibsidium demum ad determimiam quantitatem odstrictus est, ad quam alias quoque non adiecta aestimatione iam erat adstrictus, sed ne postea de aestimatione litigetur, maioris securitatis gratia statim adiicitur. Vnde non idem effectus hic resultant, qui resultabant ex priori casu. . - - β. X. Sed idem quoque in aliis negotiis: ubi non AG --pla
aeque agitur de dominio quodam transferendo, continis adducanar.
gere potest, hoc modo: loco vel commodo tibi equum meum, quem nollem vendere viginti aureis, certe si aestimatio hoc casu faceret venditionem, sequeretur, ut si 'equo vitium accideret, imo si funditus per casum aliquem . B a fortui.