Quaestiones calderonianae

31쪽

suasum est, melius Xpedivisset argumentum necessitatis,

qua talis mulieris, qualis regina erat, animo infracto satum suum Vocantis interitus aliis invitis vasiss0 insevitabilis. Et quum admirabilis sit solitudinis oscriptio, ubi uissetius misero vagans reginae exuli 0rtuit obviam venit, id quod vero fiori non potuit cardinali iam se ante annis defuncto ,

finis tamen reginae Veneno ab Anna praeparato morientis, minus comm0Vet animos, quam Sublimis illa mortis scena

apud 00tam Anglicanum. cf. Henr VIII. et IV. c. )Religionis studium, quod, ut martyrem faceret Catharinam, poetam impulit, etiam efficit, ut in fine tragosidia fidos catholica triumphans spectatoris menti obversetur, quamis hanc triumphi speciem nisi pia fraude Maria Calderon praebere nequierit.

In Caroli legati partibus stili quum voeant exculti

egregium habemus specimen, ad id genus dictionis accuratius cognoscendum aptissimum. Nec verba, quae as quinus ineptus facit, studio indigna sunt. Prosi indam sub ludrierasorma condunt sapientiam mali venturi praesagam, Verum salsa specie indutum dignoscentem. Si ero, p0stquam singulas partes consideraVimus, ad totius dramatis compositionem mentem vertimus, admiratio nostra Calderonis artis minimo minuitur. Sine mora

omnia ibi tendunt ad finem pr0positum Luetam intuemur virium inter o contrariarum ab initio ita instructam ac dispositam, ut exitus e longinquo praevisus magis magisque fiat inevitabilis. Suam quaeque dramati persona actionis partem bono moderatam exhibet. Effectus amo tanta artis plurimis nostratium eo dubilitatur, quod singula ornamenta displicent. In primis stilus ille quem dicunt excultum malo culta dictionis ab iis reputatur specimen. Sed, quamvis illam opinionem refutare nolim, praeiudicio saepius, quam causa cognita et bono considerata ita iudieari existimo. In universum enim consuetudo potius quam ratio efficit, ut res aliqua

32쪽

placeat aut displiceat Opus enim est discernere pulchrum quod placet, discernulidi autem lacultas in singulis natura divorsa et

diverse exculta ost, et consu0tudine oX00litur. Admove rusticum quendam ad immortalus Rapliauli tabulas, iuxta qua posueris picturas minimi pretii recentissimas, sed colorum Splendore eulis rusticis blandionios, num incertum est, utras noster praetuturus sit 8 Discendum est ulultrum videre pariter atque di8cendum est verum intelligero. Prius autem ferme de novis rebus iudicatur, quam observatio earum c0nsuetudine satis eXercitata sit. Ita fit, ut saepissimo unus vir ceteris ingeni praestans

iudicium ferro soloat singulare, quod talis viri auctoritate vigens multitudinis animis sensim insinuatur, donec Omnes mirantur, quod paullo ante nemo contumplari dignatus est. Ita Newtonii doctrina apud Gallos Voltatrii auctoritate systemate artesiano Verso, triumphavit. Ita architecturae quam gothicam disiimus apud nostrates admiratio Goethio auctore praecipuo nata est. Ita Caldero ipse, qui fratres Schl0goli0s illustres gloriae suae praee Ones invenerit, subito in Germani famam principi poetarum nacturus fuit. Quae fama si p0st primum impetum minutae880 Videtur neque unquam ad eundem gradum atque Shahspuarii pervenit, prima causa discrimen est, quod intercedit inter ingenium nationum Romanae et Germanicae

originis. Qui 00tas Anglican0s admirari didicit, nullo modo etiam de Caldoronis ingenio iudicare doctus est. Uterque aetatis ot 0puli sui Π0bis reliquit cultura imaginem

non perituram, Sed imagines ita, uti populi, disserunt. Facilis nimirum labor philosophorum est, qui nonnulla praecepta paucorum operum Studio abstracta pro regula et meu-sura habent omnis pulchritudinis. Error hic idem est atque eorum qui meditati0no philosophica legos rerum natura detegere Voluerunt, quae experientia et observatione doteguntur Artium ac litterarum et eientiae mundu8, quantumvis valde disserat a mundo c0rporum inertium, tamen lege Suas

33쪽

habet nascendi et oroundi, quas observatio sola eruit quibus cognitis tantum doe virtut ipserum singulorum diiudicandum est Atqui, quoniam littoris omnis sero montis cultura revolutur, cuius populi cies litteris iudicarae vis, etiam eius mores et historiam cognoscor necessu est Ex quo patet, leges illas magna parte easdem dor atque leges, quibus populi alicuius progressus in culto humano et civili reguntur. Tongum est de harum legum natura hic dissororo: id solum ' commemorari oportet, ' graViter nos salti, si, prout nobis nunc placeant i aut displiceant sipera magni aut parvi aestimanda putemus . . Ita putaVerunt perpuram illi qui, ut Thomasius vir illustrissimus, Homerum ipsum divinum nugarum appellabant inventorem, cui Hans Sach quem oceant antoponondus ess0t: citumques doctores

illi Parisini saoculi 40ptimi decimi, qui Homeri ut Aeschyli

stilo increpantes poetas aequale omnibus Graecis et Latinis multo superiores declarabant; cuius errori I Templaude abundant, rudi enumerati0nis, finis i desiderotur Sin vero iidem qui ita falso iudicaverunt, rationem habuissent auctoritatis qua poetae vigebant cilli apud , cives suos por 0t sadeuia i incolumi, non dubitandum ist quin iudicia tuliss0nt minus Jovia it temeraria. Nam dum son

sissent, primum locum iis poetis deberi, qui cultum populi sui tam perfecto expresserunt, ut posteris magistri et exempla sint. Qua re ut Calderonem qui primum

locum obtineat dignum esse porspicuum erit. Hispanorum enim, ut nullus alius, Vates et magister est. Errores eius

vitia et saeculi ot nati0nis sunt ita, ut veritatem augeant mundi imaginis, quam pinxit. tquo, ut pauca adiciam verba de stilo exculto tam frequenter vituperato, Vituperari mihi videtur potissimum, quia pugnat cum n08tr ingenio,

cum OStro Sermone, cum nostris optima dictionis Xemplis,

minus autem mihi pugnaro videtur eum ingenio Hispanorum. Id enim et in antiquis carminibus ordinem praesert mem-

34쪽

brorum paene arithmeticum, parallelismum quendam aliquando similem Iebraeorum, qui non solum in rimarum et sonorum repetitione, Vero etiam in cogitatis ipsis reperiri potest. Nimis ortasse stropharum structura apud Cal-deronem, ut in Caroli Versibus . I. c. IV. eam docet propensionem.

Singulas solito primi versus exhibent comparationis instituendae partes, quas ultimi, saepissimo syllogismi mitantes figuram, resumturi sunt. Neque negandum est Symmetriam illam et rimarum abundantiam adiutam vocalium dul-osdino auribus blandiri Hispanorum, qua Voluptate O8mo ipsi caremus. Omnino vero Calderonis gloria naeVis paullum Obscurata id circo magis solis imitatur piundorem. Nemo est perfectus; quandoque bonus dormitat Homerus. Dummodo poeta Verum Sequatur et mentem habeat diviniorem, qua aliorum mente capes8at ac teneat, non interest, quod saoculi sui indulget erroribus atqu0 imbutus est sapientia impersecta a posteris infinito emendanda et perficienda. Vorum ingenium semper sibi exigit m0numentum aere perennius, cuius fama etiam in alienas penetrabit gentes. Musae nim in excelsis d0mum tenentes omnium gentium sunt omnesque inter se conciliare student, qui sursum tollunt animos atque perducunt ad cultum humaniorem.

35쪽

Natus sum Carolus Augustus Hugo Uibrio hLiognitia anno XXX h. s. Carolo et Carolina parentibus, quos adhuc inter vivos esse maximo laetor Fidoladdictus sum evangelicae. In gymnasi Liegnitiensi, quod tunc sub M. Oeliter ο V. l. florebat, per Septem annos versatus anno L Vratistaviam me contuli, ubi matheseos, historia naturalis, linguarum studiis oditus docuntos audivi per triennium et semustre hosce viros Brani Ss, Bunsen, Duflos, Frankenhelm, Glocher, opperi, Gra Ven-horst, ire lilio fh ummor, charon berg, de Sie-bold. 0indo in familia nobili Silosia superiori praeceptoris munere unctus sum usque ad annum LV, quo Rhenum petii, ut contubernalis ossum nobili viro vo de Leyen-Blo emers heim, vocatus. Quod maxime desiderabam, tinora faciendi ita mihi datus os locus Lutetiae, ubi optimus ille vir atquo artium liberalium amantissimus hiemes conterere solebat, multas ot varias auscultavi lectiones illustrium professorum Baudrillari, ergo de ivrog, Cl. Bernard Egger, Nisard do omente, aisset, Demo geot Patin, Garnier Ha Vot St. Marc-Girar-din. Por annos VII o LVIII in olvotia Turici in scholis docundo intonius sui. Prope finem anni VIII a

nobili vondor Loyon invitatus Lutetiam repetii, unde mense Aprili Londinum prosectus sum, Anglorum linguam, mores, litteras lenitus cogniturus. Bonnam reversus scholas viri

36쪽

illustrissimi frequentavi Mon nard quem subito ereptum omnes nunc lugent. Ineunte anno LX ad scholam publicam relat densum vocatus, Xamin pro facultato ostendi seliciter superato, po trisennium praeceptori ordinarii provinciam in illa soliola habui, quum anno LXIV a senatu urbis libera praeceptor Achola superioris Francosuriensis creatus sum, ubi nunc munere ungor.

37쪽

Sententiae controVersae.

I. Arabas Hispanis cultu humano superiores fuisse e vocabulis Hispanicis eae lingua Arabica depromptis perspicitur. II. Cum alias ob caussas tum ob artis metricae impedimenta amata poetarum Hispanorum mirum non est nostratibus

prorsus placere non OSse.

III Eae eo, quod significationes multorum vocabulorum in malam partem mutatae sunt, efflici potest, populos ad maiorem humanitatem provecto SSe. IV. is documenta contrarium docerent, facile quispiam argumentari possit, alteram partem libri illius de Don0ubo te non ab eodem profectam esse, qui priorem scripserit. V. Neque Baco a Verulamio neque Cartesius novam methodum philosophandi praedicantes, quae sit vera vis ac natura methodi recte perveaeerunt. VI. Spinonae de necessitate doctrina non Dicitur, ut liberum arbitrium negandum sit. VII. Geographia vel cin philosophandi modos certam vim

quandam eaeercuit.