Quaestiones de fontibus Plutarchi et Nepotis in vita Phocionis

11쪽

- tarcho justo jure opprobrio verteruiit, quod in rebus narrandis parum iudicii adhibuit. Etsi in ea quoque vita, de qua disputamus, miro atque caeco amore-Ρhocionem, uti post dentonstrabimus, Iutarchus amplectitur, tamen semel med. cap. 32 τουτον δὲ - πωτις auctori suo illius nimis studioso obloquitur Haeterea autem saepius in eas res, de quibuS narrat, considerationes et contemplationes intendit. Hoc ei his locis placuit cap. VII a verbis ορων δὲ του τι κοινα usque ad extremum initi cap. VII inde ab στε multa ιν

- ορμαῖς αντιτασσομενον cap. 10 inde ab 'Mστε θαυμα ιν - ουνερετα σθαι τοῖς διαφοροις. initio cap. 32 ῆν δὲ τουτο- συκοφαν τῶν eodem denique cap. med illa verba τουτοδὲ περ αυτου - πενεσθαι πιστις, de quibus modo supra

diximus. Ρostquam haec de compositione vitae hocioni praemissimus, altero loco ea quae de rebus ab eo gesti apud Ρlutarchum narrantur, cum ceteris auctoribus comparare in

animo est. am inde facile intelligi potest, qua mente is quem lutarchus secutus est, in hocionem fuerit. In vita lutarchea in capite VI Chabriam in pugna ad Naxum commissa Ρhocioni imperium navium in cornu sinistro collocatarum tradidisse legimus. Haec cum iis repugnant quae de illa pugna navali apud Diodorum Siculum in libro XV, cap. 34, 3 narrantur. Iam esselingius et Kranerus, ille in editione Diodori, hic in editione vitae Ρlutarcheae haeserunt quid de hac re iudiearent. Diodori enim testimonio Cedo quidam

Atheniensis in sinistra acie praefuit, qui cum nave perforata mari haustus est. Quaestio igitur hoc loco existit, utrum maior fides Plutarcho an Diodoro habenda sit. Magis autem inclinat animus, ut arbitremur, lutarchum vel potius auctorem eius res Phocionis oratione paulum exaggerasse. am hocio, qui quo tempore Lacedaemonii cum Atheniensibus ad axum congressi sunt, adolescens circiter Viginti septem annorum erat, etiam puerilior videtur fuisse quam cui Chabrias imperium sinistrae aciei permittere posset Eum autem omnino illi pugnae interfuisse, longe absumus, ut infitiemur. rierarchus fortasse navi quam rei publicae dederat praepositus cf.

12쪽

Initio capitis XIV Phocionem omnibus rebus confectiου ab ubola domum redisse sed paulo post Athenienses cientiam rei militaris et sortitudinem eius desideravisse Plutarchus Scribit. Atque eo magis in verbis Aeschinis rhetoris in oratione κατα κτησιμῶντος inscripta offendimus, cui et ipsi satelliti hilippi regis minime in animo erat, hocionem perstringere. Nam hocio inter defensores Aeschinis a Demosthene accusati in iudicio exstiterat L Schaeser in libro: Demosthenes undiseine ZeitHI 358 sq. Aeschines autem l. l.

θαλάσσης, κτλ. Idem Vir doctus, cuius librum modo laudavimus, alio loco II 77 adnotavit, acrius Phocionem Vituperari non posse. Etiam Demosthenes illud eschinis iudicium confirmat. am in Midiana 162 hostes copias theniensium in obsidione tenuisse et equitatum domi relictum ad eam Sol Vendam Vocatum esse dicit. Quapropter iterum impendiuveritatis laudes Phocionis auctas esse in vita lutarchea qui8que concedet.

In capite VI Thebis dirutis Alexandrum postulasse

narratur, ut sibi Demosthenes, Lycurgus, HyperideS, Charidemus traderentur. otius contionis oculos in hocionem conversos fuisse et nominatim Saepe evocatum eum exstitisse atque popula suasisse, ur regis voluntati obtemperaret. Hoc loco lutarchus vel potius auctor eius repulsam, quam hac oratione habita hocio a populo tulit, silentio prorsus praeteriit. Diodorus enim in libro XVII c. 15, qui in reliquis easdem sententias rationis a. hocione habitae quas lutarchus memoriae prodit, Athenienses verba Phocionis indignatos de suggestu tumultu eum eiecisse narrat. Quae cum ita sint, Ρlutarchi auctorem rem de fama hocionis detrahentem reticuisse apparet,

In eodem capite paulo inferius Phocionem populi scitum de civibus Alexandro tradendis ad regem detulisse scriptum

13쪽

- invenimus. Diodotus i. c. et in vita Demosthenis c. 23 lutarchus ipse hocionis mentionem nullam faciunt sed illam legationem Demadem pecunia corruptum SuScepiSSe narrant. In hac re lutarchum sibi ipsi non constare et cum Diodoro pugnare jam rane in adn0tatione ad cap. 17 vidit neque dubitamus cum e de iudicio consentire, quod l. c. de Phorionis opera in illa legatione tulit. Auctorem autem lutarchi erga hocionem nimis benevolentiae vel p0tius ludi prae8titisse his rebus apparet, qua eXp0SuimuS.Τertio loco de rebus Ρhoeionis apud Ρlutarchum omissis pauca dicenda sunt. Mirum enim est, quod re quaedam a Phocione in Cypro insula gesta in vita eius omnino silenti tranSita est. Itaque non abest suspicio quin auctor quem Plutarchus Secutus est, reSPhocionis non solum exaggeraverit et ei iniquas narrando depravaverit sed etiam plane c0mpreSSerit. Illis temporibus persaepe factum est, ut homine rei militaris periti sive ipsi mercede militarent sive mercenari0s alerent. cf.Wachsmuth in libr0 qui Helleniselle iterthums-kunde inscribitur, II 309. In numero eorum fuerunt IphicrateS, Chabrias, im0theus, Charidemus Orita. cf. Schaeser, Demosth. I 379 sq. Duabus potissimum de causis tum militiam capessere homines soliti sunt aut cupiditate praedae aut taedio rerum domesticarum. Diodorus XV 42, 3 de Cypriorum defectione ab Arta- Xerxe rege narrat, Artaxerxem, ut in ditionem potestatemque imperii sui eos redigeret, Idrie Cariae dynastae praecepiSSe. Quadraginta navibus coactis Idrieum in Cyprum insulam Phocione Atheniense et uagora ducibus misisSe ol. 07, 2, 3. Schaefer, Dem08thenes I 439 seq. insulam rursu Subactam

Iam quaeritur, quare hocionem ad regem ei Sarum militatum abisse auctor lutarchi reticuerit. Neque reSpondere cunctamur, nobis non dubium esse, quin hoc idcirco ille silentio praetermiserit, ne Phocionem illum auctorem omnium

virtutum opprobrio homini divitiarum cupidi offerret In hae

14쪽

- 10 expeditione autem Phocio modicam rem familiarem suam sibi comparaViSSe mihi videtur, quam eum possedisse iam ex Vita Plutarchea ipsa apparet. cf. cap. VII de quo Supr iam dictum est et cap. 20 de filio Phocionis). De paupertate, qua Ph0cio fuisse dicitur, bene Bernays in libro Phocion undSeine neuere Beurtheiter g 128 disseruit. Min0ris momenti id putamus, quod in vita missum est, Ph0cionem aliqu0 iam annis ante ol. 105, 1 anno 360 in

eundem regem profectum esse et apud tarnam exadverSus Lesbum insulam Athenodoro Imbrio cladem attulisse, paulo p0St eum e0dem congressum detrimentum accepisse. f. de hac re Sehaefer, Demosthenes Ι 137 sq. FortaSSe auctor Plutarchi hanc rem idcirc0 silenti praeteriit, ne laudem imperat0riam Phocionis, quam eum auxisse supra Vidimus, ipSe

imminueret. Magnopere autem admirandum est, quod AeSehineS, RUera inius ille Demosthenis adversarius, qui earundem partium atque Phocio fuit, in vita lutarchea, etsi bis occasio eius rei data erat, nullo lue commemoratur. Atque hoc magis in eo

assenditur, qu0 in capite XIII plures alioquin ignoti homines: Thallus, Cineae filius Glaucus, olymedis filius, Cleophanes

quidam nominantur, Aeschinis nomen, qui propter eximiam lartitudinem in pugna ad amynas commis sa corona donatuSest cf. Aeschines II 167 171 et Sohaeser, Demostene I 2I2ὶ non inVenitur. Altera Aeschinem n0minandi ecasto iam supra oblata erat in cap. X post illud apophthegma, quod Verbi εοφνν

πασι καὶ κοινον καὶ φιλανθρωπον αντον παρειἶχεν, στε καὶ πτaέσασι βοηθεω καὶ κινδυνευουοι συνεδετά σθαι τοῖς διαφοροις

nuitur in fine ill eap.). Nam Phoci praeter ali08, si id quod a Plutarcho narratur verum est, etiam Aesellini a Dem0Sthene legati0nis falsae accusato in iudici adfuit atque effecit, ut ille absolVeretur. f. Schaefer Demosthenes 1 382, 386 et

saepius.

Quibus de causis auctor lutarchi de Aeschine prorsuS siluerit, diiudicare non audemus. Certe haec res commemoratione digna St.

15쪽

ratione, quam Iutarchus in Phocione conscribendo iniisse videatur. Ut firmum quaestioni illi, quam tractandam u0bi Sump-Simu quasi fundamentum subiciamus, inde proficise debemus, ut qua consuetudine veteres omnino scriptores de fontium usu in conseribendis libris uti s0liti sint explicemus. VetereSautem per longiora spatia in libris componendis, velut Livium et Diodorum unum auctorem Secutos esse H. isse in libro: Κrit. Unters. lib. d. IV u. V Dec. d. Livius, . . itgschin Die R0m Annal. Volquardsen, Collmanu aliique demonStraverunt. Etiam lutarchum quotiens ei potestas hanc in usu fontium c0usuetudinem retinendi fuit, totiens unum lantem tamquam pro fundament posuisse Hau in Die Qu. lui'. in . ebenis de Griechen et eler in Ρlut'. u. in .

Biogr. de Romer g. 41 eq. docuerunt. Quare audem rutionem vitam comp0uendi in Phocione quoque illum observasse per se VeriSimile est.

De fonte principali.

Priusquam qui fons principalis in Phocione fuerit doceamus, quae capita et quamobrem illa capita sonti principali

tribuenda esse nobis videantur, dicamu neceSSe St.

Ac primum quidem his locis lutarchus fontem quem sibi elegit principalem videtur esse secutus cap. IV inde a

XVIII praeter illos duos versus quibus cap. XVII finitur; capp. XXI XXVII in extrema parte cap. XXVIII inde ab

MI ουν φρουρα τὶ praeter numel um ipsum qui ibi legitur; tu posteriore capitis XXI inde ab 'Oμως σου κτλ. in capp. XXX - XXXVIII praeter omnes eos locos, quo Supra iam enumeravimus, et illam narrationem de Phoco, hocionis filio, in altera parte capitis XXXVIII. Interroganti autem, qua de causa omne illos locos ex uno eodemque auctore sumptus esse n0bis persuasum sit, in

16쪽

- 12 iis certa quaedam iusignia inveniri respondemus, quae tamquam vestigi in pulvere relicta tu unum auctorem ferunt. Ac primum quidem illorum locorum proprium St, quod in ii mens spirat studiis, quibus omnes Graeci patriae libertatiSque amante tum movebantur, infesta. Nam cap. XVIO λτιοτοι ii vocantur, qui pacis studi0si ab inimicitiis cum Philippo Atheniense dehortati erant: Γενομενὸν δὲ ηττος

εφοβ 'hoaν οἱ βελ ιστοι. Oratores autem et duces, qui adversus Macedones stabant, omne denique populare cum cou- tempti0ne quadam et obtrectatione conStanter nominantur.

Oratoribus, quibuscum Phocionem dissedisse ex verbi φοβοθεὶ τους ivrορa των θρηναέων in sine cap. XII apparet, cap. XIV bis plaga infligitur: Ουρ ινγμενων δε τοὐν ΑθVPiων

pae oratorum Ssignatur, qu id thenienses Charetem iudicio optimatium hominem non idoneum Bygantinis auxilio miserunt. Deinde ab iisdem populum ita excitatum eSSe in cives illius urbis a Philippo obsessae alter illo loco legimus, ut

auxili Venisse eum se populum paeniteret. Quomodo θου vero se habuerit, insta docebimus. Initio cap. XV uitu exadversariis hocionis τις των ἐωθοτων κνλινδεῖσθαι πεοὶ τὴν 'unaia κa συκοφαντεῖν appellatur. Initio cap. XX oratores consilio hocionis rei publicae de sententia quidem amicorum eius salubri obfuisse et eodem cap. med τους εἰωθοτας ora του βοματος χρηματipso a frequente ad Harpalum concurrisse apud lutarchum accipimus. Oratores autem qui ne ad Alexandrum in Asiam naves submitterentur populo SuaSerunt, Demosthenes et Hyperides fuerunt. cf. Schaeser, Demosthenes III 16 l. Acerbissime Vero oratores populare cap. XXII medio accusantur Verbi .... τους δε ρητορας ἀπελε- σθαι του κλέπτειν το δημοσιa. Auctor igitur, quem lutarchus secutus est, de principibus partium popularium non S0lum contemptim loquitur sed etiam eos non rei publicae Saluti sed suis commodis servisse contendit. Quod opprobrium es impudentius est, quia rhetorum nomine aliquot l0cis

17쪽

- 13 Demosthenes ipse roditur quo nullum ex iis qui tum in civitate Athenionsium plurimum valebant, commoda reipublicae innocentius atque incorruptius tutatum esse nemo certe neg it. Velut verbis illis, μήτορες ηγωνί6aντο τὸν λαρντα τρατηγὴν ποοταλῆνa in cap. XIV Demosthenes occulte petitur. Nam Demosthenes cum illo tempore omnibus hilippi consiliis praeter caeteros occurrit atque obstitit, tum rogationem pertulit, ut Chares Bygantinis auxilio mitteretur. raeterea autem distorti quaedam veritatis et depravatio in verbis de δῆμος π των ρητορων παρο υνομενος ibid. inest, qu0 Demosthenes non modo non irritavit sed potius animos civium sedavit, qui iniurias a sociis ante illatas recordati ab illa Demosthenis r0gatione abhorrebant. cf. lut Dem0Sth. Dap. XVII. Iam ii loci nobis enumerandi sunt, quibus de ducibus qui civitates Graecas ab impetu Macedonum defenderunt, inique existimatur. Qua mente in eos fuerit auctor lutarchi ex iudicio intelligitur quod cap. XIV de Charete tulit. Nam eum minus quam pro copiis suis gessisse ibi legimus: καὶ

πλευσας κεῖσε ἄρης ουδεν ριον τος δυναμεως πραττεν κτλ. ReVera autem navibus Bygantinorum adiutus lassem

Ρhilippi regis Demetrio duce ille disiecit et in ontum refugere coegit. Quo facto Byχantini a mari liberati erant π- pugnatione. AEL Schaefer Demosth. II 476 sq. Aliud malevolentiae et obtrectationis exemplum cap. XXVI occurrit Bello Lamiaco loco Leosthenis demortui qui Graecorum peditatui praefuerat, Antiphilum suffectum esse notum est Meno Thessalus tum equitatui eorum praepositus erat. Initio illius cap. XXV Graecos apud Crannonem ab h0stibus victos πειθεέα

προς τους αρχοντας c. Antiphilum et enonem πιεικεῖς καὶ

νεου δντας κτὶ libertatem turpissime prodidisse apud lutarchum legimus. Quantum haec verba a Veritate abhorreant, ex ea descriptione illarum rerum apparet, quam Di0doru reliquit, quem in libro XVII Hieronymum Cardianum iudicem

Sane gravem Secutum esse constat. cf. Reuss in libro Hieronymus voti ardia, Berlin 1876. Hieronymus autem es Dind. I 8,l3, 6 40n solum Antiphilum hominem Μυνεύει iτρατλν ικν

18쪽

καὶ ἀνδρεια insignem dieit s etiam civitates Graecas aliquanto post pugnam illam et vi et artibus Antipatri adductas

pacem peti8Se. cf. Diod. 18, 17 6 - . Quare illud crimen ἐπιεικε. καὶ νεοτντος neque Antiphilum neque enonem meritos esse negare non dubitamus. Certe lutarchus, si Hieronymum secutus esset, ne de illis viris nec de Graecis tam inique iudicasset. Restat ut quid auctor lutarchi omnino de popularibus iudicaverit pauci exponamus. Ac primum quidem non dubium est, quin ille de iis detrahendi causa contumeliose malediceque dixerit. am med. cap. XV θορυβοποιοι καὶ νεωτερισται ii appellantur, qui quamquam ad Chaeroneam iniquo Marte a Graecis pugnatum erat, tamen amore libertatis incensi agitabant, ne bello desisteretur Γενομενης δὲ γ τιης a του θορυβοποιέων καὶ νεωτεριστῶν εν στει τον αρέδημον λώοντον επὶ βῆμα κώιοτρατη εἶν Βουντων φοβ νον σαν οἱ βελτιστοι. In fine cap. 20 de popularibus hisce Verbi narratur .... τους δε πολ- πραγμονας καὶ νεωτεριστα αυτο τω μν Ἀρχειν μηδε θορυβεῖν ἀπομαραινομεμ c εδιδαρε φιλοχωρεῖν καὶ ἀγαπανγεωργουντας.

Quanta acerbitas horum Verborum et ironia sit, neminem latet. Omnibus notum est, Antipatrum post pugnam ad Cra-nonem ea conditione cum theniensibus pacem composuisse, ut omnes quorum census minus duo milia drachmarum erat,

civitate privarentur. Quo laetum est, ut Diodori testimonio lib. 18 e. 184 6 amplius duodecim milia civium uno velut ictu capite diminuerentur, novem milia integram civitatem retinerent. Illi capite diminuti apud Ρlutarchum πολυπραγμονες

καὶ νεωτεριστώ Vocantur eosque Servitute assuefacere memoriamque superioris conditionis in animis eorum exstinguρre, id auctor, quem lutarchus secutus est, διδάσκειν φιλοχωρεω καὶ

ἀγαπαν γεωργουνιας dicit. Quid quod auctor lutarchi in sextremo cap. 28 homines illos civitate orbos et in exsilium qiectos horrenda et indigna pati sibi videri εδοκουν σχετλια

και ατιμα πάσχειν domi autem remanentes εκπεπολιορκη μνοις εωκεGaD Scribere non Veretur, quasi pro nihilo esset hi πυ- η' τί εὐθαι του πυλιτεχ υατος , no an haec Verba argumento

19쪽

- 15 sunt, uni in Athenienses fuisse animo infestissimo et quod tum temporis saepius idem erat, causam Macedonum egisse3Ρopulares autem auctor lutarchi non solum ut homines tumultuosos, rerum novarum Studiosos plurimisque ceupationibus distentos increpat verum etiam multis aliis vitiis se vientes intr0ducit. Inter eos reperiuntur, ut lutarchi er-

τον τάριν βουλομενους φυλαττειν. Endem popularibus iniquum animum ea significant quae in altera parte capitis 24 et quae ih cap. 25 inde a verbis De δε προστρεχοντες χλοοθεναλλος διεοτρατηίρουν κτλ. leguntur. Constans igitur in populare 60rumque principe 0dium, quod iterum atque iterum elucet, prima est causa, cur illa capita, quae Supra enumeraVimus, uniVersa ex uno atque ex

fonte principali lutarchi sumpta esse putamus. Altera autem causa est, quod in iis homines ab Academia profecti prae oratoribus, qui tum Athenis florebant, mirum quantum praedicantur. 0rum opera et c0nsiliis rei publicae ab Oratoribus ad discrimen ac paene ad interitum adductae salutem allatam esse apud lutarctium aepius legimus. Velut in cap. XIV omnis culpa in oratores confertur, quod Chares etsi propter vexationes apud socios male audiebat, tamen Byzantinis auxilio missus est Quamorem ei aditum in oppidum oppidanos

clausisse, hocionis autem classem libenter cepisse, praesertim Λεων ἀνη μγντιων πρωτος ἀρε si καὶ τω Φωκέωνι γεγονως εν Ἀκαδημεί ουν'θης κτλ. oppidum civitati tutum praestaret. Itaque contigisse, ut Byzantium conservaretur ;δ μἐνέστον οπιν εποέησε προς το σωθηναι το Γυψάντιον. ibid.

cap. XIV). hoci0nem autem ipsum latoni et Xenocrati operam dedisse med. cap. IV narratur. Initio cap. XXV Antipatrum post elkdem apud Crannonem cum exercitu ad Allienas profectum esse lutarchus tradit. Cum Demosthene et Hyperides se subduxissent. Phocionem Ἐρ pae Thebas in castra illius missum esse

20쪽

intellegitur, Athenienses omnem spem leniores pacis condiciones impetrandi in auctoritate Xenocratis philosophi eiusdemque inquilini nam Calchedone natus erat posuisse et ab eo exspectasse, ut rem publicam ab interitu, in quem culpa illorum oratorum esset delata, retraheret. In fine denique

cap. 29 idem philosophus iis opponitur, qui ab Antipatro civitate privati erant. hocioni illo loco laudi tribuitur, quod

eos foro atque magistratibus arcebat et in ea ondicione aequiescere cogebat in qua Antipatri iussu erant Xenocratem autem in numerum civium asciscere 'luit. Quoniam igitur in hocione operae et consilia philosoph0rum atque omnino hominum philosophia eruditorum cum oratoribus et vulgo indocto crebr comparantur, ea Rpita quibus hoc factum est, fonti principali quem luta chus habuit, uniVersa scripsimus. Non alienum videtur esse hoc loco, id iam exponere quod de persona huius fontis ex eadem illa re colligi potest. Considerantes enim nobiseum in anim0 eo locos de quibus modo diximus, ad hanc opinionem adducti Sumus, ut putemus, auctorem lutarchi eorum philosophorum sectam, quibus inimicitiae cum ratoribus erant, Secutum esse, i. e. eripateticorum. Quam opinionem ut comprobemus, in literarum hist0ria illorum temporum paulum commoremur necesse est.

Ρhocionis aetate inter oratores maxime floruit Isocrates ille, qui paulo post cladem ad Chaeroneam Graecis allatam nonaginta octo annos natus mortuus est. cf. Blas in libro: Attische Beredsamkei II 89. Sententias autem quas de arte qua iuvenes instituebat, in orationibus suis ille protulerat, primum lato cenite quidem, deinde Aristoteles aperte oppugnabat, qui cum Athenis ab anno 38 a Chr. n. usque ad a. 347 moraretur, Isocratem aemulans rhetoricam doeebat. f. Blass, it Ber I 26 sq. et 59, 13. ostea quoque cum iterum in urbem redisset, qu0tidie tempore pomeridiano Aristo-