장음표시 사용
61쪽
strationem, Clarissimi dicuntur, i unica. C. de annon Claris mis igitat hisce Magistratibus quibusl bet, sirue Maximi uiti sive Medii, quibus voc:bus quinam comprehendantur inquiremus infra in Lo inpr at num 27. expresse Vetat ne aliquo pacto audeant in propriis sententiis affirmare Principum diet in verbo, hoc est vivae vocis oraculo jussisse at quem feri γωγγμον, vel α ξιμον, vel quidpiam aliud decerni eorum, quae ab ipsissunt: jure quidem quia cum id sit praejudiciale reo, debet per scripturam probari Mandatum Principis, ut via fraudibus praecludatur, ut dictim est l. prima, num. s. 'γωγιμοι Vero dicuntur οίκοι ni λαικα δοι, id est v v I ILclicati, aliique in quo jus est praehensionis vel pro crimine,
vel pro aere alieno, vel aliam ob causam, ut cong stis Demosthenis auctoritatibus probat Budaeus in Comment linguae Graecae V αγωγιμοι. De Jure vero praehensionis. an haec distingueretur a vocatione ex Varrone , Cicerone , Gellio plene disserit Sigonius de ant 1ure civ. Romibl.cap. a. O ct de ant.1ure provinc hib. . . . . Quid autem per 'ξήριον intellexerit Imperator, dissicile est decernere, cum penes nullum quantumvis diligentissimum Lexicographum, aliumve Graecisin auctorem vocem hanc potuerim reperire tamen meam liceat conjecturari referre crederem Imperatorem hic loqui de iis, qui ussu Praesidum de uno loco ad alium
traducantur ad id allerendum moveor X co, quod vox haec certe deduc tu a verbo 2 γαι , quod significat traduco,iransmitto videmus crum alias in sin. Novet ut litu fur.
ubi data opera haec Lex confirmatur, exprimi actum illum de quo est sermo per verbum χθω , derivatum dicta Voce M γω. Et litteres huic interpretationi assistit hu)us vocis usus in Rubrica Codicis tit de exhibendus transmittendis reis, simul alia dispositio ejusdem Iustiniani in Nobende exhiben es introducendis reis, in praefat. in qua dixit plexosque conqueri, quod ex Imperatoris ussione aut iudiciali-
62쪽
bus decretis fiant adhibita voce de qua in hoc textu ἀγωγ μοι, aut etiam in alias protrahuntur provinciab. Ut ideo ex uniformi textuum dispositione congrua reddatur haec interpretatio, aqua nec videtur dissentire Contius in sua versone qui utitur verbis ducendum esse aliquem ad deducendum e Dionysius tamen Gottis redus vertit indiui aut exhiberi ea annibal Fabrotus ind. 3 9 in Basilic pariter in jus deduci aut exhiberi Et si verssioni huic placeat adhaereres, favebit valentiniani Decretum, in L n. C. de exhib reis, per quod sancitur, neniinem in judicio exhibendum iis de Wiri exhibitionibu-dex pronunciaverit: inde enim cum necessario praeexigatur judicis Decretum, congruum fuerat statuere, ne)udex in eo exprimere possit, se id ussu Principis decrevisse. Hic igitur textus, quocumque modo illum interpretemur, vetat judicibus ne exprimant in sententiis, se quidquam jussu Principis fecisse, it forens modo loquendi utar , udicibus quibuslibet vivae vocis oraculum adimit , ad impediendos abusus, injus a Decreta , quae hinc manare poterant: eo sere pacto, X. quo videmus, Gregorium XV, ut nascentibus in dies abusi-bu Occurreret, concessiones omnes revocasse vivae vocis
Oraculo indultas, quae tamen Cardinalibus ad ipsorum vel aliorum quorumcumque favorem conces e non suisVent, in Consilui. 7. indeque has etiam postremas, quia plerumque minus Canonica interpretatione extendebantur, cin Ecclesiastica disciplinae detrimentum perperam Xequutioni I demandabantur, revocavit Vrbanus VIII peculiari Constitutiones, quae es Constit. Iri quam plenis commentariis il- II lustravit iunipam. qui Pontifex inde declaravit praedictas Constitutiones non comprehendere illos ossiciales quibus ratione ossicii , antea de Summi Pontificis oraculo fides ha-XIII. beri consueverat G sit. 14 I. 3 3. Eum tamen Imperator excipit casum,in quo de judicis ad ustris datio e ageretii rtunc quippe in Decretis exprimi permittit hunc assignariam sui C,
63쪽
suisse, absque speciali rescripto, de sola voce Principis quod idem indulget fieri, quando quis per supplices libellos pe
tierit quidpiam a Principe demandari, per quod celerius lites expediantur ita quod his tantum caseibus sine scripto δε- quo jussioni Princi Dis fidem adhiberi velit, ac ideo caeteris omnibus casibus nulla fides sit adhibenda, nisi Mandata ipsa
exhibeantur. Et huac sua Mandata tenentur exhibere Om xxv. missarii Eutlant de commissor lib. 6. cap. 2. adeo ut illis licite de me poena resisti possit, si ea non exhibeant. hel ad bu Iom regim cap. 9 num. H. Sic nunci seu cur XV. sores debent habere litteras udicum super praeceptis quae Mciunt, Albertc. hic num. 6. ita pariter, qui gratiam a Principe ' I. sunt consequuti, tenentur, eam probare, arbosa hic num. q. prout absolutionem, qui asserunt se ab CXCommuniCatione v II. fuisse abso itos Roman cons. 38 . num. 2. Ita quoque codicillos exhibere tenentur collectores a sede Apostolica de-XVIII.
putati. a card conclus i 7 deprobat. n. p. sqq. quidquid ua contrarium sentcrint aliqui, quorum sententiana Cecit Rota, ea optima ratione, quod cum habeant potestatem compescendi partes 5 contradictores, teneantur edere Mandatum ad disterentiam simplicis administratoris , qui, Cum careat urisdictiones, optime per testes suam probat Lacultatem deci . Io. deleg in nos. Et ita pariter videmus it XIX. teras deputationis, quae in statu Ecclesiastico dant i Gube natoribus, ab his exhiberi Magistratibus civitatum, qui idcirco nominatim recensentur in consueta formula eorum expeditionis Et ut innumera, quae passim occurrunt Omit XI.
tam exempla, Bonifacius VIII sub gravibus poenisi uim git Praelatis ivbuslibet in Romana curia promotis, ne ad sibi commissarum Ecclesiarum regimen accedant, nisi prius Apostolicas litteras ostenderent, suspendens a beneficiorum suorum praeceptione Capitula, conventus Ecclesiarum, qui
illos absque praedictis litteris ad regimen admitterent, G 3 irrita
64쪽
irrita declarans ea omnia, quae ab iis interim gererentur, in extravag. de eleel. cap. p. quam dispositionem in Cardinaliabus locum non habere, quia illius Constitutionis ratio iis non est applicabilis, cum particulari privilegio a taxis ossicialium ibi consideratis sint immunes, censuerunt Bellincinus de
charitat sub id. q. 66. num. I 6. OnZale ad C. Cancest. gloss. I. n. p. arbosa depotest Episc. p.p. cap. q. Num 9. Carzias de benes. p. cap. q. num. a 6 q. quorum Cntentiam sequuta est Rota decis II 8. .p. seqq. coram Seraphino or decis. 62. num '. o Io coram Durano. Etiam praeterea crediderim addi posse rationem vere congruam eidem Constitutioni, in qua principalium Mandatorum exemplum nominatim resertur, quod propter eorum summam dignitatem Cardinalibus, se Episcopos asserentibus, credendum sit absque litterarum exhibitione, ut alias in Legatis Principum observavit Pontifex cap. nobili mus. . dist. 97. de quibus in praecedenti lege num. s. se seqq. Eoque magis, quod ratione dignitatis, qua gaudent in Curia Romana, in qua supponit Constitutio Bonifacii factam suisse provisionem, notoria praesumitur Cardinalis lectio in Episcopum, d nCtorietas de qua plene post Antonium de Butri S Benedictum a
pram in Tractatu de Notorio Farinacius praxi crimin. q. 2I.)XXIII in actibus assirmativis relevat ab onere probandi cap. vesrade cohab mul. cleric Gratian cap. 96 num. a. quidquid sit in negativis, a quibus cam excludit ovarruvias ar tib. 2. cap. 6 num T ver item satis in ne Cur tamen ea dispositio, quae in praecedenti textu generice fuit concepta, limitetur hic, ut locum non habeat, quando Princeps mandaverit judicem vel con)udicem quempiam assignari, aut Civium Controversas celerrime dirimi, facile quispiam dubitaverit Non omnium, quae a majoribus tradita sunt, rationem reddi posse monuit Iulianus in non omnium. ao. 1. de legibus.
veteribus Iurisconsultis satis plerumque suisie ita respondere,
65쪽
obse bat Cujacius. lib. 17. observ.rs. Posset tamen sorte dici, id ideo statutum in udicis signatione, quia nullum inde et saltem minimum, derivare poterat prae iudicium his, qui in iis vocabantur: ut enim ex Paulo sentent tit. S. in princ observabat Ianus a Costa adiit decretal de rescript.
sed huc distinct. Princeps equidem extra ordinem judices xxv L
aliquando dabat, sed ex certis tantum negitimis causis, ita ut ni inquam temere juris ordinem mutaret. . Iuris ordinem. C. de uri . omn.jud. tunc sane illi, qui coram extraordinario audice vocabatur in iudicium, e rescripto Constantinii l. a. C. de dilut danda erat dilatio ad improbanda precum mendacia, vel proseerenda aliqua instrumenta vel testes, quoniam instructus esse non potuit, qui praeterssem ad alienum,ud cium trahitur. Dum vero plures judices a Principe assignan XXVII. tur, longe melius causarum merita perpenduntur hos enim vix, vel numquam simul occupant inscitia, assectus, sordes, quae unicum udicem non dissicile expugnabunt. Et hinc XXvIII. Tribunalium usus in universi pene Italia vigens, quae e pluribus doctissimis viris constituta Rotas nuncupamus, ad instar suprem in Urbe Tribunalis,in quo duodecim judices ex prae cipuis Orbis Christiani partibus delecti , propterea quod antequam pronuncient super commissis sibi causis cx sedili bus in orbum positis,de earum meritis disputant, Rota Audite res vocantur Tholo n. nta m jur. univ. lib. I s. cap. a.
num Is tantaque est eorum auctoritas, ut quod ipsis in udi X XIX. cando placuit, etiamsi quid alii sentians, non appareat, communis opinio reputetur Garrias de benes c. in praefat. mers Rotaeque auctoritas. Rubeussing Rotae p. a. V. ytas se observ.
Totae n. q. Gratian cap. 266 num. 23. Ciarlin controvisor. Ios.
num. 129 imo sit majoris auctoritatis, quam communis Octorum opinio Gomer Felinus, Menoch. se alii reniti per Ceva in oecus com opin inpraefat. num seqq. Gratiam cco I O . num. 6. Verum de hoc Trib mali plene Tholo XXX.
66쪽
sanus . cap. 4 a. num. 13. sqq. Maria de Tribunal urbis cap. 3. Cohellitis in notitia Cardinatatus cap. 9. Vestrius in praxi lib. 2. cap. 17. Ome ad regul. Canceae in prooem tit. X XXL Rotae mutatio. Scaccia de judic. lib. p. cap. 26. Et eamdem
ob causam jubet Imperator, quamvis ejus rescriptum non intercedat, fidem praestari Quaestori , ac Referendariis lites celeriter expediri ex ejus Mandato jubentibus debet quippe prudens legumlator , ut Nicoclem monebat Isocrates, leges constituere in universum aequas se utiles, o inter se consentientes e atque etiam tales quae se controversias civium quam pauci simus, ct compositiones quam feri potes celerrimas efficiant:
XXXII haec enim in esse oportet omnia legibus lene constitutis. Hinc certis tantum casibus exceptis dilationes dari per judices vetue-XXXIII. runt Imperatores, p. se toto tit. Ciae dilat. omnes dies jus serunt esse juridicos, determinatis feriis constitutis puta duobus mensibus ad vindemias, messes recolligendas destinatis malendis Ianuarii Natalitiis diebus novae ac veteris Romae sacris Paschae diebus, ac iis qui septeno numero praecedunt vel sequuntur Natalitiis, Epiphaniarum, Apostolicae passionis, dominicis diebus nec non illis, quibus
Princeps vel natus,vel ad imperium promotus fuit. omnes.7. Laritas. 8. C. de dilat quibus tamen Honorius, Theodosius contra latrones quaestionem exerceri in L provinci. rum I O. C. de dilat statuerunt,ne disseratur celaratorumproditio consiliorum, quaepe latronum tormenta quaerenda est, cum facillime se in hoc summi P uminis 'eretur venia, per quod mu torum salus es incolumitas speratur. Inde tamen vetitum fuit cap. p. defer neminem ad mortem vel ad poenam judicari diebus sestivis, quos Gregorius IX enumerat, cap. n. de seriis. novissimo ad certum numerum redegit Vrbanus VIII Consiit. 6 l. XXXIv. Quaestoris vero meminit Imperator in textu, dum casus exprimeret, quibus Principis Jussioni, licet non scriptae, fides est ad-
67쪽
PRINCIPUM LEX II. est adhibenda, quia ad illum spectabat Principis responsa
dictare, ut innuit Imperator in L universa. 7. C. de divers. re
script qui illi injunxit, quod in quibuslibet rescriptis appo
neret clausulam si preces veritate nitantur qua in re ocula XXXV. tior multo Summoriun Pontifidum providentia fuit, camenim clausulam, etiam non appositam, de rescripti natura subintelligi ubique voluerunt, cap. z. o ibi glossa es DD. communiter de rescript ita quod semper obreptili vel etiam XXXVI. subreptili obtenta sequi termini licet communiter a Do ctoribus distinguantur, ut obreptio falsi narrationem, subreptio veri taciturnitatem indicet: Abbas cap. cum dilectis. num. I. se ibid. Add. num. . Decius cap.super litteris num. q. de rescript Lotier de re bene c. lib. 2. q. Sq. num. . Videntur revcra a Iurisconsulto confundi in .sed si hoc. o. si patro
l. i. C. An t ex rescr. et ut ingeniose observavit Menochim de arbit r. cases ro I. num. Io. 'sem rescripta vitien-XXXVII. tur, E prorsus irrita reddantur, uxta Decretalem Innocentii in cap. ver litteris de rescript quam erudite exornant Franciscus Florcias in traris in novempriores it decretal Gregorit, qui celebrem illam Decretalem nuncupat, quaenam adcvitandam subreptionem narranda sint ibid. in paratit ejus emiit inquirit Iiolterius de re benef. lib. 2. quaest. s . num. 8. seq. . . lenochius . casu et o I. num a. seqq. qui plene disserunt, an ipsis ure, vel exceptionis ope gratia irritetur riperessus decisi 73. num. 4. Mota deci . 96 num. p. 4. p. recent tom. 2. Imo etiam gratiae per Principem XXmIII: motu proprio concessae, quamvis non su aceant obreptionis vel subreptionis vitio, quod ad sui naturam partis petitio nem desiderat, cap. motu proprio 23 depraebend. in 6. Me
68쪽
re justificationis iarbosa claus.79 num. 29. Turat deci . 8.num. 2. Seraphin decis Iae 98. num. 2. tamen ta ipsa vitiantur ex defectu intentionis , quando causae expresi in motu proprio non sint verae, hoc enuia defectu probato , motus proprius nihil operatur Baldu in L imperialis si miles Q de usi Gabr.
g. u. coram evilaqua. Et quamvis alias a Principe nefas sit
appellare, quia ipse est qui appellatur p. . a quib appe
non Dic permittitur tamen adversus rescriptum Principis appellatio , si quis profiteatur ex qua Principi exposita sunt, aliter se habere L 1. C. de appestat Matthaei de udic dissut. 12.
XLII. Referendariorum inde , quos a Regerendariis longe di ferre comprobant Pancholus in M. N. Oricnt. cap. O. Wriniarii. Bullenger de Imperio lib. . capas qui horum munera ibi recensent pariter meminit Imperato , quia pes hos interpellantrum vota cognoscebat,in ipsis responsa reddebat ea quidem religione , quod Imperatoris sententiae
tanta memoriae caute terana tenendae, ut nihil mini additum
esse videatur ut indicat formula Referendariorum , quam nobis exhibet Casliodorus, Var. lib. 6. cap. 7. in quam si Ro-ALJIL rnanae Curiae Reserendariorum quorum instituti muneris que, indultorum notitia traditur per Cohellium in dolit Cardina t. cap. 7. Colliment oculi illi certe exactissimam Qus muneris, quo funguntur , ideam ibidem conspicient Et jure quidemsu lori, Referendariis fides circa Principis hiandata indulgetur his relinquitur vivae vocis oraculum in casibus hic expressis , quia ratione ossicii proprii , id sibi ipsis videbatur competere , ea ratione , qua Vrbanum VIII animadvertimus superius hac eadem lege num Ia viva vocis oraculo noluisse privari ossiciales illos , quibus ex ossicii proprii instituto quodammodo debebatur Spe
69쪽
Spectabilis titulo, qui potior est titulo Clarissimi l. p. in XLIV.
princ C. de annon es capitat. Referendarios hic decorat uiastinianus, priscae inhaerens Imperatorum consuetudini, qui XLV.
congruos unicuique dignitati, personarum conditioni titulos semper praeponebant, cujus rei exempla passina in legibus occurrunt, ut mirum ideo non sit privatis etiam injun XLvLotum fuisse, quod eadem ratione titulosa honorifica nomina semper praemitterent: in colloquendo, in scribendo, L sin uiari. a. C. de oss. diver ud alias mulcta imposita trium
auri librarum l. n. . eod. Et hunc titulum Referendariis XLVII. congruere innuit Iustinianus in novella de referendar quam do am constitutum certum numerum Referendariorum
voluit ibici ad octo viros arctari, ne dignitas illa prae multitudine vilesceret imposita poena librarum decem auri cuilibet, qui e munere implet , peteret in collegium illud cooptari. Nostram hanc legem confirmavit Iustinianus in Isin Novel ut litig jurent habita ejus expressa mentione, ut ibidem animadvertit Gottifredus, . nostrae. Et in ea Spectabi XLVIII. libus Reserendariis certa interminata poena amissionis dignitatis ii unxit, ut Imperatori referrent supplicantium dessederia udicibus asterrent sacras ussiones, sive ex scripto, sive suae scripto manatas, nec auderent aliquo pacto se immiscere cautis, nec satisdationes exigere, vel ad pactionem aliquam aut transactionem adigere. Ea vero religione anti-XLIX.
luitus observatum fuit, ut Princeps propriis Mandatis subscriberct quod si aliquando contingeret illum analphabe- tum esse, prorsus rudem litterarum tunc aliqua commenta excogitare fuerit necesse, quibus is propria usia suo charactere posset munire, quod sane imperante Iustino videmus praestitum, tunc quippe ut tesimonium regiae manin haberent, tabella ligneae perpolitae, forma quattuor litterarum, qua legi Latine posset, fuit incisa, eaque libello imposita, Miamus colore imbutus, quo scribere mos est Imperatoribus, Ho Iusti-
70쪽
Ιustino tradebatur in manum, quam alii prehensantes ducebant circumagebantque calamum per quattuor illas litterarum formas, nempe singulas tabelli incisuras, Procopio teste in arcana hisoria, ita sacris apicibus decorata Principis Iandata prodibant. Imo hoc idem observatum fuisse in iis ctiam Mandatis, quae arcana alicui credebantur, abunde demonstrat elegans sane locus Herodiani hic enim histor. lib. 3 cap. 38 auctor est, Plautinianum, infausto quamvis exitu, Saturnino Tribuno injunxisse, ut Severum Imperatorem ferro transfoderet, perfidae illius caedis Mandata petenti
Tribuno in scriptis dedisse; hanc facti himus, quod stolide nimis gestum facile existimari poterat , reddidit causam:
quippe mos tyrannis, cum aliquem indemnatum occidi, ubent, per litteras potissimum injungere, ne dein caedis imperatae nusium relinquatur argumentum. Et hunc eumdem morem videtur respexisse in ita Tiberii cap. sa Suetonius, dum ait multos arbitratos fuisse neum lisenem mortis Germanici eum Mandataprolaturum, nisi ea secreta ob arent Iis vero casibus exceptis, qui in hoc textu proponuntur, ita abhorruit Iusti
nianus a more usurpandi promiscue Principalis nominis ab Osticialibus, ctiam quibus cminentior dignitas esset ut cum cx praescripto Theodosii S Valentiniani in praecipimus. a. C. de Nesiat. Praefectus Praetorii una cum Sacri Palatii Quaestore appellationum causas cognosceret, quas Imperator ipse definire soleret, volucrit inposterum ex Principis persona quicquam tale proserri, a lecta perduellionis poena Praefectis Praetorii, si Principis nomen in propriis sententiis adscribere perseverassent Dol Vod de caetero Novel. exempl.sacraeformae de Uesiat.