장음표시 사용
111쪽
tae, ut conuulsionem Hipp. autor est. Hic si ad Act. s. ardentes acutas&longas etiam febres con Aph. sequatur, corpore extenuato lethalis est; alias causam habet humoris corrupti acrimoniam
vel malignitatem, scilicet si tunicis alte insede- rit easque pungati vel licet si non insederit Vomitum parit, vel animi deliquium, piae se
tim si ad osculum repat. Diarrhua seu alui profluuium, cum Vnus a Diarrhaei liquis humor purus syncerusiae,aut plures mixti
atq; confusi inter se excernuntur, alias ex ventriculo, e pate, liene, capite; alias ex totius corporis habitu originem habet , Et nonnunquam symptomatis rationem habet, nonnunquam critice oritur. Illa vero species diarrhoeae, quae ex colli quatione existit cum quod egeri tur, pingue cernitur, ac si adipe, vel oleo per-Lusum esset, oritur ex distatuta substantia, vel concreta pinguedinis, carnium vel solidarum etiam partium,estq; lethalis sisere ad malignas ardentes&pestilentes febres sequitur. Lienteria vero nonnunquam etiam febribus risis Dia. succedit, ut vomitus, ventriculo irritato a copia, acrimonia vel malignitate humorum,aut apo rum,ut complecti cibos eo usq; nequeat, donec percoquat, sed ad expulsionem excitat, quae mox reiicit eos,aut sursum, de tunc vomitus si ela, aut deorsum,& tunc sequitur lienteria. Linguae ariditas aliquando sine siti est, ut in Line a j iis,qui hiante ore dormiunt aliquando effici dita; M.tur ab immodico istuci a calido Macri vapore, quia ventriculo,uel Epate vel mesenterio, ubi tredinis focus est, in fauces palam tu M
112쪽
ro C Ap.XI. DE FEBRIB. YMPTOMAT. tumessumat. Huius interdum tanta est vehementia, ut linguam non tumefaciat tantum,sed
deurat etiam, exasperet ac sinitati scabritiem vel solam vel rimosam pariat,perinde ut ab testiuis ardoribus terra dissecatur. Qi di vel ex ventriculo halitus pituitos copia maior exudarit in fauces, vel pituita copiosior eodem decubuerit, haec calore febrili velut stulata coit, crassescit lentescit perinde, ut absumpto liquore in paludibus, lutum aestu lentescit, faucesque, palatum , gurgulionem glandulasque ita obducit atque incrustat, ut nisi mature abstergatur , deglutitionen impediatis periculum sui cationis at Terat. DE FEBRIBUS HECTICIS.
A P. X H. DE syncopali febre prolixei accurate tractauit in hoc prim libro ad Glauconem Galenus, cui cum addi nihil admodum possit, progrediemur ad curationem febrium reliquarum. absoluimus autem hactenus exquisitas seu simplicesvi nothas, quas commixti inter se humores plures iique diuersiae putrescentes accen-
η ia H dunx Z viri que is etiam manifesta curatio vi dieahiis, Omplo arum febrium.Restant igitur Hectica
quae sic vocantur, quod inhabitu, id est, cordusubsantia, non1'iritibinsolis, aut humoribis calor primum acper se elareat sitis velut infixae ac mox inde
L .. Giquarum etiam partium similarium subflantiam sus ahit. Ἀημι at ob desti Est enim cuiuslibet similaris quotvlix partis substantia triplex I. Solida seu terrea,
113쪽
II. Humida, III. Spirituosa. Humida rursum Humidum triplex est Primosenia seu radicatis, quae est quetvox. aerea Limmediate continet&vehit calorem linnatum spiritus, seu est ipsa caloris natiuiisubstantia, id est,humiditas insita partium sub- stantiae, pinguis aura ex semine propagata calo
tre&spiritibus perfusa Altera Aque est, quae
velut gluten partes siccas coniungit atque coni nectit ne dissipentur. Tertia acquisita est seu nutrimentalis, cuius origo initio est ex menstruo, deinceps ex sanguine nutriente gente, estq; velut concretus humor&intextus atq; circum uulsus ipsis solidis partibus jaro vocatur, in musculis, in visceribu παρεγχυμα, cuius humoris, dum concrescit, superfluum inpinguedinem concrescit.
Sunt ergo gradus, ut sicci inis, ita febrium
hecticarum. Primus gradus est, cum calor de' - pascitur humidum destinatum nutritioni siue L iam effusum sit ex venis, siue adhuc haereat in extremitatibus venarum extremarum. Alter est a. gradus, cum calor procedit in acquisitum nutrimentale humidum partium solidarum seu concretam lubstantiam carnosam invadit, atq; depascitur depopulatur.Tertius gradus,cum .
hoc acquisito humido absumpto calor febrilis adoritur ipsum etiam insitum humidum, idq; lambit paulatim absumit, quo deficiente simul extinguitur nativus calor.Haec tertia hecticae species μαρασμ δε μαρασυωδης τοι iicitur, cognoscitur sacilime curatur nunquam.
Primus Hecticae gradus cognoscitur dissici- lixae curatur facilimcMedius quo tertio gradui
114쪽
Calorinacisceptis L. Humidum suotvlex.
oo Ap. XII. Da sp R. HEC Ticas propior est, eo cognitionem facilius, curationem dilucilius admittit, Humidum enim radicate cum e emine tunstaurar i desciat, non potesI Reliquum acquisitum humidum cum sit ex sanguine instaurari potest.
Calor intelligitur dupliciter de substantiaoc qualitate de substantia intelligit Hipp. cum di
cit Infantes habere multum caloris innati Partes solidae tantum sunt ex semine, postea accipiunt augmentumi nutrimentum ab humi- do nutrimentali, hoc est, a sanguine menstruo, vel nutrienti. Hoc humidum non ingreditur
substantiam partium; Ergo ab hoc distinguen' dum est humidum iniitum, quod ex semine,
aereum , pingue, oleagineum pabulum caloris natiui Alterum aqueum est. quod veluti glutinum est partes terreas conglutinans. Tertiurn est humidum nutrimentale seu acquisitum Aoc est velut accretum humidum a menstrupri nutriente sanguine, hoc humidum auget nutrit molem partium solidarum. Interdum autem non tantum a febrili calore sed paulatim aetate aduentilium seu nutrimentale humidum consumitur, tucceditq; hectica sine febre, sine dolores sine sentia caloris atq; adaugescens tandem ad arasmum seu marcorem perducit, quem no minant hecticam senectutis, Arist. recte μα- ανσιν vocar, etiam in arboribus, quae aetate desiccara extabescunt. Causa huius marcoris
est a defectu caloris natiui, qui ex indigentia conuenientis pabuli paulati in minuitur& elanguescit , donec prorsus tandem extin-
115쪽
CΑspARI PEvCERI. Ita Omnis autem Hectica aut statim ab initio linia adit sponte sua aut succedit aliis antegressis seu febribus, seu inflammationibus, seu viceribus viscerum. Ego noui quendam, qui sic est extinctus: habuit apostem in exteriore tunica ventriculi, quod cum esset ruptum relinquebatur ulcus, sequebatur ergo calor naturalis etiam ratione putredinis; sicq; moriuntur, quibusdatum est venenum, ut adamas in puluerem conqtritus erodit enim&consumit, ita ut impostibile sit eum auelli ullo medicamento, nullo veneno utuntur Itali frequentius. Quae aliis succedunt, aut ad Ephemeras, aut ad putridas febres, aut ad inrlammationes aut ulcera iecoris, lienis, vetriculi pulmonii sciat hoc anno Imperator Ferdinandus extinctus est: ulcere pulmonum, quod est consecuta tabes ut patuit insectione thoracis, renum cia testi
Omnes itaque hectica disserunt inter se gradibus siccitatis .causis essicientibus. De
differentiis secundum gradus siccitatis dictum est. Quantum vero attinet ad causas efficientes quae statim ab initio pram endunt, cientur a cauus procatarcticis, aut ab Ephemeris, quas etiam so causae procat arcticae accendunt, ut sunt iracundia, aestus, labor, sitis,inedia, vigiliae, vehemens intentio animi. Hae enim causae si leuiores sint Ephemeram; si vehementiores, hecticam infligunt calore alieno in piam substantiam partium solidarum impresta: lae simpliciores sunt reliquis. Altera differentia earum est hecticarum quaeve
Quo veneno Itali frequentius utantur.
116쪽
o CAP. XII. DE FEBRIB HECTICI s.
vel intermittentes putridas simplices, aut compositas, vel acutas ardentesque putridas excipiunt, rursus vel solum illis desinentibus infestant, vel praeseritibus illis copulantur. Fiunt autem, cum incendium in putridis vehemens habitusq; aegrotantis calidior natura siccior fuerit, aut si sit inedia, siti, vel aliis causis emaciatus. Quae ardentes acutas sequuntur, crin
τακτικοὶ πυρετοι, id est, colliquantes febres evadunt,pinguedine carnosique solidarum par-rium substantia vi caloris eliquescente ac defluente, praesertim in habitu carnosiore Tertia difffetentia hecticarum est, quae ex partis alicuius intensae assectione nascitur, ut ex Iecinoris, lienis, pulmonum, thoracis, renum vel intestinorum inflammationes, praesertim si quod relinquitur post accessum ulcus euadat puruletum. Sed hae postremae differentiae simplices non sunt, sed compositae,seu verius symptomata seu praegressus febrium vel inflammationum aut Vlcerum. Veruntamen cum morbi rationem videant sue putridae adsint sue discesserint, curationem exigunt peculiarem, quae si negligatur, corpus cito in marcorem in curabilem delabitur.
Signa haecticae incipientis fiant, quod cause procatarcticae vehementes antecesserunt, si Ephemera periodo completa perseueret febris aequalis citra insigne vel augmentum, vel decrementum caloris, nullus dolor, nulla insignis acalore molestia percipitur imo vix febri re aeger sese sentit sed vitium adest magna imbecillitas cum quodam corporis languore , tangenti calor
117쪽
illo primum blandus atque mitis, mox acer Sc mordax apparet Pulses paruus, debilis: ne quens est Patres vicinae illi loco, ad quem ictus
arteriae exploratur, magis calent,quam reliquae, Hora una vel duabus a cibo sumpto calor inii avesci praesertim circa peetiis pulsus citatio res&crebriores evadunt cibo confecto redebunt calor dc pulsus ad pristinam aequalitatem. Hoc est in fallibile lignum Sicut enim cum in calcem via amaqua Inspergitur,tunc calx eis: i ut sciti calo tem fortiorem edit, a quo rem l facta magnam alituum copiam emittit Ita in illis corporibus cum additat humidum, nutrimentale esse itur 3 calore praeternaturali in halitus cito pellitur ad extremitates arcetiarum, inde loca circa pullum pectus magis
Secundi generis hecticae signa runt, Cum sic rata: praeter superiora siccitate augescente corpus at a sumanifeste absumitu tac re loluitur: utinae inna
tat pinguedo si vilis telis aranearum, pulsus fiti datus ac tensus,inulto debilio, minor, quam antea ; cutis strigosa, asperavi squalida. Tertii gradus tigna sunt, cum absumpta P, Ane epotoque humido omni oculi excavanturd squalore L formantur circumcirca , citabunt ut tempora; cinis insunt petat vel pitida e . tant ac prominent olia trons dura fit intenta acides palpebrae rigent, contrahi nequeant conniventibus inter dorminendum oculis, sic: Ialida fit ac plumbea, color liuidus,venter emaciatur ac contrahitur, reliquum corpus omne ira maciat ut vim ossibus hae
118쪽
o CA b. XII. DE FEBRIB. Hac Ticis reat, intentavi arida cute obductis, pulsus dulus est, paruus, debilisci frequens. Et si omnium hecticarum curatio dissicilis sit, ubi tempus principii praeteriit teste Galeno lib. i. dedior b. c. 8. 2ρ. Illae tamen, quae intra primum siccitatis gradum esse continent, certiorem spem conualescentiae praebent: nam si ad tabem peruenerint, desperata prorsus curatio centetur Quae medio loco est, tanto phis exhibet dissicultatis, quanto tabi seu marcori propior erit Caput autem curationis hec licae limplicis consistit, ut refici gerationeri humectatio-rie praesertim primae speciei reliquae differentiae simul instaurationem illias humidi, quod absumptum iam a calore atq; depastum est, exi- sunt, quam quo usque sese desiccatio intra humidi nutrimentalis&carnosae substantiae limi- res continuerit, cum reparari illa ex sanguine
possunt, eo usque conualescentiae spes aliqua Luperest ἰ sedisi calor his absumptis insolidam peruaserit penetrarit substantiam de radicato humidum depopulari coeperit, actum est, resti-rui enim nec solida substantia, nec primogenium&insitum humidum possunt. Evacuatione nulla opus est cum vi, cum sit in membris, non in humoribus, lauacuationes accitatem augeant.
Aec itaq; eligatur vel arte comparetur frigidiusculus humidus, qualis est orientalis aut etiam leptentrionalis ad fontes riuulos in conclaui temperetur aer aqua frigida, rosa, vio
lis, floribus f liis Nympheae foliis alicum, capreolis vitium, summitatibus rubo sumin si
119쪽
CAs AR PEUCERI. II milibus Vitentur omnia, quae augent calorem&siccitatem, ut sunt venti sicciores, calidiora ex igne conclauia, nimiae euacuationes, nimiae itidem e pletiones, quibus calor nativus per se languidus obtunditur atque obruitur. Etiam iurias veneris, vigiliae, corporis lanimi motus nimii,Somnus vel moderatus iit, vel paulo longior Is enim suauiter corpus humectatri retici humidum Uracmaxit. Quaerantur animi oblectationcs relaxationes Cibus exhibeatur ii uniuersum frigidus tumidus, ut boni succi facilis coctionis, nec largo cibo una vice, sed modico per interualla utatur crebrius ager Cibi sat carnes pullo tu, agnoria haedom, paruarum auium montanarum decoctae cum foliis lac stucae, Endi uiae, scariolae, seminibus papauetis. Et ex his carnibus fiat contusum cum e multione seminum melonum, aut cucuibit rum, vel in iure excarnibus expressio coquantur farinae Amuli,hordeiana p. g. Saccbari alysi
lactis amygd culcium Li. Vel loco contusi
l hauriantur ova sorhilia Vel: R. Sucιi cucurbitae aui,
Faretnaeam'ujs. Sacchari optimi, j. Misci Et coque in iure pulli. Concedunturis pisces saxatiles utiusna laudatur cocta cum saccharo. Item panis lotus in aqua frigida cis expressius de postea coctus in bi odio pulli. Et ferculum ex modulla
panum aut caudis catlcrorum maceratis lacte
120쪽
ii Ap. XII. DE FEBR. HECTICIS. vaccino per horas siex, deinde cum eodem cum
eodem lacte coctis, quibus addi debent: Lactis amnil dulcium, Emulsou bisemini papau albi, Emul onis seminum . com maiorum antis. Sachari quantum susscit.
Commendaturi testudines nemorales limaces led nobis in usu non runt Potus sit vinum album, tenue,aquosum dilutum a Qua cocta vel aquis seminum quatuor fragidorum communium vel Iulepo Violarum: Item; μ. Sem. frigidor Communium, Violarum, En illia, Lactuca ana Sem. Endiuia, Scariola, Portulaca ana Sa. Iutubarum, S be enananum. XX. Coquantur in si ciente quantitate aqua .colaturaedulcoretur Saccharo sat Iulepus longus. Si aluus fuerit astrictior, aperiatur leni enematem eo quid refrigerante&humectante quale est . N. M. Olli nymphea,
vel N. Bradiipulli, in quosorbuerunt, Hordei mundi,
m hoc ergo V. t j. Flarum casiue recens extracta j d. Sachari