Prodranos theatri botanici Caspari Bauhini, ... in quo plantae supra sexcentae ab ipso primum descriptae cum plurimis figuris proponuntur

발행: 1620년

분량: 184페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

81쪽

, THEATRI BOTANICI

.eaudii eigatis navius loluteus toti plantaei nugo quaedam asperacit. In prouincia Galliae D.

Burserus legis.

Iacobmui alpinam solijs rotundis serratis, subeonyza alpina siue montana, Ces nenas profosuit: at unus, Iacobaeam .vel latitoliam 2. nominauit laescripsit huius figuram a nemine , quod sciam,propOutam,addere placuit.

LIBER VARTVS.

D E TAN ACETO.

TANA caruM alpinum herbula est unciarum

quatuor vel sex,odore aromatico praedita, ta incana, illis mollibus vestita: radice longa, eramuscula,folijs uncialibus,tenuissime,ut in Miselefolio alpino a quo, odore potissimum discernitur diuisis in cauliculorum summo, flores in m bella dupositi albi&parui. Hoc in altissimis motibus Helvetiorum Rhaetorum crescit de hoc forsan Gesnerus in catalogo hortorum Germaniς, Iuam Moschatam Rhaetorum appellat. DE CHRIS ANTHEMO.CApv II. CHRYsANτMEMON qati solium Brasilianum: caule est aspero, striato, cubitali, quem sella rara, lata complectitntur, quae circa basim uncias duas lata,quatuor, etiam quinque, longi sensimque angustiora reddita aspera sunt & per margines leuissimis dentibus exasperat ex quorum sinu pediculi oblongi prodeunt florem luteum sustinentes, cuius discum ex pluribus oblongis luteis apicibus,compositum, ita septem latiuscula, in binas vel ternas crenas fissa cingunt, totusq, flos a quinque folijs viridibus inaequalibus velut umbone

sustentatur. Haec in ramo exiccato, quem Chry- Ianthemi Brasiliani nomine, ex horto nobi- IisILContarent habemus,no re

potuimus.

D CHAMAE MELO. CArv III. I. HA M. MELv leucanthemum Hispanicum, magno flose: caules habet cubitales, striatos, in summo brachiatos, duos talia pediculis c aen-tia,satis a se inuicem dissita, cingunt, quae uncialia, angusta, in lacinias tenues, obtulas, sed bifidas liuisa florem habet quadruplo vulgari maiorem, disco pallide luteo.quem folia circiter vicena, alta Iurea,tinuata ambrut,cui semina, ut in vulga i succeduntiannuum est de odoratum, i D.Gillenio.

natum sequentiri utriusq; semine missum. II CH AMAEMεLvM luteum Hispanicum odo ratum hoc caule&folijs cum vulgari leucanthe mo conuenit,sed floribus luteis kodoratis, priori

quidem minoribus, sed vulgari duplo triplove

maioribus, disco luteo , quem folia quatuordecim, luteo colore splendentia, cingunt in horto

meo creuit.

III. CHAM EMELYM leucanthemum incanum Hispanicum minus plantula est palma minor, radice parua, fibrosa resescente, ex qua cauliculus tenuis, uncias quatuor altus, nudus, exurgit, florem unicum satis magnum disco pallide luteo, foliis pluribus albis cincto sustinens foliola ad radium parua, incana, tenuissime instar Absynthii Galatici,vel Abrotant,divisa, quae iniipides modora sunt. in regno Granadae ad agrorum margines D. Albinus collegit. DA

82쪽

LIBER

inferiora diuisa, incana, si terantur Carlinae odore, ut sapore:in reliquis, cum Abrotano campestri conuenit.In Austria ad Lin trium urbem circa vias prouenit, unde D. Bur serus misit. DE ABSINTHIO. CAp v v.

AB sam Nax M ponti um Creticum grati dotis caule est cubilum superante, rotudo, incano in rainos durimos quincunciales diuiso, foliis tenuibus, multum diuisis, mollibusvi incanis .ilbribus vulgari forma, colore similib. paulo

tamen maioribus Hoc quernadmodum Honor.

radice est crassiuscula oblonga rufestete, in fibrat abeunte,ex qua folia candida, oblongis pediculis

donata,tenuissime di fa,cum cauliculis aliquando unico trium, quatuorve vrrciarum longis, rotundis, albo tomento vesticis Mad exortum reclinatis , prodeut quorum summo capitula squam ta, plura simul, ut in stoechade lutea, sed minora.

dispoiata, luteos flores continebiti insident. Tora planta candida est, quatuor vel ex uncias vix sep rans,& valde amara:ex Gletaerberg,Helvetiorum monte, non longe ab Augusta valle D. B serus attulit. IV. An si NTutu Malpinum umbelliferum'. hoc non tanquam nouum proponimus cum a Clusio,

Lobelio,Taber.Gerardovi in historia Lugdunen. descriptumvi pictum fuerit, sed quia in hoc vatietatem obseruauimus. de hoc litem esse scimus,

quare de hoc pauca aspergere lubet. Nam Nicol. Clauena Bessunenus Pharmacopaeus Absinthij umbelliferi historiam addit nara Musum insignem proponeas nouum eis Absinthium, &ἱ se primo in montibus Bellunensibus inuentum, libello Veneti js imo .cuso asset cotra quempom Belli excreta anno 196 addita planta perstri peius Sptechis Pharmacopaeius Venetus,uactatupiit, in Creta frequentissime prouenit, perpetuo ieculiari, sequente anno Venetijsessito, disputo,urret, orem gratum spirat,nihilque amarum est, aut si quam secum amaritudinem habet, ea valde obscura est, in viridi enim nulla percipitur:ab asianisvi pecoribus,omnibusque brutis valde expeti

dum Anguillarus in Graecia vocati perperam scribit: ego legitimum Ponticum esse iudico iactenus Belli .Hac de re dicturi sumus plenius, si Dcva

volet in Theatro nostro. II AB sa NTniv Malpinum ineanum ex radicer escente, capillacea, cauliculi plures p imares, reclinati,rotundi,albicantes. sol ij quam paucissimis vestiti prodeundi lia.diuisura colore, Ab- thio Pontico tenui lio incariosimilia sunt: ex

cauliculorum parte messia rursum versus pedicelli tenuiuaini,vnciales, cum subiecito foliolo, tenuiseu amiso recti alternatim exurgunt, qui capitumium squamarum, flores pallidos continens, sust nent: quibus semen minutum, nigrum, Tanaceti ore succedit tota planta odore&sapore est Absinthii &iri Valesianorum alpibus, et in petris supraGemme,D.Flcisserus i6o D.Stusepus Iciq. collegiti.

m. saNrtii visalpinum candidum humia nouum non esse, sed a CClusio, pridem nomine Absinthii alpini inbelliferi, propositum fuisse,affirmat. Sane occurrae varietas, d tantum in magnitudine. nam id quod in monte seruae Bellunt natum, folijs est latiotibus&longioribus, quam sint eius quod in Helvetiorum alpibus .in Baldo monte, prouenit quo adhuc minus est quod in Austriae montes ramniles reperitur quemadmodum exhorto Patauino habemus umbella ex minoribus floribus composita , instar Millefolii vulgaris , floribus , praesertim antequam ape riantur,magis cong meratis:quare tantum rati

ne loci differre censemus, & quidem ex plantae m- spectione & examine diligentiore, ut qui in Baldo Helvetiorum alpibus collegerimus Bellunt, i tam Clus Angelusium Medicus Venetus:

Austriacam vero. Burserus,

83쪽

I, ILLisoLivM maximum umbella alba: ca NI libri est sesquic italibus crassis,rotundis, striatis foliis circa radicem palmum longis Incias quatuor litis, tenuissime incisis velut e multis minutissimis satis foliolis constantibus, sedani, notibusci tenuissime incisis, quae circa caule sunt, qui in ramos plures brachiantur, quibus singulis umbella uti in Millefolio vulgari, sed maior, flosculis albis reserta, insidet. In horto Patauino creuit. t. II. MiLLEpo LIVM purpureum maius ex ractice

crassa satis, caules plures ad cubitum&sesquicubitum excrescunt folijs ut in vulgatissimo ille- folio vispositis,umbella magna, flores elegantissimos dii coloris&quinquefolios continens, in quorum medio apices pallide flavescentes , qui gratiam addunt, emicantistores contrit medicatum odorem spirant. Hoc Goppin primum in

Pharmacopaei horto legimus,&nunc in hortoc

limus: quod Clusius nomine Mille iij rubro flore proponere videtur:an hoc forte Matthiolo il- letolium majus III. Mi LLE FOLIvM incanum Creticuita, siue Millefolium Dioscoridis caulibus est lignotis,totundis,incanis,sesquipalmaribus objs Chamac' pacissi foris oblongis,denticulatis,incanis,vel ut Dioscorides,auicularum pennas imitantibus caules in summitate in ramulos abeunt, qui umbellam satis compactam ex floribus ex albo flavescotibus compolitam, sustinent. Hoc ex horto magni Ducis Hetratiae, primum aD .Paschali ut in Phy- topinace monuimus in dein ex Creta a D.Honorio

Belli accepimus quod legitimum Dioscoridis Millefolium esse censemus,cuius inEpistola L. Belli ad Clusium,sub Stratiote Millefolio mentio fit, qui in Creta μιριις υλ a

84쪽

Mille lium aquaticum pennatam

spiccatum. Millefolium aquati cum cornutum. LV. Mi LLE FOLIVM aquaticum pennatum spicatum: ex radicibus fi biolis te iuuibus a Ima prodeunt Plures,cubitales,caui,striati, malas brachiati, aquae innatantes: ex quorum geniculo quolibet, folia terna, vel quaterna quasi tellatim circumiecta, tenuiter incisa, pennam formavi tenuitate referentia colore fusco prodeunt at cauliculorum summitates palmares, ex aqua recti attolluntur,

spicam purpurascentem, Iuniori Iulio mensibus,liisti nentes, quae in flosculos copiosos, pallide luteos limul iunctos, Anethi semen forma reserentes, expanditur his succedunt capitula nigra ac praeduri,plerumq; quaterna quina, etiam plura,caut i culorum fastigia, quae super aquam eminent, rotatim ambientia,quibus singulis cauitas exigua, semen continens ine It.H ocu niticinis proueniet,q, primum in fossa arcis echenthes in Alsatia,Obseruauimus: dc Tragus,Algae tertiae, vel Algae Vergilii no in me,exprimere voluisse videtur. Huius ut tequentis delcriptionem in Phytopinace, Matthiolo, Tabernaemontano emaculato, Una cum figura exhibuimus. V. Mi LLE FOLIVM aquatieum cornutiIm: hoc

prioris modo aquis innatat, caulibus cubitalibus, tenuibus, ramosis, fragilibus, deme geniculatis, quos soli ambiunt tenuia, capillata, quorum tria

feriora, cornua ceruina aemulantur&exiccata rigescunt: superiora vero,tenuiora, tenuiusq; diuisa sunt: ex ptis genicul is,pediculi, modo trium, quatuorve unciarum prodeunt, inguli, singulos si res paruos albicantes, quadritolios sustinentes: quibus capitulum paruum Ranunculi forma, ex quinis senisve granulis virentibus compositum, succedit. In rivulis circa Hillelingam, non longe Bassilea primum, dein infossis horti Montembel-gardiaci obseruauimus.

85쪽

THEATRI BOTANICI

Consolida regalis lati soli paruo flore.

Chelidonium maius iijs quernis'. DE CONO OL. DA REGALI. CApu VII. Cor, o Lit a galis lati folia paruo flore: ex radice ii Mola.oblonga rusescente, caulis cubi talis, rotudus,striatus, leuis lima hirsutie albicans, in ramos brachiatus exurgi quem folia tripartito

primum dein ad formarn tollorum Ranunculia uensis echinati,diuisa cngunt, quae in summo caule pauciora, Medam tripartita, quaedam integra:

flores lunt subcaerulei.corniculo donati, Contalidae regali cgetum similes aut minores: quibus siliquae oblongae. parur semen paruum colinentes, luccedunt .Hanc Delphinis os cotidis nomine,aD.Ferrando Imperato Pharmacopaeo Neopolitano usigni accepimus dein utrem tem in horto D.

Tu ingeri p. m. legimus, in Phytopinace descripsini soli Matthiolo quoq;&Tabernaeii .figura libConsolida regali peregrina paruo fore, Posita, in qua tamen sculptor Pirma solia ovillat. DE CHELIDONIO.CApu VIII. CHevroo NivM maius soliis quernis, lore laciniam hoc achelidonio maiore vulgato,foliis

e flore tantum dit Fert folia entiri, quercus tenera folia aemulantur, cum argutius incisa sint&ten riora, superne ex virore nigri cantia, inferne palli

da, leuistime, vivi caulis, hirsuta: flos luteus, com

muniter quadrisolius foliis eius per ora dissecti sic velut fimbriatis.Ex horto Philippi Stephani previ pharmacopaei Heidelbergensis, primum habuimus: dein in horto Montembelgardensi ubi tota aestate floruit,legimus:quod si in parieti ni seratur,formam retinet, laetiore vero in blo,aliqua-do degenerat.Huius in Phytopinace inerri intrariis:

in Matthiolo&Tabernaem .figura addita, descripsim : postmodum&Clusius, nomine Chelido. mavoris laciniato folio in sua historia, Proposuit. DI

86쪽

Capv IX. AQui Lebi A montana magno flore:haec in Aquilegiae vulgaris altitudinem excrescit quidem, sed foliis primum differt, cum in lacinias tenuiores,easq; non obtulas,ut in alijs,sed acutas dividantur.& tolia pene sub rotunda sint sic&Moribus est couleis, vulgari similibus,sed multo maioribus. In monte prope Thermas Fabatias copiose

prouenit unde D. Burserus attulit. II. Quo LEGI A montana paruolore thali trifolio ex radice parua, folia thali forma, sed Gigua, pallide virentia, prodeunt inter quae cauliculustenuis, palmo minor, duobus tribusve soliolis breuibus, oblongis, minime diuisis exurgit .ssorem unicum caeruleum sustinens forma quicem vulgari similem sed quintuplo minorem. In

Helvetiorum alpibus repeta tr. in Moraura prope urbem Trebis, sub arce Sinito miratis vernali tempore copiosissime reperiri , mihi rela

III Ad vi L sci chortensis multiplex flore paruo:haec ab hortensi,quae multiplici flore est,si,-lo flore differt, qui in hac triplo minor,&colore, qui pullus est,inhorto meo prouenit. DE NIGELLA.C A v X. I. II cs Lia lati lia flore maiore sim pisci caeru-I leo: ex radice tenui, oblonga, flaue uente, caulis cubitalis,rotundus, viridis klaeuis, in summo ramosus, exurgit foliis ad radicem tenuissime laciniati, in caule vero aliquando in latiores partes, aliquando inferiorum instar tenuissime diuisis stores autem quam in caeteris ampliores sunt, quinquefolii folio quolibet unguem aequante,

Impexne eleganter caerulei,inuersa parte pallidi,veius elatis percurrentibus Joribus succedunt capita pentagona,hexagonave dura in totidem cornicula inlatera reflexa superne diuisa, quae membranis interne intercurrentibus, semine subnigro, in odoro plena sunt. Haec aestiuis mensibus in hortulo nunc ab annis aliquot floret cx semiae deci-

TIS.

Nigella Cretici

duo, mannua planta sit,sese propagans:cuius Smeia,Nigellae Hispanicae nomine, ni illuni sint. II. Ni GELLA Creticaci radice est oblongius la tenui . parum fibrosa fauelcentc: ..uale cubito minore procumbete, stalato, viridi,g b. -&paulo supra radicem in alas tenuestate .cies blachiato: folia prima per terram spalsa, star li tum Consolid regalis vulgaris in lacinias di indu-tur, quae vero in caulis summo oblong.i, de ut in Nasturtio diuisa,ex viridi nigricat: nos unicus, .nguis magnitudine quinquefolius, cuilibet aui culo insidet, colore ab initio ex viridi nigricante,

mox vero sub caeruleo, mucronibus suam viriditatem reseruantibus forma Nigellae arueli,quamulto minor est, respondens in cuius medio stamina plura,vitidiaopictb.cς. uleis do rata:capi uti pen- lagona, eat gonave succedunt, quae in to idem K i. ccciri cu-

87쪽

76 THEATRI

cornicula longa, instar tornuum hirci intorta, finiunt, quae semen nigricans minutum continent. Hui semen ex Cretaprimo allatum, Ma D.Dol-dio, cum planta, tranimissum, ut in Phytopinace monuimus,&figuram cum descriptioneMatthiolo addidimus at in Tabernaemontano emaculato,

figura male sub titulo nigellae flore pleno posita. Hanc Clusinu in post.histor.Melanthium simplici flore Creticum, nominam videtur. Ab hac diuersa est, quae in horto nobiliss contarent colitur, foliis sceniculi soribus ex albo flauescentibus, semine nigro,anguloso, acri, quam cum integram non habeamus, plura de ea in praesens non lacet.

DE HI PRO MARITHRO. A div T XI. HIypo MARATHM Cretici nomine, ex horto ClarisINicolai Contareni,Senatoris Veneti, habemus ramos cubitales,rotundos, laeves, striatos, pallide virentes,in alios brachiatos folia sunt foeniculi modo, in tenuissima, sed longe breuissima segmenta diuisa caulium summitatibus,m- bellae paruae insident gustantibus plantae siccaeso-lia de caulem,de sapore nihil certe pronunciare li-

itaquare ut totam acquiramus plantam,studebi

mus.

Ate,uncias tres longa, tenui, que

ice est albican- nga, tenui, quemadmodum caulis,quipedalis,albus,rotundus folijs est,ncias quatuor longis,tenuissime, ut in vulgari,diuisis ivmbella parua, ex festucis octo vel nouem vncialibus composita, floseulis luteis semine Parvo oblongo. In hortulo meo creuit, ex semine ad c . Columna, nomine Anethisylvestris ex Siciti millo. quod minus appellare lubuit, cum Caelalpinus, Anethi sylvestris inSicilia, quod satiuo grandius sit, meminerit. a Dalm

88쪽

bus, per ambitum minime terratis, quorum pediolus striatus est:vin bellas paruas habet flores et, phobosco similes, luteos. In Callen bergo prope oppidum Baden Austriae D. Burserus legit. Huic similem sed per omnia maiorem caule erata canaliculato,ramoso, iij latioribu minimeque crenatis, umbellis maioribus ex fotibus

Pallidis, in horto Pat ulino anno is 8. colles imus,

quem Daucum tertium Dioscoridis Guilandinus,

at ipsius succetar Cortusus , Pleudopyret Ium,

nominauit.

II. Avcvs pratensis apij solio: radice est oblonga, pallide rufescente cortice tecta, sapore dc odore pastinacae, siue Dauci officinarum, superne hirsuta&villosa,ex qua alae prodeunt, folijs pluribus uni costae inhaerentibus per ambitum incisisdelerratis, forma montani maioris,sed longe minoribus, pallide virentibus inter quae caulis pedalis, rarius cubitalis, tenuis, striatus, paucis geniculis

distinctus, in ramulos aliquot diuitiis exurgit: ra morum extremis, vis bellae candidae, sosculorum

exiguorum insident, quibus semen oblongiusculum, nigricans, aromaticum succedit. Hic in pratis humidis Michel feldae prouenit. III. DAvcvs Alsaticus: radice crassa, oblonga, in fibras crassiores diuisa nititur, cuius summo, multa villosa capita, ut inplerisque ferula is adposita inde magnae foliorum alae exeunt , foliis multis in plures partes dissectis, uni costae in hae Κ rent

89쪽

irentibus,ex aduerso nascentibus,constantes: interql IT cauli Si modo unus, modo plures rad viri altitudinem exurgeris, iubruber, striatus, geniculis aliquot articulaetus in ramos plures, hique in alios diuisus, ad quorum genicula minores foliorum4be:extremos ramulos umbellie latis magnς, flosculorum flauescentium , exornant quibus semina plana succedunt. Iunio Iulio floret indumetis

Alsanae superioris eundem copiosissime in Alsatiae inferioris pratis humidioribus , ut inter Sesestse

diu mi Argentinam frequenter obseruauimux Multum similitudinis habet cum Thysselino Plini Lobelissiue Apio palustri Dodonaei verum Thyselinum,non ita alte exurgit, & tota stirps tacta o succo abundat Hic Daucus,sapore euviodore pastinacae. DI SCAM

90쪽

LIBER

centes, in ramulos, pauco breue traciles diu iudi prodeunt quibus inbellae exiguae, floribus albis, pusillis paucis quinquefolijsilicet aliquando flores corymborum modo dens conspiciantur veluti stylocii in cacuminibus insident his siccedunt C AND Lx Cretica maior: ex radice oblongius rostravi in priori, sed breuioravi pauciora com- cula nonnihil fibrosa caulis cubitalis striatus muniter quaterna , qui nave in horto obseruaui- in plures ramos diuisus, de potissimum ad alarum mus in apice uini iter bipartita, quae semina sunt. ex Orrum, leuiuinae pilosus, exurgit: folijs ad radi Folia iiterantur, non iniucundi odoris sunt&G-cem pediculis oblongis limpinellae axis agi poris aliqu nodochaei e bivulgaris.Hanc pri- minoris aemulis,latiusculis,subrotundis, ex oppo mum ex horto magni Ducis Hetriitiae a Casabo sito corret pondentibus per ora oblique dissectis, na,Anthrisci Pliniinomine dein ex Creta ab Ho- pallide virentibus, una cum pediculis leuiter pilo lisorio Belli, accepimus: quam etiamnum in hortosis:at caulem ambientibus iuperioribus, instar colimus, Maio florentem,&Iulio semine praegna- soliorum Scandicis vulgaris, tenuissime diuisis tem. Huius in Phytopinace meminimus, &Mat- via bellae patia aerim sparsae flores albos,&quam thiolo ubi icon crassior est addita figura. bsean- in vulgari maiores suli inentes:quibus luccedit se traicet talica descripsimus,4 postmodum Clusius men romatum, decem, duodecimvi pluribus, o in sua historia, Anthrisci Plinii,& doctilis Colum- siris, lubalperis, simul uinctis, quorum cuilibet a na, Aniso Marathri Apuli i suavi odorevi sapore, pices duo quasi aculei rigidi praeriguntur. Haec Pa medio inter Anisum & Foeniculum nomine pro-tauio primum Scandicis Creticae nomine nMIIa posuere. dein ex semine in horto nata, cuius descriptionem l Huius varietas a me oblemata apud Monlpe- in Phytopinace sub .derivi Matthiolo addita fi clienses: m quae in saxosis prouenit, odore est ice

ς ira,exhibuimus.

H. Si Amici x Cretica minor:ex radice gracili, oblonga, recurua, alba, cauliculi perbreves, ali quando palmares, tenues, tenui lanugine pubes niculi. altera vero, quae in a s,ino

SEARCH

MENU NAVIGATION