Prodranos theatri botanici Caspari Bauhini, ... in quo plantae supra sexcentae ab ipso primum descriptae cum plurimis figuris proponuntur

발행: 1620년

분량: 184페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

91쪽

D THEATRI

Caucalis se ne aspero flosculis sub

rubentibus.

I. VII nodosa echinato semine radix oblonga, tenuis, alba, caules emittit binos

ternosve rotundos striatos,asperos ci in alios bis chlatur:quoru alijsemipalmares,incurui,alij bipalmares erecti prodeunt, quos folia pastinacae lyluestris aemula, at breuioras pauciora, multoque tenuius diuisa aspera, ex virore nigri cantia ad sin gula pene internoata, oblongis pediculis donata, cingant stoiculi exigui, ex quinq; foliolis compositi.lubrubentes, vel pallidi, aliquando albi, breuissimis pediculis insident .his capitula paruae lunatavi conglobata succedunt, in horum qualibet semen unicum continetur. Hanc Iunio mense anno 178.in horto Patauino collegimus,4 in Phy- topinace, Caucalide semine ad caulium nodos .chinato,nominauimus, verum&nomine Lappulae caninae Cortu si Lutetia quoque&ex Angliaθmissa fuit cuius figuram Matthiolo adposuimus. De qua doctiss. Fabius Columna, Scandici nulla melius nostro iudicio quadrare videtur, ex nobis obaeruatis hucusq; plantis, nisi illa quam doctussi Caspar.Pauli inus, pro Caucalide altera nodoso echinato semine addictit, suo Synonymijs ornato

Caucalidis semine aspero flosculis subrubentibus figuram addere visum fuit, cum a Cordo quidem, Thalio, sub Daucidide minore describatur ted huius icon a nemine proponatur. II. Q vae Aa I stenui lia montana:radice est crassa, ex qua caulis exurgit pedalis, qui statim ad radicem, in cauliculos palma res rotundos, leues, diuiditur,liiq; in minores subdiuiduntur,quorum etiam minutillimis alis ad radicem,exiguae umbellae, flosculorum alborum minutissimorum, insident folia ad radicem in tenuissima segmenta. Aquae in caule,in capillacea.diuiduntur.Semen par uum est, oblongum, striatum: Iulio Mense florens,in Sabaudia inter Tarentesiam AMonasterium collecta.

92쪽

LIBER Q

Apium hortense maximum. o. Ckrv XVI. APivxi hortense maximum:ex radice oblonga albida,&pro plantae magnitud ne tenui. lia prodeunt,pediculis palmaribus, Sc sesqui palmatibus,striatis, pallide virentibus, tripartito primum dubii, quo tum quodlibet rursus tripartitur estq; parti cul e triplo quadruplove,quam inPetrole lino vulgo dicto maiores, per ambitum incisie, pallide virentes:inter haec caesis cubitalisvi sesquicubitalis tenuis,striatus exurgit,in cuius summitate solia oblonga angusta,minime incila, a pictore praetermissa Umbellam habet paruam, albam, exiguis flosculis refertam, quibus lemina Petroselini ror-nia, sed duplo triplove maiora, gustu nonnihil aromatico donat succedunt.Nomine Api Angli-

Apium peregrinum folij subrotunditicani primum apud nos satum. An forte de hoc se- lino Anguillara opinione .intelligendus ouod in uniuersa Graecia,potissimum in Chio, Creta pro Setino habetur.Hoc in Phytopinace descripsimus de in Matthiolo figuram exhibemus. A, peregrinum folijs subrotundis Clusius sub Selino peregrino primo delcriptizat quia figuram non adposuit, eam hic propo

nimus.

93쪽

CApu XVI. SM, R NI M peregrinum solio oblongo: huius inferiora ha ex radice prodeuntia Apijsolii similia sunt,in complures particulas oblongas

diuila, oblongis pediculis donata, per ambitum profundius laciniata, pallide virentia quae veroincaute sunt cubitali sti lato, non subrotunda, nec duplicia, ut in communi Smyrnio peregrino, sed eorum primum quidem uncias sex longum, tres latum, per ambitum protundius incisum:superiOra vero per qua caulis ad exortum transi Sessimplicia sunt, uncias tres longa, duas circiter lata, superna quae leuiter crenata sunt, sentim minora fiunt caulis in summo brachiatus,vi cuilibet alae, ramuli quaterni,tarius quini, bivnciales insident, festucis aliquot umbellam exiguam flosculorum luteolorum sustinentesci quibus semen nigrum, subrotundum, succedit radicem non vidi muruHoc in horto D. Cameraris creuit, i.Doldius transmisit.

DE ANGELIC a.

CAp v XU 1 II. A Nortic sylvestris hirsuta in odora:radicem habet crassam xfibrosam foris pullo cortiae

tectam, intus albam, rediuiuam Modore medicato: caulem cubitalem, in breues alas brachiatum, parte inferna, pauci ininurulis cinctum, nigrum: folia Angelicae sylvest siue Podagrariae aemula, in alas,moia bimas, modo ternas, easque aliquando Uncias quatuor longas, tres latas , aliquando vix unciales diuila,in ambitu profunde incisa atro ui

rentia , hirsuta , quarum pediculi hirsutie asperi sunt umbellam habet paruis floribus albis rese tam, quibus semen oblongum nigra cans succedit. Hanc ex Lusatia, notiti ne hei bxPOdagrariae

cognatae,D.Francus misit,cuius in horto Lusatim merui-

94쪽

LIBER Q

sphondylium spinum abrum.

hoe a vulsati solijs solum aufert nam cum vulgare soliis ut amplis plerumque ex quinq; artibus latis subrotundis compositis: hoc Iolium habet in lacinias oblongas, angustas, acuminatas, hasque in alias, inordinate tamen diuisas, per marginem renatas Hoc in pratis alpinis Rhaeticis obseruauimus dein ex Lusatia ala. Franco accepi

II S, M ONO, La visalpinum paruum ex radi cecaulis exurget ped1lis,qui in summo in alterum ramulum iri uncialem , diuiditur quem folia cingunt pallide virentia,longis pediculi doliata,que:

in paries tres, vel etiam quinque alias Librorun das alias acutas, per marginem crenatas: hirsutas,diuiduntur,mbella flosculis candidis, latis tamen,lummo caesi insidet, qui basiemen pleinum. latum ac tenue, succedit. Tota pinnia leuissimis pilis pube icit Ex Austriae alpibus D. Burserus III. pMONDYLiv Malpinum glabrum tradice estcrassa eaque alba,caule bicubi ali, geniculato:

soliis uulneis, abria, quae absque pediculo, piamum longa, duas lata iunt communiter tripartitis, sed non usque ad pediculum diuisis, perma ginem crenatis quorum inferiora pediculis palmaribus, hilpidis subasperis donantur caulia summo , inbella flosculorum candidorum, sed quam in reliquis speciebus minorum, thsidet: e men succedit subrotundum, planum, cuius summitati apex in itur. Hoc totum in monte .ll

si livi quidem ab anno lues s. usque ad praesen

D LIBANOTIDE. C pu XX. In AN oris lati lia aquilegiae solio:radice est crassia, fibrosa. eortice inaequali quasi ru- iis transuersis asperata,fuscique codolia tecta,me ulla candida, amara, modicum quid Amma&Aristolochiam apore redolens:ad cuius caput, pili tanquam veterum foliorum defluxorum fibrae solidioresvi nigrae:etenim folia quae numerola ex radicis capite longis pediculis emergunt, una par te quasi vaginato exortui nimirum ea quae crassio

res lxtiora sunt, vidi ea, quae ex caule prodeunt)cunde m , tanquam membranacea siliqua circumdant articulo classiore lineaque transversa: quae crassa sun rigida glabra, viridia&splendentia subtus candicantia, tibi is maioribus iubpurpureis transcurrentibus quae licet instar foliorum qui- legi dividantur, notamenomnia inpares lacinias

Aquilegiae lacin j latiores fissi sunt inferiora

namq; in vegetiore planta plerumq; quinq; solo habent, ex triplici rami diuisura alias tria tribus pcdiculis inlicientia Caulis unicus est, cubitos

tres quati Oive Iuperans, rotunclias, striatus, nodis cui tinctus , subalbicans , punice colore aliquando Hui . . O, inuo, quatuor, vel quinque

95쪽

hrachia distributus, quaeum bellam magnam, ex longissimis festucisi floribus albis paruis com-

politam sustinent: semen succeditionsum satum, iii iatuna,seminum,puniceum, gustu tubamarum, Cumini saporem imitans, aromaticum, modice

ex calefaciens, saliuam ciens. Hoc D. Doldius Norinberga ex D.Camerarishorto, nomine Seseli

Ethiopici folio Aquilegiae misit, cuius Camerarius, sed sine descriptione Iin sui horti Catalogo, sub Seseli Ethiopico altero meminit, semen odore: sapore aliquant ulium Cinamomum reprς

lenta rescribit.

H. iEANO Tis latitalia minor semine crispo: haec a vulgata potissimum foliorum magnitudine&numero semini'; forma differt: minuulsata singulae foliorum alae, magna ex parte quina folia

habeant,vno extremam alam occupanteiat haec inprimis duabus alis, tria tantum tam media ala, quinq; obtinent,per ambitum communiter serrata, quaedam tamen unam alteramve profundam inciruram obtinent: superne atrouirentia, inferne vero subcineri cel quodammodo coloris, magnitudine unciam, vel sesqui unciam vix excedentia

Caule cubitali glubro umbella parua flosculorum. alborum insidet,quib. succedit semen breue, sub- rotundum, eleganter crispatum Hanc ex Italia D. Neudoifferus, nomine Cotti mari femine cnspo,

attulit.

DE CARVI. CL et XXI. CARva alpinum: planta palmaris est &glabra,

ex radice oblongiusculanistacante, aromati-

ca, folia emittens oblongis pediculis donata. liorum Carui modo, in patito tamen maiora sevmenta diuisa, pallide virentia: caulis modo unus, modo duo tenuis, ad uncias sex exurgens, supra medium nudus, inquinas senasve festucas instatvmbellae abiens, qua tu lingulae flosculo aliquot, quasi in capitulum iunctos exflauo rubescentes, iustinent. In Pyraneis montibus D. Ilurserus legit.

DE IMPmELLAEC A pu XXII. I. DI, pi Nit A saxi fragia tenuisolia ex radicea oblonga,caulis pedalis viridis, laeuis, striatus,

geniculatus, statim ad radicem in ramos, hi in tenues alas diuisus, exurgit folia habet in tenues primum, dein pene capillaceas partes diuisa flosculi exigui pauci,albicantes,in parua umbella; be

men non vidimus:copiose ad lacum Geneuensem prouenit.

II.PIMPINELLA sangui sorba in odora:haec a sanguis orba minore vulgata differt folijsNodore: nam in hac folia longiora sunt, quae in illa magis rotunda, sunt in hac inodora, in illa odora. Hanc Pimpinellae minoris Hispanicet nomine,D.Gillenius misit. D SE.

96쪽

Sesel palustre lactescens. I I. CApvT XXIII. I. CEsILI montanum Cicutae solio subhirsutum: , ex radice crassa, lia lata Cicutariae, vel Myrrhidis ruchsii instar, in multas alas diuisa , nigri- eantia, leuisumis pilis, praetera i md psit pediculis aspersis, subaspera caule sesquicubitativi altiore, e also, striato, auo, nodoso, pilis paucissimis donato, in alas brachir o, folij paucis, prioribus ii

milibus,sed minoribus cincto: in summitate Vm bella magna alba floribus succedunt semina oblonga, mella, tenui mitrio apice donata, Carui sapore.Hoc in alti stimo monte malleis ali, aestates oretis,inter saxa reperimus. II. Es EL pratense tenui lium, siue Dau-

eu pratensis tenuifolius:caule est cubitos duos superante, rotudo,striato,nodoso,superne in ramos brachiato:

folijs instat Pastinacae tenui liae sylves diuisis umbellam habet ex paruis albis floribus compositam, quibus succedit semen paruum aromaticum, tota planta pastinacae ociorem refert: in pratis udis Michelialdae prouenit. Srs rLi palustre lactescens, cum Camererius in suo horto sub Seseli alustri deseripsetit, eius figuram praetermissam,addere placuit. DE LIGUSTICO.CArvet XXIV. LIcvsricvisiue Siler montanum angusti lium:caule est tenui,cubitati,in alas brachiato, que umbellam albam paruam sustinent foliis paucis, in segmenta angusta, oblonga, peucedani instar sed longe breuior, diuisis, quae in alis, fere capillacea .prope oppidum Stam Austriae, D. Bur-lerus legit.

DE FILI PENDULA.CAp v XXV.FILir ENOVLA minor radicem habet rusescentem, inflamenta extenuatam, sed per extrema glandulosam, talia duastresve uncias longa,femsciam Iata,ex segmentis pluribus tenuissime diuisis ambitu serratis compolita, veluti Potentillae dubriora tamen, laturatius virentia inter quae cauliculus paImo minor inin edio foliolo cinctias,exu

gidialiquando si lex, aliquando in summo bili-du ,oui coma folculorum albidonim, inminutis praeditorum , aliquando quasi in capitulum compactorum, insidet succedit lemen instar racem: parui coactivo. Ita asperis circa Monspelium lin

gimus.

BE CRISTA sLLI. CApvT XXVI. I. R Isis Gallivmbellata tradice est tenuiu parua,caule palmo parum altiore tenui erecto soliis paucis unciam longis , angustis, per ambitum renatiricaulis Limmo flores Plures,

97쪽

rei, tuas in umbella disp6siti triplo maiores xlatiores,quam in vulgari,quibus valvulae latae membran .semen continentes,succedunt. In Castiliae agris,D.Albinus legit. II. CRisa 4.illi angusti soli a montana: haec ea ule est cubitali, anguloso, iij oblonsis,angustis,acuminatus, margine renatis, binis sibi ex opposito correspondentibus, ex quorum alis foliola minora prodeunt,& plerumque cauli fulus,unam alteramve unciam longus, minutissimis foliolis cinctus ipse vero caulis, in ramos semipalmares, etiam longiores, diuiditur quibus flores pallidi, eo,quo in vulgari,ordine, sed longe minores in sident,quibus valvula,semen latiuiculum includentes, succedunt. Haec in montibus urbi vicinis prouenit.

Valeriana alpina prima. DE ZaLERIANI.CApvT XXVII. I. TALEM AN A palustris maior profunde laci. niat aec e radicibus albis, oblongis, villosis, intricatis: odoratis, plures quam quinquaginta emisit caules latos, solijs Valeriant ex uno latere caulis dependentibus sed multo maioribus. incisuris protundioribus in aliquibus Juplici Ierie luxuriantibus irreendentibus , emtos;

quae vivi radices, odorem Valerianae vulgaristi abent: flores non vidimus.Haec prope urbem Budisse sinam in loco palustri, a D.Francoseniore inuenta

II. VA Ri AN A palustris inodora parum laciniata ex radice librosa leuiter Valerianaria redolente folia iiibrotunda minime laciniata, pallide virentia, longis pediculis donata, prodrunt' inter quae caulis cubitum superans, exurgit quem rara

folia, primis . formavi longis pediculis umilia bibna exaduerto respondentia,cingunt, Quae aliqilando admodum Valerianae hortenus,ad exortum lacinias diuila, modora lunt caulis lum .ino, loro

quali in vilibella sparia,pallide rubentes .i rudent. In palustribus nolicisMichelseldentibus freti rens licet raro cum stole reperiat , cum in foenilacio abscindi consueuerit. III. VA IERi AN A alpina prima ex radire oblonga.odorata, caulis unus rarius plures iubitalis, striatus prodit folia ad radicem plura. longis

pediculis donata, ex rotunditate acuminata sinuata, aliquando laciniati in Genas protundiores diuisa pallide virentia:quae vero caulem ambiunt, rauca sunt, bina ternave iuncta, oblong , incisa, binis alis pleraque donat, florea summo caulo

pallide purpurascentes, veluti umbellae insulem, quibus semen exiguum succedit Iulio mense si rentem in monte assertali collegimus vesci Phy topinace monuimus,quam etiam

ax montibus Geneuentac cepimus. IV. VALE-

98쪽

Valeriana alpina lerophulariae folio.

Valeriana peregrina Purpu-'

rea.

IV. V A DEAE DAN A alpina scrophulari solio: radice est nigricante aliquantum totos nodosa-veaeaule cubitalici lesquioibitali,cauo, aio,viridi aliquando pluribus foliis senis, septenis,lo-ξs pessiculis donatis insident, quorum quaedambrotunda quaedam oblonga quaedam leuiter sinuata at quae caulem cingui pauca lunt, scrophulariae foliis et nuta,uncia stres longa,sesquiunciam, vel unciam lata, acuminata, leuiter aenata, bina semper iuncta:caulis, in summo, in longas tenues alas brachiatur, quibus flores pallide rubentes, Valerianae sylvestri limites insident eodem loco ubivi prior prouenit:utraque sub Valeriana mon- rana prima &altera inlli utopinace proposita fuit. Videtur Clusius utramque una descriptione si

raexpressisse, Valetianae sylvest spinae primae

doliae nomine. V. VALERIANA alpina minor planta palma minor foliis ad radicem , primis quidem paruis, subrotundis , subsequentibus sesquiuncialibus, scabiosae paruae instar in lacinias acutas diuisis: Lnterquae cauliculus unciarum sex exurgit, binisternisve ibitis,in ternas, vel quaternas lacinias angum stas diuisis, cinctas in summo, umbi lia, flosculos purpurascentes sustinens ex mont baa Pyrenaeis,D.Burserus attulit. VI VALERi AN A peregrina purpurea alba-ue' ex radice parua, fibrosa, albicante, caulis exurgit pedalis , rarius cubitalis, tenelluc ut saepe in terram reclinet viridis,cauus. striatus,nodosus. dc ut plurimum ad singulos nodos in binos ramos di- visus, horumque aliqui, in alios breues ramulos

99쪽

s THEATRI

o,duas tresve uncias toga, unam, rarius duas Iata,

Nardi montanae siti ulla ex adueub bina sita, mollia, crassiuscula, quorum superiora interdum sinuosa, de ad exortum in crenas diuisa, fere insi-pida: ramulo tum summis flores inodori, elegantissime purpurei,vel albi, plures in caput congesti, longiulculi,extrema parte aperti, Min quinq, lacinias diuisi,quorum duae superiores breuiores latiores,interiores tanquam labra pendulae.&media reliquis longioriquibus succedunt vascula oblonga,latiuscula, calices referentia incurua dc fibrosa, in quibus semen altero ii vasculo inclusum quod

ta, singulis annis terenda, quae pro tempore sitionis,citius tardiusve in hyemem usq; floret. Sponte quidem in Latio prouenire audio, in loco quodam Siculo dicto unde Valeriana Sicula Min Sabinis ubi flore albo D.Vorstius obseruauit: utraq;& purpureo: albo flore in horto meo habui .Hac ante annos viginti tres D. Paschalis Gallus, Valetianae Indicae Imperati nomine,Patauio misit:dem Nardi Creticae nomine,semine a Casabona misso, in horto Montembelgardiaco creuit Verum nobilissi Cortusus Tripolium esse voluit, cuius opinioni fauet con Tripolis in manuscripto Codice Dioscoridaeo,quem Illust.Pinellus Patauius in sua

BOTANICI

Bibliotheca habebat.In Phyto pinacevi Matthio lo descripsimust utrobiq; figuram adposuimus

nunc a Clusio Valerianae Indicet appellatione proponitur.

VII. VALERIANA rubra angusti lia: haec; Ualeriana rubra dieta potissimum foliorum angustindiffert, quae linisolij angustiora, breuiora, in acumen delinentia,rigidiusculavi pallida, caulemi

tundum,nodosum inordinate cingui verum tota

planta,altera minor est, Miniscite Baldo collecta. NIRDO CELTI E SIMILIS IN ODORA.CApur XXVIII. NARDoceltic imilis in odora:radicula est ob longa, rurescente, capillata, ex qua folia aliquot oblonga,in latitudinem paulatim sese laxantia.longis pedicellis donata, viridia primum, deinflauescentia exurgunt,inter quae cauliculus tenuis

simus pales latas et .irtus altior, effertur, circaculus

medium soliola duo oblonga angustissima cauliculus in pedicellos abit qui flosculos oblongos, pallidos. vi in Celtica sustinent, qui in semina exbgua abeunt.In odora est hanc in Baldovi Alpibui Sumano conterminis, legimus, in monte Promensi in Austriae D.Burserus collegit. Valerianae alpinae paruae latifoliaen imine, misit.

100쪽

LIBER QUINTVS.

solanum tuberosum esculentum. I. OL NYM tuberosum esculentum:caulemi, Obet ad duorum triumve cubitorum, rarius in viri altitudinem exurgentem,crassium angulosum, striatum, leuiter hirsutum, in multos ramos infirmos,in terram, nili adminiculo sustineantur, procumbentes, brachiatum, ex quorum alis pediculi crassii, angulosi, flores sustinentes,prodeunt.Folia

quae primo nascuntur, Barbare limatia uantique- admodiim figura nostrai Matthiolo lute libro addita eleganter, cum omnibus plantae partibus,exprimitiex atro purpurascentia, subhirsiita, caeteris pallide virentibus, absque pediculo, palmum longis, in sex, octo, pluresvi pauciores partes,ex una costa dependentes.diuisis,ex rotunditate oblongis, integris,quibus singulis,duo sextuplo minora interliciuntur,vi semper pars una, quae si

SEARCH

MENU NAVIGATION