Paratitla in libros 9. Codicis Justiniani repetitæ prælectionis. Opus Jacobi Cujacii Caroli Annibalis Fabroti ad ea enarrationes

발행: 1686년

분량: 447페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

421쪽

Aut qui accusantur J Servi ex suo facto

torquentur tam in criminalibus, quam in pecuniariis cuasis l. 1 f. quamvis responsum servi domino noceat, vel prost ut addunt Basilica. In pecuniariis causis si al. &c. J In pecuniariis causis tam de servis alienis, quam de propriis quaestionem habere licet, l. Divus D. codex inopia probationum, ut est in l. I. hoc titulo , si Haloandri editionem sequatT.ur cum Cujacio Observat. II. 33. Imo in veteri, qui olim penes me fuit, sic legebatur. Insci ipto tamen Menagii lcgitur , nec inopia, quam scripturam sequuntur Basilica Accusatos autem liberos hom. J Eleganter Hilarius Pictaviensis in psalmum cxv III. cum natura humanae infirmitatis procliυis ad vitia est, reffigit tameu, vel Db teste peccare: quod ipsum docet nos communis conjuetudiηis

ratio. Sess enim furari sub teste non metuit

quis ad j celus nisi siecretum elegit quis ada- Eulterium , non aut solitudin , aut noctem optaυiι' Hi igitur torquentur si judex certis indiciis ductus ad tormenta putet esse venier dum , l. 8. hoc titulo , ut torti victi que quasi sua sententia damnentur. lianus apud Sui. dana: τρε λουσι , ἀ Θη λέγω:torquent, O distentus veritatem dicit. Sanctus Cyprianus in tractam ad demetrianum: Sicut in caeteris quastionibus torquentur rei quis negant crimine quo accusantur teneri, ut facinoris veritas, quae indiιe voce non promitur , dolore corporis exprimatur. Non torquentur

igitur accusati, si de admissis liquido constet. Achilles Tatius Clitoph. & Leucipp. libro se-

422쪽

4M Paratisti is lib. IX. .

nibus opus sit in re tam manifesta plane non video. Nisi ut . prodant conscios & sceleris Participes, de quo mox dicetur. Quaestioni tamen non semper fidem habendam constitutum est, l. I. g. quaestioni, D. eod. mintilianus declamat. ccclxxIx. Tortus di-xst. Eo minus credo , mentiuntur plerumque torti. Cornelius Tacitus Ann. xIu capite sexagesimo ob id de ancillis quastiones , Ovi tormentorum victis quibusdam , ut false annuerent, Oc. Etenim res est fragilis O pri. riculosa , ut ibi ait Ulpianus , O quae veritatem fallat: nam plerique patientia , siυe duritia tormentorum ita tormenta contemnunt , ut exprimi eis veritas nullo modo eossit. Alii tania sunt impatientia, ut quo is mentiri, quam pati tormenta Cesint. Ait, sive duritia tortamentorum , ut in I. unius I 8. g. I. si in tormenta animum corpusque duraverit. Tacitus Annali I v. cap. XIv. cum tormentis edere conscios adigeretur, voce magna, sermone patrio frustra sese interrogari clamitavit, ad erent socii ac spectarent: nullam vim tantam doloris fore, ut veritatem eliceret. ait, ut e rimi eis veritas, Oc. Apuleius metam. III. Tormentis veritas exprimenda est. Ait, alii tanta sunt impatientia. Quintus Curtius libro VI. cap. ult. Tortores in conspectu Philotae omnia crudelit iis instrumenta proponunt. Et ille ultro:

cessatis , inquis, regis inimicum, interfectorem, confitentem occidere quid quaestione opus est 3 cogitavi, volui. Adde Valerium libro octavo

cap. IV.

Si plabeii sint) Nam ipsos usque plebeios

423쪽

rormenta notant, Bonifacius P P. epistola 1 r.

item furore suo O insana temeritate adsecularium quoque judicum tribunalia subditum quaesioni, quod in vili quoque persona turristim m est , objicerent pervenisse.

Vel post damnationem , ut prodant scel. participes De consciis per tormenta quaeritur. Tacitus AnnaIi xIv. cap. xx Iv. Ordinem insidiarum, sieque auctorem , O socios per tormenta edidit. Achilles Tatius libro scptimo, καπύ φονο σι εγνώκεν- : de me autem ut jam damnaro per tormenta quaeri oportere , an Melite caedis conscia extitisset. Si secernantur e plebe dignitate J Senator tormentis eximitur , vide Cujacium ad legem decimam infra de disnat. Vel militia Quintilianus declamat. cccxII. Si mos ciυitatis O conditio militiae pateretur , se in tormenta obtuli Iet Vel emerita militia Suetonius in Cal. cap. xliv. Commoda emeritae militiae. Nili in crimine majestatis Ammianus Marcellinus libro decimo nono adfinem: ubi m e-.sas pulsata defenditur, a quaestionibus vel cruen-ris , nullam Corneliae leges exemere fortunam Hunc lucum adducit Cujacius in recitat. Videsup. ad tit. VIII.

XLII. De abolitionibu -

P ide tit. 16. eodem libro. OBiter etiam saepius ante dictum est de accusatorum temeritate & calumnia , quae

424쪽

Io Pariathia in lib. IX.

lege reminia coercetur , & de abolitionibu sine quibus institutam accusationein deserere non possunt ex lege Petronia, & Senatusconsulio Turpiliano, cui rei debebatur proprius specialisque titulus , sive tractatus, S uero nunc ei datur hic titulus , & quatuor qui sc-quuntur. Hic est de abolitionibus, quarum una est specialis & privata, altera seneralis republica. & primum agit de speciali. ea est venia omittendae accusationis, quam petit accusator a iudice, in cujus ossicio accusationem instituit, 1. 16. sup adleg. Jul. de adult. l.is. D. de ju.fic nomenve detulit, uti. Io. g. vlt.D.d ju. Patr. Nec enim ad eam obtinendam necesse est accusatori adire principem , sed judicem pro tribunali praesente reo exposita causa omittendae accusationis, veluti errore , vel calore juvenili, ut est apud Symmachum ulti epist. lib. I. accusator abolitionem petit per causam incautae adolestentiae suae pariter atque militiae. Justa etiam causa est, si quis propinquos suos in reatum deduxerit , quorum postea misereatur , l. 2. hoc titulo , vel si quis suae, vel suorum injuriae gratia accusationem instituerit , d. l. l. quamuis , sup. ad leg. Iul. de adult. quia privatam causam agit, quam cur non omittat, si velit pedia venia λ At qui agit publicam causam i. qui accusat publico jure judicioque , legem temere prodere , atque omittere non potest. Datur abolitio a judice perpenso conlilio & causa cosnita , etiam invito reo , si res sit integra, S intra trigesimum diem, ex quo reus factus cst sub custodia ossi-eii , interim dum se comparat ad sistendum in

judici uxta l. a. sur, de exhib. icis. Manist et

425쪽

Cudicis iustimam.

to calumniatori non datur l. 3. hoc titulo, I. Pen .ins de calumen. l.1 s. D.de ju. sis. nec capitalium criminum , d 1 3. nec tortis ingenuis hominibus testimonii gratia. Ingenuis, inquam quia. servi non sunt tanti. Impetrata autem abolitione non potest ab eodem in eundem renovari crimen, nisi nutu principali, l. I. hoc titulo, l. 3. ins ad Senatusconsultum Turpil.& nutu pricipali quandocunque , nedum intra triginta dies , qui generali non speciali aboli ni subditi sunt reo repetendo , ipso jure. in & qui plura crimina intulit, singulorum

abolitionem petere debet l. I. hoc titulo I. I. S. si plura D. ad Senatusconsultum Turpil. aut eorum , quorum non petiit , integra ei OXecutio est. P

XLII. Enarratii

INtra trigesimum diem y l. 3.vide sup . tit. II p. Nec tortis Id. l. 3. Rcnovari crimen ) Sic legitur in veteribus emoveri, Basilica.,το κα)α , quod est renovari. In libro tamen Menagii, revocari: legitur,ut vulgo Nis nutu principali Cujacius in I. I. h. t. pro uim principali, ut habetur in veri & in Basi- IIcIS , τω νευματι τῶ βασιλκῶ , legit , nutuprincipali. Certo auctores Basilicωn sic accipiuntur eorecta supplicationc Irincipi crimen rur' lus Intendi possit .' ut nutui principali supplica-

uo porrigi dicatur , id est, principi.

426쪽

Paralitia in lib. IX. XLIII. De generali abolitione.

V. d. tit. 16.NUae Ogit de abolitione senerali, commuinni & publica, quae vel ipso jure pro tempore certo feriarum solemnium datur , ut in-culgentia paschalis celebritatis , l. 3. sup. de epis. aud. & apud Cassiodorum in s. xI. vel pro tempore extraordinem indictarum indurusentia promissa edictis propositis. Haec reis leviorum criminum datur principaliter , & consequenter accusatoribus , quia finitis feriis impune possunt non repetere crimen , I. si intcr-Veniente , D. ad Senatusconsultum Turpili. illa datur principaliter accusatoribus , ut impune desistant petentibus, haec neque reo pellente , neque accusatore. Haec finitis seriis post triginta dies utiles impunitatem plenam tribuit: nam intra triginta dies ab eodem repeti reus potest. Alia est indulgentia, quae fit specialitex per adnotationem principis, ut l. s. sup. adleg. Cor. de scar. l. s. sup . ad leg. Cor. de fal. α iudicit accusatori perpetuum lilentium , & statim plenissimam impunitatem tribuit, quae ab cibolitione separatur , l. pen. ins de calumn.

Potest & geueralis fieri eadem conditione . v luti lege oblivionis.

XLIII. Enarratio. DE abolitione generali Ennodius de vita

Epiphanii. Cui praecepit, ut Leneralillandulgintiae Prasmaticum promulgaret. Oro

427쪽

Cossicis iustiniani. 6

sius Vir. Ir. Joannes Apostolus hae Li dulgentia liberatus , Ephesum rediit. Communi l. s. inf. tit. ula.

Indulgentia promisis edictis propositis

princeps proponit edicta, ταως- κω φιλοῖμιαν : edicta quae continent ejusemodi indulgentiam. Theodorus ad legem primam.

Repeti reus potest J Suetonius in Augusto capite xxxIi. ut si quem quis repetere viellet c. . 'Plenissimam impunitatem J D. Chrysosto mus homilia in Domini incarnationem, σ

pentia autem principis esudem poenae eripit. Ι lius Firmicus Mathescos libro quarto cap. xiv. yudicum sententiis, aut indulgentiis priameipalibus liberantur. Veluti lege oblivionis τῆς ἀμνιτιας.

XLIV. Ut intra certum tempus ' criminalis quaestio icrminetur. Postquam dixi de abolitione speciali &generali, qua interveniente accusator , qui omittit accusationem, non videtur desistere, it poenam desertionis possit incurrere ex Se natusconsulto Turpilliano , d. L si interveniente, nunc docet ea non interveniente desistere videri eum , qui post inscriptionem, aut litis contestationem negligens em in peragendo reo intra tempus Iegibus constitutum, quod

hodie est biennium ex l. 3. hujus tituli videli- S iij.

428쪽

474 Priati in lib. II.

cet reo non dicente causam ex vinculis, L est. sup. de cust. reor. Et exl. ad i. in Senatus. consulto g. qui post D. aa Senatusconsultum Turp. Tribonianus addidit, vel biennio. Olim titit annus, ut constat ex titulo Cod. Th. ut intra annum cr. quaec ter. & l. 2. C. Theo

ad legem Cor. de sel. &d. qui post, & l. reus; D. demun. &hon. & hodie quidem biennium numeratur ex die litis contestatae, t.' olim an nus numerabatur a die instriptionis , l. a. Cod. Th. ad legem Cor. de Al. & d. g. qui post,& l. Teus, D. de mula. di hon. & hodie quidem biennium numeratur ex die litis contestatae, i. Clim annus numerabatur a die inscriptionis , l. 2. C. Theod. eod. tit. quae est l. 2. hujus tituli , in qua tamen Tribonianus mutavit illa verba, a die inscriptionis , & reposuit, praesentibus inscriptionibus, scut in l. ubi, sup. allegem Cor. de Bl. haec verba testatae actionis , id est inscriptionis , quae erant in Cod. Theod.

mutat in contestatae accusationis propter i. a. hujus tituli , quae vult tempus terminandequaestionis criininalis numerari a conrestatione litis At Basilica in l. i. ret1nent illae verba ,

a die inscriptionis & potest dici a die inscriptionis tempus legitimum computari , si lis contestata non fuerit , ut d. l. in Senatuscon sulto g. qui post, a die litis contestationis, si contestata fuerit. Punitur ergo negligentia C-jus , qui intra tempus legitimum non agit, aut Peragit reum, quem detulit semel , & multo magis qui obdurat in hac negligentia usque ad extremam diem lagitimi temporis , quia tunc

palam est eum rem non distulisse, sed plane destitisse, ut l. a. ait, quia distulit. Poena Vero

429쪽

codicis iustiniant. Is

hujus negligentiae ein infamia , & muIta qua tae palliis bonorum , l. r. hujus tituli, videlicet si honestior persona fuerit, humilior & pau-Per , cui, ut ait l. 1. damnum famae injuria no est, ut l. si quis injuriam, D. de injur. l. , C. Theod de haered. datur in cxilium , quod sic interpretor ut Graeci, & in I. 4. su p. ad leg. JH. de adul. relegatur. Haec tamen poena gravior est poena Senatusconsulti Turpilliani, ut majus quoque crimen neglectae, quam desperatae accusationis , & tamen qui hac parte tenetur tu Senatusconsultum Turpillianum dicia rur incidisse, d. . si post. i. quas Turpillianum ut destitit, hac nimirum culpa proxima culpae notae Senatusconsulto Tureilliano , cui jungitur lex Petronia , l. abolitionem , sup. ad Iesem. Jub de adult. quia eam legem Nerone

Imperante tulit Perronius Turpissianus Consul, Senatus adprobavit, juris auctores Senatusconsulto ex nomine Constitis nomen dederunt Turpilliani consonantius quam Petroniani. Sed jam ad ipsius Senatusc.poenam veniamuS.

XLIV. Enarratio. OUod hodie est biolanium P Sic reo quidem

consulitur, ne diutius vexetur, sed mora plerumque ei protest, & poenae eum eripit. Quintilianus declamat. ccxlIx. Per illas omneue moras judiciorum longas nimium O pro noscentibus coinpositas. Hanc legem senio obliteratam revocavit Manuel Comnenus Novel. de divers. caus de judic. & advoc.

Praesentibus inscriptionibus) Sic legitur in vetusto Menagii, quam lectionem probare lasicyidothir cu actus.

430쪽

16 Pinaritia in lib. IX.

XLV. Ad Senatusconsultum Tu pi Ilianum.

Vide tit. 16. lib. 8. 1 Poena legis perroniae , & Senatuscons illi Turpilliani est infamia , & multa v. librarum auri cogenda in fiscum , l. spurii 3. qui judicii , D, de decur. l. 3. I. ult. de praevar. I. I. D. de ju. fis. & hodie , ut caeterarum 4egum cxtraordinaria , 1. 2. hoc titulo. Irrogatur autem accusatori non cunctanti & negligenti, ut superiore titulo , sed qui animo ab accusatione cestitit sine abolitione post delationem rei , α solemnium implementa intra constitutum tempus finiendae causae criminali , l. ult. hoc titulo, qui proprio nomine tergiversator dicitur &desertor. Proinde poena Senatusconsulti irrogatur tergiversatori. Poena quas Senatusc. id est tituli superioris moratori. Pertinet etiam ad poenam Senatuscon. qui postquam imple vit solemnia accusationum intra praefinitum a judice diem litis contestandae edi stis evocatus judicio non abest , l. ab accusatione g. destitisse, D. eodem l. 3. &7. sup qui acc. non poss.

XLV. Enarratio. UT caeterarum legum extraordinaria ) Judice scilicet suo arbitrio poenam indicente, sive , ut aiunt Graeci, ἀρ-

SEARCH

MENU NAVIGATION