장음표시 사용
21쪽
Praeter ea quae adnotavi, quod certiora afferre non possum, doleo, sed iam his exemplis demonstrasso mihi videor potuisse Menandri aliquid, quod temporum iniquitate ad nos non pervenerit, medii aevi temporibus servatum esse in Oriente terra. Quod tunc ponas translatum vel potius transformatum in linguam latinam o Gulielmo Blesensi occurrisse prol. v. 10). Nam quamquam medio aevo linguam graecam in Europa Occidentali sere ignotam fuisse non nego ), tamen praecipue inde a saec. X frequenti commercii legationum, bellorum usu Italiam Siciliamque praeter ceteras terras cum oriente fuisse coniunctas notum est. Unde fieri potuit, ut eius qualem descripsi sermae sabula ex oriente inoeeidontem Siciliam transmigraret ibique poetae talium cupido comoediae materiam elegiacae praeberet. Iam, ut ex ipsa comoedia Gulielmi testimonium
originis Menandreae desumatur, accuratius circumspiciamus, quae in illa comoediam graecam Sapere videantur. Primum animum advertas Verba poetae in prologodiet v. 21 Sqq. pro fracta navi dicar simulaSSe cupreSSum, extra propositum musa cucurrit iter.eXe comoedum, fines comoedia transit
noStra uos, mi Scen non Sua Verba suis.
Multa igitur sabulae addita esse, quae ad eam non pertinerent, poeta profitetur, et debuit haec adicere, ut carmen moribus saeculi sui adaptaret Qua re evenit,
stituerentur Gregorii Nagiangeni opera. Quae putabat vera esse Augustus Meinehemen et Philem fragm. pag. XXIX sq. 1 Testimonia virorum, qui de ea re egerunt, collegit Ludovicus Traubo Roma nobilis Philologi sche Untem suchungen aus dem Mittet alter pag. 65 adicia Baebier Bei- trino gur Geschichte de lat. Grammatili pag. 67-73 v. . Volgi Beri philolog Wochenschrist 1892, pag. 49 sq. et Carolum Schaarachmidi Iohannes Saresberiensis pag. 108-112. Exemplum adiciendum esse Liudprandi monet uechelerus tot verba Graecorum totasque labellas graece scriptas afferentis,
velut de Tiresia Iovis Iunonisque iudice in antapodos III 41.
ut antiqua interdum evanescerent tamen comoediae tenor anticus plane deleri non potuit, quem in ceteris huius aetatis comoediis, si sorto omittimus Vitalis opera, fruStra quaeres. OrtaSSe operae erit pretium ab iis, quae Gulielmus aut qui anteceSSerant, mutaverunt, discemere antiquitatis reliquias atque miro modo comoediam graecam let totius actionis summa: Meretricis pulcerrimae amore inflammatus adulescens nobilis sed pauper, cum nullam VOti Suis Spem respondere Videat, servi voracis nequam foedi auxilium implorat. Qui tamen fraudulenter agens adulescentem se patrem eius avarum dolis ludit nihilque proficit ero depereunti Tandem adulescens a nutrice vetula ad Votorum effectum ducitur mutatis enim cum meretricis ministra vestibus thalamum ei introire licet, ubi do- Siderium expletur Mox autem res notescit et felici exitu adulescenti virgo nubit. Sane hoc quod breviter enarravi argumentum cum Aldae comoedia non plane consentit, quippe cui plura insint, quae in comoedia graeca cogitari nequeant. Atque imprimis personas transformare debuit modii aevi poeta nonnullas, Velut pro meretrice Virginem nobilem
inducere debebat, itemque qui eam custodiret non iam potuit esse leno, sed pater virginis, qui obitu matris tristi perterritus filiam, ut a simili fato servaret, inclusit. arentes, a quibus totius narrationis initium sumpsit Gulielmus, si modo in exemplo agebant, in
fine, ut meretri ingenua nata SSe OSceretur, agere debebant. Etiam adulescentis soror num in comoedia graeca fuerit, dubitari licet melius eam SerVam mere
tricis fuisse ponas. Omnino totius sabula actio in longum distrahitur in comoedia elegiaca medii aevi, quae
scaenae non est destinata Restant igitur personae: meretrix pulcritudine excellens adulescens nobilis sed pauper eius amator pater iuvenis avarus ludificatus a iuvene et servo servus edax et foedissimus eius amica anus fraude adiuvans amantem ancilla meretricis.
22쪽
Si qua de mutatione personarum adnotavi respicimus, argumentum comoediae graecae aptissimum iliclatere confitendum est, neque multum illius actionis naturam abhorrere concedes ab iis, quae de Menandro et ex imitationibus Romanorum et ex ipsius reliquiis scimus Totam autem sabulam tamquam in cardine videmus verti in illa re, quod adulescens ita Vestitus, ut sexus dignosci nequeat, virgini insciae vim infert, et hae vices masculae virginis sive androgyni rursus ad Menandri comoediam tamquam exemplum primum huius carminis nos revocant Τ). Sed in Gulielmi comoedia hae antiquitatis reliquiae opprimuntur sere additamentis medii aevi, ut vix sorma prisca eluceat. Utinam fabulam quamvis rusticam et exulem poeta Servasset nobisque
tradidisset, qualem ipse accepit lSed haec hactenus ). Alteram Alda fabula non dissimilem narrationem ut tractemus restat, obviam in exemplari libri divulgatissimi historiae VII sapientium' q), narrationem dico de iuvene muliebri veste
1 Quae de Menandri comoedia supersunt, comparationem inter utramque non admittunt, tamen nullum fragmentum iis, quae in Alda narrantur, non respondet. Velut si ex Athenaei 6, 243 b. D. 56 och μνημονευει Μένανδρος αυτοθ Xαιρεφῶντος του παρασίτου καὶ ἐν Ἀνδρογγνω et Κρητί in comoedia affuisse parasitum concludimus, in id de Spurio dicuntur plura, quae parasitum magis quam servum decent, ut fortasse ex utroque parasito et servo, haec persona coaluerit. Cetera fragmenta sententias Plerumque communes exhibent. 2 Conserenda sunt aliquatenus Achillis et Deidamia fata, quae originem sapiunt recentiorem videarWinum Rohde Dorylech. Roman. Pag. 102, not. 2. Haec fabula medio MVo non agnota erat et saepius tractabatur cf. etiam Alani ab Insulis de planctu naturae I V. 55
non modo Pelides mentitur metitur ed. Leyseri virginis
ut sic virginibus se probet esse virum'.
3 Editiones et dissertationes collegit Paulus asse in Mischi Sindbad, Secundus, Syntipas, taleiiungo. Deutungdes Buches de Sieben meisen Meister 1891' pag. 24 sqq.
tecto'. Vetustissima earum, quae quidem notae sunt vide Lasset pag. 60 et 300 illius libri versione continetur hebraica, cui est titulus IS TU, deest in omnibus reliquis versionibus ). an narrationem, ut melius qua ratione cum Alda coniuncta Sit, perspiciatur, breviter comprehensam apponere mihi liceat. Mercator senex ita sero narrat regi sapientium septimus mulierem corporis nitore et pulcritudine oris eminentem in matrimonium duxerat. Quam desideri captus amabat adulescens, sed frustra, nam a SponSO aemulo anXie custodiebatur uxor Tandem anus astuta iuveni in dies contabescenti auxilium tulit, cum barbam tondere et Veste ac rica muliebribus indui oum iussit, ut talis in domum mercatoris induceretur. um ad Senem progressa, ut filiam uxori eius pudicae tradere sibi liceret, petivit, quod ipsa in urbem peregrinam SSet itura. Blandis verbis commotus senex precibus illius adnuito aditum permisit virgini simulatae, quae mereatore Peregre profecto cum muliere amata multos dies degit. Quare, Sapiens adhortatur, cave mulierum dolos'. Inter hanc narrationem et Aldae comoediam similitudinem quandam intercedere nemo negabit, Sed quaeritur, quomodo inter Se cohaereant Hebraica versio eum ad fontem quarto sere p. Chr. n. saeculo in Graecia
aut Syria compositum redeat vide asset pag. 3, 303, 305, 310), ibi interseri potuit haec narrati e Menandri comoedia. omnino ad orientis litteras multum va-1 Vide tabulas, quas composuere asset pag. 362 et Mareus Landan Quellen des Decam. in appendice huius libri oditio altera quod mihi non praesto erat doleo. Reliquias tenuissimas invenies in versione latina historia calumniae norercalis', ibi enim memoratur reginae amator latens sub cubiculariae vestitu es ellor li Roman des sep sages pag. XXXIV et Landa l. l. V. 17 , et in versione gallica les sep sages de Rome cf. Kesse l. l. pag. LXXVI sq. . Versionis latinae exemplar etiamsi decurtatum videtur adesse in codice Bernensi 768, quem describitin Hagen in Flecheiseni annal tom. 7, Pag. et 11 sqq.
23쪽
luisse Graecorum scientiam et imprimis comoediae recentioris opera optimo docuit Ernestus indiset Dorgrioelii solio influsscim indisclion Drama in Verti des V. Orientalisten-Congresses'. erit 1881, pag. 3 sqq., volui Militis gloriosi Plautini argumentum, ut eXemplum afferam notissimum, invenitur in multis et orientis et occidentis sabulis desumptis ex exemplo graeco in). Quare narrationes orientales similis argumenti v. Casset pag. 154 et ei Landa pag. 17 ad eundem sontem redire posse concedendum est. Sed rem disceptare nolim ambiguam, praesertim cum talis sabula eodem tempore variis locis possit esse excogitata. Gulielmus Uesensis, si quid huic narrationi debuit, unde sumpserit ignoramus exemplar hebraicum, quod nos unum novimus, adhibere non potuit.
I Vide duardum arnche in mus rhen. N. S. XXXIX, pag. 1 sqq. ibidem pag. 26 So iel stehi nur est, das ungere Eretulit ung, onmellas thren Ursprun nehmend im Laus derJahrhunderis die et durchwanderis und liberali dahin thren Fula et2te, o man Gesallen an a Schwanken und Erchen im Orient vis im Occident'. Atque similia nostrae sabulae fuisse sata putes.
Do poeta arto. Carmini qui tribuorint aequalos et posteri.
Materiem traditam quomodo tractaverit Gulielmus ipsa comoedia docet, quae valde ab antiqua comoedia abhorret Scaenica enim neglexit, nihil praeter diverbia pauca eaque parum gravia in ipsa actione Scaenam olent, graViSSima omnino ne cogitari quidem in scaena possunt contra descriptiones tam vividae tamque amplae sunt, ut quasi compensaturae Scaenicam actionem
videantur apud eos qui audiunt' vide Musillonbaeli pag. 154.). Neque in hac re nova poeta protulit, sed ex auctoritate illorum pendet, qui antea tales comoedias scripserant maximeque ut videtur Vitalis Blesensis, cuius opera bene ei nota fuere vide infra pag. 28 sqq.). Subinde tamen ab exemplis suis paulum aberrat, Velut in fingendis sermonibus monologis, quibus comoediae personas philosophico more loquentes facit, nimium sertilis est; id patris de fortunae inconstantia v. 31 sqq.)et de mulierum malitia v. 541 sqq.), servi de munerum vi ac pretio v. 211 sqq. al. Ea autem, de quibus meditantur, plane sapiunt medium aevum. um non modo materiae sed poetae quoque culpa factum Videtur esse, ut amplum expleant spatium descriptione libidinosae, velut deceptionis narratio laseivissima v. 435 sqq.). Si milia sane et graviora apud aequale Guilelmi occurrunt vido Matthaei Vindocinensis epistulas et ceteras comoedias elegiacas), sed cum illic impudica et stuprosa aperte explicentur, ut descriptione voluptaria delecten-
24쪽
tur qui legulat, hic multo artificiosius ea re, quod adulescenti, amatori cupidissimo, opposita est virgo innocens et artis amatoriae plane inscia, plura teguntur, qua lectori divinare licet. Itaque lae voluptas Subtilis quod multo plus valuit quam illae sordes foedis-
Simae, cur comoedia ab aequalibus et posteris lectitaretur, causa fuit. Nominum personarum, cum apud priores medii aeIi poetas comicos ex antiquitate maximeque e Terentio sint desumpta, inde a saec. H. med. mutationem Observamus. Inde enim antiquae comoediae nomina rariora sunt et quae adhibentur, aut sunt usitata temporibus poetae, aut ab ipso ficta cuius rei exemplum praeter ceteras habemus in idae comoedia. Velut Aldae nomen cuius originem a Romanis repetere OS- sis es gentem Aldiam, Aldinos in Francogallia latissime patuisse exempla docent. Ita in roma dearu-bert' vide Meon nouvea recueil de labliau et contes' I pag. 192 sqq.), quod carmen similis est argumenti, mulieris nobilis ministra vocatur Aude', idem adest alias et Montaiglon redueit de labliaux V pag. 173,4), neque hodie ut audio in Gallia evanuit Neque omittam, quod nonnumquam Aldae nomini vis typica videtur esse attributa, ut sit virgo quamvis nubilis, tamen plane rei amatoriae inscia. Quibus partibus fungitur in Blesensis comoedia vestigia perspiciuntur in carmine heroico Viennensi Τ), ubi de moenibus urbis
Alda virgo si bele udo adspicit certamina Rotandi
sortis sponsi futuri. Tertium his accedit carmen elegiacum de amore Aldae virginis a Guarino Veronensi compositum ed. . H. D. Suringaraeida 1867), quod praeter titulum et eandem nomini additam significationem mihil habet commune inuin Aldae comoedia,
1 Edidit carmen Prosper arbi a. 1850, egit de eo, qui plura in linguam germanicam vertit, Uhlandus poeta in Schriste gur Geschielite und Sage tom. IV.
tenus mutata, ut Guarino' fuisse notum carmen ho
Pyrrhi nomen adulescentis pauperis, sed feliciter amantis in comoediis videtur fuisse tritum, velut extat in Lydia, unde tota fabula servatis nominibus transiit in Boceatii novellam VII, 9. Cum in Lydiae comoedia
artificiose eo nomine ludatur, cf. V. qui Pyrrhum nescit, vel ira missa piro'
et 508 cum nota erilii 511 528, 544 548, 555, hie
autem ludus ad fabulae actionem non nihil valeat, illinc nomen sibi sumpsisse Gulielmum puto, quocum conseras, quae de aetate Lydiae sunt dicta inferius pag. 36. Uis patris nomen rarius legimus in huius aevi litteris, i. e. g. laui ab Insulis lib. parabolarum h
pauperat et ita talorum lusibus Ulphum alea sed vitet, De mage fiat inops';
ceterum memineris nominum germanicorum in vis vel trulf exeuntium. Alia ratione illi poeta personarum inferiori Ordinis, servorum et ancillarum, nomina fingere Solebant, ut vel nomine solo, qualis SSet erSona, cognOSceretur.
Hoc modo in Aldae comoedia extitit Spurii nomen V. 169 sq.
1 Elegiae auctorem non fuisse Guarinum maiorem natu vide Suringar pag. 10 sqq. sed filium eius Ioannem Baptistam, qui patrem secutus professor errariensis erat, demonstravit Georgius volgi Wiederbelebunide Stud des lasa. Alteri. tom. II, Pag. 403, not. 2. Carmen multis codicibus traditum est praeter eos, quos adhibuit editor, alii afferuntur a Me-xilio posis insid'. pag. 424 et Georgio Volgi l. l. Duorum praeterea Mentionem facit'. on de Heid Die histor. and-schriste de lissenti. Bibliothe et Stuttgari 1891, tom. I, pag. 5 sol. 7 III, Elegia Alde' et tom. II pag. quart. 11, VI, elegia Aldo' in fine miseria Alde ); uterque videtur esse
25쪽
Tyrrho Servus erat et nomen Spurius illi, nec deerat talis nominas omen ei', atque illud quoque ex nomine deducere omen usitatis
natus ego, ut quererer semper QueruluSque Vo-
com de Baucide v. 188 Davus dico nil dans nisi vana: efficia Davus, nec nisi vana dabo ibid. v. 21 Birria non dicor, quia vir derisor amantum' com Lydiae v. 156 sq. . . Sum Lusea, luscaque iure vocor: a simili mihi nomen adest omenque figurat' com Babionis v. 256 Babio semper eris virque bovinus erit'
ibidem v 274 scit neque u neque a Babio lingua bovis' de aut et olla v. 11
nomine olla vocor, quia posse moribus altis'. Neque aliter a Gulielmo formatum videmus Spurcae nomen, ut mores et ingenium mulieris describerentur,
abscondunt spurcas et monimenta lupas'. In omnibus, quae ad genus poeticum et Ormam comoediae pertinent, Gulielmum pendere ex iis, qui antea ad idem seribendi genus se verterant, notaVimuS, accuratius Vero demonstratur comparatis inter se et priorum poetarum comoediis et Alda. Talem autem disquisitionem non omni fructu carere puto, cum artem
scriptoris et eruditionem monstret et ad poetarum, quos imitatur, operum tempus et aestimationem melius noscenda aliquid asserat. Quare imitationis nonnulla specimina addam. Vitalis omoedias Gulielmo Blesens suisse notas iam uellenbael et eiper observaverunt et re vera
complura ex illis carmini suo inseruit. Sed non aequomodo utrumque Vitalis opus adhibuit. Nam cum Αulularia exemplum in struendo carmine plerumque Videatur secutus esse, velut hic et illic prologus et argumentum simillima sunt idemque versuum spatium
10 0 18 v. explent et patris Aldae Spuriique mo- nologi ad verba, quae in Aulularia uerolus loquitur,
prope accedunt l. contra rarius Verba ipsa mutuatus sit, Amphitryonem multo melius memoria tenuit, ut inde plures sententia plus minus mutata reciperet, velut:
Amph. 197 inculcat ietibus ictus Ald. 315 ietibus inculcat ictus' Amph. 10 lis cadit, ira lupos' Ald. 317 riget
ira, reformatur gratia lisque cadit os ulul. 792 lis cadit, acta placent'Amph. 382 aspera saepe tuli verbera, Saepe minaS' Ald. 362 quot miseri accepi verbera, quotque
Illa autom imitationis differentia vel ob eam causam notatu digna videtur, quod ululariam iam illa aetate saec. H. med. minus fuisse lectitatam demonstrat, Amphitryonem autem fuisse tritiorem id quod codicum ratione optime illustratur. Praeterea coniunctione firma, quae intercedit inter Vitalem et Gulielmum, utrumque eiusdem urbis Blesensis civem fuisse probatur'), etiamsi
hoc argumentum non nimi graVe St.1 Nam dubitatur de patria Vitalis vide Cloetiam pag. 7 sq.), qui in nonnullis vetustioribus libris vocatur Blesensis', in recentioribus demum invenitur Explicit hic Geta deceptus ab Arcade summo: Vitalis biosis explicit Amphitryon.' Sed hic quoque blesis blexus Parisini 413 lectio calami
26쪽
Tragoediae . de patricida', quae vulgo appellatur Mathematicus', quis fuerit auctor satis est incertum, cum alia testimonia Hildebertum alia Bernardum Silvestrem alia denique Serionem commendent videmaureau in not. et extr. tom. 29, 2 pag. 341 sqq. et Cloeliam l. l. pag. 114), et ne tempus quidem constat. Neque Vero post saec. XII med tragoediam esse editam imitatio docet Aldae comoediae, es e. g. : Mathem cant. VII, 48 accipe quo tendant, quid mea verba velint
Ald. 23PSq. accipe quo tendat, vel quid velit ambitus isto
sed moriens ego non moriar totusque superstes totus et in tali prole renatus ero
totaque non poteris, cum moriere, mori: vivam servabis tua te post sata, tibique ipsa tui magna parte superstes eris'
inque mea moriens stirpe superstes ero
Mathem XI, 3 aspiciens igitur tantae miracula sormae'
sollieitant Pyrrhum tantae miracula sormae M. A liquotiens eum Pamphil consentit Aldae comoedia, sed ita, ut de imitatione dubitari queat. Fortasse autem hoc Iahathii eom. Horat pag. 27, not. 1 Senten-
lapsu videtur orta non esse id quod lusus, irrisus vide Muellenbach l. l. et Hueme in Neus philolog. Rundschau 1886, pag. 44 , sed corruptam vel potius versu adaptatam patriae significationem persuasum habeo. In versibus parum elegantibus librarius solum id videtur spectasse, ut uterque Omoediae titulus exprimeretur et patriae mentio fieret.
tiae adminiculum affertur, qui de amore carmen esse scriptum ante ra. 1159 suspicatus est, tum laudetur versus eius a Ioanne Saresberiensi in Metalogico circa illum annum edito.
ienales merces improbus emptor habet
gratia summorum mer eS . . . . . . hane Solus prodigus emptor habot'
usu crescit amor omnis, decrescit abusu, omnis et impastus attenuatur amor
crescit amor, quo plus attenuatur amans
hic venit a sola rusticitate pudor'
nam venit ex sola prosperitate dolor'
non mea culpa fuit' - Ald. 26. H. Lydia comoediae tempus e neceSSitate, qua cum Alda cohaeret, fortasse accuratius distingui potest. In primis prologi versibus auctor ad comoediam a se primo loco editam respicit, s. prol. 1 postquam prima equitis ludentis tempora risit,
mox acuit mentem musa Secunda meam,
cuius rei imitator est Gulielmus Bloson sis in initio ΑΙ-
1 Numeros attuli editionis Goldastiana in Ovidii Naso nis Pelignensis erotic et amator opuscul. Francos. 1610 Pag. 75sqq. editionis audovinianae sunt versus 78, 259, 380 704. Ceterum in huius editionis exemplari bibliothecas Bonnensis variam lectionem adiecit Augustus cheler, omisit tamen signaturam codicis, qui habet versum finalem: Detur pro penaseriptori pulcra puella'.
27쪽
dae. Sed cum ille, quod aptum erat, alterum eiusdem generis carmen alteri opponeret, hic poematium aliquod, quod antea publici fecerat iuris attulit servatis
verborum colore et forma, cf. prol. 9iersibus ut pulicis et muscae iurgia risi,
occurrit nostro mascula virgo stilo'. Praeterea, si omitto nomina in utraque comoedia consentientia Pyrrhi et Sabinae, de quibus iam supra dixi pag. 2 et 2 sq.) et sententiae, velut in prologis ),
et verba ipsa saeptu congruunt, cf. e. g.
Lyd. 178 perdidimus sterili semina lapsa solo' Ald. 206 et storii semina perdit humo'. Ex iis quae attuli apparere ut Lydiam et quod in hanc, etiam magis in Militem gloriosum eiusdem
auctoris cadit ante Aldam . . ante saec. XII decennium VII esse compositam. Neque Vero multo ulterius
ascendere nobis licet, cum Matthaei Milonem imitentur illae comoediae es e. g. Mil. 1 hamus amoris edax Mil glor 5 at ), Milonem autem, qui primo loco memoratur in Matthaei scriptorum catalogo intra annos fers 1250-1260 esse editum persuasum habeo. Singularis ratio inter Matthaeum Vindocinensem et Guiletinum intercedit. Uterque enim in describendis rebus vulgaribus iisdem sententiis et verbis saepius utitur, praecipue ubi de pulcritudine vel turpitudine hominum et de mulierum procacitate agitur; sed hae sunt sententia illi aetati communes, ut alterum ex altero pendere in universum dici nequeat. )1 Lydiae versiculum 19 murinu compesco labelli sormatum esse ad exemplum Iuven I, 160 adnotat anatius in Philolog. N. S. IV, 1891, V. 360. Et illius plura hic inveniuntur, velut verba mulieris superba Iuv. VI, 223 hoc volo, sic ivbsio' o Lyd. 470 sic Volo teque Velo' 2 Tamen conexus non plane negari potest, Velut Ludovicus Traube Roma nobilis pag. 23 Aldae v. 553 nesc1o quis mulier vel quae vir quodve neutrum fluxisse censet ex Hermaphrodito cum mea me mater' eqs. quem nisus Matthaei testimonio in praelatione ep. Poeticarum V 24 uI auctori
Plures generis raui poetici scriptores non modo nosse, sed etiam imitatum esse demonstrasse mihi videor lauca addam, quae quanti Sit aestimatum carmen lab aequalibus et posteri. doceant. Mua in re mirum esse potest, quod, cum alia eius generis poemata saepe et diu fuerint nominata, id quantum investigare potui in nullo operum litterasium indice laudatur. Attamon valde in deliciis aequalium fuisse comoediamo multi libri manuscripti et largumentum verba posterius iterata testantur. Quin etiam contendere velim hanc quoque comoediam in scholis fuisse lectitatam. Nam nisi hoc concesso forma textu Varia, quali eX-tat in singulis uecensionibus, explicari non potest, itemque testes sunt notae et explicationes adiecta in libris manu scriptis, ut a minus eruditis sententiae difficiliores percipi possent vide praecipue aris. 15155 et Vindob. 312 apparat critie. Minime autem huic coniecturae obstat, quod multa insunt in comoedi b-
Scaena et supra modum lasciva, cum medii aevi homines in illis robus non ita anxii fuerint neque eadem OS aestimatione, qua nos solemus, metiri par sit. Immo multas comoedias easque non minus impudicas cholarum in usu fuisse scimus conseras quae in registro
muli auci dicit Hugo rimbergensis de Ovidio puella
rum v. 734 sqq.), de Lydia v. 884 sqq. aliis et Pamphili
eleg0S, quos puerorum lectioni aptos commendat Eber-hardus Bethuuisensis Labor. IV, 1 et 15), se puer legi in scholis solere auctor est Lilius Gyraldus in hist poet dial. V pag. 224').
attribuit Iod conseras, quae de hoc carmine dicit Ernestus Volgi in Berline philol. ochenschr. 1892, Pag. 48.1 Ad pueros erudiendos adhibitam esse elegiam Aldae eonstat; cf. Ianssen, Gesch de deuigchen othes I pag. 5.2 CL Ger Ioa Vossit de veterum poet temp. llib. V quies do poetis latinis Amstelod 1662hpag. 86. De carminibus lascivis ad discendum pueris oblatis L soldast. Ov. as.
Pelign. rot et amat opusc. Francos. 161 praefationem.
AIdae comoedia, et Lotimsyor. 3
28쪽
Aliud etiam docimentum comoediae non statim Oblitteratae ex poetarum posteriorum imitationibus ducero licet, etsi de nonnullis locis dubitari potest lauea a seram exempla:
sic perit absumptus nec parit eius amor' Hos versus nuper edidit attenbachius in Z. f. d. A.
N. F. 22, 1890, pag. 27 sqq. Egoquidem lectionem
sumpsi cod. Vindob. 303, in quo hoc carmen una cum Pseud.-Ov. arte amandi insertum est Facet, inc. moribus et vita quisquis vult esse facetus' post v. 130 fol. 88'-90η ideoque in codicum catalogis illa carmina non memorantur. Vindob plerumque consentit cum Monacensi
11601 Polling. 301 P), quem adhibuit editor, sed minus est depravatus mendis. In margine adiecta est passim varia lectio et versibus e Graecismo sumptis Saepius verborum significatus explicantur Excerpta illorum carminum in cod. miscellane Bonnensi 20 sol. 249 252h extant, ubi titulo moralis poeta modernus distinguuntur a versibus aceti, qui ibidem fol. 238η 241 moralis poeta Signantur.
nec later absque luto, nec Serpens absque Veneno ullus erit ers de Sponso ad sponsam'
et later ablutus non erit absque luto Non iure hoc carmen attribuitur Hildeberto v. Migno patrol. ser. H, tom. 171, col. 1453 sqq. secundum Haureavium 'not et extr. tom. 28, 2, pag. 405 sq.), qui Phi-1 Similes verborum ludi saepius occurrunt, velut in Lydiae com 212 et quod mente parat, languida voce parit et in Mani de planctu naturae ed. Leyser meis V, 44 in partuque dolos dum parit illa parat', qui nonnumquam imitatur Guilelmi comoediam.
Ald. 4M nam venit ex sola prosperitate dolor' ad verbum repetitur in Henrici optimellensis elogia de divers. fori et philos consol. V. 30, ubi et alias imitationes invenies Elegiam pοSt Leyser pag. 453 sqq. in Fabricii bibi dat med et ius aetat ed. Mansi Om VI, pag. 665 sqq. ad finem a. 1193 esse scriptam demonstravit uno Francke Zur Oesch de lat. Schulpoesie
absolvitque eo imocuosque ligat' de aut et oi L com 135'Saepe reo Sol Vens innocuosque ligans'
cui addas Ald. 546 - do . et Ρ. 86 Ald. 292 do . oti. 540 at Comoedia ed. v erit in poes in ed. pag. 374 sqq. composita est ad a. 1230 videmuollen-bach pag. PSq. Alborti Stadensis Troil es, v. 6824qq. qui prohibere studet, pelagus ne fluctuet ignis ne caleat, studio allitur ille suo.
nec later absque luto nec Serpen ab Sque VenenoeSSe poteSt, nee erit semina casta diu.
Sunt versus aliquo modo mutati Alda comoodias 5410 542, 545 546 548'. roilus, quem edidit Mergdorsa. 1875, in lucem secundum ipsius auctoris testimonium
tales, quos talis iungit et unus amor Facet. 176 unum vello duos iungit et unus amor de trib. uel L eom. 168 hic nos una Venus iungat et unus amor
29쪽
laedere, nos semper iungat ut unus amor'
Bla tria carmina sunt incerti temporis de tribus pusillis odidit Iahise in com Horat pa 90 sqq.), de Lembris carmen I. A. Oiles sub Ioannis Saresberiensis operibus vol. V pag. 299 sqq.), sed salso ei esse adscriptum demonstravit Carolus Schaarachmidia. I. pag. 276 sqqa, Faceti denique codicem adhibui Vindobonensem 30 sv supra pag. 34). De hoc poemate, quod quantum scio
nostra aetate non est editum, egerunt in rimis ridericus Zamae in Verhania de inclis seselista derWisse chanen' philol.-hist. l. 1863 pag. 7 sqq. et B. Haurea 'not et extri tom. 27, 2, pag. Io Sqq. Sed hase hactenus. Nunc si placet videamus, quo- modes tabula argumentum a posteris sit repetitum. Narrationis te roman de ruberi', in qua nomine Aldae servato similia narrantur, iam mentionem lac Superius. Itom invoniuntur similia mixta dissimilibus in carinino
noxum intor hoc armen et Aldam intorcedore demonstrari nequit. Videtur autem scriptum ad a. 1225. Eaulo propius ae odit argumentum narrationis germanicae der
indutus inarias ad virginem amatam ingressus illius amore lauitur, exitus autem narreationis plane alienus est a comodia inum tantum carmen addere OSsum, cuius auctorem Aldae exemplar esse Imitatum manI-
sessum si Roberti Blesensis Floris et Liriope ). In
posteriore ac breviore huius operis parte, quod Scriptum videtur esse ad finem saec. XIII, Narcissi fabula adoxemplum Ovidii mei. HI, 402 sqq. narratur, in priore quae tractantur Guilelmi lesensis comoedia simillima sunt, ut in patria poetae opus eius tot annis post nο- tum fuisse videamus. Praeterea ab Aldae argumento non plane abhorrent quae explicantur et in gallicis sabulis pluribus vide umeri poes ined pag. 423 et Dunlop-Liobrecht Goschielit derProsadicli fungen pag. 407 et in Byronis Don Iuan', sed necessitatem inter-eodero inter illas et Aldae comoediam nemo ut contendet. Poetarum posteriorum imitatio et verborum et argumenti, quam ad finem saec. XIII persecuti sumus, per hoc tempus comoediam fuisse emotam docet, neque posterioribus saeculis oblivione esse obrutam Omplures saec. XIV et XV libri manu scripti testes sunt. Inde ab hoc tempore paulatim oblitterata Videtur esSe, cum quantum scio numquam typis fuerit impressa, et in bibliothoearum scriniis latebat, donec nostra demum aetate ex duabus innotuit editionibus, quas suo loco
Ρauca hic aditingam de fragmentis carminum AJ-dae titulum gerentium, quae a Merili in praefatione editionis tractantur. anti autem illi, cui Matthaeum Vindocinensem auctorem Aldae quam tractamus fuisseveri erat similius, videbantur momenti, ut reliquias Alda Guilolmi Blosensis se putaret invenisse Τ). Sed quid rei sit modo vidi ipsa quasi inspectione codicis Paris. 11345, o quo erilius fragmenta sumpsit nam
1 On ourrait' inquit pag. 424 sans ne conjecture Partro ramgraires uoi des restes de la version de Guillaumerus Blois, qui auraitigri comme ous es utres ouVrages te styloen pariat plus levsi te ton plus grave, plus sententieuX, et une sorme de versification differente ne permetias d'attribuerces extrait a n manuscrit de Alda plus tendu que ceuxqui nou soni parvenus. Nous citeron ici commerassicimen' eqs.
30쪽
Hippolytus Loisea amicus mihi omnium Versuum, qui huc pertinent, apographon accuratum comparavit. Sunt autem o 98 et hexametris et metro elegiaco compositi, in quibus 5 ex ipsa Aldae comoedia desumpti. Atque his quidem iure, illis iniuria Aldae titulus est additus, nam cum Parisinus liber sit exempla deterius' florilegii, quod vocatur Poleticon vide infra pag. 45 sqq.), itaque Omnes in illo versus in ceteris eiusdem
collectionis extare debeant, comparatione instituta errorem esse eo ortum facile cognoscitur, quod ex aliorum carminum titulis compendiose scriptis librariorum indiligentia factum est Aldae nomen. Et re Vera XAlexandreidis, nam de hoc carmine imprimis agitur, signifieatione Alexad', A lxd Ald' bene nasci potuisse Alda unus quisque concedet ). Itaque nullus qui non in
alio carmine legatur versus relinquitur, neque ut de Omnibus fuse agamus opus est. Bla tantum quae edidit Merilius fragmenta ad iseros auctores reduxisse Satis habeo. pag. 424 omnes res vanae' eqs sunt Alexandrei
pag. 424, not. 6 olvitur instabili motu semper Stare gradu Alexandr. IX, 525-527; ibidem qui secuntur sunt Alexandr. IX, 30 sqq. pag. 425, not. cum labor' solamen haberi Alexanti. IX, 533-536; ibidem . nulla rei novitas lege fidelis' inlexandr V, 394-396.1 Ernestus Volgi quoque litteris ad me datis codicem, quem ipse excussit, nullius esse fidei testatus est.2 Parisini vitium non esse singulare inde Ides, quod in cod. Bonnensi 220, sol 359 fragmentum illud, quod did1 duΜύrit pag. 424 legitur cum inscriptione miniata Alda de ambicione dignitatum'. Cum ab his verbis de amb. eqs. oletici lib. I, cap. XX incipiat, Bonnensis hanc particulam e malo illius storiisti exemplari nol8se conolΠd 8 . 3 Μ. Philippi Gualtheri ab Insulis dicti de Castellione Alexandreis recensuit . . . ueldener, 1863.
Disticha denique eam ob causam Aldae titulum aecepere, quia cum Aldae VerSu praeceSSiSSent, Sequentibus autem rubrica non esset addita, illi ad priorOm significationem pertinere Videbantur, velut quae assertuerilius pag. 425, sunt Ovidii ex ont. I, 4, 11 sq. et Rrt. m. I, 735 sq.