Crisimerologion, seu dierum crisimorum ratio ... / [Antonius Petitaeus]

41쪽

oleta iam absoluta coctione cunctatur, aciae imbecillitat tuum hiate munus obit. traque vero haec in ventriculo clare per picere licet Irritatus enim simulatus coiionis tempus non expectat sed protinus etiam id quod benignum est .familiare. una cum eo quod Olcstat, excernit. Haud aliter ac plerunque etiam citis quod iam satis concoctum cit u perfluum prae imbecillitate cunctatur expellere. At cum is secun dum naturan habet,perfectae coctionis tempus idem ipse est . terminiis xpulis onis

CX crementorum, quem neque anteuertit, neque cum iam praesens adest, retardat.

CTigrum V in ventriculo sic in singulis, '

tius corporis partibus facultas quaedam alie norum X pulari est, quae eadem rises in

morbi csticitquae idcirco tum opt1mae con hi ttingUnt, cum iam omnia in animantis cor pore fuerint concocta Crisim autem praeues Onire sic enim di praerumpere 'aicas, appellare consueuit HippocrateSI 'c o, se niciosum est. Nam tum benigna itilia 2 V una cu his quae etiam molestat excernutur, sitque hoc natura incitata, vel ab exteriore quopia , vel ab iis quae in ipso corpore conclusa detinentur Extrinsecus vero est, climmedicus, qui parum recte quid fecerit,ium Vero aegrottis ministri, nec non alia

42쪽

Cur ob acces

qua proprie exteriora nominantur. In ipsi, vero corpore sunt i sorbi ipsi,hori causa c

accessiones, iam vero montis etiam in metdio duorum crisimorum septimi, inquam MVia dccinii collocatus, vel non factam in se ptimo iudicationem,uel in undecimo fuit i ram sibi vendicat, sed rarius hi idem septi l mi,frequenter vero undecimi. Etenim pecul liarii propria septimi diei iudicatio nunquam ad nonum, nisi sorte multis erroribus commissis peruenit. At undecimi diei iudi-iucatio, contra se habet. In hoc nim fit iudi i catio etia, cum Omnia rite acta fuerint,&no ni diei violenta fuerit accessio. Porrd quod eiusmodi dies propter velic mentissimas accessiones intercidant, cui denti demonstra

tioni hinc colligi potest, quod an productis

morbis no sim 1 liter ueniant. Nam In pro ductis ut accessionum vehementia langues cit, ita dicium inter cadentium numerus minuitur . Sic rursus accessionis vehimentia iudicationem alio quam statu, tempore fieri compellit. Quare in omnibus fere die bus peracutos morbos iudicari videre litaceat, quod in secuda septimatia non clienit, in tertia adhuc minus, in quarta rarius, quoniam morbi peracuti primi scptem diebus finiuntur supremus enim ipsorum dies decernere natus septim est, ante quem non

43쪽

i quartus modo, sed Malii dies iudicationem δε πιλνα cipiunt, in secuda autem septimana, aliis tas . is

itque sequentibus, cum morbi non sint adeo, hementis is acuti, Idcirco tam cito ex humorum motu i iudicationes non fiunt. In primis etiam mor set

Di leo us dicationes in imparibus diebus rei hi potius euenire , in productis vero potius in W - 'ῆ diebus paribus Otingere nuit Hip. du ait in ct '

Quae diebus exacerbatur paribus, iisdem it, et, dicantur quorsi vero accessiones diebus in inorbo cris . paribus, faunt diebus imparibus iudicantur, sed de his lib. secundo . Dii bitaret hic for Gini tesse quispiam cur hipp. scripserit acutos imparibus diebus accessiones habcre, quum a - - acutorum morborum accessiones continuo m' hqr mcxiliant, ac si impares quantum ad accessio. i, is ,

ne speciat,paribus praeferatur, grauius f

i ligant. Huic ii Titioni satisfacere poteris, si contini ista duplicem continuarum febrium seu acuto 'rum morborum adferas dit ferentiam, unam

eorum quorum unica tantum est accessio, seu qui a principio usque ad iudicationem semper similes manent. in quibus tam pares quam impares aegros Assisii, Altera differentia eoru acutorum est, qui tertio quoq; die accessionsi exacerbationes obtinent: seu qui licet inquiete febre vacantem, priusquaomnino iudicentur, non desinant, ab quam tamen sensibilem remissione habent, quam

44쪽

dis D ERAT DIE EVM

accessionis exacerbatio excipit de hac se cuda acutorum morborum differentia, Hippocratis verba intclligenda filiat. Porro cum haec ita ut supra diciu est, se habere non dubitaret Hippocrates, eius cosilium fuisse existimo, non tantum cos dies qui magnam tu dicandi viri obtinent, in epidem iis recensere sed simul cum veris crisimis, interciden tes clitorum in acutis morbis non exigua et an habenda alio si enumerare. Iccirco mirum quoque non Videbitur, si in Epide m ijs aliter, quam in Aphor. Prog scripserit, duplicemque doctrinam dehisce diebus tradiderit. Qui dies ad O. que praeto indice. decretorio veros ab H p. in Epid.rocreentur indice

se X.

Critimi

impar

45쪽

Nie quam dierum crisimorum historias percurramus , prius quodnam morbo principium assignari opor- 'at, inquirendum videtur ibi inde dierumrdo supputatio derivetur. Principium morbi, ab aegri de cubitu constituere, ratio ni non est consentaneum. Et enim fere fit ut imbecillis quispiam, ac paulo delicatior leui de causi suspiciosus, statim decumbat: contra vero robustior aliquis, de morbuiii facilius ferens, vel quia abs sedibus domesticis procul abest, vel quia in aliquo ciuili uegotio occupatus est, vel ob alias eiusmodi causas, nondum potest decubuisse, licet male affectus sit, neque etiam primus morbi insul tus principium morbi existit. Nam aere est insensibile, ratione potius contemplabile At Asclepiadarum edicina non est eius modi: ratione siquidem contemplabiles morbos neque dignoscere, ne lite curare illi dignati sunt: at sensibiles manifestos potissimum , cum acuti suerint, in quibus vel

maxime dierum decretoriorum considera tio, necessaria est. Sane quemadmodum om

nium medicorum diligentissimus Hippo

crates,vnitiersa haec cum Obseruasset memo

riae prodidit,plurimos de-repente nullo sibi

bere Iib . r. ξισι

Iudieationes penden ab estempore cyti

qui insigni re febrico

46쪽

antea oborto symptomate, nonnullos, ro stantes, rectos grauius habentes febri citare incoepisse: it, iudicationes man, res proficisci ab eo primo die quo febri citant homines,non ab illo quo primum cibos fastidiunt, aut capitis grauitatem sen- sit aut cones, ad motum pi ri fiunt aut

ho ore tu eiusmodi tridpiam patiuntur, obseruauit.

o Proinde cornatos plerosque, facileque se ad

rei grauim cibum habentes, di exercitatos, notos derepente morbum corripuisse, Hippocrates de multis e gris scriptum eliquit: ipse etiam de aliis aegrotis contra, priusquam aegrota re inciperent,etiam erectos viantes quo

tempore nondum γρῶν α' sed νοχλουν/τα ορθως α

δ is vocato grauius habuisse , scribere con sueuit. Nam statu . lib. I. Epid. Erasinum, L s. qui iuxta Bootae torrentem habitabat, a coere inceperint na ic ne correptum fuisse refert Phrenitis, O , .sta cum item , qui Ordine quartus est aeger, si

Ph enitieis rida vexatum iacuisse scribit. Item Cal-

τ . . uum , la risua scemur dextrum de repente M. doluisse, ac primo die febre acuta prehen- . I p una esse ibiden commemorat. Sic muli

Mulier ex a rem ex abortivo foetu,circum Pantimidem

I.; 'id primo die igne prehendiste narrat, Uythio - hi na quoque qui prope Telluris sacrum habitabat, primo die tremore manuum febre

47쪽

Uta prehensum esse reces et Sic mulierem llam in Cyzico, quae gemella puellas pepe

rit. quae non admodum purgata eli, piri no die febre horrida, acuta, correptam fuisse dicit. Contra vero lib. I. Epid. sic scribit

is autem ad alteram aurerri tumorCS erant, ,lurimis ad utramque non febrientibus ectis. Hoc loco Gai Posses h υς ενο- ει θου exponit ita a tumoribus suis af iuctos, ut eas tamen ferrent sine ita talla, ob imbulantes consueta obeunte munera,

ut in vehementibus morbis, iacere opus in habentes. Hipp. etiam lib. 3. Epid. eum i qui in Dealcis orto iacebat diutius capitis α' i Dor

grauitate a Tectum fuisse, dextro lue tempo

ire doletem, cuni occasione igne prehensum fuisse ac iacuisse scribit Sic Apollonius in lest, rectus longo tempore sufferebatur. Item flatu a. lib. 1. Epid. refert Hippoc in aestate, lecautumno, ienterias,dysenteriai tines smo idiari hodas, Thalios corripuisse ac subiungit, in γα υλλο ῖma Oin Io ἄπυροι mora οἱ I πυρεττουm, id est,riebat haec multis rectis crebre carentibus, multis de febrientibus. Principium igitur morbi id tempus constituendum est, quo febris adeo insi niter

48쪽

Obtectio

insigniter actiones laedit, ut homo non am' plius rectus stare valeat, sed decumbere tcogatur Verum qiii iam fortasse adue sit ea inferret, perperam igitur Hippo cratem in Prognosticis docere ab hora partus cum nondum febre corripitur enixa supputationem dierum incundam esse, nam o loci principium numerationis Ineri vult, non quo die coeperint febricitare mulieres, ut secundo aut tertio a partu, sed eo Q ipso die quo p pererint. Gai ibidem ait principium numerationis tibi fiat,non quo u e C perint febricitare, sed quo pepere rint. In quibusdam igitur circa secundum, aut tertium incipiunt diem a partu , ex quo multi numerant ut uram critim, at res non ita se habet sed ex quo pepererint dierurn numerationem eri oportet. Sic responderi posse vidctu morbos posuimum iudicari, quum humorum agitatio adest verum in puerperi: agitatio humorti magis partum Deisucisa, quam febrem comitatur qua doquidem in partu humores praui diutius in parturietis corpore accumulati quiescetes, plurimuco .cρη in partu commouenturi agitantur. Cum

nis motus in ipso partus tempore initium

turis mi adui, 2 illum erit sequentes dies a eo par

Piah Litus die derivare ac futuram iudicationem per

49쪽

per excretionem aut abscestum ex ipso pari tu, non febre numerare. Cum itaque in die lusa partum analogiam habentibus hu-iores ad iudicationem siue excretionem maxime moueantur, ab his supputatio ex Ordienda videtur idque tum in partu naturalitum non naturali obseruandum . Neque tamen duplex supputatio ineunda Vna a die partus, altera a die febris: Vt nonnulli exi fimarunt rem enim no ita se habere vuli Ga lentas sed ex quo pepererint numerationem fieri oporici ei terri ait his Verbis: ηυζ-

καθ sese m m o tu verbi gratia si qua

piam enixa secundo a partu die febre corra piatur. illius febris iudicationem undecimo die futuram medicus praenouerit duplici supputatione utendum non erit. Alioqui cnim ratione febris iudicatio vi die expectanda esset,i atione vero partus in M. at decimum de morbis non decernere constabit ex his quae postea dicemus. Praeterea si medicus praeviderit febris sutura crisim a die, ratione partus I 6. die eueniret, alia in s. recideret,que 2Ο. expectatur: atqui hoc fieri noposse, nec hos dies crisimos esse infra oste de mus idcirco duplici Oputatione utendu 5 erit Carterum partus non iudicat citani aut

tardam critim , sed sola morbi species, curn

ipsa tandemses profert

ac pro ration hiianorueam committenti flatuiti oratius recturit uecontinue eni

rat.

puratione v- tendum non est,ut una a febre, altera a puerperιο sar Recentiora opinionis re furat a Rationes.

50쪽

'seu videamur ab Hipp. discedere,dicemus con siderationem quidem a febre sumendam es 's' supputationem vero, tuam unicam esse dilrimus, a die puerperii exordiendam. Onia-lderandum enim erit an morbus peracutu sit, an acutus si non exacte peracutus sit morbbus,qui .die desinat,is dies non a sebre,sed a die partus . erit: si vero secundo a partini die, febre exacte peracuta corripiatur inu lier, bris haec quarto die, aut tertio a partu rdesinet si autem acutus sit qui intra i . t ι dicari debeat,dies erit Iq. a partu nou a se ibre: Quae quidem intelligenda videntur initiis febribus, quae agitatis de commotis adhuc humoribus a. aut P. die a partu prehen diit In his etenim motus humorum febrem committentium,motum in puerperii die factum comitari potest, in aliis vero minime, si febris acuta fiat.Nam si die 6.a partu mulier in febre 7 die iudicadam incidat, . ille dies a partu numeradus non erit, humorum enim motus validissimus qui in partu fit,ia-

diu non durat, ut eum sequi positi iudicatio febris his accedit quod . hic dies secundus csset dies febris, quo quidem die morbus ex

I Thasma natura non iudicatur Doctrinae Hippo. Philini uxor haec consentanea esse patet, ex historia Philini uxoris lib. 1 Epid. quam Iq. die a partu