Litterae annuae Provinciae Paraquariae Societatis Iesu ad admodùm R.P. Mutium Vitellescum ejusdem societatis Praepositum Generalem : missae à R.P. Jacobo de Beroa Paraquariae praeposito provinciali, ex Hispanico autographo Latinè redditae à P. Franci

131쪽

Sycistatu sessite Par aquaria, in tunt magno numero Barbari, Caci quii, venefici, atque inter caeteros celeber praestigiis quidam Tayubay, qui etiam aliis Patri reduectionem Sancti Michae is det Estecho molier

ii se ins stum piaebuerat, sed ipse illius

niationem apud indos sie elevavit atque eonvulsit , ut fuerit aliquando eum Patri cap tum sisterenr pro eomperta improbitate plectendum. Sed eum non exacerbandum pinnis verum ossicii, demeredum censuit. Ergo con elusum eubieulo eomiter & aiiee diem unum

habuit, altero elam inobservatus praestigiator evasit, & in Caaquam profugit. ibi ne perinde ut plius tractaretur, in Patres palam in vehi coepit velut in eos qui pacem pristinam turbarent, q ii factionibus in semet Indos arma- ent , qui probatas majoribus & conluetas libidinis voluptates damnareiar, Vetarent , pro seriberent: verbo ejus omnis eo spectabat oratio, ut auditores ad perdendum Patrem im pelleret. Verium quod vir alienistena nec maximae authoritatis esset haud multum promovebar. praeiertim cum ipsi nostroriam in se merita non parva faterentur, & Patris Chrsestophori benevolentiam arque humanitatem non vulgarem ex nerti essent. Abiit ergo de eadem re ad insignem illum, de quo stupra, YςSuacaporum, magum qui ceu Numen In

132쪽

m Ilatera annua M. DC XXXV VI. ct VII. dis late venerationi erat. Hic re intellecta tam

opportuna Christianorum de medio tollen di oeeasione laetust, area sagittam intorsit, quod est genti solitum bilis captique consiluindietum . iussit illico multos alios Caeiquios

ct venefieos exquirerect comminis ei rationem

qua scelus coneeptum exequi possent: quod illi facinorum non segnes sterilesve , rygrium instar humani sanguinis avidarum brevi expleverunt. Hςc inter Christophorus suorum men' rem exeolere spe magna ct argumentis optimis futurς messis uberrimae pergebat .a . Apri-

Ii, distributis munusculis, ut acubus, hamis,aeieulis, sphaerulis vitreis, quibus raritas pre tium indit, valedixit, omnibus discessionem aegre ferentibus. Magnis ipse incedebat laetitiis tum quod seipsum consuetudinemque suamaeeeptam praestitisser, tum quod Deus laboriosum iuxta ae perieulosum iter fausto progressu & puleherrimae messis spe remuneratus esset. Verum non messuit ipse has fruges, sed rigavit solum. Plaeuit enim divinae providentiae praeteritis laboribus jam divitem a futuris absolvere . pridemque expetitam offerre martyrii oeeasonem , qua sanguinem fundens, vitam clauderet exitu non minus aliis utili quam

.sbi glorioso. Erat fulvula prope a via qua

transitum Patri fore impia v neficorum Co-

133쪽

Soci tatis Ie bu e Para raria insors aeceperat. hie jam insidias struxerat, ex- ectabatque. Ar ne vel auditione, vel muta-ione eossilii falleretur,allegavit eertum homitem a quo Pater velut ad exoptatum diu coloquium invitaretur. Transmiserat ipse ibiam innem eum paueis Indis , eorum enim quos ecum adduxerat, pars non reditura cum pa- entibus remanserat, pars nullum in regressu 1erieulum verita tantisper haeserat mox secu-ura praeeuntem Vt ventum est eo loel ubi lainebant insidiae, eum pluere coepisset, alii eo-nitum ad arcendam pluviam ramos deducere rasas struere opere subitario,alii ad ignem eu-inamque ligna eaedere. Dum inferunt pedem in sylvulam,detegunt insidias. arma non commportarant. Ergo magnis elamoribus Patrem1dmonentes periculi, praeeunt ad fugam. at

verb Pater re intellecta,reliquos socios ad pugnam hortatus est , ut dum insidiatoribus obsisterent, interim eareehumeni aliique securi

in viei nos montes evaderent. Prodeunt e latebris Barbari, ultrδ eitroque, sed non ex aequo tela torquentur. statim ipso ptignae principio quemdam ε suis. baptismatis adhuc experre

advertit Pater ictum esse, eui dum consultum eupir, ipse se invitae discrimen infert. CItato equo tendit ad fluvium unde promat aquam

laeso comiti ritὸ lustrando. at equus ita se in li

134쪽

tἰttera annuae M. DC. XXXV. VI. ct VII

mum induit atque immersit, ut nec propred nec regredi posset. Erg sessor exscendere coactus est. Tum enimvero , si quando al as excelsius viri animus patuit. Velut vitae securus certe quidem contemptor impavidus ad hostem redit, atque id habens exoloratum untius e tot telis peti, adstantem ad latus Indium ufuga sibi eonsulat monet , ligneaque eius parma brachio inserta, solus hostilem impetunsustinere nititur usque eo dum se comites om nes in tuta reeepissent Tum alii rabidorum instar luporum et rcumcursiant, at Pater se arula quod non tam suae quam foetorum vitae tuen,

dae sumpsierat, multis pertusum loeis & se mi fractum posivit & nudum se morti objecit intrepidus. Nec mora traiicitur telis , restitit ta men in pedes, at veneficorum unus a tergo ad orsius ylleum excussit, mox alter vecte verti

eem graviter impetiit, tertius gravem icturnin frontem impegit, sicque succubuit Patergeminis praeterea sagittis humeros trajectus.

Quamvis autem trueidatum jamque demo tuum arbitrarentur Barbari, tamen ne fortὰ fallerentur, ichus certatim congemina Vere Fuit Venesieus, qui trophaeum reportaturus aurem ei amputavit,exin detraxere vestes atqHe inter

spoliadtim repertam Christi erueisixi effigiem do collo pendulam mille sannis & blasphemiis

onera ε

135쪽

Societatis Iesu e Paraquam. rasileravere. post cum densus imber eaderet cho Patre ceu mortuo re dunt latis secum 1artyris & duorum adolescentum Missae in. rvire solitorum vestibus,redituri postero die

1 cadaver secto ventre comburendum. Eae-im est stipei stitio , ut homicidam simili nececcubiturum eredant nisi defuncti ventrem uaprimum disciderint acuit semivivus paterd multam noctem suo in sanguine , palustri , edoque loco, sub caelo pluvio. sic visum Deod gloriam coronamque servi sui ampliorem. 'andem peculiari Numinis providentia sibi edditus solumque se advertens , erigit caput ruentum hinc ob abscissam aurem , inde ob ajectum ad oeulum usque sagitta tempus. In edes se vacillans tollit aciemque circumfert xploraturus an e suis quempiam deprehedat. u D progredi non posset, proreptat vestiga undus locum tectiorem in quo tantisper qui-seat. sed mox deficientibus viribus frigidama humum frigidior ipse procumbit. Quaere-

quam noctem miscuerit eum Deo collo uia quos heroicarum virtutum actus exeruerit, quo se divinae gloriae de charitatis ardo-e obtulerit ad majora subeunda, facilius in a-imo quisque secu quam in charta scriptor ex resserit ut primum illuxit dies a martyris glomia quam a sole clarior futurus, redeuntBarbat, sani uinis nondum restinctet siti facturi satis,

136쪽

simulqtie stiperstitioni suae. Cum eo quo destituerant loco non reperirent redivivum putarunt. Sanguineis interim insit stentes vestigiusque insecuti sunt, dum prospexere jacerterii in uligine. huc cursu contendunt, erigui in pedes tremulum non animi fed virium iii beeillitate , eum exprobrationibus & ludibri frequentant illud ,Tro oro'uca inibae lacu ae hoc est, putas te a Deo tuo posse nostris e minibus eripi ' quibus martyr magua mansueti di ne & constantia respondit, scire eos qUmen re in Indiam transmisistet,videlicet ut eclaei filios ciliceret, a quo permissum foret tipse majoris sui boni causa sic ab iis tractaritur. Tum de fidei veritate disserere exortii, eeo animo atque essicacia , ut praetemes Di Indi retulerint visum esse Patrem Christ

phorum lie u seminecem non minore tunc Upore quam dias concio natum Adhaee impctentes irae venefici silentium imperant. non pirentis os malleo tam graviter tundunt, ut deites paene omnes e mandibulis excutiant, qpost ab adoleseente missis ministrare solis collecti & relati sunt. Prostratus est his ictbus Pater, sed nihilo timidior , erecto vult verba facere institit. pergunt & carnifiees it

petere. at cum Martyrem neqtie verba neqlvita defieerent, rati ipsi cominu uiter non po

137쪽

Societatis Iesu e Paraquaru. I 27e eum in patenti eampo emori efferendum in non tem censuerunt. itaque transverso lignompositum raptant in vicinum elivum. ibi seuom miseratione aliqua tacti, seu quod si mi

ius vero ) Patri comburendo domunculam extramine construunt. feeissent id fortasse serius iisi Pater redintegrato ad dicendum fervore elut a cunctabudis mortem extorsisset. Cum ni in finem non taeeret fidem commendandi, ruciatus qΠos in corpore pateretur prae iis tuae daturus esset Deus animae gaudia , eon emnendi, vim quam ipsi inferrent elevandi, brore aecensi Barbari nasum ei auremque at eram praesciderunt. Neque idcirco destitie ater dicere, nee illi furere. Ergo labrum tI-rumque amputant. prosequitur orator invictius. tandem ut ei silentium imponat, linguam ,er caesas sub mentum fauces revellunt. Tum

lissi adunt pectus , atque ab eo continua-am sectionem ad ventris ima dedueunt. In-er liqe eruciamenta Christi pugil semper oeu is in caelum patriam suam intentus haesit,donec id extromum per late patens vulnus magnam mimam Deo reddidit. Nondum exsatiati ve-lefiet eor de intestina evulserunt haee tape in

erentes,videamus nune an non sit moriturus.

dune sortitus est exitum Pater Christophorus

a. hora diei as. Mensis Aprilis anno post Chri-

138쪽

8 Littera annua M. DC. XXXV P L ct VIt stum hilum isas sacrum corpus cremare Con tenderunt omni ope interfectores, sed frustra sive quod viridi ligno de a pluvia madido uteretur, sive quod id Deus conscrvatum vestet ac servi sui fortitudinem de memoriam commendandam , sive ad Barbarorum testandam crudes statem. pertractum igitur in clivum ad rivtim vicinum devolvunt I subinde ad parata

epulas digressi , adolescentes duos Patris comites patria feritate devorant. Vt haec caedes Reductionibus de las Sterra seu montanis innotuit, maximum Indis omnibus dolorem attulit Paciis optimi amantissi mi s. statim fuerunt qui sitim pris armis in earnifices ultionem molirentur, sed a atre Mola prohibiti sunt ne quod ab hoste numeros &exspectante in riunium acciperent At nos perinde ubique cohiberi potuer Unt. accepti hoc nuncio S. Michaelis incolae dolore ira qui

perciti Dirce Cael quio oppidi Principe danse in viam. Fuerant hi fidei mysteriis a P. Christophoro prmum eruditi. Quacumque Caci quius ille cum suis transiit reductionum incolas ad facinus ulciscendum accendit, breviqum ille quadringentis commilitonibus auctu est. Institere apud eos precibus Patres uri mamis ab inter se istoribus abstinerent de Patrisoriim cadaver referrent, remissa juxta De

139쪽

Societatis Iesu e Par πανα ras raeceptum offensa; tantum potuere hae pre- res, ut nihil se contra facturos receperint. sed

pso hostium furore, aut verius justa Dei viniicis severitate factum ut in sontes desaevire oacti. sint prius uam ad cadax cr perveni ita

ent, hostis de adventu monitus occurrit inestis telis. Inclamavere Christiani non alteius se rei causa venire quam cadaveris este-endi. At Barbari per ludibrium lacerae Para tunici; frusta ostentantes : jam mortuus ater ille magnus vesicr sic nostros appelint jam mortuus est; an huc venistis ueestra eum ejus ossibus ossa jungantur tum a Christianos impetu toto invehuntur , quid vim vi repellendam adducti tam strenue sieesserunt, ut multis interemptis, non paucis aptis reliquos fuderint fug)rimque, scd co- istis rursus copiis numerosiores q iam prius eversi ad pugnam,Christianos non sine mani- esto discrimine circumdant. Eluctati sunt ta-aen nostri, & eorona illa hostili perrupta ho- es ipsos vicissim conclusere. Caesi sunt ex iis lurimi, atque ii fere omnes qui Patrem in

'remerant. Capti etiam complures, inter cae-

'ros sceleris at ultor Tayubay qui ad Caeiquia ueem ductus postquam hujus jussu cςdis lo-am indieavit, meritas dedit poenas. hic, inuit Caciquius, ubi Patrem meum, bonum

140쪽

i3o Litterae annus XXIMVI. ct VII. omne & solatium meum morte affecisti sceleste , tu quoque moriere, dixit, simulque clava in eaput impacta mactatum humi porrexit. Μirum autem illud & miraculo silmile videri debet quod in hisce duobus eertaminibus contigit , paueissimos ex Christianis laesis fuisse

fanatosque post brevissimo temporis intervallo,tiees quidam telis transiverberati forent. Ergo'victores sacrum eorpus eductum e rivo, linteoq; mundo involutum ad I Esu & MAR1Aaso Ioniam retulerunt. Ibi a quatuor e nostris in eam rem eonvoeatis magno doloris sensu, magna Indorum comploratione exceptum est. mox amoto linteo , lachrymae omnibus expressae uberius, cum vulnerum immanitas, ct

civitia Barbarorum ob oculos posita est Elatum est sacrum pignus ab iisdem Patribus, Sin templo loco decenti sepultum. moerebant ipsi simul Si gaudebant, & pariter gratulaban

rur, sepem interceptam quervbantur , ncc nor sperabant maxime martyrem in caelo cumulate precibus pensaturum fructus quos interriret Christianae afferre potuisset. Natus erat P. Christophorus de Mendo in urbe S. Crucis de las Sierro, nobilissimi parentibus & qui primi Regi Catholico eo tractus subegerant. Patrem habuit provinci: gubernatorem. Erat ei nomen Rodorico prae