Chorographia Verbani lacus; Viglivini oratio; Quaestiunculae quaedam; Quid sint pagani

발행: 1490년

분량: 37페이지

출처: archive.org

분류: 역사 & 지리

21쪽

audietates quos cu ceruice sua cornea missos faciamus. Cap.mi.de arboribus On incongruum erit siluestres arbores citca Verbanum

enascentes breuiter digerere sed prius a glandistris exordiendum uidetur u prima mortales aluere:utilaera*ecurriculo uetustatis ad nos certissima argumenta peruenere Ouidius quo*noster id hoc testatur carmine Ante nec hirsuti torrebant tarracoloni. Nec notum terris area nomen erat Sed Alandem quercus oracula prima ferebant. Haec cibus reteneri cespitis

herba thorus Inter eas quercus haud dubie palmam obtinet namhmc ciuicae coronae quae antiquitus dabantur ciuem seruanti hostem inteetimentici locum ubi digladiabantur retinenti proximae huic sagus roburg notissimae esculus Ioui grata cerrus horrida: ilex ad plurimas materias utilis quae singulae generatim serunt aut glandes ad sues pinguescendos uel gestam coriis perficiendis ingeriis* aptissimam:aut agaricum alidotis efficacissimum multae quo peculiares ad materiam ligneam circa Verbanum enascuntur cortice usitatissimo ad tergora conscienda ut piceae abies thaedaec reliquis longe praestantior larix ex qua rates quae in scandulas post modum resecantur Mediol usq; ad laquearia fabricanda dei'huntur.Hic hercule libet exclamare O immensam ignorum trabium fistucarum longuriosum sublicarum asserum perticarum copiam ex quibus urbs nostra munitur ecdecoratur testa ipsa eriguntur:clatiatae specillae fiunt pulpita suggestus crescunt cophini capsae scrinia tesselata ecemblemata a lignariis fabris dolantur di poliuntur quicquid deniq; speciosi ex materia illa conspicitur inde quaeritur.Necnon in aquosis montibus surgunt cornus eic carpinus obdurae:pinus altissimae lauri opacissimae tiliae leues fraxini procerae cuius naturam quam pli .indicat in praesenti non omittendam elleduxi π istius arboris odore ita serpentes terrentur ut si quas eorum aditu cit igne tu uaxieis rode circusepia prius Ligne fugiat. In

numerae Ptere arbores parti steriles partistu iter istic relevit in

22쪽

ne numero comptaeheladere refert. Dicenda etiam batti Ia gallica

qlla blelam nucupat miro corticis candoreo tenuitate ad Qtiae curaque aptissima cad circulos uasales 1 e cordiu sportas: fructiferasiatillas uel paucas est propius consipicere praeter castaneam nemorosam ei reditauiam excultis fructu ibi panis conficit auelanas ntices crassissimo nucleo in quoria stipitibus glires singuescunt.

Atura ipsa hominia agrestis di quano paria politica attamen referenda industiti ec agilas proci ldubio nommes ut siquid in eis culpandust magis iccorum siluestri naturae ii summo ipsoru di acutissimo agenio ascribi debeat mida ut sunt

cXactissimo ingenio ad uarios labores litterariassertim per orbem terrar si peregrinant:alii rates conficiunt alii conaciis aliis piscatoriis mercibus uictitant alii architecti aut custiscussi rei ad uitam humanam utensilis pilis smi fabri psertim ligneorum uasoria esculciatorum ei poculantoria:Stat qui more Nomadu mapalia inhabitent. lacte caseo castaneis degentes:sunt quibus panis ustis est incognitus glandes pro eo rodctes hi sunt qui Xtremas montiu partes magis Pagratui incolunt caeteri agricultura foetices probandi teste Mantuano late ubi ait fortunatos nimiustia si bona norint Agricolas quos Horatius in epodis beatosidicat meatus ille qui procul negociis ut prisca es mortaliu Paterna rura bob eXercet suis solutus Cisoenore.Foeminae ibi eadem fere quae uiri ut apud amatas maeoticos fit officia Xercet omnes in uniuersum patientissimi sitimes tumet tollerare:frigora at inedia caelo solo ue assiuen, robustissmi terram repastinat ipsa doctis liberis: manibus reuoluta uberiores fructus prae nostra terra affert:s.n .aliquando causas scrutarere cur iterdia Dianaeti uanior caritate laboremiis no alias causas i mrdium afferrem: nisi pipsipdia nostra colere dedignamur quosdam agricolas ad rura mittimus debiles uel machoses sino hisce uitiis laborant syderia temporiac penitus ignaros quae duo prisci illi plurinatim in rusticis destgendis quaesiuere.numne triumphales ille periti simori Ro.uirorum agriculturae tensissimae eranto uir bon' qimm laudabatur satis erat dici bonus colonus.

23쪽

Cap.vi.de Ticino ex Verbano caeuente Elnterim nimia rusticitate evagemur no praeterudum est Ticinia ex Verbao decurrere narenis aureas ci argenteis copiosum que ex priore Ticino in lacum influente ut diximassumpsisse nome arbiramur in quo Strabois geograpni 'Misorum aiadnertendus est error qui singula uerba pilissimi criptoris puertere ueruenimuero si quis tam vaesanae mentis tantu auctorem huiusce errati taxare uellet ad agnatos gentilesq1 deducendus esset psertim cu idem in quarti pricipio ad uerbu haec dicat: uicsnitim loco Larius lacus est que adduitauius auget de amne Padum ingredies:ris uero impin scripsere suῖius Ticinu ex Lario Haduam ex Verbano suere quod etiam falsum esse quisipdemex 'plebe no ignorat Et si Strabone id ex Polibi auctoritate scripssseno ex sensu suo autumasse ex ipsus cotextus lactione clarulit Hatilinabilius qiiis falsu illud eiusdem taxaret auctoris circa ne eridanum qui nullibi terrarum existit:quu uicinus pado dicat sed naeetano friuola cum mensura Verbani ab eode par uera tradita missa faciamus satis nobis fuerit assidue studiis incumbentes monuisse ut locum deprauatum castigent inomaiora petamus flume illo tane clade Scipionis apud Sextiu labi inopst naves onerarias Papiam deserens cui etiam Ticinum ab ipso antiqui nomen imposuere

Graiialonia facit de quo idem Blondus nimiu ridiculei ombardia sua describit pudet refellere quae de illo dicat cum pateat oles eum Titini breiiciamulum mox in eundem reuerti tanta quibusdam in

locis claritate labitur ut numidi lapilli in profiindu alueu iniecti aepareant.nos huiusce rei periculillaecius 'irabamur. denariare

Inua uisum solita quantitate maiore oculis nostris iubinde esserrimemoria deinde Repetentes humores corpus diaphanu radios Iucis aboculis nostris emanates uariare.ita ut Opposita minora malor apparere faciant quemadmodulae longinquis accidit stellis ab ea destitimus admirande:diuersis in locis prope ripas Ticini memorantur Castelleti Abiagrassu Vigliuinu Mortaria Laumelu longo tardotuhγstoriis nobile aquo circunflua insula laumtima lini berax nomen traxit necnon ignobilia alia oppida.

24쪽

ost centum sexaginta stadiorum decursum Dcini ex Vertano principes nostri ut ad reipu.munia uigilantissimi in

mediam consuletes ex eo labentem aquam Mediolaniam usq; manuaria sona intra quom moenia deduXere: circa pomerium cui nauigium a re ipsa meliusnosemissarium appellaremus phro deus immortalis quatam copiam rerum ad uictum exercitium*humanum insubribus nostris euripus iste toti populo saluberrimus necno iburbanis praediis frugalissm defert.. id de quocun* genere piscitari ipso luxuriantium exquibus ciuitas plurimum nutritur loquar id de uitiariis copiolis quae stabulato res ad hospites reficiendos semper praesto habent. Gud de mensa aquae utilitate ad prata irriganda molares rotas uorticoso impetu

uertendas:tum ad grana terenda tum ad pannos opera fullonum molliendos:riti insuper ex eo descendentes cunctas sordes emudant metiam piscinas ex istius aquae emolumento in domibus nostris Dabemus' ante lares:unde recentes pisces oportune decoctos uariis codimus liquoribus:Hoc loquor de his qui portam a Ticino dictam x.vΠώhuberiorem camoeniore accolunt.dento singulorum Mediolanensium pace hoc dicere ausim fame laboraturos eos ni istius aquae comodo iuuarentur Respondebis sorsitan dica temerarius mihi itideris numne anta praedictus euripus ferct abundantissime Nediolanenses nostri degebant profecto:sed non tantus ciuium plebis conuentus non issentium concursus tunc praeclarisiima in urbe nostra erat:uidemus nam diuersas nationes maioreis in dies ad hanc totius Italiae pulcherrimam metropolim consuere

quaec ut eam parcissime laudem plinianu illud assumendo Prectrix parens in miadi altera scatet uiris foeminis ducibus militibus aruum praestantia ingeniorum claritatibus sint alc salubritate caeli accessu cunctorum populorum facili huberrima denique operos desinis quabus etiam arentum corTnthum assam supergressa est ut ue

re illud Ausonii Burdigalensis propagari debeat Et Mediolani mi

racmnia copia rerum.

25쪽

Cip.viii .de Viglizlinea asto Ererer ne ingrati ac segnis animi existimari possem si descripto Ticino ipsit is lacus emissario huic opulentissimae urbi utilissimo planitiem pul herrimam inter dii flumina iacentem praedictum e Gognam ex agro nouariens deruiatem silentio tuoluerem scelus incknephast,putarem sedem hanc numie pricipum electam illotiscit aliat pedibus praeterire..uppe qui cum supcrioribus annis uiderim Pana Siluanum Faunia Dianam pamcum drγadibus amadryadibus naparis nos inhabitasse locos nisic uero hisce in arcto gurgustiolo compulsis faustis optimi Ludovici reip. nostrae Typhis auspiciis Cererem Liberum Pomonam dominari Vbi rubigo ante eratisic Flora ubi dumosai ria squallida inculta sordida uieta tellus nuc boni is euentus et lympha denim

dii colantes duodeci adsunt ubi laeporanaec ornitones quondam nunc ager cultus quo Gemplo patuit principes nostros illud amplexari Platonicvnsi praestare quod sibi solis esset utile sed ueram ac instabilem ciuium beniuolentia optima illorii custodiam In medium consulendo potius ducere quae munitissima castella sortissimas phalanges machinas quascun* uincit ensem Dionisii siculi aspernari cogit:bono in*publico fauentes soliti more avoria suorum assiduas noc in latissimo campo eXercere uenationesnec minora aucupia quae sunt principum ualitudinemo robore salubri confirmant uoluptates suas partiario cum populo istiuinensi diuisere.ut ille maiorem partem agricoleret. ipsi post tantas curarum

moles quibus Italicaria rerup.cosilia ciuiumi, suorum negotia maxima cognoscunt o librant amoenia aliquem secessum tantisper dii implicitii remitterct aium laborib' adirent Ipe Ludovic'prudentis sinuates tantam istius terreni futuram nobilitatem e copia itide ab initio aio praesagiens olim. Vigiluinii ditissimam uti iram ciuitatem quit arua isia siccitate di aquarum inopia sterilescerent nec fructi is non modo in annused nec quidem per ternos menses hi licrplla alendo colligerent curauit summa ipensa alueis effossis binos rivos deduccdos tu ad anona actuariis lemnis i urbe duheeditu ad haec undi irriganda unii ex Ticino alterii ex Gogna Mucte ex qhus rivuli pennes ad prata ablaqueada caeteraq; necessaria deriuae adeo ut maxia hui'sta foecuditas sparsebeat tu ex hoc emolummcia terra pimi corti noru stodib dc herbis peculiarib suis laetiti

26쪽

saginata largioribus pab ilis facilius edendis educandiso sti gib sus

cretimensa mehercula subit admiratio ta frugalis simaru reria ab eo de principe hic institutarum ita ut uerear me prius deficiam 4 merita oratione haec ipsa adamusim exornare ualeam hic. n. timelector non semibarbaris nudisq; uerbis agendum ut in Verbanico situ sed congruae materie insignia scripta accomodare necessim est praeterea ea no sic ampla a me narrari quibunt quin ut maiora sun

ii it Eritimo ut Tibullus inquit nobis uoluissse satis. Gp ix.de Vistitiines fertilitate. Nchoandu prio uideea Ssortia uilla oporti in situs positione aeris salubritate paritu urbanaria rusticaru fiucti iarium plaena oraculo prisco exedificata ut nem fundus uilla ne*uilla fundu quaerat:quae si recte libretur apparet harumce auctorem. . Cincinatum.C.Fabritium Curium Dentatiam Attum Regillum in hac diuina rei rustice doctrina imitam ut no minus rusticam usta scientia naturae caeli terraru oposissimam scrutatricca stratagemata ipsa calleat: Alter denio Saturnus in lais excolicdis agris merito nucupari pot:mibusdam fortasse indignia indecens

uideatur me uirum totius Italiae fraena moderante in his comemorare .l: sciat apud antiquos nostros fuisse gloriae curam rusticationis ut Antea diximus nec minore laudem adeptos in extolcdis

patriis sinib*Φ defendedis resedis*:Hec ita. uilla.hii.spheris cristambita specie oppidi piat intus sunt rusticoru habitacula re scenilia pallearia horrea oporothecae pinacothecae areae cortes bubilia cellae condititiae ecpromptuariae ornitones Adiacent uiridaria pomiferaru nuciferaria. arborii copiosissima uinetia labyrinita pomario nomen e multis stuctuosis plantariis malis praesertim pimicis cpseruere.Id ex sinuositate sic dixere additus minotaurus ad specimen Cretensis ausim id affirmare non minoris admirationis laudiis hortas pensiles Φ hoc fuisse his Alcinous haes rideis haud merito inuiderent cunctis enim quos prisca antiquitas admirata est antistant.Haud inistotis laudis sunt mororum uberrime plantae

ab eodem frugalissimo principe bombicum alendorum ergo hoc in olo nouatae hae arbores priami dc Thisbes amantiu cruenta me

27쪽

rantia sapietissime caeteratu iudicates set otio germiam foret nee

nisi exacto frigore caede taedisssime senesciit colores ternos assumeres fruct ediit:albu rubrii supreo atru ex frodib tota estimatur utilitas ' bobices serici Icreatrices nutriun si prio papiliones sunt mox tunicis uillosis thorrescut sericlic luxuria nostra gignunt occurrus.n mores saeculi nil taxadi ex hac psit uana luxuria danandi quae serico exasito dc uento non minora nobis uitia annexit ac

Ro.ibelles graecanici ritus Asia debellata itulere Sc de his queri desinam'. a Voliuini pricipii nioru dulce Antium stantissimis geniis pcipue cadidi nistorici haud ignobilis ictitu necno lanificiis copiolissimia ad se musam nostram haud iniuria uocitat.

Vigliuini oratio Cinge thyioresto populiis tua tempora lauru Lux noua phoebeis otitii radiantior astris Sydera amet nouo gaudent hiperionis ortu

Miraturo uices rerum nati ira beatas

Aurea nunc fulgent Ludovico principe saecla Iam licet Augusti redeuntia cernere saecla Templatu belligeri latio concludere Iani Ipse pater diuum summa Franciscus ab arce Lactea qua candet zonae supposta calenti: Llimina contorsit ligurum miratus habenas Italiam longa securam pace requirens nam lustrauit concordia regna profatus Quae se labarant superia scandente rogatu Qua locus Erigones chaelarum proxima signo Hic ait hic aliquis nostrae num stirpis alumnus Pacata latium docuit starnare quiete Arsacida anne aliquis uenit de gente piciis An scytica alpinos qui mollia iura doceret Non ea barbaricae non est prudentia menti Heros nempe Italum fuit c alto ab sanguine causa Haec fatus centris moderatas inspicit urbes mas decus ipse hominii patrio complexus amore Et mediolani scelicia tecta probauit. Post mea respexit miratus moenia Uiondam Ssortiaca concussi manu ec surgent: spectans Haec ait an tyrio renouantur moenia plaectro b iu

28쪽

An setica mitre γε, an qua pergama phoebi

Silviadiim fuerant tales nonCflori ramuri Haec easunt fatis urbem cinctura superbam

Haec arX imperio munimen grande paratur

Gallorum. mmas nec Cimbrica bella timebit Insubrii gaudete paries measti quo* proles Et tu istiuinum contingas 'dera plantis Iam iam ciuis eris.sunt haec consulta deorum Orbe tonans medio nuper concilia uinxit Consensere omnes qtio ciuica serta darentur Seruati ciuis castello dona merenti Irrita thura Iotii: suerant re publica uota Bariacum iussere Epidauria numina re mSecessus peteret uiridanti colle beatos Laturos pyliam tranquillo fine senectam Pone metum curas loeti obliuiscere nate Stant tua fata diu:modo tu uirtute perennes Sic tibi candenti sedes ornatur ol3mpo Certe ego te puerum tanta spe ac indole tanta Complectens praedixi umbras mea pignora quaeque Te uin im solum nec me mea cura se lit linitiam ausoniis inhians cum bellua terris Bizanti circum saeuiret moenia Turchas Et feriis euboicam speraret chalcidii lictor Legimus in summa te dignum mole pericli Vnum nostra cui parerent signa Camillo Elaage caelestes properans cape nate coronas Ab Ioue quis iubet incingas tua moenia quernis Praescia uenturi sunt haec praenuncia saecli Ergo mei ciues rutilans aurora resurgit Ite citi properate gradum o quae festa paranturo quae sacra nouis pendent diplomata caeris Iam iam pontificis celebrantur templa dicatu

aestvinculae quaedam Eoqinfortasse eriat curiosi alia quos stipior nobis minie ut Cicero iut iniuciad labor osscdet..itu expetetes adhuc sub icude obfua

tias me plura mino pollica listare iactabuiqHa hic subnectes

29쪽

libuit sibylla erepto caeteras licitari potuit sertim quit a sinistra

Ostinc coruu audia crocicte et miru imodu de citcraiu uiu rideriolorib'quii tot' inse tenebrosus:su Qiaeri solet iter ueneradae pntimatis diligetissi mos scrutatores quo pacto busti cinis a reliquo secernereξ idq; primis quaesitu dignit quod eruditoria aures sapet milai uisui nec eiu crededite eos ueta pie sancteo cineres 1 urnas coderent uoluisse uile materia lignea sacrae misceri:Eneas apa Naronerinis matb parctans nataterii salvete recepti nesci flexes ubi

uero Miseni funus celebrat ex plana poetae noc dicit Postffcollapsu cinere dc flamiqeuit Rellietas uino ecbibula lauere fauilla Ossacplecta cado texit Corines alieno:exponit sui ossa lecta aut collecta aut lectito cra ut supra dixim nobiles nul soli comburebant leum dilectis eas uel canib'uel famulo innutat expositoris uerba Corineia Miseni ossa dispecuisse Qvaroe id fieret a lectarii sui studioli

ad lectione pliniana .li.xix. de quoda lini genere haec scribetis Inuetui et quod ignib' no absumeret uiuu id uocat ardctele I focis couiuiorum eo uidius mappas. sordibus eγustis splendelcentesigni agis*possent aas.rcguide funebres tunicae corpis fauilla a reliquo separat cinere nasci si desiis adustis,sole Indiae ubi noxadulibres iter diras spetes assuesciti,uiuet ardedo a graecis assuevinudictu ex arguinto:hoc plinianu supiorib*anis mihi maifestanimo idito coprobatui huiusce.n.Seneris linu Mediolat i soro allatu e pim uidiur, frusticilla saepius acccsa mox γlicta eanderetinere uiuacitate.hoc unii mancipes addebat Gleo illa perui Egebat quo ardctior

fama emitteres.Ita quiso sollertissim novoe setiet si mo aequa lace rerisi natura librauerit nobiles oes priscos a serr poterat i pensani uiuentu e aequaticia igenu margaritaru alnea uica nui atmestini usos fuisse quo cinerestua ligneolmaculatnstraret Ilida uteresidii no e apa Ro.ri fuisse cremadi more at postly bellorii strage semihuata corpa erui caepta sit decretii ea igni madari Doc loliis des famae obnoxi no e nec no cor eius si uenco rcardiaco morte obierit quo argutrito piso aduer Vitelliu se tutat Iiquu acculare ueneni in Germanicii.C.Caligulae Cesa,patres aran*iilli' affirmet eu pene arpi discerptud a senatu capitis damnatu tume id sint pagani --

Est saepenueto iuctrapa Tacitnec Traullui agosia i eadc significatide uita positos quae a plerio uulsae.Trasillusi Ausustori ea

30쪽

quia coctonare se divisse turba p. agaoruasimilites subscribere daaiaduertisset ut curiosue speculatorciat cora Osod impavit hoci loco pagan' no rusticu significat cimi Visonte, mihi itaci ad significet inarenti haec Dyonisii halicarnasei uerba apite uisa stit L. iiii. Duaidc igit Tulliust totide ptes agrum sim motana.multu. securio is pbituras colonis rupes pec ifugia' parauit graecis ea nesappellas pagos quos recipiebat ex agris ocsquu hostili istasiane febat Deilo saepi inoctabat erat aut norit quo magistratussis curae erat nota colonoria scire tribucina Leode pago disdia Lubus uita eis ectra quia Opus ect agrestes uocari ad arma.aut iitritim

collatioc pecuniarii fieri solentias u i his flebat paganalia dicebaeras nos sic intelliseus milites stipcdiarios et hisce hitabat ustomari mula rei p.aderat inelia dic queunt silibet parte urbis icoicies M pastis notatur.UtapapaeCntu poeta paganue medulis iubeo saliaere Theone ad at pagata ec milas disserat satis exsdictis aiaduerrere poteris di i ad Traquiliti deuenim nostereund a locus illei Nero nia in carrucis mm' mitte fecisse iter tradit soleis mularii arscteis canus natis mulioib .i. ausina lana idulis de qua Mart. Haec tibi turbato canusina simillima mulso Mun' erit gaude nocito fiet anus Canusiueei Apulia maifestissimile ex qua apbatissima lanae ueniebat stat a miliatae phalerata Mazactiturba suae a certaret lescdu inraetacia o Rusci quod cessisti is ego uero ex cosensu eruditori Mazaces uera lectione arbitror Lucan .iiii i catalogo sciiti regis Iubae Equaturusti sagittas Medoria tremulta quia torsit missile Mazaxuqb'ptolome Alexadrin' Mauritata tua Machusii sub ub et lach mons Oc post huc Mazaces Mauri ore auct ore Stra .pugnat ste anti' ab equo hastaticas nudis uicies et iureis si aenis gerulci gladios Verisimile c ut piae rosv pis nil pricipes addat tuedisi GOlcim' accigere se fidis sagitta torib*qri itinera facitat ita et Onc cedrariti utpote que immoppi Ro.sed di uniuersit gen tiuanti odio heret sibi spasidia si scietu mecti cic:ineptissime impiti correctores dictione hac nicipietes deprauauere quead modia eode taucior de lute: pro deglubere is nerei s cespita se cespite diuisu a Clitisincisuu:o dirusistituta loca passim im:tatiuistitorias opas imitatiudenim I ca aliari pl*hiata recessu si polliceat i fronte ecquae a me qui plus otii nactus fuero utilitaus studiosorum emo enodabatur.

SEARCH

MENU NAVIGATION