M. Fabii Quintiliani De institutione oratoria ex recensione G.L. Spaldingii. Tomus primus septimus M. Fabii Quintiliani Declamationes maiores et minores item Calpurnii Flacci ex recensione Petri Burmanni

발행: 1825년

분량: 623페이지

출처: archive.org

분류: 범죄와 처벌

481쪽

CCCLVI.

FILIUS PRO MERETRICE PATRIS, SUAM REI DIE X S. Quidam luxurioso filio , amanti meretriccm , dcdit Pocuniam , ut sibi emeret eam meretricom , quam i sc Patcramabat: illo eam redemit, quam ipse adstoc HS amabat. Abdicatur.

SERMO

Hie senex dicet filium fuisse luxuriosum, et non sino maximo patrimonii ac famae damno amasse meretricem; cui malo voluisse mederi patrem; saepe obiurgatum silium; saepe Secreto , Saepe etiam palam castigatum. Quum inin nec sumptibus, nec verecundiae si uis imponi posset, habuisse cum cogitatis cousilium , quidnam se sacere oporteret. Abdicaret 'sed tanto liberior suisset luxuria : castigaret 8 sed nihil castigando profecerat. Succurrisse cognatis et amicis rationem , qua putarent iuvenem posse emendari, si simularet Pater,nmari a se meretricem , et daret pecuniam potissimum ipsi silio ad redimendam : quod si fecisset, suturum ut meretrix, rudempta altera meretrice , deinde ab ipso adolescento redem-Pta , indignaretur , ct illum amare desineret. Nam initio statim dicendum cst, et culpa meretricis iuvenem haesisse ; et ideo quaesitam, quast a Ocaret; et illa ratione datam iuveni pecu

Filius 3 Vid. Calpurn. decl. 36. Quam ime adolescens Quam ipse

amabat, redemit suam quam amabat, Aerod. Quam Use adolescensὶ amabat , ut ab alio sit ivserta vox, adolescens. SCHvLT. Nec rere tu e) Nec inMerecundiae. ScisvLT. Ab ipso adoleseente redempta ) Abimo adolescente non redempta. SCII. Loenem haesisse Esisse , Αerod. Q. haesisse, vel restitisse , scit. Patrisci Parculum monitis. Marg. Aet Od.

Sud proprium in libidiuibus verbum,

orere , tit qunsi laqueis captus, non potuerit se expedire, ut se q. iret. Camum , ut reMocari a cupiditate non

Deile haeremus, Dalι loque Perurimur aestu; l Αtuor. , 8 , Σέῶ mesit, et ιn Multu constitie usqua tuo; Propert. Il eleg. . a : Qui nullam tibi diectas iam Possct noeere, mesisti, recidit spiritias illa tuus. Et itu passim Poetae. vide ibi Passerat. Bus M. Quae alvearer Et hoc elegaus.

desumplum ex re militari: qilaenvcr. teret eum, alicuuin a mere ice rud

Diuili od by Corale

482쪽

M. IAB. UVI NI III, uiam. At illum protinus cucurrisse ad meretvicem Suam : Patrem autem, quoniam nullo modo sanare filium potuerit, ad ultimam ultionem confugerer abdicare filium , quia emendare non poteSt.

CCCLVII.

v xoR NON RELIΝQVENA OB ADULTERIUM CAECATUM.

aar. Quaedam Patri de marito ter questra, ct tacere iussa, Postea ab excaecato Ob adulterium Miro quia non recedit , abdicatur.

SERMO

Haec mulier dicet acceptum a patre maritum, se ab initio amare coepisse: adolescentem, lenociniis adultotae illius usque eo captum esse , ut reVocari a cupiditate non posset. Vt necesse erat, modeste se tulisse, et eo magis . quod maritum diligeret: voluisse ergo experiri, quid de nil ulteris pator sentiret ; indicasse ei adolescentis orrorem: rospondisse illum. esse quaedam aetatibus concessa , nec reprehendi lusus in eiusmodi iuventa debere. Tum vero cariorem sibi virum sactum, posteaquam lusibus eius patrocinari etiam senex Cou perit. Sed quum vidcret nequissimae mulieris illecebris maritum teneri, et iam vindictam adulterii, atquc occasionem captare adulterae maritum; iterum ad Patrem v cnisso, ut illius saltem auctoritate omendari adolescens Posset. In eadem

Quia emendare non PMest Fran- eius malebat, emendari, vel, emendare non posset.

ιte iam aetatibus eoncessu Ita deel. I 8 voeat . iuventutis ea cursus: et deel. 375 : Lusus . qui donari aeta . ti possunt. SciavLT. Et lite aetMli malebat Francius. IIaritum teneri Et hoc in amori-hus verbum propitii in , de quo vido Gud. et alios ad Phaedr. II, 2. vide et supr. deel. Iέ. 3. BYBN.

483쪽

voce illum perseverasse iterum, ac tertio et miserrimum ergo iuvenem fraude et insidiis deceptum . eam fortunam sustinere, quam illi semper uxor timuerit. Accessisse novum amori suo sacramentum, et iudicio patris sactum iuvenis assectum. Hoc colore optime defendetur mulier, alioqui lege imbecilla. Nam ex contraria parte infinitum potens est illud , maritum esse damnatum.

CCCLVIII.

Quidam exposito, qtιem in locum flii sustulorat, Pulsa tus , taΠquam Pater man ins incidit. Agnitus ilis, ad o-cato naturali Patre , taliouem Petit.

SERMO

Hie adolescens iure infirmus est: nam quod Iege agitur . non solet vindicari leger cur enim potius ab educatore, quam a carnifico, petatur talio φ Sed praeterquam loge agitur. etiam iacto laborat, quod quamvis educatorem , tamen patris loco pulsaverit. Dicat tamen edueatorem suisse hunc ab initio Crudelem , et hinc suspicatum iuvenem , non esse illum ve-

Et mHeio patri Delum im enis afferum Forte: Dettim iuDenis ex salum. GRON. Forte , auctum iuDenis assectum, vel, iustani. SciavLr. Prius proho . ut assectus iurenis. sit amor . quo iuveuem, auctore Patre, magis

amaret.

Lege imbecilla Lege , et imbecilia natura . Aerod. Insultum In infinitum. MRVLT. In imium miris est illum m. Aerod. f. yo eris, Marg. Exsposito Contrariam partem ideiusta deel. 372. ΛΕROD.

Q vix T. Declam. Tom

Sed maeter quam Sed praeterquam lege. etiam s. I. Aerod. An legendum , Praecerquam lege, etiam faeto liaborate lege laborat. qui ad illam infirmus est. nec ea quidquam potest obtinere, vet. Praeter ram quod lege agitur. MnvLT. Francius legebat , praeter quod lege agitur. Tamen 'atris Ioeo Notanda loeu-tio . Pro qui patris loco sit. ScHvLT.

484쪽

M. FAB. QVINTILIAM

rum patrem: saepe amicis questum: quibusdam etiam mandasse , ut inquirerent, qui aliquando insantes exposuissent. Hac ro validius osseti sum senem : itaque dedisse operam , ut se pulsandum Praeberet: deceptum certe ab eo etiam tempore ipso iuvenem , incidisse in eum , quem mi uime proVocatum iniuria vellet. At illum confestim tanquam de alieno non deliberasse sanguine : et quia redditurus esset expositum , debilitasse. Certo eum lege Patris usum, qui sciret, nec Se patrem, nec hunc silium. Adolescentem autem , quia nondum perSPectum illo tempore patrem habuerit, certe quia probare uota potuerit, tacuisse: nunc petere tali Ovem.

PRAETER PNSTRUMENTA ITINERI s , OMNES RES QUADRAGESIMAΜPUBMc NO DEBEANT. PULMcANO SCRUTARI LICEAT. QUOD QUIS PROFESSUS NON FUERIT , PERDAT. MATRONAM NE LICEAT ATTINGERE. Matrona iter faciens , quum ad Publicanos MenissEt, uniones habens cccc , in sinum abdidie rhos quum requireret Publicantis , matrona scrutandi PD- testatem fecit, Publicanus noluit scrutari. Translatis manum iniecit, et suos dicit.

SERMO

Quaestiones sunt, an instrumenta itineris videri uniones possint y an , etiamsi non possint videri , tamen quoniam ad

Quadragesimam De hoe vectigaIlegimus in Dissertati de Vectis. P.

485쪽

usum, et ornamentum matronae Parati sint, in conunissum venire potuerint y an in usum parati sint y an, si in usum p rati sint, non ostensi teneri possint, quum ostensi nihil debuerint 7 an, quamvis scrutari matronam non liceat, et ipsa permittente et publicano licuerit, perinde sit scrutationem Permisisse , ac rem ostendisse ' an dimissa res peti possit' auhaec dimissa sit y Dicit enim publicanus non rem , sed controversiam dimissam.

CCCLX.

LIS DE DOTIBVS , SOCRUS ET NURus. Parma RATIO DOTIs HABEATUR. Quaedam a udflium, amisso inro , dotem reliquit. Adolescens , ducta uxorct dotata , decessit. Res solarendo non est. Contendunt socrus et riurus, utra primum dotem acc*iat.

Mulierem illam socrum nurus dicet, hanc ruinam patrimonii post mortem viri statim sensisse et non sumpsisse dotem, ne et filium decoloraret, et dotem quoque perderet. Itaque etiam dotatam filio quaesisse uxorem , quo facilius posset ruentis patrimonii rationem sulcire. Addat, donasso illam filio petitionem; hodie, quia decessit, retractare. Sed et praescribat.

DECLAMATIO Sero petis; et aliud patrimonium est. Dudum heres mariti tui erat: a filio petere debuisti; ego ex bonis ma-

Parati sint in eommissum Parotiaint , videri Possint: an si in tisum parati sint , non ostensi , Aerod. Decolorares'i Id est, in tamem redderet , ne posset rixorem invenire , si statim apparuirinet, rein nou esse solvendo. Da fama decolor, Ovid. Ep. IX, έ , ubi plura dicentur. BullN. Filio petitionem Pilio petitionem, quam hodie res etiare iniquum est; sed et praescribat , Aerod. Diιdum liares mariti tui erat Tu

486쪽

484 M. FAB. QUINTILIANI

riti mei repetor nam duae mortes maritorum, diversas successiones hahent. Bona mariti mei, morte eius facta sunt: dum viveret, patris fuerunt. Dos est, si a viro, aut ab herede eius repetatur: tu amisso viro, quum d tem non petiisti, secisti creditum ex dote.

Circumscriptam se nurus queretur: et in ultimo quaeret. in quem usum anus dotem desideret y Contra illa dicet, hane mulierem ambitiosam et profusam fuisse, non minime Propterea ad egestatem perductum Virum.

DECI ΑΜΑΤΙΟ Nurus oportet a viro dotem repetat, socrus a patri

monio.

CCCLXI.

DEPosITI RAPTI QUADRUPLUM. QUI DEPOSITUM PERDIDERrT, IURET, ET SIBI HABEAT. Quidam

quum depositum furto amisisset, iuravit: Postea iurem damnauit, exegit quadruplum : dominus hoc quoque petit.

DECLAMATIO 1eao pecuniae accessio ad me pertinet. Quid si enim cognitor meus , quid si procurator hoc idem respon-

Inriti mei, mom Mariti mei morte, eius f s. ita distinguit Aerod. Heiati ereditum Λι xion eeediti, sed dotis prima habetur ratio. ΛΕROD. Queretur Quemur, Marg. Λerod. Et in ultimo m ultimo, Aerod Anus dolem Ante dotem, Aerod. Non minime An non praestaret, non dubia; non mirum . Λerod. Perductum Pro Mum, Edit. al. A patrimonio At in patrimoniostii est patrimonium patris. ΛΚ DD.

487쪽

DECLAM. CCCLXI

deati denique, quid si damnatus sur non totum solvisset y nempe meum damnum erat: an iacturam debeo sentire , accessionem non debeo ῖ Ego enim a te recessi, quum iurasti; iam cum lare mihi negotium est: hic quidquid solverit, ad me pertinet.

Contra, ille suo nomine egisse se dicet, investigasse, laborasse et illud praeterea potens est pro illo ; nota potuisse dominum illum furti agore. Itaque iudea quid pronuntiaviti nimirum mihi furtum esse factum.

CCCLXI I.

INVIcEM PVLsATORES PATRVM. QUI PATREM PULSAVER T, ΜANUS EI INcIDANTUR. Duo adolescentes aequales iuraMerunt, ut alter alterius Patrem caederent : ceciderunt: Petuntur manus e Patres vindicant.

Fuisse duos sodales: patribus ex austero indulgentibus, saepe coisse ad lusum , frequenter una fuisse. Quodam tem-POre , quum alter ex his serius in convivium venisset, dixisso alterum, Fortasse te, ut solet, ille senex retinuit, sed non

An iam ram deleo An i. debemus sentire, Λerod. Itaque iudex Haec verba videntur esse declamationis. et separatim Ponenda, ut saepe. ScuvLT. Ex austero indulgentibus Exaustero rix indulgentibus , Schiiliing. ad Senee. cout r. VII, pag. I S. Forte, nee atisteris . nec indulgentibus . ni medium tenuerint inter duritiem et indulgentiam. BuRN. Senex retinuit Franeius volebat. detoruit; me non invito. Ovid. Ep. Iv. 68 : Gnosia me Dellem detinuisset humus. Et vers. tro: Iiatim Pirithoidetinet ora sui. Et ita passim; vid. B. oukl ad Tibul. I. r. 4o. Bu II.

488쪽

M. FAB. QVINTILIAM

seret impune: ego illum verberabo : hunc doinde respondisse, Et ego tuum caedam. Quum alternis verbis iactarentur minae, et rite lio metueret, ne inultum haberet patrem, iurasse in ultionem magis Parentum, quam iniuriam.

CCCLXIII.

VESTIPLICA PRO DOMINA.MALAE TR, TuTIONIs SIT AcTIo. Quidam PauPer formosactmaritus , a Peregrino Micino nego latore. ter do stuPro uxoris , adiecto Protio appellatus, Destiplicam dominae habitu misit. Malae tractationis reus mi.

Maratus illo coloro dolandendus est, ut dicatur suisse diligens custos pudicitiae uxoris ', natura quoque SolliCitus et sedulus. Quum esset de stupro UXoris appellatus, admiratum tantam peregrini negotiatoris audaciam: quum deinde etiam repetitus, suspicari aliquid etiam de uxore coepisse, quantum nunc appareat, Suae naturae potius itio, quam culpa uxoris. Quum Vero tertio quoque instaret adulter, non potuisse dis-

Ne intilium Ne mutium, Narg. Aerod. mu*li Vestis ea ex Varrone Ith. VI de L. L. AEROD. Etiam apud Plautum Trin. II, I, 22 . et Nonium Vesti ea legitur, et Pignor. de Serv. p. videtur facile mutaturus Mesti. plicas , in Mestis cas. vel Mestis ast quales et suisse ex lapidibus apud Grater. 578, et Reines. IX, 7ci appa ret, et ipse quidem fuisse Mesti fleas in similiis plures, quam osti icas, non negaverim: sed quo rariores ita a communi sorte ancillarum magis exemptas et honora tiores erediderim , ut facilius Destiplica pro domina potuerit mitti, quam Mestifca; Praeterea uihil mutandum docet lapis apud Reines. IX. εέ, ubi Cnesaris Germaciei Mesti laus memoratur. Bu M. Male traetationis Quae a Graecis πιὸς κακωσεως, in soro rei taxoriae dieitur. Qui uti l. lib. VII Inst. . cap. 5. ΛΕROD. Admiratum Admiratur , Marg. Aerod.

Suspicari aliquid aliquid omisit

489쪽

DECLAM. CCCLXIII

simulare suspicionem et sollicitudinem suam: itaque quia putaret aliquid ante eum sua uxore loquutum adulterum per vestiplicam, advocasse illam, et quaesisso, num aliquid de adulterio sciret: illam respondisse, invocentem esse dominam, et ne notam quidem negotiatori: denique si dubitas, me uxoris tuae habitu mitte: videro, an possit discernere.

CCCLXIV.

CONVICIATOR PAT PER OCCISUS. PauPer ad diritis domum nocte conviciari solebat. Quodam ter ore, dives Processit, ct insanire eum dicens, decem serris i cm it, ut eum domum ducerent. Cum iisdem occisus , Postero die inventus est. Diues caedis reus est.

SERMO

A parto divitis holor illo introduci potest, ut dicatur pau

per fuisse factiosus, aut turbulentus: habuisse huiusmodi furoris sui comites, quibus in insidiis dispositis, ipse tantum ad concitandam rixam se ostenderet; ceterum illos in praesidio haberet, si quid sorte dives moliretur. Et hoc ipsa rei conditio monstrat; quum sit incredibile pauperem solum, et praeterea nocte ad convicium diviti faciendum venisse. Quare gnim die tacuit' qitare in foro non maledixit i Apparet illum

noctem exspectasse , quo iacilius comites absconderet: para tum ergo ad rixam cum telo venisse. Divitem nihil tale suspicatum , magis insanire credentem, dedisse, qui deducerent. Tunc vero pauperem quasi custodia excanduisse : accessisse

Adooeasse illam se a casse, id est, seduxisse tu secretum. BV M. Ne notam Ne lotam, Marg. Aer. Denique si dubitas Denique , inquit , si dubitas. ScirvLT. Videro Videto. SclivLT. Ime tantum in Ipso tamen a. a. rasi ost. Narg. Aerod. Quare enim die tamia De die Fran- Ius malebat. munites abseonderet Comites roabsconderem. Aerod.

490쪽

Μ. FAB. QVINTI M. NI

et ceteros eius conscios, qui dum eripere pauperem vellent, rixam concitaverint, et fortasse it Ium pauperem silentio occiderint , Ne Postea comprehensus pauper auctores facinoris cogeretur sateri. Et hoc dubie ponendum est; quae eoustitα-tio in reliqua quoque causae parte servanda est: nihil enim pro certo virmare debemus; sed tantum suspicionem iudi- eum a nobis alio praevertere. Ergo ab illis videri factam caedem, qui adhuc beneficio temporis latent: divitem super damna patrimonii, et tot SerVOrum Caedem , reum ESse.

CCCLXV.

DE VI SEPTEM IVDICES. DE UI sEPTEv IVDPcENT. QUOD MAIOR PARS IUDICUM STATUERIT , REUS PATIATUR. Duo igno niam statuerunt, duo exsilium , tres mortem. Petitur ad mortem.

QuoD MAIOR PARS , inquit , IVDICVM STATUERIT. Ego existimo maiorem partem esse, iii qua plures idem sentiunt , eandem poenam pronuntiant, in eadem verba iurant: et hoc verum esse ab ipsis verbis Iegis disce , QvΑΜ POENAM. Non de pluribus suppliciis, sed uno Io-quitur: etenim nemo potest plura supplicia unus noceris

Qui dum Qui cum, Aerod. Nihil enim Enim est Aerod.

Et tot remorum eaedem Et tot murum, caedis reum esse, Schult. De Mi mini septem L Aerod. D Mi. s. i. Mari. De Mi sortem iudicent mee nonhubet Aerodius; sed post patiatiar legit. di Misi septem iudices , duo et C. Quod maior γυ An, quom P-nam , ut in declamatione. ScuvLT. Controversiam hanc de septem iudi ei bus, diversas sententias Prontaritiantibus , vide disceptantem Culuc.

SEARCH

MENU NAVIGATION