장음표시 사용
11쪽
PROLENOMENA VmuS e sanctissimus. Ille ipse Froni fatuus fuerit non iu- tercedam; ed, cum in declamandi genere a. recta via immane quantum aberraret, bonum amen virum fuisse, qui nihil amare nisi quod honestum videreiur, hoc quidem ex epistolarum commercio planissime colligitur. Si in singulis epistolis accurate perpenderis ei circumspecio iudici examinaveris, non ianitu quid scriptores dicani, Sed multa maxime quid intelligi velini, non sterilis perceri ad Antoninorum fempora accuratiu cognoscenda. Fontium penuria factum si,
ut difficile si iudicare de decantata illa populi Romani selicitate sub Antoninorum imperio sed Fronionis epistolae rite irachaiae dabunt pauciora quam Velis, Sed mulio plura, quam viri docti adhuc pinui sunt. Cautione pu est, ne Fronioni elegantiis et rationis putido ornatu decipiamur, sed superes tamen aliquid, quod equidem cum fructu adhibui, ut mihi illorum temporum imaginem instaurarem. Quod Avidius Cassius consumeliose dixit, M. Antoninum non Imperarerem esse sed Dialogistam, qui quum philosopharetur ei quaerere de honesi ei iusio, non satis habere virium ad Imperii onus sustinendum, id acerbe dictum esse concedo, Sed idem verissimum esse contendo. Dum clemens dici voluit, mali licentia abutebantur ei Romanorum conditionem sub optimo Principe tamen miserrimam fuisse existimo. Aliquanto melius nunc poterimus iudicare, ium quid altero post Christum saeculo Romanis hominibus ex vera et incorrupta antiquitate superesset, quod sane parum Si tum quid eviluisse atque efficerei, ut Imperium Romanum stare iam non posse e brevi post praeceps iret, donec barbarorum praeda fieres Pluribus haec omnia persecutus si ridericus Ro-fhius, qui ' I8li Norimbergae in programmate paucarum paginarum de Frontonis Epistolarum studio utilia monuit et loci iucundis. Quae veteres scriptores de Frontone tradiderunt, eiusmodi erant, ut anno s8I summa hominum exspectatione nuntiu3 acciperetur, Maium, qui tum custos eras additas Ambrosianae bibliothecae, editionem parare Frontonis Epistοlarum quantivis pretii, quas in codice quodam rescripto invenisset. ο-ium erat M. Cornelium Frontonem Cirta in Numidia oriundum, sub Divo,adrian infer causarum patronos principem
12쪽
locum tenuisse, eundem de rhetore consulem AB Suffectum,
denique M. Antoninum Philosophum eo magistro et amico fuisse usum plurimumque tribuisse, ita ut statuam ei in senatu peieret. ominis famam augebat, quod in Commentariis Philosophus praedicare se a Fronione didicisse et orti
TOTepol ruo eiciv. Nolae quοque erant quinque eiusdem disputationes apud sellium de verborum potestate. Quin etiam praefer paucοs quosdam loco breviores apud Grammaticos Latinos laudabatur insigne fragmentum apud Minucium Felicem, in quo ram Christianos acerbissime exagitas. Nοfabatur praefere dicendi genus a plurimis vehementer prοbatum, inter quos alii in Frontone pompam laudabant, Macrobius, quod mireris, siccitatem.
Quod igitur viri docti suspicabantur, quodammodo confirmatum iri quod Eumenius dicas in Panegyrico Constantii
Frontonem Romanae eloquentiae non secundum esse sed alterum decus, id quam salsum esset, pos Maii editionem mnibus apparuis. Praeter Italum, qui inventum suum XOSCulabatur, nemo fui quin agnoscere in Fronione corruptam eloquentiam ei in aequalibus corrupium iudicium. Frontonianae epigiolae minime comparari possunt cum Plinianarum praestantia. aud difficulier infellectam Et, cur M. Aureliu cetera quidem grai animo memores, quae Frontoni debeas, sed iacea de arie dicendi. Itaque ne Maius quidem Niebuhri obloqui ausus est, cum ii dicerei: ,Ita sententiis ei rebus nondum notis vacuum, ita levem ei indisertum, quin saepenumer putide delirantem in his quidem scriptis Frontonem inVenimuS, ut, cum sanequam multi numerentur inter
Latinο non optimi scriptores, hic adeo vilis sit ut cum Silio Italico numerari debeat inter Graecos ver ab ipso Polemone auitimeri facundia ei sensuum nobilitate vincatur. Sed quum in editione Mediolanensi omnia incredibili socordia ei levitate administrata essent, mox exorsi sunt ie-buhrius cum Burimanno frueindorfio, qui fecerunt quod pο- fuerunt, ut Frontonis fragmenta legi ei intelligi possent. Quod caput rei erat, quia Maius rescripti codicis folia non satis recte ordinarat ei multa emere urbaras, sagaciter ei
13쪽
PROLE OMENA. VII summa diligenita quaesivi Niebulirius, qua ratione omnia melius procederent. Qui quum reprehensionem non effugerii, quasi in obscura re ingenii viribus abusu esset, ora8ricus Tus
firmo, prorsus incredibilem ei paene divinam fuisse in Nie-buliri mentis aciem, qui divinando in permulsis assecutus sit, quo Maius, quamquam ipsum codicem ducem habens, non potueri famen pervenire. Si quis verbi causa consulerii Fronionis postremum opus, Prine M istoriae dico, in Berotinensi editione cum ver sententiarum ordine ei nexu, admirabitur virum irorsus incomparabilem, qui acerrimo sensu eius quod decet ex tenuissimis iudiciis tanquam vates praedixit, quae nunc confirmabuntur Deinde Maius Mediolano Romam migravit, ut custodiret Vaticanam bibliothecam. Ibi cum 'eiustos codices rescriptos fractarei fugere eum non potuit, alia Frontonis fragmenta latere in codice, qui lim pars fuerit Ambrosiani codicis, faui utraque fragmenia ex uno eodemque codice Frontoniano desumia sint ei Romae invenia egregie suppleant, quae limprodierin Mediolani. Non poteras Maius Ambrosianum codicem ferum conferre, quod post Niebuhrii recensionem libellier, ut pinor, fecisses; sed tamen ex animadversionibus virorum dοci brum aliquantum profecit. Itaque in Vaticanis fragmentis Romae edendis 'I823 editoris munere multo melius functus est, ut minime dubium sit, eum Mediolani in re prorsus eadem idem posuisse praestare, Si eadem fuisset, qua
postea, peritia ei diligentia. Itaque editi Romana tolerabilis fortasse es in fragmentis Vaticanis, sed in fragmentis Ambrosianis, quae eadem opportunitate ferum edidit, pauca
quaedam emendata quidem uni, quorum maior par debetur dociis Berotinensium observationibus, sed plurima prorSuSabsurde edita sunt ei ad hunc diem leguntur. Ηοc quoque in Maio culpandum est, eum persaepe non monuiSS JecforeS,
quid aliorum coniectari debere ei quid in codice legisset. Quodsi quis quaeras, quomodo fieri potueris, ut Bοmae Maii opera iani esset fructuosior quam Mediolani, primum
observandum es in vetustis codicibus legendis annos ei attulisse peritiam. Tum in Vaticano codice antiqua scriptura recte renata est, cum Maius ad Ambrosianum librum legen-
14쪽
viii PROLEGOMENA dum venenis usu Si parum idonei8. in factum e8t, ut nusic pleraeque paginae nigrae faciae Sint, quae neque liodie legi posSunt neque umquam poterunt. Sed Maii quoque tempore lectionem satis difficilem fuisse, ex indiciis quibusdam efficio, inter quae ei illud est, eum vix bis ferve vidisse quaterniο- num notas, quae in Vatican codice numquam deficiuni. IIas ceri si vidisset, non neglexisset adhibere ad folioruin
Ηic dicendum est de admirabili ratione, quam Maius Se- cuius es in palimpsestis legendis Scilices, quod nemo ignorat, qui umquam rescriptas cοdices fractavit neque rei imaginem sibi fingi ex fabulis lifli graphicis, quae, cum uirumque scripturam referunt, tamen non nimis lectu difficiles sunt, arduum negotium Si et paucorum hominum, illas veteres membranas recte legere, Ceteros libros legimus ui infelligamus in palimpsest cοdice saepe pus est ui prius infellexeris ex accuratissima sermonis notitia, quid scriptor dare debuisset tum demum litterarum tenues apices quasi in vocabula coeunt et lucem visamque accipiunt. Olim quidem, recentibus venenis, res paulo facilior eras quam nobis videtur, sed tamen quid Maius Quod ipsi summo vir diserte affirmanti vix credas, cum doctis vigilans studiis sua tempora tereres, ut in eius monumento si codicis Ambrosiani negotium mandavi amanuensi cuidam Postea Romam profecius, cum novam editionem adornaret, Maius saepe scripsit ad sodalem Petrum Magguchellum, ii codicem inspiceres, sed cum fructu
Utilissimum opus fecit amicus meus G. . duruieu, qui
ante aliquot annos in Italia degens studiorum causa, cum aliOS veheres scriptores ium Frontonem quam potuit maxima cura cum codicibus consuli et omnia maxima minima sedulo et perii enο-
favis. Brevi pos reditum in patriam in Sohectis Vaticanis dedit cum aliarium novam collationem Ciceronis librorum de Republica, quam viri docti, ut opinor, probarunt. Sed cum in vita occupatissima ipsi non salis otii sit ad editionem parandam, mavuli enim describendis ei inspiciendis codicibus eiden-
Sibu8, quorum cura ei mandata Si aliorum studia iuvare et incendere nec quidquam negare honeste petentibus, quam ingenii monumenta ipse condere sibique et famae vivere, quia
15쪽
PROLEGOMENA. IX casu quodam ituper ad Frontonem delatu eram, varia lectiones suas mihi ultro obtulit. Qua cum reciperem grato animo, ut debebam, sinitia pollicitas es in editione puranda consilia et peram suam mihi non defuturam quam fidem cum amicus fideliter solveris, aliquanta citius ei lar- fasse melius quοque negotium perficere posui, quam si in ii-nere sine comita Sοlus relictus essem. Quodsi igitur boni aliquid meae editioni insit, velim lectores hoc potissimum iribuant amico, qui, quantum in fugaci scriptura codicis Ambrosiani licuit, accuratissimum se in conferendo praestiferis. Equidem, cui paratis dapibus uti ante ceteros omne conceS- sum fuit, si officio recte functus videbor, nihil mihi adrogabo, sed satis habebo, si vituperationem effugero. Sed iam tempus es dicere de codices rescripta Liberes Vaticanus ibo, forma quadrata, membranaceuS, Oniinens latinam interpretationem clarum primi Concilii Chalcedonensis A. dbi . aec scriptura, Mai iudice, pertinet
fere ad saeculum decimnm. In prima pagina manu vetere
scribitur: Liber S. Columboni, Bobis. - si itaque codex Bobiensis, lim pars illius splendidissimae bibliothecae, de qua adeundia Amedeus Pyronus. In praefatione ad Ciceronis Orationum Fragmenia locum ita fere describis: ,Invalle quam Alpes Penninae ad Liguriam pertinentes efficiunt
quasi circino circumduciae, es urbs obium praeter oram Trebiae. Duae ad illam ferunt viae altera a Viqueri secuSamnem Stalaram, altera a Placentia secundum Trebiam. Utraque primum patens et aperiacium infra fluminis alveum modo lubrica, modo glareosa dein ardua per montium iuga; fandem per clivosos iramites praeceps utraque iniqua ei iriginta millia passuum. - Ηinc raros mercatores ad obium
commeare, a cultu provinciae abesse, neminem aut per occasionem alio eundi aut animi gratia illuc contendere, nullam praedae Spem facere populabundo exercitui ut recte obium dicas urbem a Mia Italia divisam. anc sedem D. Columbanus, ineunte saecul VII, sibi suisque delegis , Ad primam hanc aetatem pertine primus bibliothecae fundus, veneranda illa scilice codicum suppellex a D. Cohmibani eiusque discipulis obium comportata. Vidi in Ambrosiana af-que Taurinensis habes libros latinos Saxonicis litteris descri-
16쪽
PROLEGOMENA. pios glossisque Saxonicis illustratos hos pro varia eorum antiquitate vel a D. Columban ex IIibernia, vel a Cumiano ex Scotia aliisque Anglicis monachis allatos autumo Gallicanam riginem monstrans alii. - Accedit maxima Romanorum librorum copia a Columbano ei Bertulla in Romano iii-nere collecta, vel oblata a fratribus; in his Ciceronis Orationum codices duo Ambrosianus ei Taurinensis, libri de Republica, atque Epistolae, Fronionis pera, Symmachi rationes, Codex Theodosianus, nonymus de Arithmetica, aliique bene multi s Rectissime Peyronus vidi Fronionis codicem non Bobii in coenobio exaratum fuisse, sed in Italia alicubi , pyStea monachi, ingruens barbarie et hunc ei alios multos reScripserunt. Qui nuper de Monasteriis Benedieiinorum in Italia egit, Alphonsus Daniter, alia multa congessi quae cum fructu confere qui plura cupiet. Ei Peyronus ei Dan- fierius docens veterum scriptorum codices non obii eriptos esse, sed aliunde bibliothecae illaios. Sed redeundum enim est ad Frontonis codicem, ut integer pridius quaterni Sit, unum folium sive duae paginae mihi deesse videntur, iiivi fortasse destinaiae. Statim incipit S. Caelestini Papae epistola ad NeSforium, quae cum synodi Ephesinae actis coniviigi soles.
Paginam incipiunt illae epistolae, quae Synod ChalcedonenSi viam muniuni donec . is es adlocuti Synodi ad principem fum p. a dicium explicii principis synodum confirmantis Pagina demum sis exorditur prima Synodi esto,
cuiu amplus iraefatus totum deinceps codicem occupas S-que ad pag. 286, quae voluminis extrema est. Videntur deesse in fine qualiuor paginae sive folia duo. uius libri alierum volumen, cum libri obienses distraherentur, perveni in Ambrosianum bibliotheeum. Ilabe paginas ab iisque
confinentur concilii actiones a prima cephala usque ad XIV non expleiam. Ut materies cohaereat, sciendum si aliquoi
paginas nisi deesse puto fuisse duodecim. Volumen desinit in medio vocabulo itaque Maius inde revulsam puta actionis XI partem reliquam, quae materia fere satis Si uni qua-fernioni Iam duae postremae concilii acii ines Vbi XVI eum aliquot parergis, quae in plerisque codicibus subtexi solens synodo, ianium fere corpus efficiunt, ui ex eo feritum quoddam eis brevius, volumen confieri possis Quod si ali-
17쪽
PROLEGOMED. XIquanil reperium erit, Simul habebimus, ut mox patebit, Frontoniani codicis, qui nunc desunt medios quaterniones. Si quis mi SSum volumen quaerei, quod lare per qui facere velint, scia libros obienses pervenisse Romam, Mediolanum, Veronam, Neapolim, Vindobonam ei Augustam Taurinorum; Escorialensis bibliotheca an libros obienses habeat, non
Uterque codex rescriptus est; pos renatam eierem Scripturam apparuerunt praefer Frontonis Epistolas Symmachi Orationes, Ciceronis Scholiasia obiensis qui posse dicius eSt, pauca quaedam fragmenta Moeso- ostieas denique laciniae fractatus de haeresi Arianorum. Praeterea in codice Vaticano unicum folium Persi fragmentum habet ei alterum, itidem unicum, fragmentum Iuvenalis. In Ambrosian codice et paginae habeni partem Plinii Panegyrici. Itaque supersuui ci codicum fragmenta Moesο- οihica Reifferscheidius ni fallor editurus est; Persi e Iuvenalis amicus meus collationem dedit in Schem Voticanis ad Symmachum ei Ciceronis Scholiasiam idem postea, ut spero, redibis quod si minus exsequi poteris propter eam causam quam diXi, amici eius curabunt, ne tam utilis opera nimis diu late . Scriptus es eode Frontonianus, cuius Romae paginae lo6, Mediolani paginae 282 servatae sunt, binis columniS, quarum singulae versus habeni XXIV. In singulis versibus
litterarum numerus non certas est, rar fame infra quindecim vel supra viginti. Ipsae litterae speciosae Suni, SemiUnciale ac paulo rotundaiae. De scripturae aetas variae fuerunt virorum dociorum opiniones Maius antiquissimam iudicat ei ipsi Frontoni prope aequalem Niebutiri liber scriptas
esse videtur paulo ante septimi saeculi initium. Addi praeterea, de qua re lectores iudicium ferre poterunt ex imagine aeri incisa, quam Maius addidis, Fronionis codicis scripturam in permulsis referre Pandeclarum librum Florentinum Eandem esse iuncturam litterarum meis, quamquam alia di-VerSa Sint, neque apparea in Frontoniano codice S illud excursiva petitum scriptura. In universum elegantiorem mulio minusque festinatum esse Frontonianum codicem. Quamquam Nieb rius Mai non persuasis accurata codicum vetustiorum collatio monstrabiti eum non donge ruberrasSe Veritate.
18쪽
xii PROLEGOMENA Pertinet scriptura ad exti saeculi initium hodie possumus apud palaeographοS οmplura Specimina videre Veservin scripturarum, quarum eius liquido constat ud quas si quis exigui codicis imaginem quam Maius dedit, videbis verum esse id quod dixi Proxima ad Frontonem accedi scriptura Liviani codicis qui Vindobonae est Orosii codex Florentinus
paul recentiοr est, quod maiuscularum litterarum ornatus indicas, Atque exaratus septimo saeculo. Itidem ad sextum saeculum pertinens Graecarum litterarum formae, nam septimo iam saecul prodeunt accensus ei spiritus, quibus noster ca- rei. Vocabula continuantur id ver singulare si, quod codicis emendator ma3mbra rationis distinxit unci crasso recurv superiori vocabuli parti adscripto, quam distinctionis notam agnosci Diomedes. In Graiecis nulla distincti deprehenditur Inui et fine librorum situlus scribitur maiusculis uncialibus litteris non adduntur tamen solemnia ista e licue inomit. Quibus lifferarum formis librarius verbi causa usus es in Virgilii celebraio codice Veronensi, quo Gai Institutiones continentur, hae supersunt in Frontoniani codicis iiivolis, sed in sexta species diversa est. Esi hoc indicium codicum paulo minus vetustarum, si iiivii exarati deprehendunturali litterarum genere atque extus ipse. Singulare si quod in altero libro ad M. Caesarem exitii superscriptus es iiivlus paginis versi EPIST AD M., reciis vero AES LIB. II.
Epistolarum clausulae saepe angustioribus versibus et minoribus liveris scriptae sunt Maius suspicatur has clausulas in ipsis autographis manu propria atque ideo minutioribus formis ab epistolarum auctoribus adpingi fuisse solifas quem deinde morem amanuenses religiose senuerint. Fortasse Maius cοgitabat illusire exemplum Pauli Apostoli, sed notandum est Frontonem et M. Caesarem, cuius rei saepe fi diserta mensio, Plerumque Sua manu scripsisse Novae senientiae incipiunt a littera paulo maiore, non diversa a ceteriS, retro lineam:
eam divisionem in editione diligenter retinui, si qui larie
huius rei usus esse videbitur. Compendia, ut in antiquo Cο-diee, rara sunt. Scribiturri pro que, ' pro btis, IMP. pro imperutor; praefere praenomina una littera indicantur, sed alia nunc non commemini. Librarius satis accuratas fuit, etiam in Graecis multo maximus errorum numerus Mai de-
19쪽
PROLEGOMENA . . XIIIbetur, quibus nunc in oblitieratis paginis nullum si remedium Reciissime siendi Iacobsius in Diari Zimmermanni saepe Maium in editione Romana pro codicis lectionibus iniexium recepisse coniectaras Berotinensium qui quum haud raro divinando assecuti sini quid Froitio dederis, Maius reeio sane fecit fecisse tamen rectius, si monuisse lectores. Alibi
quoque vir eminentissimus coniectura recipit, quae cum codice ipso minime conveniunt Leciorum parum interesse hoc
scire, si codex Ambrosianus ubique legi posset; verum, ut dixi, pleraeque paginae nigrum colorem duxerunt; in iis igitur pendemus e dubia Maii fide. Istiusmodi locis foci quod solum potui ei descripsi lectiones quas exhibe editi Romana, sed numquam neglexi monere, si quando inceriae litterae ei volitantes amici aciem effugerint. Fieri potest ui qui posivenias, hic illic paulo plura deseribai ei credo an ii lare,
nam ea fere est rescriptorum codicum natura, ut nemo unus
omnia exhaurire possit; sed pleraque aeterna nox premi pre- meique In novis venenis nulla salus Codicis orthographiam, ui quisque cοnsiderare posse quid Frontoni peculiare fueris, quid librarii invexerini, plerumque retinui. In exirema cuiusque quaternionis pagina adscribitur numerus. Sed dicendum est de correctore Emendatus codex si collatis exemplaribus a Caecili quodam, cuius nomen cum olim legeretur in exirem libro III ad Caesarem, nunc prorsus evanuis. Quando iste Caecilius vixerit, non constat:
ita litteris cursivis, inclinatis; quae negligentior scriptura vel antiquissimis emporibus in usu fuit. Itidem hic illic
appare in margine Orosii Codicis Florentini Amisi me codex emendatus videtur haud ita diu, antequam rescriberetur. Corrector vocabula confinitas divisi e sim quod dixi, et in margine, quae sibi notatu digna viderentur, indicavi lemmatis scholia cerie dici non possunt. Saepe emendator repetivi unam pluresve sententias, quae sibi memorabiles viderentur, saype satis habui unum verbum paulo rarius exscribere, inferdum, paucis verbis franspositis et immutatis, fere integram paginam fransscripsis, sed nulla es in his ceria ratiο; in exirema codicis parte, quae ui dixi, Mediolani ad-Bervatur, paulo plura notavit, sed Graeca non affigit. Celerum dubitare possis, uirum Caecilius fuerit qui ipsum nostrum
20쪽
xiv PROLEGOMENA codicem emendaverit, an librarius descripseri librum a Caecilio emendatum hoc Maio, mihi illud verisimilius videtur. Varia lectiones ex aliis libris ductae, exiguo numero uni,
nec amen desunt. Magnus Si usu eorum lemmatum, nam
saepissime in paginis prorsus biliteratis Ambrosiani codicis
servatae amen sunt adnotationes marginales, minus diligen-
fer hisae a Concilii librariο, quippe ductibus fenuioribus
exaraiae Maius permulta omisii, quas omnes exhibe sin
gulis paginis infra textum qui cum deficit, sequar Maii
exemplum eruntque nobis pro ipsis Fronionis verbis, sed semper monebo lectores, ne in emendando abutantur ingenio. In codice rescribendo librarius fere omnibus paginis usus es inversis itaque in veteris scripturae ordine restituendo Singularum paginarum numeri invertendi sunt, ut Concilii pagina versa Frontonis pagina recta fiat. Quae talia librarius non inversis, plerumque difficiliora lecta sunt. In membranarum parte, quae exterior fuit ei pilosa, vetus scriptura saepe melius renata est, quam ab altera parte, quae ob laevitatem minus avide bibit iramentum. Ubi quum Maius usus si acrioribus venenis, in ambussis paginis evanida scriptura culorum aciem quamvis infensam effugit. Frontoniani codicis uni in codice Vatican paginae: